Một số nhà bán lẻ thời trang ở Trung Quốc đã dán mác khổ A4 lên sản phẩm nhằm ngăn chặn những người mua sắm sử dụng trang phục rồi gửi trả lại để được hoàn tiền. Ảnh: Taobao/Yaoqian Printing
Theo Channel News Asia (CNA), những chiếc mác này có kích thước gần bằng một tờ giấy A4, được treo lủng lẳng ở vị trí dễ thấy trên quần áo mới. Trên mỗi mác đều in rõ cảnh báo: “Không được trả hàng hoặc đổi hàng nếu mác đã bị tháo”. Điều này đồng nghĩa, nếu khách hàng muốn hoàn trả hoặc đổi sản phẩm, chiếc mác khổ lớn này bắt buộc phải còn nguyên vẹn, chưa bị cắt bỏ.
Một số nhà bán lẻ thời trang Trung Quốc đã đồng loạt sử dụng loại nhãn ngoại cỡ, siêu dễ nhận biết này như một giải pháp “răn đe mềm”. Mục tiêu là ngăn chặn tình trạng người mua chỉ mặc quần áo trong thời gian ngắn rồi gửi trả lại cho sàn thương mại điện tử để được hoàn tiền. Biện pháp mới nhanh chóng trở thành chủ đề bàn tán sôi nổi trên mạng xã hội Trung Quốc, nhất là trong bối cảnh Ngày Độc thân 11/11 - lễ hội mua sắm trực tuyến lớn nhất của nước này - vốn nổi tiếng với lượng đơn hoàn trả khổng lồ sau các đợt giảm giá sâu.
Các nhà bán lẻ cho rằng sáng kiến này giúp phân biệt rõ hơn giữa người mua hàng “thật sự” và những người lợi dụng chính sách đổi trả hào phóng. Nhìn từ góc độ của doanh nghiệp, việc khách hàng mặc đồ rồi trả lại khiến họ thiệt hại không chỉ về doanh thu mà còn phải gánh thêm chi phí xử lý hàng hoàn, kiểm tra chất lượng, phân loại, lưu kho, vận chuyển và nhân công.
Không chỉ xuất hiện trong các cửa hàng, loại mác khổng lồ này còn trở thành mặt hàng được tìm kiếm trên các sàn thương mại điện tử. Trên Taobao - một trong những nền tảng mua sắm trực tuyến lớn nhất Trung Quốc, ngày càng có nhiều nhà sản xuất, nhà cung cấp rao bán loại nhãn khổ A4 dành riêng cho ngành thời trang. Thống kê hiển thị từ các gian hàng cho thấy một nhà sản xuất tên Yaoqian Printing đã bán được khoảng 4.000 mác, với giá khoảng 28 nhân dân tệ cho một gói 100 chiếc. Mỗi nhãn có kích thước khoảng 15cm x 43cm. Một nhà cung cấp khác là Shengtelai đã bán ra tới khoảng 60.000 chiếc với kích thước tương tự, giá khoảng 25 nhân dân tệ cho bộ 100 chiếc. Trong phần mô tả sản phẩm, người bán còn nhấn mạnh: “To hơn cả một chiếc iPad”.
Không chỉ to, những chiếc mác này còn được thiết kế bằng chất liệu dày, cứng, khi đeo lên người tạo cảm giác vướng víu, khó chịu và gần như không thể che đi nếu muốn mặc ra ngoài. Jiang Han, một nhà nghiên cứu cấp cao tại Viện Pangoal có trụ sở tại Bắc Kinh, cho biết trong một bài bình luận đăng trên tờ The Paper ngày 17/11 rằng chính sự bất tiện này làm cho người mua khó có thể sử dụng quần áo rồi sau đó trả lại.
Theo phân tích của nhà nghiên cứu Jiang, dựa trên dữ liệu công khai, tỷ lệ hoàn trả đối với các mặt hàng thời trang nữ trên các nền tảng thương mại điện tử tại Trung Quốc dao động từ 50 - 60%. Đáng chú ý, không phải tất cả các sản phẩm được trả lại đều có vấn đề về chất lượng. Nhiều trường hợp, khách hàng mặc quần áo trong vài ngày rồi sau đó gửi trả lại để được hoàn tiền. Jiang cho biết các nhà bán lẻ không ít lần nhận lại những bộ trang phục “rõ ràng là đã được sử dụng hàng ngày”, với vết bẩn, mùi mồ hôi.
Vấn đề này cũng đã thu hút sự chú ý của truyền thông nhà nước Trung Quốc. Trong một bài bình luận đăng ngày 11/11, hãng thông tấn Tân Hoa mô tả nhãn mác quần áo ngoại cỡ là một biện pháp thiết thực đối với doanh nghiệp bán lẻ, coi đây như một cơ chế sàng lọc hiệu quả để hạn chế hành vi trả hàng gian dối. Bài viết cho rằng dù chỉ một bộ phận nhỏ người tiêu dùng lạm dụng chính sách hoàn trả, nhưng hành động của họ lại đủ sức làm suy yếu hệ thống niềm tin của cả ngành, đồng thời ảnh hưởng đến trải nghiệm mua sắm của đa số khách hàng chân chính.
Tuy ủng hộ biện pháp răn đe, bài bình luận cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc điều chỉnh chính sách hoàn trả sao cho hợp lý hơn, cân bằng giữa quyền lợi người tiêu dùng và lợi ích của doanh nghiệp.
Ngoài ra, Tân Hoa Xã cũng lưu ý rằng các nhà bán lẻ không nên chỉ tập trung vào việc “chặn” hành vi mua mặc trả, mà còn phải chú trọng cải thiện chất lượng sản phẩm, độ trung thực của hình ảnh và mô tả trên sàn thương mại điện tử. Nhiều trường hợp hoàn trả vẫn bắt nguồn từ lý do chính đáng như chất lượng sản phẩm không như quảng cáo, sai màu, sai kích cỡ hoặc chất liệu không đúng như mô tả ban đầu. Vì vậy, cải thiện chất lượng và thông tin sản phẩm, đồng thời kết hợp những biện pháp răn đe được xem là hướng đi cân bằng hơn để hạn chế tình trạng hoàn trả hàng quá mức mà vẫn bảo vệ được trải nghiệm của người mua.