Ngày 24/2/1968, tại vùng Viễn đông Vladivostock thuộc Liên Xô, tàu ngầm K-129 đã tiến hành một cuộc tuần tiễu. Các binh sĩ không phàn nàn gì, mặc dù họ lại phải lên đường ngay, trong khi vừa mới cập cảng. Đến đầu tháng 3, Thiếu tướng hải quân Victor Dygalo đã nhận được một tin xấu cho biết đã mất liên lạc với tàu K-129.
|
Tàu K-129 trước khi bị đắm. |
Hải quân Liên Xô liền bắt đầu huy động lực lượng tìm kiếm tàu K-129 và điều này không qua mắt được phía Mỹ. Phía Mỹ cũng huy động lực lượng tìm kiếm với hy vọng có thể thu được nhiều chiến lợi phẩm từ con tàu xấu số này.
Chiếc tàu ngầm K-129 của Liên Xô bị đắm ngày 11/3/1968 ở Thái Bình Dương, làm 98 thủy thủ thiệt mạng. K-129 là một chiếc tàu ngầm chạy bằng dầu diezel, được đưa vào sử dụng năm 1960, được trang bị 3 tên lửa đạn đạo hạt nhân hiện đại nhất khi đó có tầm bắn 1.200 km, và hai quả ngư lôi nguyên tử.
Về nguyên nhân của vụ đắm tàu này, phía Liên Xô cho rằng có liên quan tới tàu ngầm Mỹ Swordfish đóng ở Hawaii, đã cập cảng Yokosuka của Nhật Bản ngay sau khi tàu K-129 biến mất. Tại đó, những người qua đường cũng thấy rõ chiếc kính tiềm vọng của con tàu bị cong, cho thấy có sự va đập nào đó. Họ cho rằng tàu Swordfish đã đâm phải tàu K-129 làm nó bị đắm. Trước đó, tàu Swordfish đã từng dính líu tới nhiều chiến dịch do thám mạo hiểm. Có người còn cho biết là tháp của con tàu chạy bằng năng lượng nguyên tử này cũng bị hư hại. Phải chăng đã có vụ va chạm ngầm dưới nước giữa hai con tàu trong Chiến tranh Lạnh?
|
Thiếu tướng hải quân Victor Dygalo.
|
Luận thuyết này vẫn được phổ biến trong Hồng quân Liên Xô. Thiếu tướng hải quân Nga Victor Dygalo đã phát biểu ám chỉ rằng hai siêu cường đã thỏa thuận im lặng về sự cố này, tương tự như trong trường hợp chiếc tàu ngầm nguyên tử USS Scorpion, cũng bị đắm năm 1968 và được cho là không có tác động ngoại lai. Trong vụ việc này, những nhà văn giàu trí tưởng tượng của phương Tây cho rằng, vì có sự ganh đua giữa cơ quan mật vụ Liên Xô KGB và Hồng quân Liên Xô, nên KGB đã có kế hoạch tấn công Trân Châu Cảng bằng vũ khí hạt nhân và tìm cách đổ lỗi cho Trung Quốc là nước đang có quan hệ căng thẳng với Liên Xô vì không chịu theo đường lối của Liên Xô. Qua đó, Liên Xô có thể "Tọa sơn quan hổ đấu!".
Những người này cho rằng tàu K-129 muốn bắn một quả tên lửa nguyên tử vào Hawaii mặc dù không được Kremlin cho phép, nhưng đã gây ra cơ chế tự hủy đề phòng những trường hợp như vậy.
Nhưng trái với những lời đồn đoán này, tàu K-129 không phải trên đường tới Trân Châu Cảng, mà bị đắm cách Hawaii khoảng 1.500 hải lý. Như vậy, nơi xảy ra tai nạn còn gần căn cứ của nó ở Petropawlowsk hơn là Hawaii.
Ngay cả cuốn nhật ký hành trình của tàu Swordfish, sau nhiều lần đòi hỏi mới được trao cho Nga năm 2007, cho thấy vào thời điểm đáng ngờ đó, chiếc tàu ngầm Mỹ đang ở nơi khác, trên thực tế là đang cùng Hạm đội Thái Bình Dương ở vùng biển ngoài khơi CHDCND Triều Tiên, nơi chiếc tàu do thám Pueblo với toàn bộ trang thiết bị của Cơ quan an ninh quốc gia Mỹ đã bị đối phương bắt cóc.
Nếu như tàu Swordfish thực sự đâm vào tàu K-129 và muốn che giấu điều này thì có lẽ nó đã không chạy vào một cảng công cộng mà chiếc tàu với kính tiềm vọng bị cong còn được chụp ảnh đưa lên báo. Trong bức ảnh này, người ta không nhận thấy những hư hại trên tháp con tàu.
Theo hệ thống giám sát âm thanh của quân đội Mỹ, với một mạng lưới micro khổng lồ ngầm dưới nước để nghe những tiếng động và xác định sự di chuyển của các con tàu, thì đã xảy ra hai vụ nổ trên tàu K-129. Những bức ảnh chụp ngầm dưới nước cho thấy vụ tai nạn đã xảy ra ở khu vực chứa ngư lôi. Có ý kiến cho rằng vì một lý do nào đó, một quả ngư lôi đã phát nổ khiến con tàu K-129 bị đắm.
|
John Anthony Walker, điệp viên KGB trong hải quân Mỹ. |
Chỉ sau đó ít lâu, con tàu Scorpion của Mỹ cũng bất ngờ bị đắm và cả hai bên cũng lại im lặng. Vậy điều gì thực tế đã xảy ra? USS Scorpion là một tàu ngầm tiêm kích lớp Skipjack, được đưa vào sử dụng năm 1960 và bị đắm năm 1968. Theo thông báo chính thức của hải quân Mỹ, việc chạy máy quá nóng đã dẫn tới việc tàu Scorpion bị đắm. Cũng có tin nói rằng pin của quả ngư lôi MK 37 bị cháy, dẫn tới đầu đạn bị nổ làm đắm tàu.
Nhưng theo bộ phim tài liệu nói trên, tàu USS Scorpion đã bị tàu ngầm Liên Xô đánh đắm để trả đũa cho sự cố mà họ cho là tàu ngầm Mỹ đã làm đắm tàu K-129. Trong thời gian đó, tàu Scorpion nhận được lệnh nghiên cứu về sự di chuyển bất thường của tàu ngầm Liên Xô gần quần đảo Azoren trên Đại Tây Dương. Tàu Scorpion thường xuyên phải báo cáo về tổng hành dinh của hải quân ở Norfolk về vị trí, hướng đi của mình. Trong thời gian này, KGB có một điệp viên cài cắm trong hải quân Mỹ.
Đó là John Anthony Walker, sĩ quan thông tin của hải quân Mỹ và vì hám tiền đã bán thông tin mật cho KGB, ví dụ như chìa khóa mật mã. Qua đó, cơ quan mật vụ và hải quân Liên Xô có được thông tin để cài bẫy tàu Scorpion.
Theo bộ phim tài liệu này, một chiếc máy bay lên thẳng đã cất cánh từ một tàu khu trục, mang theo hai quả ngư lôi. Nó bay theo hướng tàu Scorpion và thả xuống dưới nước máy định vị âm thanh. Khi vị trí tàu Scorpion được xác định, chiếc máy bay lên thẳng liền bay tới và dùng một quả ngư lôi đánh đắm con tàu này. Sau đó, chiếc máy bay lên thẳng bay tới một tàu khu trục khác và hạ cánh xuống đây với một quả ngư lôi còn lại. Chỉ một nhóm nhỏ khoảng 5-6 người trên tàu Liên Xô được biết về kế hoạch này.
Vũ Long (Tổng hợp theo truyền hình và báo chí Đức)
Kỳ III: Dự án Azorian bí mật trục vớt tàu K-129