Đây là nội dung quan trọng trong Nghị quyết 254 vừa được Quốc hội thông qua tại Kỳ họp thứ 10 mới đây, nhằm tháo gỡ khó khăn tài chính cho người dân và khuyến khích sử dụng đất đúng quy định pháp luật.
TP Hồ Chí Minh - Trung tâm kinh tế, tài chính của cả nước (ảnh minh hoạ).
Trao đổi với phóng viên Báo Tin tức và Dân tộc, Luật sư Nguyễn Hùng Quân, Đoàn Luật sư TP Hồ Chí Minh cho biết Nghị quyết đã thổi vào làn gió mới, góp phần hạn chế tình trạng xây dựng nhà ở trái phép trên đất nông nghiệp do lo ngại chi phí chuyển đổi quá cao. Đồng thời, chính sách này cũng giúp giảm lãng phí tài nguyên đất đai, tăng tính minh bạch trong quản lý đất đai và hạn chế thất thu ngân sách nhà nước.
Cụ thể, đối với đất vườn, ao hoặc đất nông nghiệp trong cùng thửa đất có đất ở, khi được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cho phép chuyển mục đích sang đất ở, tiền sử dụng đất phải nộp được tính bằng 30% phần chênh lệch giữa giá đất ở và giá đất nông nghiệp, trong phạm vi hạn mức giao đất ở tại địa phương.
Trường hợp diện tích chuyển đổi vượt hạn mức giao đất ở, nhưng không quá một lần hạn mức, mức thu tiền sử dụng đất được áp dụng là 50% phần chênh lệch giữa giá đất ở và đất nông nghiệp. Còn đối với phần diện tích vượt quá hai lần hạn mức giao đất ở, người sử dụng đất phải nộp 100% phần chênh lệch này. Tuy nhiên, mức thu 100% chỉ được áp dụng một lần đối với mỗi hộ gia đình, cá nhân trên một thửa đất, nhằm tránh phát sinh gánh nặng tài chính kéo dài.
Một điểm đáng chú ý khác là các trường hợp đã nộp tiền sử dụng đất từ ngày 1/8/2024 đến trước ngày 1/1/2026 sẽ được cơ quan thuế thực hiện tính toán lại theo quy định mới. Nếu số tiền phải nộp theo cách tính mới thấp hơn khoản đã nộp trước đó, người dân sẽ được hoàn trả phần chênh lệch, bảo đảm nguyên tắc công bằng và quyền lợi hợp pháp của người sử dụng đất.
"Nghị quyết này đã thể hiện rõ tinh thần đồng hành của Nhà nước với người dân, nhất là trong bối cảnh nhu cầu xây dựng, cải tạo nhà ở có xu hướng gia tăng. Việc giảm mạnh tiền sử dụng đất khi chuyển mục đích không chỉ giúp người dân yên tâm thực hiện đầy đủ thủ tục pháp lý, mà còn khuyến khích khai thác hiệu quả quỹ đất sẵn có, phục vụ tốt hơn nhu cầu an cư, ổn định đời sống nhân dân.
Với những điều chỉnh mang tính chiến lược, việc giảm tiền sử dụng đất từ đầu năm 2026 được kỳ vọng sẽ tạo ra ‘cú hích’ mạnh về thể chế, góp phần ổn định xã hội, thúc đẩy phát triển đô thị bền vững và bảo đảm hài hòa lợi ích giữa Nhà nước và nhân dân”, một chuyên gia kinh tế chia sẻ.