Dưới giá lạnh rét buốt ở miền Đông Ukraine, một đám đông nhỏ vẫn kiên trì tụ tập nhiều giờ đồng hồ gần chiếc máy ATM không thể nhả ra tiền trong khi từ đằng xa, tiếng pháo ầm ầm vọng lại.Từ tháng 11, khi chính phủ Ukraine tuyên bố tạm ngưng và đình chỉ hoạt động của dịch vụ ngân hàng ở Đông Ukraine, tiền mặt bắt đầu trở nên ngày càng khan hiếm tại khu vực hiện do lực lượng ly khai kiểm soát này.
Người phụ nữ buồn bã trước cây ATM hết tiền bên ngoài một ngân hàng ở Donetsk. Ảnh: AP. |
Hầu hết các cây ATM tại Đông Ukraine đều đã ngừng hoạt động trong khi những cây ATM còn lại dự kiến sẽ không có khả năng "nhả" tiền trong 2 tuần tới.
Động thái trên chỉ là một phần trong chiến dịch của Ukraine nhằm “bóp ngạt” lực lượng ly khai tại miền Đông. Lãnh đạo Kiev cho biết họ sẽ tiếp tục rút mọi dịch vụ công cộng của chính phủ tại Đông Ukraine, trong khi đó, công chức làm việc tại các bệnh viện và trường học ở Donetsk đều than phiền rằng thực ra họ đã không nhận được tiền lương trong một khoảng thời gian dài.
Quyết định ngừng rót tiền của Kiev được đánh giá là phản tác dụng bởi nếu chính phủ của Tổng thống Petro Poroshenko mong muốn người dân Đông Ukraine quay lưng lại với lực lượng ly khai thì thực tế đang diễn ra ngược lại.
Georgy Sharov, một lao động nghỉ hưu tại Donetsk chia sẻ: “Điều ông Poroshenko đang thể hiện với chúng tôi là: Bạn không còn là người Ukraine nữa. Bạn không được nhận tiền lương hưu, không được nhận tiền trợ cấp xã hội”.
Và hàng người xếp hàng vẫn duy trì rồng rắn trước các máy ATM thuộc ngân hàng nhà nước Oshchadbank, đơn vị chuyên chi trả tiền lương hưu và tiền trợ cấp xã hội.
Sergei Smotovsky đứng xếp hàng tại một chi nhánh bên ngoài ngân hàng Oshchadbank ở Donetsk bức xúc nói: “Điều tồi tệ nhất là không những bạn không nhận được tiền trợ cấp xã hội mà bạn còn không thể rút được số tiền do bạn cực nhọc lao động làm ra - đó là tiền lương hàng tháng”.
Trong khi các chủ khoản vẫn kiên trì bám trụ xếp hàng từ sáng sớm tới giờ ăn trưa thì các cánh cửa ngân hàng vẫn im lìm đóng chặt.
Anatoly Visly, một người Donetsk bộc bạch: “Kiev khẳng định chúng tôi (Donetsk và Luhansk) vẫn thuộc lãnh thổ Ukraine nhưng họ lại đến đây cùng với xe tăng và vũ khí thay vì tiền lương hưu. Tôi là một thương binh và tôi đã không hề nhận được lương hưu trong 3 tháng”.
Nhiều người về hưu đã quyết định chuyển hộ khẩu sang các thị trấn bên ngoài Đông Ukraine do vậy tiền vẫn đổ về tài khoản của họ. Nhưng bất lợi chính lại là các chuyến đi hàng tháng khó khăn và tốn kém để đến vùng được kiểm soát bởi Kiev.
Trong thời gian qua, mặc dù giao tranh xảy ra liên miên ngang dọc Donetsk và Luhansk nhưng các siêu thị tại hai vùng này vẫn có đủ hàng hóa trong kho với nguồn cung đến từ các vùng khác của Ukraine, còn khách hàng thì thường sử dụng thẻ ngân hàng để thanh toán khi mua sắm do thiếu tiền mặt.
Nhưng khi chính phủ Ukraine ra quyết định khóa các thẻ ngân hàng thì điều này đồng nghĩa với việc cắt đứt một phương tiện sinh sống khác của người dân.
Và người dân Đông Ukraine bắt đầu tìm đến chính phủ tự xưng của lực lượng ly khai, tuy nhiên cũng không có nhiều hy vọng. Viễn cảnh để chính phủ tự xưng của lực lượng ly khai hình thành hệ thống phúc lợi trong khoảng thời gian tới tương đối mờ mịt.
Bà Anna Kharzhevskaya, một quan chức thuộc Bộ Lao động và Xã hội của Nhà nước Cộng hòa Nhân dân Donetsk tự xưng cho biết Kiev đã chặn mọi truy cập vào dữ liệu quốc gia và cố gắng mang đi các dữ liệu vẫn ở trong khu vực Đông Ukraine. Chính vì vậy, với một hệ thống thuế chưa thể họat động và còn thiếu sót, Kharzhevskaya cho biết bà chưa thể ước chừng được khi nào cơ quan của bà sẽ bắt đầu thực hiện được việc trả lương hưu.
Khi việc hỗ trợ và nguồn tiền của chính phủ lung lay, sự phụ thuộc vào hỗ trợ bên ngoài bắt đầu gia tăng, đôi khi nó đến từ Nga. Tuy nhiên trước tình cảnh khó khăn, nhiều người dân Đông Ukraine đành đi đến ý định rời bỏ quê hương: “Tôi không thể tiếp tục sống ở đây được”, anh Smotovsky ngán ngẩm nói khi đứng xếp hàng bên ngoài một ngân hàng ở Donetsk.
Hà Linh (Theo AP)