80 năm Giáo dục đồng hành cùng sự phát triển của đất nước

80 năm Giáo dục phát triển đất nước

Trải qua chặng đường 80 năm, ngành GD&ĐT đã không ngừng nỗ lực khắc phục khó khăn, đổi mới chính mình để góp phần đổi mới và phát triển đất nước. Đó là hành trình từ nền giáo dục thuộc địa, tới nền giáo dục độc lập “hoàn toàn Việt Nam”, từng bước khẳng định mình trên bản đồ giáo dục thế giới.

Trong hành trình đó có sự chung tay, góp sức, ý chí kiên định, bền bỉ của cả dân tộc, dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam.

Ngay sau khi Cách mạng Tháng Tám thành công, Bộ Quốc gia Giáo dục đã được thành lập (28/8/1945) với nhiệm vụ xây dựng một nền giáo dục hoàn toàn mới, của dân, do dân và vì dân. Trong giai đoạn 1945 – 1954, phong trào Bình dân học vụ và Bổ túc văn hóa là một kỳ tích, xóa mù chữ cho hàng triệu người và nâng cao dân trí. Hệ thống trường lớp không ngừng được mở rộng để đào tạo nguồn nhân lực cốt cán cho sự nghiệp “kháng chiến, kiến quốc”.  

Kế thừa những thành quả của giai đoạn trước, giai đoạn 1954 – 1975, miền Bắc đã cơ bản xóa nạn mù chữ. Hàng vạn cán bộ, trí thức, kỹ sư, bác sĩ, giáo viên được đào tạo cả ở trong nước và được cử đi đào tạo ở các nước xã hội chủ nghĩa, trở thành lực lượng chủ chốt xây dựng miền Bắc và chi viện cho miền Nam.

Ở miền Nam, trong vùng giải phóng, nền giáo dục cách mạng đã chứng minh sự linh hoạt, bền bỉ, xây dựng mạng lưới trường lớp dân chủ, đào tạo cán bộ phục vụ kháng chiến. Thành tựu nổi bật nhất của giáo dục giai đoạn 1975 – 1986 là thống nhất thành công hệ thống giáo dục quốc dân. Mạng lưới trường lớp từ mầm non đến đại học duy trì và mở rộng; thành công trong xoá mù chữ và nâng cao dân trí. Đây cũng là giai đoạn xây dựng hệ thống đường lối, chính sách giáo dục toàn diện, trở thành kim chỉ nam cho hoạt động của ngành trong suốt một thời gian dài.

Từ năm 1986 đến nay, hệ thống chính sách, pháp luật về giáo dục không ngừng được hoàn thiện, thể hiện rõ quan điểm “giáo dục và đào tạo là quốc sách hàng đầu”. Trong đó, Nghị quyết số 29-NQ/TW ngày 4/11/2013 xác định đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo, chuyển từ chủ yếu trang bị kiến thức sang phát triển toàn diện phẩm chất và năng lực người học.

Chương trình Giáo dục phổ thông 2018 đánh dấu bước chuyển lớn thực hiện chủ trương đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo. Kết quả phổ cấp giáo dục của Việt Nam được cộng đồng quốc tế ghi nhận, đánh giá cao. Mạng lưới trường lớp được hoàn thiện; công bằng giáo dục được đảm bảo; nguồn lực cho giáo dục được duy trì ở mức cao. Ngày càng có nhiều cơ sở giáo dục đại học hiện diện trên các bảng xếp hạng uy tín quốc tế. Hợp tác quốc tế; ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số được đẩy mạnh…  

Trong hành trình 80 năm phát triển của ngành giáo dục, Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam là đơn vị tiên phong, đồng hành cùng Bộ Giáo dục và Đào tạo trong việc xây dựng và phát triển một nền giáo dục bền vững và hiện đại, đáp ứng yêu cầu xã hội và hội. Từ nhiều năm qua, Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam giữ vai trò nòng cốt trong việc cung cấp tri thức, định hình phương pháp giảng dạy và học tập qua nhiều thế hệ.

Với sách giáo khoa qua các thời kỳ, từ những bộ sách giáo khoa đầu tiên sau Cách mạng tháng Tám đến những bộ sách mới nhất theo Chương trình giáo dục phổ thông 2018; Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam đã chắt lọc, biên soạn và xuất bản, đồng hành cùng hàng triệu thế hệ học sinh Việt Nam trên con đường chinh phục tri thức. Đây không chỉ là những cuốn sách, mà còn là minh chứng sống động cho sự phát triển của tư duy giáo dục, sự thích ứng với từng giai đoạn lịch sử của đất nước.

Với sách tham khảo đặc biệt, đây là những tác phẩm đã đoạt các giải thưởng sách hoặc có giá trị cao về văn hóa, lịch sử, giáo dục…; hay những ấn phẩm chuyên sâu về các chuyên ngành, lĩnh vực cụ thể, thể hiện sự đa dạng trong nội dung các sản phẩm và định hướng phát triển tri thức toàn diện của Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam.

Với các sản phẩm số và học liệu điện tử, đón đầu xu thế chuyển đổi số, Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam đã và đang phát triển mạnh mẽ các sản phẩm điện tử, học liệu số đa dạng và tiện ích. Những sản phẩm này không chỉ đáp ứng nhu cầu học tập và giảng dạy hiện đại mà còn hỗ trợ tối đa cho giáo viên và học sinh trong việc tiếp cận tri thức mọi lúc, mọi nơi, góp phần tích cực vào công cuộc đổi mới giáo dục và hội nhập quốc tế.

Những đóng góp to lớn của ngành Giáo dục đã được lãnh đạo Đảng, Nhà nước khẳng định: “Đất nước ta chưa bao giờ có được cơ đồ như ngày nay, trong đó có những thành tựu, đóng góp của ngành giáo dục và đào tạo”; “Lịch sử cách mạng Việt Nam cho thấy, giáo dục đào tạo có vai trò đặc biệt quan trọng đối với những kỳ tích phát triển của dân tộc”.  

Với những đóng góp quan trọng đó, Bộ GD&ĐT vinh dự được tặng thưởng nhiều danh hiệu cao quý: 1 Huân chương Sao Vàng, 3 Huân chương Hồ Chí Minh, 3 Huân chương Độc Lập, 3 Huân chương Lao Động, 1 Huân chương Bảo vệ Tổ quốc…

Ngành Giáo dục đang đứng trước cơ hội chưa từng có

Lễ kỷ niệm 80 năm truyền thống ngành Giáo dục và khai giảng năm học 2025 – 2026 được tổ chức vào thời điểm có ý nghĩa đặc biệt khi cả nước hân hoan chào mừng kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám thành công và Quốc khánh 2/9. Đây cũng là thời điểm đất nước chuẩn bị bước vào một kỷ nguyên phát triển mới - hùng cường, hưng thịnh, hạnh phúc Xác định “giáo dục và đào tạo là quốc sách hàng đầu, quyết định tương lai dân tộc”, thời gian qua, Đảng và Nhà nước đã ban hành, chỉ đạo thực hiện nhiều chủ trương, chính sách lớn như: 4 đạo luật về giáo dục (Luật Nhà giáo, Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giáo dục. Luật Giáo dục đại học sửa đổi và Luật Giáo dục nghề nghiệp sửa đổi); Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển giáo dục đào tạo; miễn, hỗ trợ học phí; tổ chức bữa ăn bán trú; xây dựng hệ thống trường học ở các xã biên giới đất liền; tổ chức dạy, học 2 buổi/ngày…

Đặc biệt, ngay trước Lễ kỷ niệm 80 năm truyền thống ngành Giáo dục và khai giảng năm học mới 2025 – 2026, Bộ Chính trị đã ban hành Nghị quyết 71-NQ/TW về đột phá phát triển GD&ĐT. Nghị quyết tiếp tục thể hiện sự quan tâm đặc biệt của Đảng đối với GD&ĐT; khẳng định giáo dục luôn là một thành tố gắn liền và quyết định sự phát triển của đất nước; cho thấy sự nhất quán quan điểm giáo dục và đào tạo là quốc sách hàng đầu, quyết định tương lai dân tộc.

Đây là nền tảng chính trị quan trọng để thúc đẩy mạnh mẽ hơn nữa công cuộc đổi mới căn bản, toàn diện GDĐT đã được xác lập từ Nghị quyết 29-NQ/TW năm 2013 và tiếp tục được khẳng định tại Kết luận số 91-KL/TW năm 2024.

Với những thành tựu đã đạt được trong 80 năm qua, với sự quan tâm, kỳ vọng rất lớn của Đảng, Nhà nước hiện nay, ngành Giáo dục đang đứng trước cơ hội chưa từng có.

Vì vậy, Lễ kỷ niệm 80 năm truyền thống ngành Giáo dục và khai giảng năm học 2025 – 2026 không chỉ để ôn lại truyền thống, ghi nhận những đóng góp to lớn của ngành Giáo dục đối với sự nghiệp cách mạng của Đảng và đất nước ta mà còn là dịp để khơi dậy trách nhiệm trong toàn ngành Giáo dục riêng và toàn xã hội xã hội trước yêu cầu phát triển của đất nước trong kỷ nguyên mới.