Là huyện có diện tích rừng tự nhiên lớn nhất tỉnh Lai Châu với hơn 173.600 ha nên việc bảo vệ rừng rất được chú trọng. Nhiều chương trình khoanh nuôi tái sinh, bảo vệ rừng tự nhiên, chính sách chi trả dịch vụ môi trường rừng,… được triển khai giúp người dân có thêm việc làm, tăng thu nhập từ rừng, nhất là chính sách chi trả dịch vụ môi trường.
Gia đình ông Lường Văn Ngon, ở bản Nà Hẻ, xã Bum Nưa, huyện Mường Tè đang được giao khoán bảo vệ, chăm sóc hơn 1,5 ha rừng. Năm 2019, gia đình ông được nhận khoản tiền 8 triệu đồng từ chính sách chi trả dịch vụ môi trường. Riêng năm 2020, đợt chi trả sẽ được thực hiện vào đầu năm 2021.
Ông Lường Văn Ngon cho biết, khoản tiền này cộng với thu nhập từ sản xuất nông nghiệp, chăn nuôi giúp gia đình năm nay có thu nhập hơn 50 triệu đồng. Tùy diện tích rừng được giao khoán bảo vệ, chăm sóc nhiều hay ít mà các gia đình trong bản có mức được chi trả khác nhau.
Chính sách chi trả dịch vụ môi trường đúng đắn xuất phát từ thực tiễn giúp người dân nâng cao ý thức bảo vệ rừng. Ông Đao Văn Kim, bản Nà Hẻ, xã Bum Nưa chia sẻ, từ khi được phổ biến và triển khai chính sách này, người dân trong bản không còn chặt phá rừng làm nương rẫy, lấy củi tươi, không đốt rừng… Nhờ rừng, đời sống bà con càng được cải thiện và từ đó ý thức bảo vệ rừng nâng cao.
Năm 2019, xã Bum Nưa có hơn 3.300 ha rừng được giao khoán, bảo vệ cho 482 hộ. Số tiền được chi trả dịch vụ môi trường hơn 1,2 tỷ đồng. Ông Vàng Văn Trung, Phó Chủ tịch xã Bum Nưa khẳng định, việc chi trả dịch vụ môi trường được thực hiện đầy đủ đến tận tay các hộ gia đình có hợp đồng bảo vệ rừng. Chính quyền xã, bản tổ chức các buổi họp dân, đẩy mạnh tuyên truyền, phổ biến kiến thức, kỹ năng bảo vệ, phòng chống cháy rừng; tổ chức ký cam kết bảo vệ rừng tới các hộ dân; đưa việc bảo vệ rừng vào quy ước chung của bản, quy định xử phạt cụ thể đối với người vi phạm.
Bản thành lập tổ chuyên trách bảo vệ và phát triển rừng với sự tham gia của đại diện hộ dân trong bản. Qua đó, bà con nắm bắt quy trình, hiệu lệnh báo cháy rừng bằng trống, kẻng, điện thoại, loa phát thanh và chủ động tham gia chữa cháy rừng. Nhờ chính sách chi trả dịch vụ môi trường, người dân ngày càng có ý thức cao là tự chủ động bảo vệ rừng, cùng nhau nhắc nhở bà con trong mùa đốt nương, rẫy không gây cháy rừng hay kịp thời dập tắt những nguy cơ cháy rừng từ sự bất cẩn của người dân…
Số tiền chi trả dịch vụ môi trường cho các hộ dân ở huyện Mường Tè hàng năm đều tăng lên. Đơn cử như năm 2019, toàn huyện có gần 7.250 hộ của 13 xã được nhận tiền chi trả dịch vụ môi trường với tổng số tiền chi trả trên hơn 88 tỷ đồng. Những xã được chi trả dịch vụ môi trường nhiều như xã Tà Tổng hơn 14 tỷ đồng, Pa Vệ Sử 11 tỷ đồng, Mù Cả hơn 22 tỷ đồng, xã Pa Ủ gần 13 tỷ đồng… Từ việc thực hiện chính sách chi trả dịch vụ môi trường đã tác động tích cực đến bảo vệ và phát triển rừng. Trong năm 2019 đã trồng mới được hơn 227 ha và khoanh nuôi tái sinh được hơn 6.600 ha.
Ông Lỳ Xá Hừ, Phó Trưởng Ban quản lý rừng phòng hộ Mường Tè cho biết, tại các xã đều có người của Ban phụ trách tại địa bàn để giám sát thực hiện việc chi trả và phát triển rừng. Những vấn đề nảy sinh hay bất cấp đều được giải quyết kịp thời để số tiền dịch vụ môi trường được dùng hiệu quả, đúng mục đích.
Thời gian qua, huyện Mường Tè chủ động xây dựng và triển khai kế hoạch chính sách chi trả dịch vụ môi trường gắn với quản lý bảo vệ và phát triển rừng, bằng nhiều hình thức phong phú. Để người dân sử dụng hiệu quả số tiền được nhận, chính quyền các xã, thị trấn luôn quan tâm làm tốt việc giám sát, định hướng người dân sử dụng tiền để đầu tư phát triển kinh tế gia đình tăng thêm thu nhập, sinh lời từ tiền chi trả dịch vụ môi trường; phát triển rừng để hưởng lợi thêm nhiều hơn nữa từ rừng.
Ông Tống Văn Dương, Phó Chủ tịch UBND huyện Mường Tè cho hay, chính sách dịch vụ môi trường hàng năm nâng cao hiệu quả bảo vệ rừng rất rõ rệt. Tình trạng vi phạm các quy định bảo vệ rừng đều giảm, nâng cao thu nhập cho người dân, tạo điều kiện cho người dân gắn với quản lý bảo vệ rừng và có thu nhập đáng kể từ môi trường rừng; đảm bảo an ninh quốc phòng biên giới, bảo vệ rừng gắn với bảo vệ chủ quyền biên giới quốc gia.
Mường Tè là huyện biên giới của tỉnh Lai Châu, hầu hết là các xã đều xa trung tâm huyện, đời sống của người dân còn nhiều khó khăn. Thế nên, theo ông Tống Văn Dương việc được hưởng lợi từ rừng là khoản thu nhập lớn của người dân. Trong thời gian tới, huyện Mường Tè tiếp tục chú trọng thực hiện tốt chính sách của Nhà nước về lâm nghiệp; đặc biệt là chính sách chi trả dịch vụ môi trường và bảo vệ rừng phòng hộ nhằm đảm bảo quyền lợi, nâng cao thu nhập cho người dân.