Tiểu đoàn Lực lượng Tự do thuộc Lữ đoàn Phản ứng nhanh số 4 của Vệ binh Quốc gia Ukraine sử dụng thiết bị bay không người lái thả xe đạp xuống để giải cứu binh sĩ có biệt danh “Tankist”. Ảnh cắt từ clip của Tiểu đoàn Lực lượng Tự do
Theo chuyên trang quân sự TWZ, chiến dịch giải cứu này là cái nhìn thoáng qua về tương lai, khi việc tự cứu hộ với sự trợ giúp của thiết bị bay không người lái (UAV) và các công nghệ di chuyển mới đang trở thành điều tất yếu.
Theo TWZ, một binh sĩ Ukraine bị bao vây bởi lực lượng Liên bang Nga gần đây đã được giải cứu trong một chiến dịch nhấn mạnh những thay đổi nhanh chóng đang diễn ra trong lĩnh vực cứu hộ chiến đấu. Dù ở cách chiến tuyến đối phương khoảng hơn 1 dặm (gần 1,6km) và là người sống sót cuối cùng trong đội hình bốn người, binh sĩ này đã thoát thân nhờ một chiếc xe đạp điện nặng khoảng 40kg (88 pound) được thả xuống bởi một thiết bị bay không người lái cỡ lớn.
Chiến dịch này là ví dụ mới nhất trong xu hướng ngày càng gia tăng việc các binh sĩ được giải cứu bởi thiết bị bay không người lái, dù phần lớn trước đây việc này thuộc về các phương tiện mặt đất không người lái (UGV). Phương pháp sơ tán này đang phổ biến hơn khi khả năng cơ động tại Ukraine ngày càng bị hạn chế do sự phổ biến của các loại đạn tuần kích tầm ngắn.
Cuộc giải cứu binh sĩ có biệt danh “Tankist” đã được ghi lại trong một video đặc biệt do Tiểu đoàn Lực lượng Tự do thuộc Lữ đoàn Phản ứng nhanh số 4 của Vệ binh Quốc gia Ukraine – thực hiện và đăng tải lên kênh YouTube của họ. Video dài 16 phút 16 giây mở đầu bằng hình ảnh một binh sĩ đang theo dõi hình ảnh từ thiết bị bay không người lái trinh sát (ISR) và hướng dẫn Tankist qua màn hình giám sát. Tankist đã bị cô lập và hứng chịu hỏa lực trong suốt khoảng 5 ngày, trong khi các drone Ukraine vẫn theo dõi anh từ trên cao.
“Ok, tôi nghe rõ anh rồi. Nghe rất rõ. Tiến hành đi. Bắt đầu thôi”, binh sĩ tại trạm điều khiển thiết bị bay không người lái trinh sát nói.
Sau đó, video chuyển cảnh sang hình ảnh thiết bị bay không người lái hạ xe đạp xuống vị trí của Tankist. Tuy nhiên, các sự cố đã nhanh chóng xảy ra.
Lần thả đầu tiên thất bại do thiết bị bay không người lái bị bắn rơi. Lần thả thứ hai cũng thất bại vì xe đạp quá nặng.
Chỉ đến lần thử thứ ba, đơn vị của Rubizh mới thành công trong việc thả xe đạp xuống. Tuy nhiên, các binh sĩ theo dõi hành trình thoát thân của Tankist đã bàng hoàng khi chứng kiến anh cán phải một quả mìn chỉ cách nơi nhận xe vài trăm mét.
Binh sĩ Tankist đi xe đạp cán phải mìn. Ảnh cắt từ clip của Tiểu đoàn Lực lượng Tự do
Mặc dù vụ nổ xảy ra, nhưng Tankist chỉ bị thương nhẹ và sau đó đã được các binh sĩ tiếp cận đưa đến nơi trú ẩn, cuối cùng được trở về an toàn – nhờ một chiếc xe đạp khác cũng được thiết bị bay không người lái thả xuống.
Dù đây là một sự kiện hiếm gặp, song việc giải cứu binh sĩ bằng thiết bị bay không người lái đang dần trở nên phổ biến. Như đã được ghi nhận trước đây, cả hai phía trong cuộc xung đột đều ngày càng dựa vào các phương tiện không người lái mặt đất trong các chiến dịch cứu hộ.
“Việc sử dụng phương tiện mặt đất không người lái thực sự đã tăng mạnh trong 12 đến 18 tháng qua”, ông Deborah Fairlamb – đồng sáng lập quỹ đầu tư Green Flag Ventures – nói và giải thích thêm: “Nguyên nhân là do việc ra ngoài để đưa binh sĩ bị thương về ngày càng nguy hiểm – bởi cứ mỗi lần có người ra ngoài là lại bị thiết bị bay không người lái góc nhìn thứ nhất (FPV) của Liên bang Nga tấn công. Không gian chiến trường giờ đây cực kỳ khắc nghiệt”.
Do đó, “cả Liên bang Nga và Ukraine đều bắt đầu hướng đến việc dùng phương tiện không người lái mặt đất để vận chuyển, đưa người bị thương về, và di chuyển vật tư qua các khu vực nguy hiểm – mà không cần đưa người vào nguy hiểm”. Những sứ mệnh giải cứu bằng robot như vậy không chỉ diễn ra trên chiến trường. Gần đây, một người đàn ông ở Trung Quốc đã được giải cứu khỏi vùng ngập lụt nhờ một thiết bị bay không người lái nông nghiệp – sự kiện này cũng được ghi hình.
Với việc chiến trường ngày càng nguy hiểm, những hoạt động như vậy sẽ còn gia tăng. Tốc độ là yếu tố đặc biệt quan trọng trong các chiến dịch tìm kiếm cứu hộ và sơ tán thương binh. Các chuyên gia y tế thường nói về “giờ vàng” – 60 phút đầu tiên sau một chấn thương nghiêm trọng, là khoảng thời gian tốt nhất để cứu sống người bị thương hoặc ngăn chặn các tổn thương nghiêm trọng vĩnh viễn.
Trong những tình huống như vậy, từng giây đều quý giá – và tại Ukraine, robot đang dần trở thành giải pháp tối ưu cho các nhiệm vụ cứu hộ ngày càng nguy hiểm.
Theo một đồng đội của Tankist, hoạt động giải cứu đồng đội của anh “giống như bước ra từ một bộ phim khoa học viễn tưởng vậy”.
Xem video sử dụng phương tiện không người lái mặt đất giải cứu binh sĩ Tiểu đoàn K-2 thuộc Lữ đoàn Cơ giới số 54, quân đội Ukraine. Nguồn: War Monitor/X
Sự thay đổi trong hoạt động cứu hộ chiến đấu đã được Bộ Quốc phòng Mỹ chú ý. Bởi việc bay vào không phận địch và cứu người bằng trực thăng dường như sẽ không còn khả thi trong các cuộc chiến tương lai. Cản trở đến từ khoảng cách xa trong các kịch bản không chiến hiện đại – đặc biệt tại khu vực Thái Bình Dương và việc năng lực chống tiếp cận/chống xâm nhập (A2/AD) của các đối thủ tăng mạnh
Nếu ngay cả máy bay tàng hình hoặc máy bay ném bom với toàn bộ hỏa lực yểm trợ của Mỹ còn không sống sót được trong không phận địch, thì làm sao trực thăng cứu hộ chậm chạp – cùng với các máy bay hộ tống – có thể làm điều đó?
Tất cả những điều này cho thấy, quân đội các nước đang xem xét các phương án giúp binh sĩ tự giải cứu, hoặc ít nhất tiếp cận được vùng an toàn hơn để hỗ trợ cứu hộ. Điều này có thể bao gồm việc tận dụng các hình thức di chuyển mới – như phương tiện bay bằng động cơ điện – và sử dụng thiết bị bay không người lái cứu hộ, giảm thiểu rủi ro cho con người trong các nhiệm vụ.
Vì vậy, những gì chúng ta thấy trong video thiết bị bay không người lái thả xe đạp bên trên chính là hình ảnh sơ khai của xu hướng đang đến với chiến trường tương lai.