Lợi dụng tạm nhập, tái xuất để rút ruột, đánh tháo hàng hoá

Tình hình buôn lậu và gian lận thương mại được lãnh đạo Cục Hải quan Thành phố Hồ Chí Minh (TP.Hồ Chí Minh) đánh giá là ngày càng  phức tạp, đặc biệt hàng hóa quá cảnh, tạm nhập tái xuất từ TP.Hồ Chí Minh sang Campuchia qua cửa khẩu biên giới Việt Nam - Campuchia tại tỉnh Bình Phước, Tây Ninh, Long An, Đồng Tháp, An Giang và Kiên Giang.

Thực tế thời gian qua, lợi dụng cơ chế thông thoáng về chính sách đối với hàng quá cảnh, kho ngoại quan, một số trường hợp doanh nghiệp khi làm thủ tục hải quan đã khai sai, không khai những mặt hàng khác có trong lô hàng, trong đó có thể có hàng cấm nhập khẩu. Trong quá trình vận chuyển lô hàng quá cảnh, thậm chí doanh nghiệp còn rút hàng ra để tiêu thụ tại thị trường Việt Nam.

Ngoài thủ đoạn rút ruột container hàng quá cảnh, một thủ đoạn khác cũng được tung ra là đối với những lô hàng quá cảnh bao gồm các mặt hàng nhập khẩu có điều kiện, mặt hàng có trị giá lớn hoặc hàng cấm nhập khẩu, sau khi lô hàng ra khỏi lãnh thổ Việt Nam doanh nghiệp sẽ tìm cách đưa trở lại bằng nhiều phương thức khác nhau.

Không chỉ vậy, có tình trạng doanh nghiệp từ chối nhận hàng khi bị các lực lượng hải quan kiểm tra, kiểm soát, giám sát chặt chẽ hàng hóa nhập khẩu, xuất khẩu và các container hàng hóa lưu bãi quá thời hạn; không khai báo để đưa vào kho ngoại quan hàng hóa thuộc diện không được phép gửi kho ngoại quan. Có những trường hợp vận chuyển không đúng tuyến đường, tự ý tắt định vị GPS, phá niêm phong, sang tải hàng hóa trái phép trong quá trình vận chuyển, đăng ký gửi hàng hóa vào kho ngoại quan nhưng thực tế không đưa hàng vào kho.

Để quản lý hiệu quả hàng quá cảnh, Cục Hải quan TP.Hồ Chi Minh vừa kiến nghị ngành hải quan phối hợp các bộ, ngành liên quan sớm ban hành quy định bắt buộc lắp đặt thiết bị giám sát hành trình (seal định vị) đối với các phương tiện vận chuyển hàng hóa bằng đường thủy nội địa. Trước mắt, phối hợp Bộ Công an và Bộ Giao thông Vận tải để lấy thông tin hành trình của phương tiện vận tải chuyên chở hàng quá cảnh. 

Bên cạnh đó, xây dựng quy chế về thủ tục hàng hóa quá cảnh để tăng chế tài xử phạt vi phạm hành chính và quản lý chặt đối với các hành vi vi phạm của hàng quá cảnh. Trường hợp phát hiện hàng quá cảnh là hàng cấm mà không có giấy phép phải tịch thu. 

Ngoài ra, Cục Hải quan TP.Hồ Chí Minh cũng đề nghị xây dựng cơ sở dữ liệu liên thông giữa các bộ, ngành có liên quan và vận dụng có hiệu quả các biện pháp nghiệp vụ kiểm soát nhằm sàng lọc các đối tượng là "chủ hàng hóa quá cảnh" có cơ sở kho, bãi chứa hàng lậu trong địa bàn nội địa, phục vụ cho công tác sưu tra, quản lý đối tượng, ngăn chặn hành vi vi phạm.