Ký ức chiến tranh và giọt nước mắt hòa bình trong Mưa đỏ

Bộ phim “Mưa đỏ” được chuyển thể từ kịch bản của nhà văn Chu Lai, do Nghệ sỹ Ưu tú Đặng Thái Huyền, Phó Giám đốc phụ trách Nghệ thuật, Điện ảnh Quân đội nhân dân làm đạo diễn. Phim lấy cảm hứng và hư cấu từ sự kiện 81 ngày đêm từ (28/6/1972 - 16/9/1972) bảo vệ Thành cổ Quảng Trị năm 1972. Đây được xem là một trong những trận đánh khốc liệt nhất thế kỷ XX. Bộ phim cũng tái hiện Hội nghị Paris về Việt Nam, nơi thể hiện bản lĩnh đối ngoại và chính nghĩa của Việt Nam, góp phần phản ánh toàn diện hành trình giành độc lập và hòa bình. 

Những ngày qua, bộ phim Mưa đỏ được công chiếu rộng rãi mang lại cảm xúc đặc biệt cho người xem, tạo ra hiện tượng chưa từng có khi ra mắt. Bộ phim khắc họa lại một phần ký ức khốc liệt của 81 ngày đêm Thành cổ Quảng Trị, đồng thời gửi gắm thông điệp tri ân hòa bình hôm nay.

Sống lại tuổi đôi mươi

Đối với cựu chiến binh Nguyễn Văn Hợi (80 tuổi), nguyên Trợ lý Quân lực của Tiểu đoàn K3 - Tam Đảo, dù chiến tranh đã lùi xa nhưng kí ức về trận chiến 81 ngày đêm bảo vệ Thành cổ Quảng Trị dường như chỉ mới xảy ra ngày hôm qua.

Những giọt nước mắt đã rơi trên khuôn mặt người lính già năm xưa từng kinh qua chiến trận, sự sống và cái chết. Mọi ranh giới dường như xóa nhòa, quá khứ và hiện tại như trộn lẫn vào nhau khi ông xem bộ phim Mưa đỏ. Tất cả gợi nhớ về một thời kỳ hào hùng, bi tráng nhưng cũng đầy đau thương khi những người đồng đội của ông mãi mãi nằm xuống ở mảnh đất thiêng này.

Nhớ về những năm tháng không thể nào quên, cựu chiến binh Nguyễn Văn Hợi xúc động nói: "Tôi vẫn còn nhớ như in trận đánh ngày 23/8/1972 đỉnh điểm ác liệt nhất tại Thành cổ Quảng Trị. Khi lực lượng ta còn rất ít nhưng phải đối mặt với Đại đội lính thủy đánh bộ của địch, đồng chí Hán Duy Long, chiến sỹ Đại đội 9 đã dũng cảm bắn liên tiếp 9 quả B40 và 1 quả B41 vào đội hình đối phương, buộc chúng tháo chạy. Người này ngã xuống người khác lại xông lên, tất cả đều một lòng giữ vững lời thề với Tổ quốc. Đối với đơn vị chúng tôi, lời thề danh dự thiêng liêng và biểu tượng của sự quyết tử “K3 Tam Đảo còn thì Thành cổ còn” mà đồng chí Lê Trọng Tấn, Tư lệnh Mặt trận B5 và đồng chí Bùi Quốc Dưỡng, Tham mưu trưởng mặt trận giao nhiệm vụ cho Tiểu đoàn K3 - Tam Đảo sang sông chốt giữ Thành cổ vào ngày 9/7/1972 còn nguyên trong tim".

Ông Hợi là một trong số ít người trực tiếp chiến đấu từ những ngày đầu cho đến tận ngày cuối cùng và rời khỏi Thành cổ ngày 16/9/1972. Với bộ phim Mưa đỏ, ông cũng là người được mời tham dự buổi ra mắt và giới thiệu tác phẩm. Đặc biệt, ông đã có những cuộc gặp gỡ với đạo diễn, diễn viên để chia sẻ ký ức khốc liệt về cuộc chiến, giúp họ hóa thân vào nhân vật một cách chân thật, cảm xúc.

Đây không chỉ là một bộ phim truyện điện ảnh mà còn là phần ký ức lịch sử khiến những người lính từng chiến đấu ở Thành cổ như ông không thể nào kìm được nước mắt.

Ông Hợi chia sẻ thêm, kịch bản ban đầu của nhà văn Chu Lai có nhiều chi tiết hư cấu nhưng vẫn phản ánh tinh thần và sự khốc liệt của chiến tranh: Những mất mát khi các chiến sỹ hy sinh không còn nguyên vẹn thi thể; những chiến sỹ phát điên vì bom đạn… Tất cả lột tả sự thật bi tráng của 81 ngày đêm đỏ lửa năm 1972. Trong những ngày tháng lịch sử ấy, hơn 1.000 đồng đội của ông đã ngã xuống, mãi mãi nằm lại mảnh đất này.

Những giọt nước mắt của các cựu chiến binh như ông Nguyễn Văn Hợi không chỉ là ký ức bi hùng về đồng đội đã ngã xuống mà còn là niềm tự hào khi chứng kiến thế hệ hôm nay tái hiện một thời oanh liệt của cha ông. Với họ, mỗi thước phim là một lát cắt vào ký ức, gợi lại sự mất mát tột cùng nhưng đồng thời khẳng định tinh thần bất khuất của người lính Thành cổ Quảng Trị năm xưa.

Với nữ du kích Nguyễn Thị Thu (sinh năm 1954, trú tại khu phố 4, xã Triệu Phong, tỉnh Quảng Trị), người xuất hiện trong bức ảnh “Cha con lão ngư dân Triệu Phong chở bộ đội và vũ khí tiếp sức Thành cổ” của phóng viên chiến trường Đoàn Công Tính, Báo Quân đội nhân dân ghi lại trên dòng sông Thạch Hãn vào mùa hè năm 1972, bộ phim khiến lòng bà quặn thắt.

Trong chiến tranh, nữ du kích nhỏ mới 18 tuổi thầm lặng ngày đêm vững tay chèo chở lương thực, vũ khí và bộ đội vào Thành cổ chiến đấu đã trở thành biểu tượng của lòng quả cảm. Trong chiến dịch 81 ngày đêm bảo vệ Thành cổ Quảng Trị, bà Thu không nhớ đã bao lần chèo đò đưa bộ đội sang sông.
Với bà Thu, nhân vật “O Hồng” trên phim là hình tượng của nhiều nữ thanh niên xung phong, du kích sẵn sàng hỗ trợ bộ đội, đóng góp một phần công sức cho cuộc chiến đấu bảo vệ Tổ quốc giành độc lập dân tộc. Bộ phim góp phần truyền cảm hứng để thế hệ trẻ hôm nay tìm hiểu sâu hơn về những câu chuyện lịch sử, thấy yêu đất nước mình và trân quý hòa bình.

“Mỗi chuyến đò sang sông là một lần đối diện với cái chết nhưng hai cha con tôi quyết tâm vững tay chèo để đưa các anh sang sông an toàn. Mỗi lần chứng kiến các anh bộ đội bị thương nặng hoặc vĩnh viễn nằm lại chiến trường, tôi rất đau đớn”, bà Thu nghẹn ngào chia sẻ.

Trân trọng từng khoảnh khắc giá trị hòa bình

Cựu chiến binh Đoàn Thị (79 tuổi, Trưởng ban liên lạc Tiểu đoàn 45, Tỉnh đội Quảng Bình cũ) chia sẻ, chi tiết lấy đi nhiều giọt nước mắt của ông nhất trong phim chính là phân cảnh người mẹ thả hoa trên dòng sông. Hình ảnh ấy khiến ông như nhìn thấy hình bóng chính bản thân mình trong quá khứ.

“Tôi còn nhớ như in, ngày hành quân có dịp đi qua nhà, tôi tranh thủ chạy về thăm nhưng không gặp được ai vì bố mẹ đã đi sơ tán. Khi xem phim tôi nghĩ, nếu ngày ấy tôi hi sinh thì chắc mẹ tôi cũng sẽ tưởng nhớ tôi bằng cách thả hoa như thế này”, ông Đoàn Thị xúc động nói. Hình ảnh máu và hoa, mất mát và hy sinh được tái hiện sống động khiến mỗi người xem ai cảm nhận rõ giá trị của hòa bình hôm nay được đánh đổi bằng máu xương của lớp lớp các thế hệ cha ông.

Chia sẻ với chúng tôi, ông Đoàn Thị cho rằng, Mưa đỏ là bộ phim mang dấu ấn lịch sử quan trọng. Trong phim tuy còn nhiều chi tiết khiên cưỡng, chưa được hợp lý, đôi lúc cường điệu nhưng nhìn chung đây là bộ phim lớp trẻ và mọi người nên xem. Chúng tôi xem để nhớ về thời của mình. Thế hệ trẻ nên xem biết về lịch sử, truyền thống của lớp người đi trước để gìn giữ và bảo vệ đất nước hôm nay, mai sau. Từ cảm xúc nghẹn ngào của những cựu chiến binh đến sự rung động trong trái tim khán giả trẻ, bộ phim Mưa đỏ trở thành nhịp cầu nối quá khứ với hiện tại. Qua đó, gửi gắm thông điệp sâu sắc: Hãy trân trọng hòa bình, biết ơn lịch sử và sống có trách nhiệm với Tổ quốc hôm nay.

Chia sẻ cảm xúc sau khi xem phim Mưa đỏ, em Nguyễn Ngọc Đức, phường Đồng Thuận, tỉnh Quảng Trị nói: "Em thực sự rất xúc động. Dù sinh ra trong thời bình, chưa từng trải qua chiến tranh nhưng bộ phim giúp em cảm nhận rõ sự khốc liệt, mất mát và cả tinh thần quả cảm của thế hệ cha anh". Nhiều đoạn em nghẹn lại không thể kìm được giọt nước mắt rơi, nhất là khi thấy những người lính còn rất trẻ nhưng sẵn sàng hy sinh để Tổ quốc được bình yên. Đối với chúng em, đây không chỉ là bộ phim điện ảnh mà còn là bài học lịch sử sinh động, giúp thế hệ trẻ hiểu hơn về giá trị của độc lập, tự do...

Bộ phim Mưa đỏ không chỉ tái hiện lại một giai đoạn lịch sử bi hùng mà còn thắp lên trong lòng mỗi người hôm nay ngọn lửa tri ân và lòng tự hào. Đó là lời nhắc nhở để chúng ta sống xứng đáng với sự hy sinh của lớp lớp cha ông, những người con ưu tú của quê hương đất nước đã ngã xuống cho Tổ quốc trường tồn, cho thế hệ hôm nay được lớn lên trong hòa bình và tiếp tục viết tiếp trang sử vẻ vang của dân tộc. Như lời nhắn nhủ của cựu chiến binh Nguyễn Văn Hợi với thế hệ trẻ hôm nay: "Cuộc sống hòa bình không phải tự nhiên mà có. Đằng sau đó là máu xương của biết bao thế hệ cha anh. Xin những người đang sống trong hòa bình hôm nay hãy biết trân trọng, biết ơn và sống có trách nhiệm với đất nước".