Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam và nhạc sỹ Đỗ Hồng Quân, Chủ tịch Liên hiệp các Hội Văn học nghệ thuật Việt Nam, Chủ tịch Hội Nhạc sỹ Việt Nam trao giải cho tác giả đoạt giải A Giải thưởng âm nhạc 2021. Ảnh: Hạnh Lê
Theo Ban Tổ chức, năm 2021, Hội Nhạc sỹ Việt Nam đã nhận được 176 tác phẩm của 176 tác giả là hội viên Hội Nhạc sỹ Việt Nam từ khắp các tỉnh, thành trên cả nước gửi tham dự Giải thưởng Âm nhạc ở các thể loại: Thanh nhạc, Khí nhạc, các công trình Lý luận phê bình và Báo chí âm nhạc, các tập hợp chương trình biểu diễn âm nhạc. Trong đó, thể loại Thanh nhạc có 167 tác phẩm (trong đó có 17 ca khúc thiếu nhi, 3 ca khúc nghệ thuật); 3 tác phẩm giao hưởng, 7 hợp xướng và ca cảnh, 12 tác phẩm khí nhạc (độc tấu, hòa tấu, nhạc cụ), 3 tác phẩm giao hưởng; 1 chương trình biểu diễn; 9 công trình lý luận tham dự giải.
Hội đồng nghệ thuật đã lựa chọn và trao giải thưởng cho 73 tác phẩm, công trình có chất lượng xuất sắc ở các thể loại gồm: 10 giải A, 25 giải B, 37 giải C và 1 chương trình biểu diễn xuất sắc.
Cụ thể, ở hạng mục Ca khúc, Ban tổ chức trao 43 giải thưởng cho các tác phẩm xuất sắc. Trong đó có 6 giải A thuộc về các tác phẩm: “Voi không đuôi” của tác giả Lê Minh Sơn; “Về bên mẹ” của tác giả Lê Tự Minh; “Đẹp nhất bông sen” của tác giả Trương Quang Lục; “Tháng năm rực rỡ” của tác giả Nguyễn Hồng Sơn; “Hồn buôn” của tác giả Nguyễn Công Tích (Trầm Tích) và “Mùa xa vắng” của tác giả Trần Xuân Tiên. Bên cạnh đó, Ban tổ chức còn trao 12 giải B và 25 giải C cho các ca khúc có chất lượng.
Hạng mục Ca khúc thiếu nhi, Ban tổ chức đã trao 2 giải A, gồm tác phẩm “Thắp sáng những ngôi sao tương lai” của tác giả Trần Nhật Bằng và “Dòng sông cho em tiếng hát” của tác giả Bùi Bá Quảng. Ban tổ chức cũng trao 5 giải B và 5 giải C cho các tác giả, tác phẩm có chất lượng.
Mảng Ca khúc nghệ thuật có 1 giải A được trao cho tác phẩm “Lá rơi” của tác giả Nguyễn Đình Thậm (ý thơ Lê Ngọc Nam).
Ở hạng mục tác phẩm Hợp xướng, không có giải A, Ban tổ chức trao 2 giải B cho 2 tác phẩm gồm: “Miền Trung” của nhạc sỹ Nguyễn Thụy Kha và “Cả nước bên các con” của nhạc sỹ Nguyễn Lân Cường. 2 giải C được trao cho tác phẩm “Miền châu thổ Cửu Long” của tác giả Quang Thanh Giang và “Âm vang đất mẹ Chín Rồng” của tác giả Võ Đăng Tín.
Hạng mục Giao hưởng không có giải A, 1 giải B được trao cho tác phẩm giao hưởng thơ “24 giờ” của tác giả Hoàng Văn Thành và 1 giải C được trao cho giao hưởng thơ “Trường Sa và mẹ” của tác giả Lê Quang Vũ. Hạng mục Hòa tấu - Thính phòng có 1 giải A được trao cho tác phẩm “Vãng cổ du ca” của tác giả Nguyễn Ngọc Tú; 3 giải B thuộc về các tác phẩm “Dòng sông quê hương” của tác giả Đoàn Nguyên Hiếu, “Tình yêu lung linh giọt thời gian” của tác giả Lê Tịnh và “Tranh tượng dân gian 12 con giáp” của tác giả Trần Thế Bảo; 2 giải C được trao cho tác phẩm “Nhịp chèo ra khơi” của tác giả Nguyễn Xuân Minh và “Ru hoa” của tác giả Vũ Hùng.
Ở mảng lý luận, hạng mục Sách biên soạn không có giải A, Ban Tổ chức trao 1 giải B cho tác phẩm “Đào tạo ca sĩ Opera tại Việt Nam” của tác giả Đỗ Quốc Hưng và 1 giải C cho tác phẩm “Tìm hiểu dân ca Quảng Bình” của tác giả Dương Viết Chiến.
Hạng mục tác phẩm Báo chí không có giải A, Ban Tổ chức trao 1 giải B cho tác phẩm “12 bài báo nghiên cứu, lý luận âm nhạc công bố trên tạp chí khoa học” của tác giả Nguyễn Đình Lâm và 1 giải C cho tác phẩm “26 bài báo tìm hiểu về âm nhạc đại chúng dành cho giới trẻ hiện nay” của tác giả Nguyễn Quang Long.
Hạng mục Chương trình biểu diễn xuất sắc trong năm thuộc về DVD chương trình biểu diễn “Cảm ơn những thiên thần” của tác giả Trần Thị Thanh Trà.
Đánh giá về chất lượng Giải thưởng Âm nhạc năm 2021, nhạc sỹ Đức Trịnh, Phó Chủ tịch Thường trực Hội Nhạc sỹ Việt Nam cho biết, ở thể loại khí nhạc, các tác giả đã mạnh dạn đầu tư cho hoà tấu dàn nhạc hỗn hợp: dân tộc, giao hưởng với điện tử, với những đề tài lịch sử, chiến tranh cách mạng, đề tài về tình yêu quê hương đất nước con người, hay dàn nhạc kèn đã khai thác tính dân tộc, kết hợp giữa âm nhạc truyền thống và âm nhạc phương Tây. Có một số tác phẩm có tìm tòi sáng tạo trong cấu trúc và ngôn ngữ thể hiện. Tuy nhiên còn ít các tác phẩm có chất lượng cao, thật sự sáng tạo và gây cảm xúc mạnh cho nguời thưởng thức… những tác phẩm đạt chất lượng cao vẫn chỉ ở một số tác giả cũ, chưa có xuất hiện nhân tố mới.
Về thanh nhạc, các ca khúc dự thi năm nay đã có ca khúc về đề tài bảo vệ môi trường, thật sự gây được xúc động mạnh mẽ và mang tính chinh phục, được Hội đồng thẩm định đánh giá cao; hoặc viết về mẹ, về tình yêu quê hương đất nước, phòng chống dịch COVID-19 cũng gây được cảm tình cho người nghe. Tuy nhiên vẫn còn nhiều ca khúc nghe quen thuộc, bút pháp theo lối cũ, nhiều bài còn giống nhau kể cả về giai điệu lẫn nội dung. Ngoài một vài ca khúc thật sự có chất lượng cao, vẫn còn nhiều ca khúc ca sỹ thể hiện hay phối khí thu âm không trùng khớp với văn bản âm nhạc cả về cao độ và trường độ…
Về ca khúc thiếu nhi, giải thưởng năm nay đã có những ca khúc hay cho trẻ em phù hợp với lứa tuổi hồn nhiên trong sáng của các em, được dàn dựng tốt nên hiệu quả khá cao.
Đối với các công trình về lý luận phê bình, các tác phẩm tham dự giải có đề tài và thể tài khá đa dạng, đối tượng hướng đến cũng khác nhau, từ giới nghiên cứu sưu tầm dân ca, giảng viên đào tạo chuyên ngành biểu diễn thanh nhạc, người quản lý âm nhạc, công chúng các lứa tuổi (từ trẻ đến cao niên).
Tuy nhiên, nhạc sỹ Đức Trịnh cũng bảy tỏ sự nuối tiếc, khi các tác giả lý luận phê bình vẫn hướng đến phần nổi nhiều hơn là đầu tư vào chiều sâu. Nhiều vấn đề đặt ra mà giải quyết chưa tới, có những đề mục khá kêu nhưng phần luận bàn không đủ thuyết phục hoặc không trúng, có những phân tích và thuật ngữ chưa chuẩn xác… Các tác phẩm dừng ở nội dung biên soạn giáo trình, kinh nghiệm tổ chức sự kiện, báo cáo điền dã, giới thiệu tác giả tác phẩm cho đối tượng đại chúng, điều tra xã hội học, chủ yếu mang tính sử liệu, văn hóa học, xã hội học, dân tộc nhạc học, đường lối phát triển văn hóa theo quan điểm chính trị nhiều hơn là âm nhạc học...
Tại Lễ trao giải, Ban tổ chức đã công diễn một số tác phẩm đoạt Giải thưởng Âm nhạc năm 2021.