Đây không chỉ là việc ứng dụng công cụ trực tuyến trong giao dịch hay quảng bá, mà còn là quá trình chuyển đổi toàn diện từ quản trị truyền thống sang quản trị số, giúp minh bạch hoạt động sản xuất, giảm chi phí, nâng cao hiệu quả quản lý, đồng thời vẫn giữ được sự linh hoạt của mô hình kinh doanh cá thể.
Hiện toàn tỉnh có 353 HTX, trong đó nhiều đơn vị đã từng bước chuyển đổi sang mô hình điện tử. Các HTX được tập huấn kỹ năng số, hỗ trợ xây dựng website, fanpage, đưa sản phẩm lên sàn thương mại điện tử và kết nối với bưu điện, ngân hàng, doanh nghiệp logistics. Một số đã hình thành quy trình sản xuất số hóa, ghi chép dữ liệu điện tử, minh bạch truy xuất nguồn gốc, giúp đặc sản nông nghiệp của Điện Biên tiếp cận khách hàng cả nước, nâng cao doanh thu và thu nhập cho xã viên.
Sản phẩm từ chăn nuôi sẵn sàng đến tay người tiêu dùng
Từ mô hình sản xuất truyền thống, HTX Dịch vụ và sản xuất nông nghiệp Hà Ân (xã Nậm Kè) đã mạnh dạn ứng dụng công nghệ điện tử trong quản lý và tiêu thụ sản phẩm. Ông Nguyễn Tiến Nghĩa, Giám đốc HTX, cho biết: “Nhờ quản lý, giám sát bằng hệ thống điện tử, toàn bộ quy trình canh tác, thu hoạch và tiêu thụ đều được cập nhật để kịp thời điều chỉnh. Qua đó, năng suất bình quân đạt 70 - 100 tấn/ha, sản lượng hằng năm khoảng 3.000 tấn”. Nhờ chuyển đổi số, sản phẩm bí xanh, bí đỏ của HTX đã vươn ra thị trường ngoài tỉnh.
Không chỉ nông sản, một số HTX chế biến thực phẩm cũng mạnh dạn ứng dụng công nghệ. HTX Hoa Ban Trắng (phường Mường Lay) với các sản phẩm bánh khẩu xén, chí chọp, đang dần chuyển từ quản trị truyền thống sang quản trị điện tử. Nếu trước đây sản lượng tiêu thụ chỉ 1 - 2 tấn/năm, thì nay đã đạt trung bình 35 tấn/năm. Chuyển sang HTX điện tử không chỉ ở khâu bán hàng, mà xuyên suốt từ sản xuất, chế biến, đóng gói đến tiêu thụ. Ứng dụng nền tảng số giúp quản lý minh bạch, kiểm soát chất lượng, quảng bá rộng khắp và kết nối trực tiếp với người tiêu dùng, tạo lợi thế cạnh tranh bền vững.
Sản xuất thịt lợn gác bếp
Thành công lớn của HTX điện tử là kết nối cung – cầu qua các sàn thương mại điện tử. Trước đây, sản phẩm HTX chủ yếu tiêu thụ trong phạm vi hẹp, phụ thuộc vào thương lái, giá cả bấp bênh. Khi đưa sản phẩm lên các nền tảng như Postmart, Voso, Shopee, Lazada hoặc website, fanpage riêng, HTX đã chủ động hơn trong tiếp cận khách hàng, đồng thời áp dụng phần mềm quản lý, gắn QR code truy xuất nguồn gốc, nâng cao giá trị và niềm tin với sản phẩm.
Mô hình này cũng thúc đẩy liên kết giữa các thành viên. Thay vì sản xuất nhỏ lẻ, các hộ nông dân tham gia chuỗi giá trị chung, được đào tạo kỹ năng số, bán hàng trực tuyến, nâng cao ý thức tập thể. Một số HTX còn chủ động mời chuyên gia hướng dẫn livestream bán hàng, chụp ảnh, viết nội dung quảng bá sản phẩm.
Ông Phí Văn Dương, Chủ tịch Liên minh HTX tỉnh, cho biết: “Để thúc đẩy phát triển HTX ứng dụng công nghệ thông tin vào hoạt động sản xuất, Liên minh HTX tỉnh đã phối hợp các cơ quan tổ chức tập huấn, nâng cao nhận thức cho cán bộ quản lý về thương mại điện tử, kỹ năng tiếp thị và xây dựng kế hoạch kinh doanh. Từ đó, HTX kinh doanh theo phương thức hiện đại, nâng cao thu nhập, góp phần xóa đói giảm nghèo”.
Một số HTX đã áp dụng ký số, nộp thuế điện tử, hệ thống tưới tự động, chăn nuôi khép kín; quảng bá sản phẩm, kết nối khách hàng qua Facebook, Zalo, website, QR code… mang lại hiệu quả rõ rệt: giảm chi phí vận hành, tiếp cận khách hàng nhanh hơn, tăng năng suất và lợi nhuận.
Đặc sản miến dong phục vụ khách hàng trong và ngoài tỉnh
Tuy nhiên, phát triển HTX điện tử vẫn đối mặt nhiều thách thức: Hạ tầng công nghệ ở vùng nông thôn còn hạn chế; kỹ năng số của xã viên chưa đồng đều; vốn, nhân lực và chiến lược kinh doanh là rào cản lớn; trong khi cạnh tranh trực tuyến ngày càng khốc liệt, đòi hỏi HTX liên tục đổi mới, nâng cao chất lượng và xây dựng thương hiệu.
Để mô hình HTX điện tử phát triển bền vững, cần giải pháp tổng thể: đầu tư hạ tầng công nghệ, hỗ trợ tài chính, đào tạo kỹ năng số cho cán bộ và xã viên; đồng thời linh hoạt chính sách tín dụng, quỹ hỗ trợ HTX để nâng cấp thiết bị, chuẩn hóa quy trình sản xuất – kinh doanh trên môi trường số. Việc kết nối HTX với doanh nghiệp công nghệ, ngân hàng, hệ thống phân phối sẽ giúp HTX điện tử khẳng định vai trò trong chuỗi giá trị nông sản hiện đại, đóng góp thiết thực cho mục tiêu phát triển kinh tế tư nhân và nâng cao đời sống người dân.