Chuyên gia dự báo, năm nay, các dịch bệnh đặc hữu như sốt xuất huyết, tay chân miệng sẽ phức tạp hơn sau hai năm liên tục giảm do ảnh hưởng của dịch COVID-19. Sự gia tăng trở lại của sốt xuất huyết, tay chân miệng đang đe dọa sức khỏe người dân, nhất là trẻ em.
Gia tăng số ca mắc
Những ngày qua, các bệnh viện nhi đồng trên địa bàn TP Hồ Chí Minh liên tục tiếp nhận nhiều trường hợp trẻ em đến khám và nhập viện do mắc sốt xuất huyết. Tại Bệnh viện Nhi đồng thành phố, mỗi ngày ghi nhận từ 100-150 trường hợp bệnh nhi đến khám sốt xuất huyết và có khoảng 10% nhập viện, trong đó có ca nặng phải cấp cứu tích cực.
Bác sĩ Nguyễn Minh Tiến, Phó Giám đốc Bệnh viện Nhi đồng thành phố cho biết, mới đây, đơn vị tiếp nhận 2 trường hợp trẻ sốc sốt xuất huyết kèm suy hô hấp, rối loạn đông máu, tổn thương gan nặng. Đó là trường hợp của bé trai L. A. S. (12 tuổi, ngụ quận Tân Phú, TP Hồ Chí Minh). Trước đó, bệnh nhi sốt cao liên tục 4 ngày, nôn, tiêu chảy… người nhà nghĩ bé bị rối loạn tiêu hóa, tự mua thuốc về uống nhưng bệnh không đỡ. Sau đó, gia đình đưa bệnh nhi đến bệnh viện quận với chẩn đoán sốc sốt xuất huyết, suy hô hấp, rối loạn đông máu và chuyển Bệnh viện Nhi đồng thành phố. Bệnh nhi thứ 2 (12 tuổi, ngụ huyện Sa Đéc, tỉnh Đồng Tháp) cũng bị sốt cao liên tục, đau bụng, nôn… Bệnh viện tuyến dưới chẩn đoán bệnh nhi sốc sốt xuất huyết, suy hô hấp, tổn thương gan, rối loạn đông máu. Tại Bệnh viện Nhi đồng thành phố, cả hai bệnh nhi được truyền dịch cao phân tử chống sốc với sự hỗ trợ của các phương tiện đo huyết áp động mạch xâm lấn, đo áp lực tĩnh mạch trung ương, hỗ trợ hô hấp với thở áp lực dương liên tục, điều chỉnh rối loạn đông máu. Phải mất gần 10 ngày các bệnh nhi mới có dấu hiệu cải thiện dần, tỉnh táo trở lại.
Từ đầu tháng 4/2022 đến nay, Khoa Hồi sức tích cực - Chống độc, Bệnh viện Nhi đồng 1 tiếp nhận nhiều trường hợp trẻ sốc sốt xuất huyết thể nặng kèm suy đa cơ quan. Theo Phó Giáo sư, Tiến sĩ, bác sĩ Phạm Văn Quang, Trưởng khoa Hồi sức tích cực - Chống độc, việc hồi sức ở những trẻ này rất phức tạp, tỷ lệ tử vong cao và có thể để lại di chứng cho trẻ sau này nếu vượt qua được.
Cùng với sốt xuất huyết, bệnh tay chân miệng đã bắt đầu xuất hiện trên địa bàn TP Hồ Chí Minh và các tỉnh, thành phố lân cận. Bác sĩ Trần Ngọc Hạnh Đan, Khoa Nhiễm – Thần Kinh, Bệnh viện Nhi đồng 1 cho biết, một thời gian sau khi trẻ mầm non quay trở lại trường học cũng là lúc bệnh tay chân miệng ở trẻ em bắt đầu xuất hiện. Từ tháng 4 đến nay, trung bình mỗi ngày, Bệnh viện Nhi đồng 1 điều trị cho khoảng 10 trường hợp trẻ mắc tay chân miệng. Tay chân miệng chủ yếu tấn công và lây lan ở nhóm trẻ trong độ tuổi mầm non, hiện nay các ca bệnh nhập viện chủ yếu ở mức độ nhẹ và vừa. Tuy nhiên, khi số trẻ mắc bệnh gia tăng sẽ kéo theo xuất hiện các ca nặng.
Còn bác sĩ Nguyễn Cát Phương Vũ, Khoa Hồi sức tích cực - Chống độc, Bệnh viện Nhi đồng thành phố cảnh báo, số ca mắc tay chân miệng nặng đang có xu hướng gia tăng và đã xuất hiện một số trường hợp nguy kịch.
Coi chừng nhầm lẫn bệnh, nâng cao cảnh giác
Thống kê của Sở Y tế TP Hồ Chí Minh, từ đầu năm 2022 đến nay, trên địa bàn ghi nhận hơn 4.500 ca mắc sốt xuất huyết, trong đó có 109 ca nặng (số ca nặng tăng 354% so với cùng kỳ năm 2021), 2 trường hợp tử vong. Nguyên nhân dẫn đến bệnh trở nặng, tử vong theo báo cáo của các bệnh viện là do bệnh nhân được phát hiện và nhập viện trễ.
Bác sĩ Nguyễn Đình Qui, Phó trưởng Khoa Nhiễm, Bệnh viện Nhi Đồng 2 cho biết, sốt xuất huyết thường kéo dài trong 7 ngày. Tuy nhiên, triệu chứng sốt trong những ngày đầu dễ khiến phụ huynh nhầm lẫn với bệnh khác như viêm họng, sốt siêu vi hay mắc COVID-19. Do đó, bác sĩ Nguyễn Đình Qui khuyến cáo, thông thường trẻ bị sốt xuất huyết sẽ sốt cao liên tục từ 3 đến 4 ngày. Nếu thấy trẻ sốt từ 3 ngày trở lên, tốt nhất là nên đưa trẻ đi khám tại các cơ sở y tế để làm xét nghiệm máu nhằm có kết quả và kế hoạch điều trị.
Bác sĩ Đỗ Châu Việt, Trưởng khoa Nhiễm chia sẻ, có đến 90% trường hợp mắc sốt xuất huyết đơn giản, điều trị khoảng một tuần là khỏi nhưng vẫn có khoảng 10% chuyển nặng. Nhóm trẻ thừa cân béo phì hoặc mắc các bệnh nền như tim mạch, não, phổi, thận, hậu COVID-19… là những đối tượng có nguy cơ trở nặng nếu mắc sốt xuất huyết. Vì thế, phụ huynh cần kịp thời đưa con vào bệnh viện và thực hiện theo chỉ dẫn của bác sĩ, tránh để tình trạng bệnh nặng, tổn thương các cơ quan.
Phó Giáo sư, Tiến sĩ, bác sĩ Nguyễn Vũ Trung, Viện trưởng Viện Pasteur TP Hồ Chí Minh nhìn nhận, cùng với biến đổi khí hậu, dấu hiệu gia tăng số ca mắc bệnh giai đoạn đầu mùa dịch, dự báo năm 2022, bệnh sốt xuất huyết sẽ rất phức tạp, ngành Y tế cần có hành động ngay nhằm hạn chế số ca chuyển nặng và tử vong cũng như không để xảy ra ổ dịch lớn.
Trước tình hình bệnh sốt xuất huyết phức tạp, UBND TP Hồ Chí Minh yêu cầu Sở Y tế chủ trì phối hợp với các sở, ngành liên quan triển khai nội dung phòng, chống sốt xuất huyết phù hợp. Trong đó, thành phố chỉ đạo các bệnh viện, cơ sở y tế trên địa bàn chuẩn bị đầy đủ cơ số thuốc, dịch truyền, máu và chế phẩm của máu, phương tiện cấp cứu để tiếp nhận thu dung, điều trị người bệnh kịp thời. Bên cạnh đó, ngành Y tế tổ chức tập huấn về phòng, chẩn đoán, điều trị sốt xuất huyết theo hướng dẫn của Bộ Y tế cho các cơ sở y tế trên địa bàn; giám sát chặt chẽ ca bệnh, côn trùng trung gian truyền bệnh nhằm theo dõi và phát hiện sớm, kịp thời xử lý triệt để ổ dịch phát sinh trong vòng 24 giờ.
Còn với bệnh tay chân miệng, bác sĩ Lê Hồng Nga, Phó Giám đốc Trung tâm Kiểm soát bệnh tật TP Hồ Chí Minh (HCDC) cho rằng, bệnh tay chân miệng xảy ra chủ yếu ở lứa tuổi mầm non. Vì vậy, việc kiểm soát bệnh tay chân miệng tại TP Hồ Chí Minh chủ yếu tập trung cho lứa tuổi này. Sở Y tế đã phối hợp với Sở Giáo dục và Đào tạo triển khai biện pháp phòng bệnh tay chân miệng trong các trường học. Song song đó là đẩy mạnh hoạt động truyền thông tại cộng đồng, nâng cao ý thức phòng bệnh cho phụ huynh với mục tiêu hạn chế thấp nhất ảnh hưởng của dịch bệnh đến trẻ nhỏ.