Xóa tàu cá “3 không” (không đăng ký, không đăng kiểm, không cấp giấy phép khai thác thủy sản) là một trong những nội dung quan trọng nhằm đáp ứng các yêu cầu chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU). Toàn tỉnh hiện còn 499 tàu cá “3 không”; trong đó, có 129 tàu chưa đăng ký và 370 tàu không đủ điều kiện đăng ký. Theo quy định, những tàu này không được phép hành nghề đi biển và sẽ phải giải bản, xóa tên các tàu này khỏi danh sách tàu cá của địa phương.
“Thời gian qua, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã chỉ đạo Chi cục Thủy sản tỉnh phối hợp chặt chẽ với các địa phương ven biển tổ chức tuyên truyền, phổ biến các quy định về chống khai thác IUU đến ngư dân, đặc biệt là hỗ trợ các chủ tàu cá “3 không” hoàn thiện các thủ tục để được cấp phép theo quy định. Tuy nhiên, đến nay vẫn còn gần 500 tàu cá không đủ thủ tục để đăng ký. Do đó, ngành nông nghiệp sẽ đề xuất Ủy ban nhân dân tỉnh giải bản, xóa tên những tàu này trong thời gian tới”, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Quảng Ngãi Nguyễn Đức Bình cho hay.
Ngư dân Nguyễn Văn Quang, xã Bình Hải, huyện Bình Sơn sở hữu tàu cá có chiều dài 12,5m nhưng không thể đăng ký, đăng kiểm nên không được cấp giấy phép khai thác thủy sản. Anh Quang cho hay, tàu cá này được anh mua lại của một ngư dân khác từ năm 2017. Trước đây ông vẫn vươn khơi khai thác hải sản, nhưng từ năm 2023, lực lượng chức năng không cho ra khơi do tàu không có giấy tờ, thủ tục theo quy định.
“Bỏ ra hàng trăm triệu đồng để mua tàu, nhưng vì thiếu kiến thức nên tôi không hoàn thiện các thủ tục pháp lý theo quy định. Nghe tin sắp tới phải phá bỏ tàu tôi rất tiếc vì đây là tài sản lớn của gia đình, nhưng cũng không thể làm gì khác được”, ngư dân Quang nói.
Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân xã Bình Hải (huyện Bình Sơn) Nguyễn Quang Vũ cho biết, xã Bình Hải còn 10 tàu cá “3 không”, hiện địa phương đang phối hợp cùng Trạm Kiểm soát Biên phòng Bình Hải theo dõi, giám sát, tuyệt đối không cho các tàu này rời bến đi đánh bắt hải sản, nếu chủ tàu nào cố tình vi phạm sẽ bị xử lý nghiêm theo quy định pháp luật.
Tập trung cho đợt cao điểm chống khai thác hải sản bất hợp pháp, Đồn Biên phòng Sa Huỳnh (phường Phổ Thạnh, thị xã Đức Phổ) đã phối hợp cùng các xã ven biển thị xã Đức Phổ tăng cường kiểm tra, kiểm soát, kết hợp tuyên truyền vận động các chủ tàu, thuyền trưởng tuân thủ các quy định về pháp luật khi đánh bắt trên biển, nhất là thực hiện việc phòng, chống khai thác IUU.
Thiếu tá Phạm Văn Sáng, Phó đồn trưởng Đồn Biên phòng Sa Huỳnh cho biêt thường xuyên tuyên truyền, phân tích cho người dân hiểu rõ thiệt hơn để họ thông suốt và tự nguyện chấp hành pháp luật. Cùng với đó, ngoài xử lý theo quy định những tàu cá mất kết nối dài ngày trên biển, vượt ranh giới, thì Đồn cũng cho các chủ tàu, thuyền trưởng ký cam kết không tái phạm. Nhờ đó, tình trạng tàu cá của thị xã Đức Phổ mất tín hiệu giám sát hành trình giảm hẳn so với trước. Ngoài ra, đơn vị cũng tăng cường tuần tra, kiểm tra thủ tục, con người trước khi tàu cá xuất bến.
Ngư dân Võ Quốc Việt (Phường Phổ Thạnh) cho hay, sau mỗi chuyến biển, các chiến sỹ bộ đội biên phòng và chính quyền địa phương tới nhà tuyên truyền cho ngư dân hiểu tác hại của việc ngắt kết nối giám sát hành trình cũng như việc vi phạm vùng biển nước ngoài. Anh em đã ký cam kết không để xảy ra sự cố máy cũng như vi phạm các quy định của pháp luật.
Toàn tỉnh hiện có 5.194 tàu cá đã đăng ký, dữ liệu tàu cá đăng ký được cập nhật thường xuyên trên cơ sở dữ liệu nghề cá Quốc gia (VNFishbase); tỷ lệ cấp giấy phép khai thác thủy sản đạt 81,94%; tàu cá bắt buộc phải lắp đặt VMS (tàu cá có chiều dài 15m trở lên) đạt 99% tổng số tàu đang hoạt động.
Theo Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Quảng Ngãi Nguyễn Đức Bình, từ đầu năm 2024 đến 15/2, qua hệ thống giám sát tàu cá tại địa phương và Cục Thủy sản đối với tàu cá từ 15m đến dưới 24m và tàu cá từ 24m trở lên, đã phát hiện 103 tàu cá vượt ra khỏi sơ đồ trên phần mềm của Hệ thống giám sát tàu cá và 961 tàu cá mất kết nối trên biển 10 ngày. Các cơ quan chức năng đã xử lý 22 tàu cá vượt ranh giới cho phép trên biển; xử lý 736 trường hợp, xử phạt 117 trường hợp tàu cá mất kết nối.
“Thời gian tới, ngành nông nghiệp tiếp tục phối hợp cùng các cơ quan chức năng và các địa phương tăng cường nắm tình hình, kịp thời phát hiện, ngăn chặn, điều tra, xử lý nghiêm những hành vi vi phạm về khai thác IUU, đặc biệt là các hành vi môi giới, tổ chức đưa tàu cá và ngư dân đi khai thác thủy sản trái phép ở vùng biển nước ngoài. Tập trung đăng ký, đăng kiểm, cấp phép đối với tàu cá nhằm nâng cao tỷ lệ tàu cá cấp giấy phép khai thác thủy sản và lắp đặt thiết bị giám sát hành trình; lập danh sách cụ thể, theo dõi quản lý chặt chẽ, xử lý nghiêm khi phát hiện tàu cá không đủ điều kiện tham gia khai thác thủy sản. Tiếp tục đầu tư xây dựng, nâng cấp hạ tầng cảng cá đảm bảo phục vụ hoạt động khai thác thủy sản và chống khai thác IUU,...”, ông Bình nhấn mạnh.