Tấm khiên cho trẻ em

Sau khi hàng chục quốc gia và vùng lãnh thổ tiêm vaccine COVID-19 cho người dưới 18 tuổi, ngày 14/10, Bộ Y tế nước ta cho biết sẽ mở rộng đối tượng tiêm vaccine cho trẻ từ 12-17 tuổi theo lộ trình từ lứa tuổi cao đến thấp.

Thông tin này khiến nhiều phụ huynh muốn tiêm vaccine cho con cảm thấy phấn khởi, nhất là trong bối cảnh Việt Nam đang chuyển sang thích ứng với cách tiếp cận mới: sống chung an toàn với đại dịch. Và điều kiện tiên quyết để sống chung an toàn chính là tiêm vaccine, không chỉ cho người lớn mà còn cả người dưới 18 tuổi.

Từ những ngày đầu đại dịch, nhiều phụ huynh luôn tự trấn an rằng SARS-CoV-2 ít nghiêm trọng ở trẻ em so với người lớn. Nhưng trong thực tế, một số trẻ em vẫn mắc COVID-19 rất nặng, thậm chí tử vong. Hơn nữa, nhiều em còn mắc COVID-19 kéo dài, tức là phải chịu đựng một loạt triệu chứng bệnh hàng tháng trời dù chỉ mắc bệnh nhẹ. 

Tình trạng COVID-19 kéo dài đủ nghiêm trọng để khiến Cơ quan Y tế Quốc gia Anh phải thiết lập 15 phòng khám điều trị COVID-19 kéo dài cho trẻ em. Ở Israel, các phòng khám dành cho bệnh nhi mắc COVID-19 kéo dài cũng rất đông bệnh nhân. Đây là một trong những lý do khiến việc tiêm vaccine COVID-19 cho trẻ em là điều cần thiết, thậm chí khẩn thiết không kém người lớn.

Trong những năm đầu đời, trẻ em được tiêm nhiều loại vaccine để phòng những căn bệnh chết người, để lại di chứng nặng nề như ho gà, bạch hầu, uốn ván, viêm não Nhật Bản… Với COVID-19, một căn bệnh mới xuất hiện gần hai năm nay nhưng mức độ tàn phá của bệnh với sức khỏe, mạng sống, đời sống kinh tế-xã hội của toàn cầu cũng đủ nghiêm trọng để thế giới phải đẩy nhanh tiêm chủng cho trẻ em sau khi đã tiêm xong cho người lớn.

Các chuyên gia nhi khoa còn lo về hậu quả xảy ra khi trẻ em cùng lúc mắc cả SARS-CoV-2 và các loại virus thông thường, như cúm, cảm lạnh – các căn bệnh có thể khiến trẻ gặp vấn đề nặng nề về hệ hô hấp.

Việc tiêm vaccine COVID-19 cho trẻ em càng trở nên cần thiết hơn khi thế giới nói chung và Việt Nam nói riêng chấp nhận sống chung với dịch bệnh, mở cửa lại xã hội, nối lại các hoạt động trong trạng thái bình thường mới, đặc biệt là mở lại trường học. 

Trong bối cảnh trường học đông đúc, trẻ em lại là đối tượng năng động, thích giao lưu, tiếp xúc, thì việc lây lan các loại virus, trong đó có virus SARS-CoV-2, là điều không thể tránh khỏi, thậm chí còn lây lan rất nhanh, làm gián đoạn và xáo trộn việc học hành. Mới đây, Phú Thọ đã phát hiện 45 học sinh lớp 7 của trường THCS Chu Hóa, thành phố Việt Trì dương tính với SARS-CoV-2. Chùm ca bệnh này đã khiến học sinh ở Lâm Thao và Việt Trì phải tạm nghỉ học.

Tình trạng lây nhiễm COVID-19 ở trường học cũng xảy ra ở nhiều quốc gia. Tại Anh, hai tuần sau khi bắt đầu học kỳ mùa thu, trên 100.000 trẻ em đã phải nghỉ học vì mắc hoặc nghi mắc COVID-19. Hồi tháng 9, ít nhất 1.000 trường học tại 35 bang ở Mỹ đã đóng cửa khi chỉ vừa bắt đầu mở cửa dạy học trực tiếp trong năm học mới. Nhiều trường đóng cửa sau vài tuần, thậm chí có trường đóng cửa chỉ sau một ngày và tạm thời chuyển sang học trực tuyến. 

Ở Việt Nam, mới có 25 tỉnh, thành cho học sinh tới trường học trực tiếp, các tỉnh, thành còn lại phải kết hợp học trực tuyến và trực tiếp hoặc học trực tuyến hoàn toàn. Như vậy, có thể thấy đa số học sinh vẫn buộc phải học trực tuyến ở nhà – cách học thích ứng với tình hình mới nhưng hệ lụy của hình thức học tập mới này cũng lớn không kém rủi ro mắc bệnh nếu tới trường.

Nếu các em không thể sớm tới trường để học tập, giao tiếp xã hội, cả một thế hệ sống trong thời COVID-19 sẽ chịu nhiều mất mát khó có thể đo đếm cả về mặt thể chất và tinh thần. Trẻ em là một phần của xã hội, chiếm tới 25,75% tổng dân số. Cũng như bảo vệ người lớn, tấm khiên vững chắc bảo vệ trẻ em trước COVID-19 chính là vaccine chứ không phải là biện pháp “nhốt” các em ở nhà.

Đại dịch COVID-19 cũng như sự cố trên máy bay – tình huống mà người lớn phải đeo mặt nạ dưỡng khí cho mình trước rồi mới giúp trẻ em. COVID-19 đã kéo dài gần hai năm, nhiều người lớn đã có “mặt nạ dưỡng khí”. Vì thế, đã tới lúc cần phải trang bị phương tiện bảo vệ cho trẻ em, trước mắt là những trẻ em thuộc đối tượng có nguy cơ cao.

Tất nhiên, vaccine COVID-19 hay bất kỳ vaccine nào khác cũng tiềm ẩn một tỷ lệ nhỏ rủi ro nhất định, với cả người lớn và trẻ em. Do đó, mỗi quyết định tiêm hay không tiêm cho cá nhân nào đó đều cần dựa trên phân tích khoa học, cân đo rủi ro-lợi ích.

Tiêm vaccine cho trẻ không chỉ bảo vệ chính trẻ mà còn bảo vệ cả cộng đồng. Nếu không có vaccine, có thể nói khẳng định khó nước nào sống chung an toàn với dịch bệnh được, chứ chưa nói tới chuyện thoát khỏi đại dịch COVID-19.