Masan High-Tech Materials và dấu ấn trong công tác hỗ trợ phát triển cộng đồng tại Đại Từ

Cách đây 100 năm (1/8/1922 - 1/8/2022), huyện Đại Từ, tỉnh Thái Nguyên, chính thức hình thành sau khi sáp nhập với châu Văn Lãng (phía Bắc của huyện hiện nay). Trong suốt quá trình hình thành và phát triển, quê hương cách mạng Đại Từ tự hào là huyện hai lần vinh dự được Đảng và Nhà nước phong tặng danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân. Trong thời kỳ đổi mới, Đại Từ cũng là huyện có xã nông thôn mới đầu tiên (xã Hùng Sơn) của tỉnh Thái Nguyên. Đặc biệt, trong dấu ấn công nghiệp hóa – hiện đại hóa hôm nay, Đại Từ còn được biết tới khi có nhà máy chế biến khoáng sản đa kim Núi Pháo mang tầm cỡ hàng đầu thế giới… Sự phát triển của Masan High-Tech Materials – doanh nghiệp quản lý và vận hành mỏ Núi Pháo đã đem đến cho vùng đất này một diện mạo mới, tạo “cú hích” quan trọng để Đại Từ sớm trở thành thị xã trong tương lai gần …

Một ngày tuần trước, dưới nắng hè oi ả, chúng tôi tới thăm Hợp tác xã (HTX) Chè Nhật Thức tại xã Phục Linh, huyện Đại Từ. Năm 2007 chị Đào Thị Thức đã tạo dựng lên cơ sở sản xuất Trà Nhật Thức. Với cách làm truyền thống, sau 10 năm phát triển xưởng sản xuất nhân rộng quy mô và trở thành Hợp tác xã Chè Nhật Thức với 20 thành viên. Năm 2019, sản phẩm Thức Tâm Trà của HTX Chè Nhật Thức đã được chứng nhận đạt chuẩn OCOP 3 sao và đạt sản phẩm nông nghiệp nông thôn tiêu biểu, hiện nay HTX đã đăng ký thêm 2 sản phẩm OCOP nữa là Đinh Tâm Trà và chè Long Vân đồng thời đăng ký nâng hạng lên 4 sao cho sản phẩm Thức Tâm Trà. Hiện tại HTX chủ yếu sản xuất chè theo hướng VietGAP với diện tích 17,2ha và hiện đang thử nghiệm thêm 3ha chè sản xuất theo hướng hữu cơ. Ngoài diện tích chè của HTX, đơn vị còn liên kết với 80 hộ dân ngoài hợp tác xã để thu mua nguyên liệu chè tươi về sản xuất, chế biến. Trung bình mỗi ngày HTX chè Nhật Thức sản xuất được khoảng 1 tấn chè tươi, tương đương với 200kg chè khô các loại, thậm chí có những lúc cao điểm có thể lên tới 1,7 tấn chè tươi/ngày.

Đến thời điểm này, HTX chè Nhật Thức có tất cả 12 sản phẩm chủ lực, trong đó sản phẩm Đinh Tâm Trà có giá trị cao nhất 2,9 triệu đồng/kg. Do đó, để gây dựng được sản phẩm chè có uy tín, chất lượng và giá trị cao như ngày hôm nay là cả một quá trình dài nỗ lực, phấn đấu, mày mò, nghiên cứu phương thức chế biến.

Chị Đào Thị Thức, Chủ nhiệm HTX Chè Nhật Thức chia sẻ: "Đối với người dân Phục Linh nói riêng và người dân huyện Đại Từ nói chung, phần lớn sống dựa vào cây chè. Trước kia, người dân sản xuất chè theo cách truyền thống nên năng suất, chất lượng không cao, thị trường tiêu thụ khó cạnh tranh nên giá bán thấp. Nắm được thực tế đó, Công ty Núi Pháo có nhiều hoạt động góp phần thay đổi tư duy người trồng chè thông qua các buổi tập huấn, chuyển giao khoa học kỹ thuật; hỗ trợ người dân sản xuất chè theo tiêu chuẩn VietGAP và hữu cơ. Nhờ đó, giá bán chè đã tăng lên đáng kể. Riêng sản phẩm chè của HTX chúng tôi có giá bán từ 300-3 triệu đồng/kg, đảm bảo thu nhập cho 25 xã viên trung bình đạt 6 triệu đồng/người/tháng. Thời gian tới, chúng tôi mong muốn tiếp tục nhận được sự quan tâm, hỗ trợ của Công ty Núi Pháo về kỹ thuật, phân bón, mở rộng diện tích vùng nguyên liệu... để cây chè Phục Linh khẳng định được chỗ đứng trên thị trường".

Trong những năm qua với sự hỗ trợ của Công ty Núi Pháo, trên địa bàn huyện Đại Từ đã có 17 tổ hợp tác sản xuất chè an toàn được thành lập theo tiêu chuẩn VietGAP với gần 500 hộ tham gia; trên 110ha chè đã được chứng nhận sản xuất theo quy trình VietGAP. Ngoài ra Công ty cũng hỗ trợ 40 hộ chuyển đổi mô hình chè VietGAP sang chè hữu cơ trên diện tích trên 10 ha. Công ty đã ký hợp đồng ủy thác với Ngân hàng Chính sách Xã hội huyện Đại Từ thực hiện chương trình tín dụng vi mô giúp gần 400 hộ được vay vốn quay vòng phát triển kinh tế gia đình là gần 13 tỷ đồng. Không chỉ đầu tư sản xuất chè, nhiều hộ dân đã xây dựng mô hình nuôi ong lấy mật; thành lập hợp tác xã (HTX) dịch vụ; thành lập các mô hình cung ứng địa phương nhằm cung cấp các mặt hàng, dịch vụ cho Công ty, như: giá đỡ hàng; quần áo đồng phục; dịch vụ vận tải, ăn uống... Các doanh nghiệp này cũng đã góp phần tạo công ăn việc làm ổn định cho khoảng 120 lao động với mức thu nhập bình quân từ 5 - 5,5 triệu đồng/ người/tháng.

Chỉ tính từ năm 2006 - 2021, Công ty đã chi 3.868 suất phục hồi kinh tế, với số tiền 23,209 tỷ đồng, thông qua các chương trình đào tạo, như: Đào tạo công nhân may, tăm tre, lái xe, hàn sắt, bảo vệ, nấu ăn, khởi sự kinh doanh, đào tạo cộng đồng; các chương trình khuyến nông, như: Trồng nấm, chè, rau an toàn, nuôi bò, nhím, gà, ong, lợn... Ngoài ra, Công ty còn hỗ trợ cho người dân bị ảnh hưởng bằng các chính sách riêng, thông qua các chương trình phục hồi kinh tế và trợ cấp cho các nhóm đặc biệt khó khăn ngoài chính sách của Nhà nước với hơn 6.000 người dân địa phương được hưởng lợi trực tiếp. 

Ông Phạm Quang Anh, Chủ tịch UBND huyện Đại Từ cho biết thêm: Trong nhiều năm qua, Công ty Núi Pháo luôn quan tâm đến việc phát triển đời sống của nhân dân, đặc biệt là các chính sách an sinh xã hội, hỗ trợ cho nhân dân phát triển sản xuất, tạo công ăn việc làm, hỗ trợ các hộ nghèo, xây dựng các công trình văn hóa, công trình hạ tầng… tạo điều kiện cho người dân nâng cao giá trị sản phẩm, góp phần vào phát triển kinh tế - xã hội của địa phương..

Rời Đại Từ, chúng tôi thực sự ấn tượng với sự phát triển ấn tượng của huyện cũng như cách trao “cần câu” đầy sáng tạo cho người dân của Công ty Núi Pháo. Lãnh đạo Công ty khẳng định: “Công ty mong muốn tiếp tục hỗ trợ cho những thế hệ tương lai bởi vòng đời hoạt động của Mỏ Núi Pháo là hữu hạn. Bởi thế, chúng tôi đang nỗ lực đưa công nghệ tái chế và sản xuất vật liệu tiên tiến về Việt Nam. Từ đó, trách nhiệm cộng động cũng sẽ lâu dài, bền vững hơn. Chúng tôi luôn tìm hiểu và lắng nghe người dân để hiểu học muốn gì và cần gì. Trách nhiệm của chúng tôi là giúp họ thực hiện ước mơ của mình. Đó chính là lý do chúng tôi hỗ trợ họ trồng chè, nuôi ong và nhiều hoạt động sản xuất khác... Chúng tôi đã và đang chứng tỏ với Việt Nam và thế giới rằng một dự án khai thác và chế biến khoáng sản hoàn toàn có thể hoạt động hài hòa với cộng đồng địa phương, để cùng nhau phát triển và thành công. Đó là một khát vọng lớn và chúng tôi tin rằng mình đang thành công.” ./.