Các nhà khoa học tại trường Đại học Stavanger, Na Uy, đã rút ra kết luận trên sau khi tiến hành một nghiên cứu thú vị. Họ yêu cầu 50 người đọc cùng một văn bản, đó là một câu chuyện trinh thám của nhà văn Elizabeth George.
Trong số này, một nửa được yêu cầu đọc 28 trang sách điện tử với ứng dụng Amazon Kindle, một nửa còn lại đọc bằng sách in giấy. Sau đó, những người tham gia thử nghiệm phải trả lời các chi tiết khác nhau được mô tả trong cùng một văn bản đó, bao gồm các nhân vật, đồ vật, cũng như môi trường xung quanh.
Người đọc cũng được đề nghị kể lại 14 sự kiện theo trình tự thời gian, và những người đọc sách điện tử giải quyết yêu cầu này kém hơn hẳn so với nhóm đọc sách in. Các nhà khoa học cho rằng nguyên nhân sự khác biệt này là do cảm giác xúc giác và thị giác khác hẳn giữa hai nhóm. Những người đọc sách in, được cầm trên tay cuốn sách, có khả năng nắm bắt và ghi nhớ được nội dung mình đọc tốt hơn hẳn nhóm đọc sách điện tử.
Sách điện tử (e-book) có sự phát tán xạ khiến người đọc mất tập trung. |
Khi chúng ta đọc sách in, ta sẽ cảm thấy các trang sách mình đã đọc ngày một dày hơn, trong khi những trang chưa đọc còn lại sẽ mỏng dần đi. Việc đọc sách in cho người ta thấy sự thú vị về khứu giác khi mùi thơm bay lên từ các trang sách, về thính giác khi ta được nghe tiếng sột soạt mỗi lần giở sang trang mới, về xúc giác khi ta được lần giở từng trang sách và về thị giác khi ta cảm thấy sự chuyển động, tiến về phía trước... Bởi vậy, người đọc sẽ dễ dàng quan sát nội dung, sự phát triển của cốt truyện và sẽ dễ dàng hơn để nhớ những gì đã đọc.
Một năm sau đó, các nhà nghiên cứu lại cùng thực hiện một nghiên cứu tương tự với một nhóm học sinh lớp 12. Một số đọc các tài liệu in ấn trên giấy, còn một nhóm khác đọc tài liệu trên các văn bản định dạng pdf, trên một màn hình máy tính. Kết quả cho thấy nhóm tiếp xúc với tài liệu in giấy nắm bắt nội dung vừa đọc tốt hơn nhiều.
Một thư viện của Đại học California ngay từ năm 2008 đã bắt đầu một chương trình thực nghiệm lớn để nghiên cứu những lựa chọn của độc giả giữa sách điện tử và sách in. Và các nhà nghiên cứu ở đây cũng rút ra những kết luận mang tính bước ngoặt, như sau:
"Sách điện tử (e-book) có sự phát tán xạ khiến người đọc mất tập trung. Trong khi sách in giấy khiến người đọc tập trung hơn cũng như tránh được sự nhiễm xạ có thể xảy ra khi sử dụng máy tính. Người đọc cũng có thể gặp khó khăn khi cần tập trung vào những đoạn văn dài, nếu sử dụng một máy tính. Người đọc nắm bắt thông tin khó khăn hơn khi đọc sách trên máy tính. Nói một cách khác người đọc nhận thức thông tin tốt hơn nhiều, nếu họ đọc một cuốn sách in thông thường".
Các nghiên cứu tương tự của Nielsen Norman Group, thiết bị hiện đại không những không giúp người đọc tăng tốc độ đọc, mà còn làm chậm quá trình này. Các thử nghiệm được tiến hành với việc sử dụng iPad, cho thấy: tốc độ đọc văn bản trên iPad chậm hơn 6,2% tác phẩm so với đọc bằng văn bản trên giấy in truyền thống; đọc với ứng dụng Amazon Kindle chậm hơn 10,7%, trong khi tốc độ đọc trên máy tính thông thường giảm gần 1,5 lần so với tốc độ đọc trên sách in.
Ngoài ra, sách điện tử sẽ mãi mãi không thể đem lại nhiều thú vị khác cho bạn đọc, chẳng hạn như tác giả có thể lưu bút đề tặng sách in cho người đọc, bạn đọc có thể tặng sách lẫn nhau, hoặc sách in có thể để lại trên bờ hồ, khi bạn nhào xuống bể bơi, trong khi với e-book, bạn chớ có dại bởi nó có thể bị đánh cắp...