Tác phẩm lấy bối cảnh thời điểm giáo sĩ Bồ Đào Nha Francisco de Pina bắt đầu ghi âm tiếng Việt tại Đại Chiêm (Hội An), từ đó hình thành nên nền móng chữ Quốc ngữ. Nhà văn Hoàng Minh Tường đặt trọng tâm vào sự giao thoa phức hợp giữa Đông – Tây, chính trị – tôn giáo, cá nhân – cộng đồng, để khắc họa hành trình chữ viết Việt ra đời giữa dòng biến động lịch sử.
.jpeg)
Nhà văn Hoàng Minh Tường (giữa) và nhà báo Lưu Trọng Văn trò chuyện giao lưu với độc giả.
Trong “Chữ và người, 400 năm…”, tiếng Việt được nâng lên thành “nhân vật chính” – một thực thể sống, biết thở, biết cảm xúc, chứa đựng vẻ đẹp và sức biểu đạt của tâm hồn dân tộc. Hệ thống nhân vật đan xen giữa lịch sử và hư cấu như Francisco de Pina, Bento Thiện, Đào Duy Từ, công nữ Ngọc Vạn… cùng những mối tình và biến động quyền lực tạo nên nền không gian văn hóa – chính trị giàu chiều sâu.
Tại buổi ra mắt, nhiều nhà nghiên cứu, nhà văn, độc giả bày tỏ ấn tượng với cách Hoàng Minh Tường kết hợp hư cấu nghệ thuật và tính chính xác lịch sử. Tiến sĩ Vật lý Nguyễn Thế Hùng nhận định: “Đây là một tráng ca lịch sử thấm đẫm cảm xúc, gợi nhớ những ân nhân của chữ nghĩa mà lâu nay ta lãng quên.”
Nhà văn Đặng Văn Sinh cho rằng, tiểu thuyết có phong cách trữ tình, gợi cảm xúc sâu nhưng cần thêm “khí văn mạnh” để tương xứng với quy mô đề tài. Trong khi đó, nhà nghiên cứu xã hội học Phạm Xuân Đại đánh giá tác phẩm đã “giải oan” cho những nhân vật từng bị hiểu sai trong lịch sử, như Alexandre de Rhodes và mở ra góc nhìn công bằng hơn về những người góp phần khai sinh chữ Quốc ngữ.
.jpeg)
Đông đảo các chuyên gia, nhà nghiên cứu, nhà văn, nhà báo và độc giả yêu mến đã đến tham dự buổi ra mắt sách "Chữ và người, 400 năm..."
Nhà thơ Trần Chân Uy kể lại, sau hai chuyến đi Iran và Bồ Đào Nha của Hoàng Minh Tường tưởng niệm Alexandre de Rhodes và Francisco de Pina, ông đã “gợi ý” nhà văn viết cuốn tiểu thuyết này. “Một năm sau, ông đã thay mặt những người Việt biết chữ Quốc ngữ, tạ ơn các bậc khai sáng chữ nghĩa của dân tộc”, Trần Chân Uy chia sẻ.
Theo nhà báo Lưu Trọng Văn, tác phẩm đã “dựng lên đầy đủ câu chuyện về lịch sử tiếng Việt bằng văn chương”. “Chữ và người, 400 năm…” không chỉ tái hiện một giai đoạn lịch sử trọng đại mà còn khẳng định tiếng Việt là linh hồn của văn hóa dân tộc, thứ di sản sống động, gắn liền với căn tính Việt.
Sách do Nhà xuất bản Phụ nữ Việt Nam ấn hành, được giới chuyên môn đánh giá là đóng góp đáng kể cho dòng tiểu thuyết lịch sử hiện nay, nơi văn chương trở thành cây cầu giúp người đọc tiếp cận lịch sử bằng cảm xúc và lòng trân trọng.