Đời sống đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi của Hòa Bình đang từng bước được nâng cao nhờ nguồn vốn đầu tư, hỗ trợ của các chương trình, dự án, chính sách, đặc biệt là Chương trình mục tiêu Quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi.
Nâng cao đời sống cho đồng bào
Là huyện khó khăn nhất của tỉnh, Đà Bắc có tỷ lệ đồng bào dân tộc thiểu số chiếm đến gần 90%. Nơi đây có địa hình đa phần là đồi núi cao, hiểm trở, thường xuyên hứng chịu các đợt thiên tai, bão lũ, sạt lở đất đá. Theo thống kê năm 2022, thu nhập bình quân của người dân đạt 37,5 triệu đồng/năm, hộ nghèo chiếm gần 35%.
Xác định công tác dân tộc là một trong những nhiệm vụ chính trị quan trọng, cấp ủy, chính quyền các cấp đã quan tâm và triển khai hiệu quả nhiều chương trình để nâng cao đời sống cho đồng bào. Qua đó, củng cố sức mạnh đại đoàn kết dân tộc, ổn định tình hình an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội tại địa phương.
Hộ gia đình bà Nguyễn Thị Hoa (xóm Tân Sơn, xã Toàn Sơn, huyện Đà Bắc) được sử dụng nước sạch đảm bảo hợp vệ sinh từ Chương trình hỗ trợ nước sinh hoạt phân tán.
Từ đầu năm 2023 đến nay, Phòng Dân tộc huyện Đà Bắc đã tăng cường tham mưu với UBND huyện thực hiện tốt công tác dân tộc; chủ động phối hợp với các ngành chức năng triển khai hoạt động hỗ trợ, quan tâm, chăm lo đời sống cho người dân vùng đồng bào dân tộc thiểu số. Phòng đã thực hiện chính sách cấp một số ấn phẩm báo, tạp chí cho vùng dân tộc thiểu số và miền núi, vùng đặc biệt khó khăn đảm bảo đúng đối tượng; tổ chức thăm hỏi, tặng quà cho người có uy tín trên địa bàn dịp lễ, Tết Nguyên đán, với tổng kinh phí trên 60 triệu đồng.
Huyện đẩy nhanh việc thực hiện các Chương trình mục tiêu Quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021 - 2025. Cụ thể, tổng nguồn vốn Trung ương đã phân bổ cho Chương trình là 220.333 triệu đồng. Trong đó, địa phương đã giải ngân 29,45 tỷ đồng. Từ nguồn vốn hỗ trợ của Trung ương trong 2 năm (2022 và 2023), huyện đã thực hiện được 77 công trình đầu tư cơ sở hạ tầng thiết yếu cho vùng đặc biệt khó khăn; trong đó có 17 công trình đã hoàn thành bàn giao đưa vào sử dụng. Các công trình đầu tư xây dựng được thực hiện xuất phát từ nhu cầu, đề xuất của người dân vùng đặc biệt khó khăn, có sự tham gia của bà con trong quá trình lập kế hoạch, thi công, giám sát thi công nên đạt chất lượng cao và mang lại hiệu quả thiết thực.
Đặc biệt, Chương trình hỗ trợ nước sinh hoạt phân tán đã được địa phương thực hiện hiệu quả. Cụ thể từ đầu năm 2023 đến nay, huyện đã hỗ trợ nước sinh hoạt phân tán cho 720 hộ trên địa bàn 16/16 xã với tổng kinh phí 2,16 tỷ đồng; trong đó, đã thực hiện cấp phát téc chứa nước sinh hoạt cho 705 hộ và vật dụng dẫn nước cho 9 hộ, hoàn thiện thủ tục nghiệm thu 6 hộ tự xây bể chứa nước.
Bà Nguyễn Thị Hoa (xóm Tân Sơn, xã Toàn Sơn huyện Đà Bắc) phấn khởi chia sẻ đầu năm nay, gia đình bà được chính quyền các cấp quan tâm, hỗ trợ téc nước dự trữ nguồn nước dẫn từ trên đồi cao để phục vụ sinh hoạt hàng ngày. Trung bình mỗi téc nước có thể đảm bảo phục vụ sinh hoạt cho các thành viên trong gia đình trong khoảng một tuần. Trước đây khi chưa có téc chứa nước, gia đình phải hứng từng xô, từng chậu để sử dụng nấu ăn, tắm giặt hàng ngày và nguồn nước không đảm bảo vệ sinh.
Phát huy hiệu quả vốn đầu tư
Trưởng phòng Dân tộc huyện Đà Bắc Đinh Thị Năm cho biết, để thực hiện hiệu quả việc chăm lo cho đồng bào dân tộc thiểu số trên địa bàn, Phòng tiếp tục tham mưu với UBND huyện chỉ đạo triển khai một số chương trình, dự án, chính sách đối với vùng đồng bào dân tộc thiểu số trên địa bàn; tiếp tục đôn đốc, đẩy nhanh tiến độ thực hiện và giải ngân nguồn vốn Chương trình mục tiêu Quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi trên địa bàn.
Thực hiện chương trình cứng hóa, cống thoát nước tại xã Toàn Sơn, huyện Đà Bắc (Hòa Bình) được triển khai từ Chương trình mục tiêu Quốc gia phát triển kinh tế - xã hội đồng bào thiểu số và miền núi.
Địa phương chú trọng hỗ trợ giải quyết tình trạng thiếu đất ở, nhà ở, đất sản xuất, nước sinh hoạt; phát triển sản xuất nông, lâm nghiệp; đầu tư cơ sở hạ tầng thiết yếu phục vụ sản xuất, sinh hoạt của đồng bào dân tộc thiểu số; phát triển giáo dục - đào tạo… Qua đó, từng bước đáp ứng nhu cầu của bà con vùng đồng bào dân tộc thiểu số, nhanh chóng cải thiện chất lượng cuộc sống, nâng cao thu nhập và thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của địa phương.
Đồng bào dân tộc thiểu số trên địa bàn tỉnh Hòa Bình chiếm trên 74% dân số. Trưởng Ban Dân tộc tỉnh Hòa Bình Đinh Thị Thảo cho biết, giai đoạn 2013 - 2020, tỉnh có 52 xã khu vực I, 70 xã khu vực II, 88 xã khu vực III và 89 thôn, xóm đặc biệt khó khăn.
Hòa Bình đã huy động các nguồn lực từ Trung ương, địa phương và các tổ chức hợp pháp khác để đầu tư, hỗ trợ các xã đặc biệt khó khăn. Trong đó, UBND tỉnh đã phê duyệt Đề án phát triển kinh tế - xã hội 36 xóm đặc biệt khó khăn nhất tỉnh và Dự án phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào Mông tại 2 xã Hang Kia, Pà Cò (Mai Châu). Đến nay, tỉnh đã đưa các xóm, xã đặc biệt khó khăn thuộc đề án và dự án trên vươn lên đạt mức bình quân chung của vùng đồng bào dân tộc thiểu số.
Hòa Bình đã thực hiện hiệu quả nguồn vốn đầu tư, hỗ trợ từ các chương trình, dự án, chính sách; đặc biệt là Chương trình mục tiêu Quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi.
Nhờ đó, đến hết năm 2022, hộ nghèo các xã vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giảm còn 13,11%; mức giảm tỷ lệ hộ nghèo trong vùng dân tộc thiểu số năm 2021 là 6,89%, năm 2022 là 2,93%.
Đến nay, các xã đặc biệt khó khăn đã có đường ô tô đến trung tâm xã; trường, lớp học kiên cố đạt 97,89%; hầu hết các hộ vùng dân tộc thiểu số có nguồn điện ổn định phục vụ sinh hoạt và sản xuất...