Trực tiếp: Thủ tướng Chính phủ trả lời chất vấn của các đại biểu Quốc hội

Thưa Quốc hội!

Thưa các vị khách quý!

Thưa đồng bào và cử tri cả nước!

Sau 3 ngày làm việc khẩn trương nghiêm túc trong không khí dân chủ và tinh thần trách nhiệm cao, hôm nay, Quốc hội đã hoàn thành phiên chất vấn và trả lời chất vấn tại kỳ họp thứ 8 với 4 nhóm vấn đề thuộc lĩnh vực nông nghiệp và phát triển nông thôn công thương nội vụ thông tin và truyền thông 4 Bộ trưởng Nguyễn Xuân Cường, Trần Tuấn Anh, Lê Vĩnh Tân, Nguyễn Mạnh Hùng và các Phó Thủ tướng Trương Hoà Bình, Trịnh Đình Dũng đã trực tiếp cũng như các Bộ trưởng có liên quan đã trực tiếp tham gia giải trình thêm những vấn đề  thuộc lĩnh vực phụ trách.

Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc đã thay mặt Chính phủ báo cáo làm rõ thêm các nhóm vấn đề chất vấn thuộc trách nhiệm chung của Chính phủ và trực tiếp trả lời chất vấn của đại biểu Quốc hội tham gia phiên chất vấn và trả lời chất vấn tại kỳ họp này đã có gần 250 lượt đại biểu Quốc hội tham gia chất vấn và tranh luận.

Các vị đại biểu Quốc hội đã nắm chắc thực tiễn phản ánh được tâm tư nguyện vọng của cử tri và nhân dân nêu câu hỏi ngắn gọn rõ ràng, sâu sắc đi thẳng vào vấn đề chất vấn nhiều đại biểu tranh luận để làm rõ thêm các vấn đề quan tâm, cơ bản các vị đại biểu Quốc hội hài lòng với những nội dung trả lời của các thành viên Chính phủ và qua 8 kỳ họp phiên chất vấn trả lời chất vấn đã cho thấy sự năng động và sự quyết liệt trong chỉ đạo điều hành cũng như trách nhiệm của các thành viên Chính phủ trước Quốc hội trước cử tri .

Qua đó cho thấy trách nhiệm trí tuệ và năng lực hoạt động của các đại biểu Quốc hội tại Nghị trường, không khí cởi mở dân chủ đổi mới và tính chuyên nghiệp ngày càng cao trong hợp đồng Quốc hội đã thu hút sự quan tâm theo dõi của đông đảo cử tri cả nước.

Thủ tướng Chính phủ các Phó Thủ tướng, Bộ trưởng, Trưởng ngành với ý thức trách nhiệm đã chuẩn bị kỹ lưỡng trả lời nghiêm túc chân thành không né tránh những vấn đề khó phức tạp, giải trình trình làm rõ nhiều vấn đề đại biểu nêu và đồng thời thẳng thắn nhận trách nhiệm về những mặt tồn tại, hạn chế của ngành, lĩnh vực mình phụ trách cũng như đưa ra các cam kết khắc phục để tạo sự chuyển biến tích cực trong thời gian tới.

Tuy nhiên, do thời gian chất vấn có hạn nhiều đại biểu Quốc hội có hỏi nhưng chưa được trả lời và nhiều đại biểu đăng ký nhưng chưa đủ thời gian để chất vấn mong các vị đại biểu Quốc hội thông cảm và đề nghị gửi câu hỏi đến Thủ tướng các thành viên Chính phủ để trả lời bằng văn bản.

Tôi hoan nghênh đánh giá cao sự nghiêm túc cầu thì trách nhiệm cao của Chính phủ của Thủ tướng Chính phủ và các thành viên Chính phủ trong trả lời chất vấn và thực hiện những điều đã cam kết trước Quốc hội và cử tri cả nước.

Kính thưa Quốc hội!

Kết quả phiên chất vấn tại kỳ họp này cho thấy các nội dung chất vấn đã được các đại biểu Quốc hội lựa chọn đúng và trúng bao quát các lĩnh vực của đời sống kinh tế xã hội được nhân dân cử tri cả nước quan tâm theo dõi và đánh giá cao các câu hỏi chất vấn của các vị đại biểu Quốc hội một mặt thể hiện vai trò, trách nhiệm quyền giám sát của Quốc hội nhưng mặt khác cũng chính là sự chia sẻ những khó khăn trong công tác quản lý, điều hành của Chính phủ.

Đồng thời cũng là những gợi ý bổ sung những giải pháp cho chương trình, kế hoạch của Chính phủ của các bộ, ngành để từ đó có những có những quyết sách phù hợp trong công tác quản lý, điều hành đáp ứng niềm tin và sự mong mỏi của nhân dân và cử tri điều này cho thấy sự đồng hành của Quốc hội với Chính phủ.

Như Thủ tướng đã nói trong phần trả lời chất vấn của mình thời gian chất vấn và trả lời chất vấn cũng tới đây là hết, nhưng có những nội dung có thể nói rằng đã được trao đổi nhiều lần tại các phiên chất vấn khác các Bộ trưởng đã trả lời tương đối cụ thể nhưng cũng còn nhiều nội dung cần phải tiếp tục được làm rõ.

Có vấn đề là phải làm ngay nhưng cũng có những vấn đề phải có thời gian có lộ trình để triển khai thực hiện các nội dung cụ thể về từng lĩnh vực đã được kết luận tại mỗi phiên chất vấn đối với các Bộ trưởng Quốc hội yêu cầu Chính phủ các cấp, các ngành nghiên cứu tiếp thu đầy đủ, nghiêm túc ý kiến của đại biểu Quốc hội của cử tri cử tri và nhân dân cả nước gửi đến kỳ họp. Triển khai đồng bộ các giải pháp thiết thực nhằm tạo sự chuyển biến tích cực đối với những lĩnh vực quản lý trên cơ sở chất vấn của các vị đại biểu Quốc hội và sự trả lời của các thành viên Chính phủ, Uỷ ban Thường vụ Quốc hội sẽ chỉ đạo các cơ quan nghiên cứu chuẩn bị dự thảo nghị quyết chất vấn để trình Quốc hội xem xét thông qua vào cuối kỳ họp làm cơ sở pháp lý cho việc giám sát thực hiện.

Đồng thời giúp cho Chính phủ, các bộ, ngành thực hiện tốt hơn nữa chức năng, nhiệm vụ của mình, nhất là những điều đã cam kết của thành viên Chính phủ trước Quốc hội tại kỳ họp cuối năm 2020. Quốc hội sẽ tiến hành chất vấn việc thực hiện các nghị quyết của Quốc hội về chất vấn trong nhiệm kỳ khoá XIV.

Đề nghị các Bộ trưởng, Trưởng ngành tập trung chỉ đạo và có những biện pháp thiết thực thực hiện có hiệu quả các nghị quyết của Quốc hội để báo cáo Quốc hội.

Thay mặt Uỷ ban Thường vụ Quốc hội tôi xin trân trọng cảm ơn các vị khách quý đồng bào và cử tri cả nước đã dành thời gian quan tâm theo dõi cám ơn các thành viên Chính phủ đã có sự chuẩn bị chu đáo trực tiếp trả lời chất vấn và tham gia giải trình làm rõ thêm những vấn đề liên quan, cảm ơn các vị đại biểu Quốc hội đã tích cực nghiên cứu tham gia chất vấn và có nhiều ý kiến thẳng thắn sắc sảo, thiết thực cám ơn chấm các cơ quan thông tấn báo chí đã kịp thời đưa tin tổ chức phát thanh truyền hình trực tiếp đến đồng bào cử tri cả nước để cho hoạt động của Quốc hội ngày càng gần với nhân dân hơn.

Tôi xin phép kết thúc phiên chất vấn tại kỳ họp thứ tám tại đây.

Trước tình hình biến đổi khí hậu ở đồng bằng sông Cửu Long, chúng tôi có nhiều hội nghị tham vấn chuyên gia các nhà khoa học để tìm ra những giải pháp. Chúng tôi đã có hai ngày làm việc tại thành phố Cần Thơ để đánh giá tình hình đồng bằng Cửu Long, để nghe ý kiến các cấp, các ngành, ý kiến của Đảng bộ chính quyền và nhân dân các tỉnh đồng bằng sông Cửu Long, cũng như đóng góp của các nhà khoa học nghiên cứu về đồng bằng sông Cửu Long.

Từ đó, chúng tôi đã có Nghị quyết số 120 của Chính phủ về phát triển bền vững đồng bằng sông Cửu Long trong bối cảnh biến đổi khí hậu. Chúng tôi có hội nghị sơ kết lần thứ hai việc thực hiện Nghị quyết 20 về đồng bằng sông Cửu Long để kiểm điểm những việc làm được, những việc tồn tại, bổ sung những giải pháp, chủ trương mới phát triển đồng bằng sông Cửu Long trong tình hình biến đổi khí hậu nhanh. Các cấp, các ngành đã quyết tâm triển khai hết sức cụ thể nhưng chúng ta mới làm được 2 năm, chưa thấy có chuyển biến lớn. 

Trước hết chúng ta đã có một chiến lược phát triển đồng bằng sông Cửu Long trên tinh thần Thuận Thiên. Đổi mới tư duy này rất quan trọng. Chúng ta phải làm những công trình cứng quan trọng để phát triển kinh tế xã hội ở đồng bằng sông Cửu Long. Do đó, trong bài phát biểu trước Quốc hội, Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải Nguyễn Văn Thể đã trình bày chương trình hành động của ngành giao thông vận tải về phát triển nông nghiệp. Có những báo cáo việc dành những khoản kinh phí cần thiết cho phát triển đồng bằng sông Cửu Long. Đặc biệt là quy hoạch, tổ chức không gian, xây dựng cơ sở hạ tầng, chuyển đổi cơ cấu kinh tế, cơ cấu lao động, chất lượng nguồn nhân lực.

Chúng ta biến nguy cơ thành thời cơ. Nước mặn bây giờ là thời cơ chứ không phải là nguy cơ. Như Hà Lan sống dưới mực nước biển nhưng họ phát triển rất tốt. Tôi cũng có cuộc làm việc rất nhiều lần về công việc đấu tranh không nên phát triển thuỷ điện dọc sông Mekong nhiều. Các quốc gia cũng nói rằng Israel là một đất nước sa mạc, không có nước, nhưng bây giờ thành một trong những quốc gia xuất khẩu nông nghiệp hàng đầu khu vực. Chúng ta phải biến nguy cơ thành thời cơ chính là chỗ đó.

Tuy vậyvẫn còn đó  những vấn đề về cơ cấu kinh tế, về chất chất lượng nguồn nhân lực hay một số vấn đề khác. Đặc biệt những công trình quan trọng chúng tôi đang tập trung làm đã bố trí đủ vốn và tiếp tục kiến nghị Quốc hội bổ sung thêm vốn. Không chỉ vốn nhà nước mà còn kêu gọi các thành phần kinh tế, trong đó vốn ODA hỗ trợ cho đồng bằng sông Cửu Long phát triển các trục giao thông hạ tầng quan trọng khác để giữ gìn phát triển bền vững đồng bằng sông Cửu Long. Chính phủ sẽ tiếp tục tổng kết một cách đầy đủ để đưa nghị quyết này vào cuộc sống cùng với Đảng bộ, chính quyền và sự phấn đấu của nhân dân các tỉnh đồng bằng sông Cửu Long - một khu vực có nhiều ưu thế nhưng ảnh hưởng của thiên tai cũng lớn. Chúng tôi quan tâm vấn đề này trong phát biểu trước Quốc hội và nhấn mạnh một số quan điểm cụ thể về phát triển đồng bằng sông Cửu Long.

Đại biểu Nguyễn Thị Kim Thuý (thành phố Đà Nẵng) chất vấn:  Một là, khu vực kinh tế tư nhân ngày càng đóng vai trò quan trọng trong nền kinh tế 3 năm qua. Khu vực này đóng hơn 40% GDP năm 2018 là 40- 42,1% và có dấu hiệu tăng lên. Tuy nhiên, doanh nghiệp tư nhân trong nước chưa được quan tâm xứng đáng. Đề nghị Thủ tướng cho biết Chính phủ có giải pháp gì để hỗ trợ doanh nghiệp tư nhân phát triển nhanh chóng tương xứng với tiềm năng và đóng góp của khu vực kinh tế này?

Hai là, gian lận thương mại là hiện tượng tiêu cực trong nền kinh tế thị trường không chỉ gây thiệt hại cho người tiêu dùng mà còn mà còn ảnh hưởng đến an ninh kinh tế, an ninh chính trị. Để đảm bảo phát triển bền vững, Chính phủ có giải pháp gì để phòng chống gian lận thương mại và hiện tượng hàng hoá doanh nghiệp nước ngoài đội lốt doanh nghiệp Việt Nam?

Đại biểu Nguyễn Thị Xuân Thu (Khánh Hoà): Việc xã hội hoá các dịch vụ công được Thủ tướng Chính phủ quan tâm như thế nào? Thủ tướng có chỉ đạo các bộ, ngành xác định danh mục các dịch vụ công. Việc lùi thời gian thu phí khai thác tài nguyên gây thất thu gần 5.000 tỷ, Thủ tướng chỉ đạo xử lý trách nhiệm công vụ này như thế nào để đảm bảo sự nghiêm minh trong chấp hành pháp luật của cơ quan thực thi của Chính phủ?

Đại biểu Quốc hội Tô Văn Tám (Kon Tum) chất vấn: Tôi xin gửi tới Thủ tướng hai vấn đề: Thứ nhất, tăng trưởng bao trùm được xem là một cách tiếp cận, một quan điểm phát triển được nhiều tổ chức quốc tế nhắc đến. Trong các bài phát biểu của mình, nhiều lần Thủ tướng nhắc đến việc theo đuổi mục tiêu tăng trưởng bao trùm. Thủ tướng cho biết, Chính phủ đã và sẽ làm gì để thực hiện tăng trưởng bao trùm phát triển hài hoà một cách mạnh mẽ?

Thực chất thực hiện tái cơ cấu nền kinh tế, đổi mới mô hình kinh tế tăng trưởng giai đoạn vừa qua đã đạt được một số kết quả nhưng vẫn chậm. Sức cạnh tranh của nền kinh tế doanh nghiệp và sản phẩm vẫn còn yếu so với các nước. Chúng ta có rất ít những doanh nghiệp lớn có khả năng cạnh tranh quốc tế. Thủ tướng còn hơn 1 năm nữa là hết nhiệm kỳ, Thủ tướng dự kiến sẽ có giải pháp đột phá gì để cải thiện thực trạng trên.

Thủ tướng trả lời:

Báo cáo với Quốc hội là mô hình tăng trưởng của chúng ta nhấn mạnh đến sự bình đẳng và tiếp cận các cơ hội để mọi người dân thụ hưởng thành quả tăng trưởng, không để ai bỏ lại phía sau. Chủ trương này rất quan trọng. Đảng và Nhà nước ta đã xác định phát triển đồng đều các vùng, đây là chủ trương đúng đắn. Chúng ta vui mừng về sự phát triển của các vùng sâu, vùng xa, đời sống của người dân. Chúng ta đã có 118 của chương trình liên quan đến phát triển đồng bào dân tộc thiểu số miền núi. Trong phiên họp này, Chính phủ trình Quốc hội Đề án phát triển vùng đồng bào dân tộc Quốc gia. Chương trình mục tiêu Quốc gia sắp được Quốc hội có ý kiến và từ đó thực hiện chủ trương phát triển bao trùm.

Chúng tôi đề nghị có một số định hướng, theo đó quan tâm đến người nghèo, những đối tượng chính sách nhất là vùng đồng bào vùng sâu, vùng xa, bảo đảm các phúc lợi xã hội, bảo đảm về việc làm nhằm giảm khoảng cách phát triển. Nếu chúng ta đã khắc phục rồi thì thực hiện tốt hơn nữa, tạo sự công bằng xã hội cũng như tiến bộ xã hội đối với các vùng miền còn khó khăn để thực hiện mục tiêu tăng trưởng bao trùm. Giải pháp tiếp theo là tiếp tục hoàn thiện thể chế pháp luật.

Đại biểu Lưu Thành Công (tỉnh Vĩnh Long) chất vấn: 

Chúng tôi xin gửi đến Thủ tướng hai nội dung: Thứ nhất là Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) được đánh giá sẽ giúp Việt Nam nâng cấp nền kinh tế và hoàn thiện thể chế kinh tế, cải thiện môi trường kinh doanh, thu hút đầu tư nước ngoài; đồng thời tạo vị thế cho Việt Nam trong việc tiếp tục đàm phán các hiệp định thương mại tự do khác. Để nắm bắt tốt cơ hội từ CPTPP, hạn chế được những rủi ro nhằm giúp nền kinh tế phát triển đúng hướng, tôi xin hỏi Chính phủ cần tập trung những giải pháp nào?

Vấn đề thứ hai, tại diễn đàn này, cử tri Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) rất vui mừng khi nghe Thủ tướng khẳng định việc hỗ trợ 16.700 tỷ đồng cho ĐBSCL. Tiền đã có rồi nhưng cử tri muốn nghe thêm ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng trong việc giao đầu mối phân công nhiệm vụ để việc tổ chức, phối hợp điều hành triển khai thành công Nghị quyết này.

Trả lời đại biểu Thanh Hằng (Đồng Nai) về giải pháp đột phá thực hiện sắp xếp cổ phần hoá, thoái vốn, niêm yết trên cả nước, Thủ tướng Chính phủ khẳng định: Chính phủ đã thông qua kế hoạch theo đúng lộ trình để thúc đẩy việc cổ phần hoá, kêu gọi vốn các thành phần tham gia quản trị tốt hơn. Vấn đề cổ phần hoá không phải chỉ là vốn cổ phần hoá và phải đa dạng loại hình sở hữu, đảm bảo doanh nghiệp có Hội đồng quản trị tốt, Hội đồng thành viên tốt, phục vụ cho giám sát quá trình phát triển của doanh nghiệp, hỗ trợ doanh nghiệp chống tham ô, tham nhũng.

Đến nay, tiến độ cổ phần hóa trong doanh nghiệp vẫn còn chậm là do các quy định về tỷ lệ sở hữu vốn Nhà nước còn cao, khó thu hút được đầu tư về tài chính. Bên cạnh đó là chính sách về đất đai chưa thông thoáng. Tuy nhiên, đối với các doanh nghiệp then chốt, yết hầu của nền kinh tế như: Ngân hàng, doanh nghiệp quốc phòng, an ninh… và những doanh nghiệp Nhà nước cần chi phối như: Điện lực, cảng biển, sân bay… thì Nhà nước phải nắm, chứ không phải cổ phần hoá tất cả.

Quan điểm của Trung ương và Chính phủ về lộ trình cổ phần hoá thời gian tới là sẽ tập trung chỉ đạo triển khai Đề án, cơ cấu lại doanh nghiệp, thậm chí, xác định rõ trách nhiệm cá nhân, tổ chức trong việc chậm trễ cổ phần hoá, thoái vốn những doanh nghiệp Nhà nước không nắm giữ, chấm dứt các doanh nghiệp không thực hiện tốt phần thoái vốn bàn giao về Uỷ ban quản lý vốn Nhà nước thực hiện cổ phần hoá, thoái vốn tái cơ cấu… Vì vậy, các cấp chính quyền và doanh nghiệp Nhà nước cần phải rà soát lại toàn bộ quỹ đất hiện có. Đây là khâu là vướng mắc nhất hiện nay.

Trả lời câu hỏi chất vấn về phát triển kinh tế ban đêm, Thủ tướng Chính phủ khẳng định: Kinh tế ban đêm là một xu hướng tại các nước. Việt Nam cũng không nên tận dụng thời cơ này.

Thủ tướng nói: Tôi nhất trí với vấn đề kinh tế ban đêm. Kinh tế ban đêm là một sự năng động kinh tế trong bối cảnh quốc tế là thúc đẩy tiêu dùng và tăng trưởng. Chúng ta biết khách du lịch Việt Nam đến nước ta, phần lớn trái múi giờ, mình thì đi ngủ thì không có thời cơ để phục vụ du khách, không có cơ hội giới thiệu với du khách những nét đẹp về văn hoá ẩm thực, các hoạt động vui chơi, giải trí lành mạnh mạnh, đồng thời tạo thêm nhiều việc làm.

Trước hết tôi mong các trung tâm kinh tế, các thành phố lớn phát triển kinh tế ban đêm. Vấn đề là làm gì để du khách đến đông hơn, làm gì để du khách lưu lại lâu hơn, làm gì để khách tiêu tiền nhiều hơn, làm gì để khách kể về những trải nghiệm thú vị tại Việt Nam? Đặc biệt là làm gì để du khách quay trở lại sớm nhất có thể?

Tất nhiên là kinh tế ban đêm có có mặt trái của nó. Chính vì vậy, các cấp các ngành nghiên cứu về các quốc gia có điều kiện phát triển kinh tế ban đêm như một số nước, nhất là khu vực châu Á. Tôi đề nghị cần phải chú trọng tốt công tác quản lý không để tiêu cực có thể xảy ra. Hiện nay, thành phố Hồ Chí Minh, Hà Nội, Đà Nẵng bắt đầu xây dựng kinh tế ban đêm. Cần tổ chức đa dạng phù hợp và quản lý tốt hơn để tránh những mặt tiêu cực có thểxảy ra. Phát triển kinh tế là một xu hướng các nước đang vận dụng Việt Nam nên tận dụng thời cơ này.

Trả lời chất vấn của đại biểu Trần Quốc Khánh (Hà Nội) về việc tại sao ít áp dụng khoa học trong quản lý trong công tác quản lý nhà nước, Thủ tướng Chính phủ nêu quan điểm:

Chúng ta thấy khoa học quản lý trong công tác quản lý nhà nước là cần thiết. Chính phủ đã có chủ trương xây dựng Chính phủ điện tử hướng đến Chính phủ số. Chúng ta đang tiếp tục xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia và đặc biệt triển khai các dịch vụ công cấp độ 3, cấp độ 4 tốt nhất. Một số việc trên còn làm chậm chưa đạt yêu cầu phải quyết liệt làm tốt hơn để phục vụ nhân dân.

Thủ tướng Chính phủ tiếp tục đăng đàn. Thủ tướng trả lời chất vấn của đại biểu Nguyễn Ngọc Phương, khẳng định vai trò của kinh tế tư nhân. Kinh tế tư nhân đóng góp 40% GDP cả nước, nhiều tập đoàn có những đóng góp lớn cho phát triển kinh tế đất nước. Đảng và Nhà nước đánh giá cao và tạo mọi điều kiện để kinh tế tư nhân phát triển.

"Chúng ta không phân biệt kinh tế tư nhân hay kinh tế nhà nước. Mọi thành phần kinh tế đều bình đẳng". - Thủ tướng khẳng định 

Trong nội dung trả lời chất vấn, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc cho biết về quyết tâm xây dựng Nhà máy điện khí Bạc Liêu. 

Trả lời đại biểu Lê Thanh Vân (Cà Mau), Thủ tướng Chính phủ cho biết: Để Bạc Liêu xây dựng nhà máy điện khí không trái quy hoạch, trước đây, chúng ta đã có quy hoạch xây dựng nhà máy điện than 1200 M tại Bạc Liêu, nay chuyển sang cũng tại Bạc Liêu xây dựng điện khí.

Cần phải đưa bổ sung vào sơ đồ quy hoạch điện 7 để tỉnh Bạc Liêu triển khai. Bộ Công Thương, tỉnh Bạc Liêu cần triển khai ngay việc này và lưu ý các cấp, các ngành có liên quan không được để chậm trễ để tình trạng như vị đại biểu Quốc hội đã phản ánh việc này với Thủ tướng Chính phủ và Quốc hội.  

Đồng chí Nguyễn Thị Yến ở Bà Rịa Vũng Tàu cũng đề cập đến xung quanh điện khí hoá lỏng phát triển địa phương như thế nào?

Thủ tướng trả lời rằng sẽ có quy hoạch cụ thể để đảm bảo giữa cung và cầu kể cả nguồn lưới điện. "Tôi nhắc tới điện khí hoá, điện khí là một loại nhà máy điện hơn các nhà máy điện than rất nhiều", Thủ tướng Chính phủ nói.

Vấn đề quy hoạch phát triển điện khí Việt Nam, đảm bảo cạnh tranh, bảo đảm lợi ích quốc gia với dân tộc chúng ta. Làm sao có giá điện giá rẻ người tiêu dùng và sản xuất. Hiện nay, mới có công suất có 39.000 MW. Sắp tới phát triển mạnh các nguồn điện, nhất là ở phía Nam để đảm bảo cung ứng điện đầy đủ, kịp thời cho sản xuất tiêu dùng của nhân dân.

Chúng ta đã giảm được tỷ số giữa GDP tiêu thụ điện năng. Chúng ta phải tính tới mức độ tăng trưởng để phát triển điện đảm bảo cơ cấu nguồn điện một cách phù hợp trong phát triển để điện. Bây giờ không phải chỉ là kinh tế máy phát điện sẽ ảnh hưởng đến an ninh trật tự an toàn xã hội, ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống sản xuất của nhân dân.

Cơ quan nào, đơn vị có chức năng sản xuất, cung ứng điện không đảm bảo cấp điện liên quan đến vấn để mất chức chứ không phải bình thường. "Nêu cao tinh thần trách nhiệm, chúng ta đã có một Ban chỉ đạo quốc gia về vấn đề này. Các cấp, các ngành tham gia, tôi yêu cầu Ban Chỉ đạo quốc gia do đồng chí Trịnh Đình Dũng làm Trưởng ban, Bộ trưởng Bộ Công Thương làm Phó Ban Thường trực phải thực hiện đúng chức năng, nhiệm vụ mà Thủ tướng đã quy định, đã giao nhiệm vụ đôn đốc, nhắc nhở chứ không phải để nước đến chân mới nhảy", Thủ tướng Chính phủ nói.

Không được công bố tình trạng thiếu điện. Xây dựng một nền năng lượng độc lập, tự chủ và hội nhập, vấn đề đặt ra vấn đề phát triển nguồn và lưới điện trong phát triển điện, kể cả các loại hình nhà máy điện.

Trả lời chất vấn của đại biểu Trương Trọng Nghĩa (đoàn TP Hồ Chí Minh) và đại biểu Lưu Bình Nhưỡng về vấn đề nước sạch, Thủ tướng Chính phủ yêu cầu các cấp, các ngành thực hiện đúng pháp luật về Luật Quản lý nguyên nước năm 2012 đã được Quốc hội thông qua, trong đó làm tốt hơn nữa công tác quy hoạch và quản lý chặt chẽ, đảm bảo an ninh nguồn nước, an toàn cho người dân, tránh tình trạng như vừa qua. Thủ tướng Chính phủ cũng nhất trí rằng, vấn đề nước sạch là vấn đề rất quan trọng, ảnh hưởng đến đời sống sức khoẻ của người dân. Chính vì vậy, Thủ tướng yêu cầu phải tăng cường chỉ đạo các cấp, kiểm tra các cấp, các ngành để thực hiện đúng Luật về bảo vệ tài nguyên nước.

Trả lời câu hỏi của đại biểu Nguyễn Thị Kim Bé (Kiên Giang) hỏi việc với kinh tế hộ, nhất là hợp tác xã doanh nghiệp nhỏ và vừa thì Nhà nước có giải pháp gì trong bối cảnh nhiều hiệp định thương mại tự do đã được ký kết, Thủ tướng Chính phủ phát  biểu:

Với các hiệp định thương mại tự do đã ký cùng với một số hiệp định lớn đang được thảo luận và sẽ ký thì việc hội nhập là điều rất cần thiết. Theo đường lối của Đảng, Nhà nước, chúng ta không hội nhập thì không thể phát triển được. Tuy nhiên, trong quá trình tham gia hội nhập, dự kiến cũng có những vấn đề rất quan trọng, chúng ta phải có công cụ để phòng vệ thương mại phù hợp với lộ trình hội nhập Việt Nam. Đó là: Việc sử dụng hàng rào kỹ thuật đúng pháp luật để bảo vệ đúng mức, đúng quy định trong quá trình thảo luận các hiệp định. Chính vì vậy, Chính phủ, Nhà nước Việt Nam đề nghị doanh nghiệp, người dân đứng trên đôi chân của mình. Nhà nước phải làm mấy việc rất quan trọng, không chỉ là công cụ phòng vệ được sử dụng tối đa mà phải tạo được môi trường thông tin cho doanh nghiệp nhỏ và vừa cũng như người dân; đồng thời đào tạo nguồn nhân lực; đảm bảo năng lực tài chính, kỹ thuật, năng lực quản trị của người dân và doanh nghiệp để hội nhập thành công. Không vì sự bảo vệ, bảo hộ bao cấp bởi thế thì không bao giờ thành công trong bối cảnh hội nhập và điều đó không cho phép trong quá trình ký kết Hiệp định thương mại tự do.

Thủ tướng Chính phủ trả lời chất vấn của đại biểu Nguyễn Ngọc Sơn (Bình Phước) hỏi về điện cho vùng sâu, vùng xa:

Báo cáo với đại biểu Quốc hội, báo cáo với toàn dân, chúng ta đã có trên gần 99% số xã và 98% số thôn đã có mạng điện lưới Quốc gia. Đây là sự cố gắng rất lớn của các cấp, các ngành của Bộ Công thương và đặc biệt là Tập đoàn Điện lực Quốc gia Việt Nam.

Tuy nhiên hiện vẫn còn một số bản làng xa xôi chưa có điện lưới hoặc các hình thức cung cấp điện khác. Chúng tôi đề nghị, không phải tất cả phải dùng điện lưới Quốc gia mà có thể dùng các hình thức điện khác như: Điện mặt trời, thủy điện nhỏ và một số hình thức phát điện.

Hôm qua, Bộ trưởng Bộ Công Thương Trần Tuấn Anh đã đề cập có nguồn để phát triển mạng lưới điện cho vùng sâu, vùng xa sắp tới. Tới đây, điện lực Việt Nam tiếp tục chỉ đạo để phủ kín việc có điện cho các bản làng xa xôi, những vùng khó khăn. Đây là sự quan tâm của Đảng, Nhà nước đối với đồng bào vùng sâu, vùng xa, vùng khó khăn.

Chúng ta không chỉ quan tâm đến việc cung cấp điện (về số lượng) mà tôi muốn nhấn mạnh đến chất lượng điện, an toàn điện để người dân sử dụng điện hiệu quả nhất, an toàn nhất.

Việt Nam hiện là một nước mà sử dụng điện còn lãng phí, vấn đề tiết kiệm điện chưa được thực hiện nghiêm túc tại các cấp, các ngành, từng hộ gia đình cho nên tôi đề nghị với Quốc hội, các địa phương, các cấp, các ngành phát động phong trào sử dụng tiết kiệm điện để có nguồn năng lượng tốt phục vụ đất nước phát triển bền vững lâu dài.

Đại biểu Nguyễn Thị Kim Bé (Kiên Giang): Trong thời gian qua, Đảng và Nhà nước đã có nhiều chủ trương chính sách để khẳng định vai trò của khoa học công nghệ đối với phát triển đất nước. Tuy nhiên, đến nay khoa học công nghệ vẫn chưa thực sự trở thành yếu tố trực tiếp đóng góp mạnh cho sự phát triển. Chính phủ có giải pháp gì để thị trường khoa học, mà cụ thể là các doanh nghiệp, các tổ chức nghiên cứu khoa học công nghệ được phát huy vai trò của mình, thúc đẩy phát triển kinh tế của đất nước?

 Đại biểu Nguyễn Văn Thân (Thái Bình): Năm 2020, Việt Nam sẽ là uỷ viên không thường trực của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc và Chủ tịch Asean. Xin Thủ tướng cho biết những quyết sách của Thủ tướng để tận dụng cơ hội này đối với đất nước thời gian tới? Thủ tướng sẽ tập trung như thế nào đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa để cộng đồng cộng đồng doanh nghiệp nhỏ và vừa thực hiện tốt một trong ba trọng tâm của Luật hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa là khởi nghiệp đổi mới sáng tạo?

Đại biểu Nguyễn Văn Quyền (Cần Thơ) chất vấn Thủ tướng Chính phủ vấn đề Tổng cục Thống kê đã tiến hành đánh giá lại quy mô GDP Việt Nam giai đoạn 2010 - 2017 và đã công bố kết quả quy mô GDP năm 2017 đạt 275 tỷ USD thay cho 220 tỷ USD. Công bố năm 2017 và nếu tính cả tốc độ tăng trưởng kinh tế năm 2018 và năm 2019 quy mô GDP của năm 2019 đã đạt ngưỡng khoảng 310 tỷ USD thay cho 266,5 tỷ USD mà Chính phủ đã báo cáo. Thủ tướng có công nhận kết quả đánh giá lại quy mô nền kinh tế này không, nếu chúng ta công nhận thì rất quan trọng xây dựng và đóng góp vào chiến lược phát triển kinh tế 10 năm tới và kế hoạch phát triển kinh tế 5 năm chuẩn bị trình Đại hội Đảng.

Đại biểu Lưu Bình Nhưỡng (Bến Tre) nếu vấn đề Nhà máy nước sông Đà bị đầu độc có dấu hiệu lợi ích nhóm, tạo ra sự cạnh tranh không lành mạnh trong thị trường nước sạch, ảnh hưởng nghiêm trọng đến quyền lợi người tiêu dùng, bộc lộ một lỗ hổng về an ninh quốc gia. Đại biểu Lưu Bình Nhưỡng đề xuất cần làm ba việc là, phải xử lý nghiêm lý nghiêm các vi phạm; cần xem xét lại hoàn thiện quy hoạch sản xuất và cung ứng nước sạch và nghiên cứu xây dựng luật về cung ứng sản xuất và cung ứng nước sạch. Đại biểu Lưu Bình Nhưỡng cũng đề nghị Thủ tướng cho biết quan điểm của mình về vấn đề trách nhiệm của một số cán bộ thuộc Bộ Công an liên quan đến vụ AVG và tổ chức đưa phạm nhân ra làm việc cho doanh nghiệp cũng như sai phạm của cán bộ công chức trong vụ thí điểm xe điện Sầm Sơn (Thanh Hoá) sẽ có văn bản riêng gửi Thủ tướng Chính phủ để xem xét xử lý theo thẩm quyền hoặc báo cáo cơ quan có thẩm quyền xem xét xử lý theo quy định của Đảng và Nhà nước.

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cho biết: Trong năm 2020, chúng ta đồng thời thực hiện vai trò Chủ tịch ASEAN 2020, Chủ tịch liên Nghị viện ASEAN (AIPA) và đảm nhiệm vai trò Ủy viên không thường trực của Hội đồng Bảo an LHQ nhiệm kỳ 2020- 2021. Để hoàn thành các trọng trách quốc tế lớn này, rất cần sự tham gia, hợp tác, cùng hành động của cả hệ thống chính trị và người dân, đặc biệt là của các vị ĐBQH.

Thành tựu hơn 30 năm đổi mới, hội nhập của Việt Nam, nhất là trong những năm gần đây có sự đóng góp, hợp tác chặt chẽ, hiệu quả của cộng đồng quốc tế, các đối tác phát triển, Chính phủ các nước, cộng đồng doanh nghiệp, nhà đầu tư nước ngoài; Chính phủ Việt Nam trân trọng cảm ơn và mong tiếp tục nhận được sự hỗ trợ, hợp tác cùng phát triển thịnh vượng của bạn bè quốc tế.

Chưa bao giờ đất nước đứng trước nhiều thời cơ và thuận lợi lớn như hiện nay. Chúng ta phải tận dụng triệt để những thời cơ lớn đó, phải nỗ lực bằng tất cả trái tim và khối óc, phải hành động bằng ý chí và sức mạnh của cả dân tộc chúng ta.

Bằng sự đoàn kết chung sức, đồng lòng của toàn dân và trong toàn hệ thống chính trị cũng như trong từng cơ quan, đơn vị như Bác Hồ kính yêu từng dạy:

Dân ta nhớ một chữ đồng: Đồng tình, đồng sức, đồng lòng, đồng minh.

Chúng ta hãy thắp lên ngọn lửa yêu nước, tinh thần tự tôn, tự trọng dân tộc, tinh thần tự lực, tự cường vượt qua mọi khó khăn, thách thức trong mỗi chúng ta; hãy khơi dậy sức sáng tạo với ngọn lửa đầy nhiệt huyết và đam mê, hãy hành động mạnh mẽ, quyết liệt trên mỗi cương vị của mình. Các cơ quan truyền thông, báo chí cần đóng góp khơi dậy ý chí, khát vọng dân tộc hùng cường, thịnh vượng để đưa đất nước đến bến bờ vinh quang.

Phát biểu trước Quốc hội, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cho biết: Về môi trường đầu tư kinh doanh, tiếp tục triển khai nghiêm túc Nghị quyết số 02 của Chính phủ về cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh và nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia, cải cách mạnh mẽ để hành chính công vụ, khuyến khích đổi mới sáng tạo trong mọi hoạt động của nền kinh tế. Tiếp tục nỗ lực nâng hạng môi trường kinh doanh và năng lực cạnh tranh quốc gia thuộc nhóm ASEAN 4 trong 5 năm tới

Đặc biệt cần phối hợp với các ngành Toà án cải cải thiện mạnh mẽ chỉ số giải quyết xếp hạng về chỉ số này của Việt Nam là 133 trên 190 nền kinh tế.  

Tiếp thu ý kiến của các đại biểu Quốc hội, Chính phủ sẽ chỉ đạo tiếp tục rà soát bãi bỏ và giảm đáng kể danh mục ngành nghề kinh doanh có điều kiện thông qua việc bổ sung, sửa đổi Luật đầu tư tiếp tục bãi bỏ đơn giản hoá các quy định về điều kiện kinh doanh, bảo đảm những thay đổi này có tác động thiết thực đối với người dân và doanh nghiệp.

Chuyển mạnh từ tiền kiểm sang hậu kiểm, Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo Thanh tra Chính phủ tổng hợp đánh giá 2 năm thực hiện Chỉ thị 20 về chấn chỉnh công tác thanh tra, kiểm tra đối với doanh nghiệp và tất cả các bộ, ngành và địa phương yêu cầu mọi cấp, mọi ngành, cơ quan chức năng hoạt động với phương châm phục vụ kiến tạo.

Cải thiện hơn nữa môi trường đầu tư kinh doanh trong bối cảnh hội nhập cạnh tranh quốc tế ngày càng mạnh mẽ. Chính phủ tiếp tục phối hợp chặt chẽ với Toà án nhân dân tối cao, Viện kiểm sát nhân dân tối cao để hoàn thiện các quy định pháp luật có liên quan về cơ chế bảo vệ quyền tài sản và thực thi các hợp đồng về phá sản, doanh nghiệp và giải quyết tranh chấp hợp đồng những lĩnh vực chậm cải thiện thời gian qua. Đồng thời tăng cường công tác kiểm tra, giám sát trong quản lý thị trường, chống gian lận thương mại, gian lận xuất xứ hàng hoá hàng nhập lậu qua biên giới, hàng giả tạo môi trường kinh doanh minh bạch lành mạnh. 

Phát biểu trước Quốc hội về các vấn đề xã hội, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cho biết: Chính phủ tiếp tục quan tâm chăm lo đời sống cho người có công, người nghèo, người khuyết tật, cung cấp dịch vụ xã hội cơ bản cho các đối tượng chính sách, tạo cơ hội học hành, tiếp cận y tế cho đồng bào vùng dân tộc thiểu số, vùng sâu, vùng xa, nhất là ở các vùng Tây Bắc, Tây Nguyên, Tây Nam Bộ, Bãi ngang ven biển.

Trong xây dựng nông thôn mới, chúng ta đã đạt được những thành tựu rất đáng khích lệ, là kết quả trực tiếp từ Nghị quyết rất đúng đắn của Trung ương về Tam Nông. Nhưng chúng ta cũng cần nghiêm túc nhìn nhận sâu sắc, toàn diện cả kết quả tích cực có tính lịch sử và cả những hạn chế yếu kém, không được chủ quan, để triển khai tốt hơn nữa trong giai đoạn  sắp đến. Liệu có bền vững không, khi có xã đạt nông thôn mới nhưng chất lượng cuộc sống của người dân về văn hóa, về môi trường lại đi xuống?

Chỉ có nhìn thẳng vào sự thật, đánh giá toàn diện, chúng ta mới nhận biết hết được những hạn chế, yếu kém và mặt trái; từ đó nỗ lực và có giải pháp phù hợp để nâng cao thực chất hơn chất lượng cuộc sống của người dân nói chung và vùng nông thôn nói riêng.  

Về các vấn đề xã hội bức xúc mà đại biểu Quốc hội nêu như tình trạng xuống cấp về văn hóa, đạo đức, bạo lực gia đình, xâm hại trẻ em; hành xử côn đồ; tai nạn giao thông, đuối nước, cháy nổ nghiêm trọng…  

"Chúng ta đều biết, trình độ phát triển và tiến bộ của một dân tộc không chỉ đo bằng thành tích kinh tế (mặc dù điều này rất quan trọng), mà còn đo bằng môi trường sống và các giá trị văn hóa, văn minh. Kinh tế thị trường đem lại cho chúng ta điều kiện vật chất đầy đủ hơn, tiện nghi hơn nhưng cũng có mặt trái là dễ làm cho con người thờ ơ, vô cảm, thiếu trách nhiệm, dễ bỏ qua hoặc lãng quên các giá trị văn hóa, đạo đức truyền thống", Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nói.

Vì vậy, cần phải có chiến lược, biện pháp cụ thể để phát huy mặt tích cực, hạn chế mặt trái của cơ chế thị trường, của hội nhập quốc tế, nâng cao chất lượng cuộc sống, bảo tồn các giá trị văn hóa, đạo đức truyền thống và trách nhiệm xã hội của  mỗi công dân.

Chính phủ khuyến khích các hoạt động văn hóa lành mạnh, loại bỏ các biểu hiện trái với truyền thống tốt đẹp của dân tộc và lợi ích chung của cộng đồng và xã hội; yêu cầu các cấp, các ngành, trước hết là các lực lượng chức năng tập trung thực hiện quyết liệt, đồng bộ các giải pháp bảo đảm môi trường sống, an ninh, an toàn cho người dân. Đẩy mạnh thông tin truyền thông, tôn vinh gương người tốt, việc tốt; phê phán những hành vi vô trách nhiệm, thiếu văn hóa.

Cần rà soát lại các quan hệ xã hội liên quan đến văn hóa, đạo đức truyền thống để bảo vệ nền tảng giá trị bằng pháp luật. Nâng cao hiệu lực, hiệu quả thực thi pháp luật về bảo vệ, chăm sóc, giáo dục trẻ em, bình đẳng giới, phòng chống bạo lực gia đình; kiên quyết xử lý nghiêm khắc các vi phạm. Đặc biệt quan tâm tới công tác bảo vệ, chăm lo cho trẻ em, trẻ vị thành niên, không chấp nhận thực tế có những trẻ em bị bạo hành, bị lạm dụng sức lao động và bị xâm hại như những vụ việc đã nêu trên báo chí.

"Tôi đã trao đổi với đồng chí Bộ trưởng Bộ Lao động, thương binh và xã hội về vấn đề này. Việt Nam có Luật trẻ em 2016, Thủ Tướng sẽ sớm ban hành chỉ thị về tăng cường công tác bảo vệ, chăm lo cho trẻ em. Chú trọng bảo đảm an toàn giao thông, phòng chống cháy nổ, trong đó có việc nhanh chóng di dời các cơ sở sản xuất ô nhiễm, có nguy cơ cháy nổ cao ra khỏi khu dân cư. Cùng với gìn giữ văn hóa truyền thống tốt đẹp, chúng ta cần tiếp tục học hỏi, tiếp thu tinh hoa văn hóa nhân loại, hướng tới xây dựng một xã hội Việt Nam nhân ái, công bằng, dân chủ, văn minh", Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nói.

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã báo cáo làm rõ hơn về vấn đề trọng tâm của Quốc hội, đồng bào cử tri cả nước quan tâm về giải ngân vốn đầu tư công. Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ thường xuyên quan tâm chỉ đạo, thúc đẩy giải ngân đầu tư công, nhưng thực tế cho thấy vẫn cần tiếp tục đôn đốc giải quyết hơn. Đồng thời cần sự chủ động sáng tạo vào cuộc mạnh mẽ của tất cả các cấp chính quyền của từng cơ quan, đơn vị các.

Thủ tướng nói: Bộ trưởng và Chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương phải bám sát kế hoạch và tiến độ giải ngân của từng dự án thuộc thẩm quyền quản lý, khẩn trương đôn đốc tháo gỡ khó khăn, chịu trách nhiệm trực tiếp về kết quả thực hiện giải ngân và hiệu quả sử dụng vốn đầu tư của ngành mình, địa phương mình, không để tiếp diễn tình trạng bê trễ đùn đẩy né tránh trách nhiệm.

Không được để tình trạng chậm giải ngân vốn đầu tư công làm phát sinh thêm chi phí giảm hiệu quả sử dụng nguồn lực, hạn chế tiềm năng phát triển đất nước, không được để thất thoát, tham nhũng tiêu cực, lãng phí trong đầu tư công. Phải đảm bảo hiệu quả cao nhất, chất lượng tốt nhất về dự án trọng điểm quốc gia như: Cảng hàng không quốc tế Long Thành, đường bộ cao tốc Bắc - Nam phía Đông.

Đây là những dự án đã được Quốc hội phê duyệt chủ trương đầu tư ưu tiên bố trí vốn. Chính phủ đã và đang tích cực chỉ đạo triển khai thực hiện. Thủ tướng Chính phủ đã báo cáo Quốc hội đề nghị phê duyệt báo cáo khả thi Cảng hàng không quốc tế Long Thành. Tỉnh Đồng Nai đã cam kết bàn giao mặt bằng vào đầu năm 2020 để khởi công vào đầu năm 2021 và hoàn thành giai đoạn 1 vào năm 2055. Đối với 11 dự án thành phần đường bộ cao tốc Bắc - Nam phía Đông...

Tham gia vào phiên chất vấn, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nhấn mạnh: Qua mỗi kỳ họp Quốc hội là dịp để chúng ta đánh giá lại kết quả thực hiện các chủ trương, chính sách của Đảng và pháp luật của Nhà nước cũng như hoạt động quản lý chỉ đạo, điều hành và rút ra bài học kinh nghiệm để phục vụ nhân dân tốt hơn.

Đồng thời cũng là dịp nhận rõ hơn những hạn chế những yếu kém những khó khăn, thách thức cần tập trung giải quyết để tiếp tục đạt được những thành tựu to lớn hơn. Với kích thước đó, các vị đại biểu Quốc hội đã nhiệt tâm theo dõi đặt nhiều câu hỏi chất vấn sâu sát giúp cho các thành viên Chính phủ nâng cao chất lượng quản lý, điều hành  nhân dịp này.

"Tôi xin ghi nhận ý kiến của cử tri và nhân dân cả nước đã phản ánh tại kỳ họp, thay mặt Chính phủ xin trân trọng cảm ơn sự quan tâm giám sát, đánh giá của các vị đại biểu Quốc hội đối với người đối với Chính phủ và các thành viên Chính phủ trước khi vào nội dung tiếp thu giải trình", Thủ tướng Chính phủ nói.

Thủ tướng mong các vị đại biểu Quốc hội cùng chia sẻ thêm theo tinh thần cương lĩnh bổ sung, phát triển để phấn đấu xây dựng đất nước trở thành một nước công nghiệp phát triển theo định hướng xã hội chủ nghĩa cường thịnh bền vững, thu hẹp và tiến kịp các nước phát triển.  Thủ tướng phát biểu: "Thách thức lớn nhất của chúng ta là ý chí mạnh mẽ vươn lên là nguy cơ lớn nhất là tụt hậu",

Thủ tướng Chính phủ đã trả lời về các nội dung mà cử tri và đại biểu Quốc hội quan tâm: Đầu tư công, các dự án lớn của đất nước, chương trình phát triển đồng bằng sông Cửu Long, cơ cấu lại nền kinh tế, cải cách nền hành chính công, giảm danh mục ngành nghề kinh doanh có điều kiện, chấn chỉnh công tác thanh tra, kiểm tra, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh...

Phát biểu kết luận phiên chất vấn nhóm vấn đề về Thông tin và Truyền thông, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân nhấn mạnh vào các vấn đề mà thời gian tới, Bộ Thông tin và Truyền thông và đặc biệt là Bộ trưởng cần lưu ý. 

Chủ tịch Quốc hội phát biểu:

Tại phiên chất vấn Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông (TT-TT) đã có 43 đại biểu đặt câu hỏi, 12 đại biểu tranh luận và còn 30 đại biểu đăng ký nhưng chưa có thời gian đặt câu hỏi tại hội trường.
Phiên chất vấn trả lời đã diễn ra sôi nổi, các đại biểu đã đặt câu hỏi thẳng thắn sâu sắc trách nhiệm và có tính xây dựng thực tiễn cao, tích cực tranh luận để làm rõ vấn đề.

Đây là lần thứ 2  lĩnh vực thông tin và truyền thông (ICT) được đưa ra chất vấn trong nhiệm kỳ này nhưng với Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng thì là lần đầu tiên được đăng đàn. Mặc dù mới nhận nhiệm vụ được hơn 1 năm nhưng với kinh nghiệm thực tiễn trong lĩnh vực ICT, Bộ trưởng đã nắm chắc tình hình, thực trạng những vấn đề bức xúc thuộc lĩnh vực quản lý của ngành. Phần trả lời của Bộ trưởng ngắn gọn, mạch lạc, rõ ràng, cầu thị thẳng thắn nhận trách nhiệm cũng như có những giải pháp cho tương lai tương đối cụ thể.

Nhóm vấn đề thuộc lĩnh vực ICT là nội dung có tính chất đặc thù, là những vấn đề mang tính thời sự diễn ra hằng ngày, hằng giờ gắn với đời sống chính trị, văn hoá xã hội, đời sống kinh tế và cuộc sống của từng người dân và đang có nhiều bất cập. Sự bùng nổ của công nghệ thông tin đã khiến có nhiều vấn đề nảy sinh nên nhiều đại biểu chất vấn, tranh luận.

Đề nghị Chính phủ, Bộ trưởng Bộ TT-TT, các Bộ, ngành liên quan nghiên cứu, tiếp thu đầy đủ ý kiến của đại biểu Quốc hội để triển khai hiệu quả các giải pháp, khắc phục hạn chế tồn tại của lĩnh vực này:

-Tiếp tục thực hiện các quy định của Luật Báo chí, kế hoạch sắp xếp các cơ quan báo chí theo quy hoạch phát triển và quản lý báo chí toàn quốc đến năm 2025 nhằm bảo đảm phát huy yêu cầu mục đích đề ra; quản lý chặt chẽ hoạt động của các tạp chí điện tử; phân định rõ tính chất chuyên ngành định kỳ của tạp chí - không để xảy ra việc báo hoá tạp chí. Rà soát, chấn chỉnh hoạt động liên kết của các cơ quan báo chí, có quy định cụ thể hướng dẫn về liên kết về xã hội hoá các chương trình trên phương tiện báo chí trong năm 2020.

- Tăng cường vai trò, trách nhiệm của cơ quan chủ quản, của Tổng biên tập, công việc quản lý phóng viên và nội dung thông tin nhằm bảo đảm đúng tôn chỉ mục đích hoạt động, nhất là bảo đảm tính chính xác của thông tin; tăng cường bồi dưỡng kiến thức kỹ năng đạo đức, người làm báo; tăng cường kiểm tra, giám sát, rà soát chặt chẽ các điều kiện cấp phép trong lĩnh vực báo chí.

- Xử lý nghiêm các phóng viên có hành vi vi phạm pháp luật, vi phạm đạo đức nghề nghiệp; thiết lập và triển khai đường dây nóng phản ánh thông tin về báo chí; chủ động cung cấp thông tin để định hướng dư luận, có giải pháp để hỗ trợ hình thành nền tảng truyền thông xã hội trong nước.

- Tiếp tục có các biện pháp hữu hiệu để làm tốt công tác quản lý thông tin điện tử, đặc biệt là thông tin trên mạng xã hội, phát huy tốt; đồng thời hạn chế mặt xấu của loại hình, phương tiện thông tin này; rà soát, hoàn thiện quy định về an ninh mạng phối hợp với các cơ quan chức năng để bảo đảm an toàn thông tin an ninh mạng.

- Chủ động phối hợp, yêu cầu các nhà cung cấp dịch vụ xuyên biên giới trong việc xử lý các thông tin sai sự thật, xấu độc, thông tin mạo danh, tin giả và có các giải pháp để ngăn chặn; xử lý nghiêm việc lợi dụng mạng xã hội để lừa đảo, quảng cáo không đúng sự thật; đánh games, đánh bạc trên mạng và phát hiện đấu tranh xử lý nghiêm các loại tội phạm trên không gian mạng

- Xây dựng và vận hành công cụ giám sát và xử lý việc đưa tin sai sự thật. Sớm ban hành văn bản quy định về xử lý vấn nạn tin giả về bảo vệ thông tin cá nhân của người dân. Có các giải pháp về kỹ thuật nâng cao trách nhiệm của nhà mạng để xử lý sim rác, tin nhắn rác, các cuộc gọi rác.

- Khẩn trương ban hành bộ quy tắc ứng xử trên không gian mạng; triển khai Trung tâm tiếp nhận thông tin xấu, sai trên mạng và có các giải pháp cụ thể nhằm nâng cao ý thức trách nhiệm của tổ chức, cá nhân; trang bị kỹ năng sử dụng thông tin trên mạng, nhất là các hoạt động giáo dục trong gia đình, nhà trường và cũng cần có biện pháp hiệu quả để bảo vệ trẻ em trên không gian mạng.

- Tăng cường hỗ trợ để hình thành các mạng xã hội Việt Nam đủ mạnh, hướng dẫn hỗ trợ để người Việt tiếp cận dễ với mạng xã hội trong nước và có chính sách hỗ trợ để phát triển các doanh nghiệp số kinh tế số bảo đảm công bằng giữa các doanh nghiệp trong nước và nước ngoài trong lĩnh vực này; - Xây dựng chiến lược phát triển Chính phủ điện tử giai đoạn 2021-2025 và định hướng đến năm 2030 chiến lược quốc quốc gia về quản trị dữ liệu; xây dựng Trung tâm cơ sở dữ liệu Quốc gia dùng chung kết nối giữa các địa phương và các bộ, ngành để làm tốt công tác chia sẻ dữ liệu kết nối trong năm 2019; ban hành Nghị định về kết nối và chia sẻ dữ liệu dùng chung, bảo đảm tính tính liên thông đối với các cơ sở thông tin Quốc gia hướng tới mục tiêu cải cách thủ tục hành chính, giảm giấy tờ giảm phiền hà cho nhân dân

- Tiếp tục nghiên cứu và ứng dụng công nghệ để triển khai mô hình thành phố thông minh; ban hành hướng dẫn về thí điểm thành phố thông minh với mục tiêu lấy con người làm trọng tâm, công nghệ làm phương tiện, bảo đảm an ninh an toàn thông tin, ưu tiên đầu tiên sử dụng các sản phẩm thiết bị an ninh mạng của Việt Nam. Năm 2020, hình thành bộ mã bưu chính điện tử để hỗ trợ cho thương mại điện tử.

Làm rõ thêm những nội dung về xây dựng Chính phủ điện tử, cải cách thủ tục hành chính gắn với ứng dụng công nghệ thông tin, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Mai Tiến Dũng cho biết:

Việt Nam đã triển khai Chính phủ điện tử từ năm 2.000, như vậy vậy sau 20 năm chúng ta đã đạt được nhiều tiến bộ và kết quả khích lệ và được tổ chức Liên Hợp Quốc xếp thứ hạng Việt Nam đứng thứ hạng cao. 

Tuy nhiên cũng nhìn nhận một cách thẳng thắn, nhiều kết quả cũng chưa như mong đợi. Chính phủ đã ban hành Nghị quyết số 36, vừa qua Chính phủ tiếp tục ban hành Nghị quyết 17 xác định rõ các nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm xây dựng Chính phủ điện tử giai đoạn 2019-2025. Trong Nghị quyết nhấn mạnh những nội dung quan tâm cũng như đại biểu Quốc hội nêu, nhất là phải xây dựng, hoàn thiện thể theo Nghị quyết.

Chính phủ đã giao cho các cơ quan xây dựng các Nghị định Nghị định về ban hành quản lý và kết nối cơ sở dữ liệu bảo mật thông tin cá nhân, tính xác thực và định danh điện tử...

Bộ trưởng Bộ Công an Tô Lâm đăng đàn làm rõ các ý kiến đại biều đề cập về an ninh mạng, trong đó có các vấn đề về tội phạm trên mạng xã hội, vấn đề về dữ liệu trung tâm, bảo vệ dữ liệu cá nhân của cá nhân, tập thể, doanh nghiệp...

Nhấn mạnh "An ninh mạng là vấn đề toàn cầu, phải liên minh, liên kết quốc gia để xử lý", Bộ trưởng Tô Lâm phát biểu:

An ninh mạng là vấn đề toàn cầu, tất cả các quốc gia đều quan tâm đến vấn đề an ninh mạng và đến nay, chưa có quốc gia nào đủ lực để đối phó được với vấn đề về an ninh mạng mà đều phải có liên minh liên kết giữa các quốc gia để cùng xử lý vấn đề này.

Việt Nam đang đứng nhiều thách thức phải đối mặt với cuộc chiến tranh mạng thực sự trên nhiều ngành nghề, lĩnh vực. Đảng, Nhà nước, Quốc hội đã ban hành nhiều Nghị quyết, Luật… để giữ gìn an ninh mạng, phục vụ cho phát triển kinh tế của đất nước, nhưng vấn đề tội phạm mạng diễn biến phức tạp. Đây là vấn đề được nhiều đại biểu Quốc hội quan tâm chất vấn.

Vấn đề tội phạm mạng là loại tội phạm ẩn danh, hoạt động chủ yếu nặc danh và lợi dụng điều này để len lỏi vào tất cả các mặt đời sống, kinh tế, văn hoá xã hội. Tội phạm mạng không chỉ là khủng bố tuyên truyền, chia rẽ, phá hoại đoàn kết dân tộc, tạo ra khủng hoảng xã hội, mà còn can thiệp tiêu cực vào bầu cử, thương mại điện tử (từ nguồn gốc xuất xứ, hàng thật, hàng giả đến buôn lậu, trốn thuế), phát triển công nghiệp, kinh tế. Thậm chí, tội phạm mạng đã vượt trên cả tự động hoá, điều khiển từ xa, chiếm quyền điều khiển từ nước ngoài (như tín dụng điện tử, tiền ảo, tiền công nghệ đã vượt lên trên sự quản lý của một thể thức ngân hàng và vượt qua khỏi lãnh thổ nhiều quốc gia)…

Trước thực tế này, Bộ Công an thực hiện chỉ đạo của Chính phủ, đã và đang phối hợp với các ngành các cấp để triển khai các công tác để bảo đảm an ninh an toàn mạng, nhất là thực hiện Chính phủ điện tử; tuyên truyền, tạo điều kiện cho các doanh nghiệp, các cơ quan quản lý, các địa phương và người dân hiểu và tự giác bảo vệ bí mật quốc gia, chủ quyền quốc gia từ việc bảo vệ dữ liệu cá nhân.

Bộ trưởng Tô Lâm cho biết thêm, Bộ Công an đang tập trung xây dựng thông tin dữ liệu quốc gia, triển khai hiệu quả những vấn đề của Luật An ninh mạng và các văn bản dưới luật, từng bước hướng dẫn, yêu cầu người dân sống và làm việc trên mạng tuân thủ đúng các quy định của Luật An ninh mạng.

Bộ Công an cũng ủng hộ sự phát triển về công nghệ mạng, coi công nghệ mạng là hệ tuần hoàn, hệ huyết mạch quan trọng như cơ thể đời sống con người đối với hệ thông tin, hệ mạng quốc gia. “Để duy trì sự sống, các bác sĩ tim mạch phải làm mọi cách giữ hệ tuần hoàn thông suốt, đảm bảo không cho nó đột quỵ, không đứt mạch, không tắc nghẽn’, Bọ trưởng Tô Lâm liên hệ.

Trả lời chất vấn của đại biểu Hoàng Văn Liên (Long An), Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng đã chỉ ra các biện pháp nhằm phòng chống tình trạng xâm hại quyền lợi của trẻ em trên mạng.

Bộ trưởng phát biểu:

Hiện nay, mỗi năm có khoảng 2.000 vụ xâm hại trẻ em và có chiều hướng gia tăng. Bộ đã chỉ rõ các hành vi bị nghiêm cấm, đưa thông tin ảnh hưởng đến sự phát triển bình thường của trẻ em vào trong luật báo chí. Bộ đã ban hành Thông tư 5209 về cảnh báo nội dung không phù hợp với trẻ em. Đảm bảo thời lượng phát sóng cho trẻ em.

Nghị định 72 năm 2013 có các biện pháp về giới hạn giờ chơi, loại trò chơi với trẻ em, Bộ chỉ đạo các cơ quan báo chí truyền thông và tuyên truyền về phòng, chống xâm hại trẻ em. Bộ quy định rất rõ về khoảng cách giữa nhà trường với điểm cung cấp dịch vụ game.

Về giải pháp thời gian tới,  thứ nhất, Bộ TT&TT sẽ kiến nghị với Thủ tướng Chính phủ về việc quy định hành lang pháp lý không cho phép các trang web thu thập thông tin về trẻ em, nếu như không được bố mẹ đồng ý. Thứ hai, thế giới có quy định về độ tuổi khi trẻ em tham gia mạng xã hội. Khi trẻ tham gia, phải được sự đồng ý của bố mẹ. Đẩy mạnh công tác thanh tra tại các địa phương liên quan đến chơi Games. Bộ ban hành các quy chuẩn truyền thông về xâm hại trẻ em. Bộ cũng phối hợp với Bộ Công an về bảo vệ trẻ em trên không gian mạng và kiến nghị với Bộ GD&ĐT nên đưa giáo dục kỹ năng, cuộc sống số trên không gian mạng cho trẻ em vào từ cấp phổ thông.

Chúng tôi cũng có những biện pháp xử lý nhanh. Cụ thể, tháng 7 vừa rồi xảy ra chuyện có một cháu bé ở Cần Thơ bị xâm hại tình dục. Báo chí, mạng xã hội đưa rất nhiều và cháu bé không chịu nổi và đòi tự tử. Sau khi nhận được yêu cầu của Viện kiểm soát Cần Thơ, ngay trong đêm, Bộ Thông tin và Truyền thông đã chỉ đạo tất cả các cơ quan báo chí, các báo, các thông tin trên mạng kết hợp với các nhà mạng, kể cả các mạng xã hội nước ngoài đưa xuống. Sau một đêm, gần như không còn thông tin về cháu bé này. Thông qua câu chuyện này thì mới thấy quyền quản lý nhà nước được tăng lên và khi cần thực hiện tốt.

Trách nhiệm bảo vệ trẻ em của cả cộng đồng. Bộ sẽ chỉ đạo truyền thông và nội dung rất quan trọng là tài liệu hướng dẫn về an toàn trên mạng cho trẻ em do Hội bảo vệ quyền trẻ em Việt Nam phối hợp với Liên minh quyền trẻ em châu Á. Chúng tôi sẽ tổ chức truyền thông rộng rãi trên các cơ quan báo chí.

Trả lời chất vấn của đại biểu về xử lý với các quảng cáo sai sự thật, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng điểm lại các giải pháp và cho biết thêm: Có biện pháp kinh tế để xử lý tình trạng này.

Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng cho rằng vấn đề này đã đề cập và cũng có một số giải pháp cũng như xử lý những cá nhân, tổ chức vi phạm.

Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng cũng nhấn mạnh, Thủ tướng Chính phủ đã có chỉ đạo về biện pháp kinh tế về ngăn chặn dòng tiền quảng cáo sai sự thật. Bộ Thông tin và Truyền thông đã phối hợp với Ngân hàng Nhà nước để có phương án kiểm soát các giao dịch thanh toán xuyên biên giới. Bởi người bán hàng hoặc người mua quảng cáo trên Facebook phải trả qua thẻ tín dụng, cho nên ngân hàng có thể kiểm soát được dòng tiền này khi phát hiện các hành vi vi phạm.

Trả lời chất vấn của đại biểu Thái Trường Giang về việc có cách nào để vừa phát triển điện tử, phát triển kinh tế số và phát triển các doanh nghiệp số, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng khẳng định mục tiêu kép khi thực hiện Chính phủ điện tử là điều đã được đặt ra. 

Vào giờ làm việc chiều 8/11, Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông tiếp tục trả lời chất vấn của đại biểu Quốc hội. Liên quan tới tình trạng có các nhà báo vi phạm đạo đức, sách nhiễu đơn vị, cá nhân, doanh nghiệp..., Bộ trưởng cho rằng một trong những nguyên nhân là các cơ quan báo chí còn nhiều khó khăn.

Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng phát biểu:

Về việc một số nhân viên của báo chí đi mời chào quảng cáo đến mức nhiễu của các doanh nghiệp. Tình trạng này phải khẳng định chủ yếu là các cộng tác viên hoặc các công ty truyền thông liên kết với cơ quan báo chí đi làm việc này. Bộ đã thiết lập đường dây nóng để nhận phản ánh về vấn đề này. Bộ sẽ yêu cầu các sở TT&TT tại các địa phương cũng thiết lập đường dây nóng. Các doanh nghiệp, tổ chức cũng nên từ chối thẳng thừng vì cũng là vấn đề đạo đức nghề nghiệp.

Một khía cạnh khác là báo chí có khó khăn về kinh tế. Bộ TT&TT đề nghị các cơ quan chủ quản báo chí, các Bộ, UBND các tỉnh quan tâm đến báo chí, đặt hàng báo chí. Thủ tướng Chính phủ sắp tới sẽ có đề án đặt hàng báo chí và giúp cho báo chí thực hiện tốt nhiệm vụ định hướng dư luận. Nhà nước giao nhiệm vụ chính trị cho báo chí định hướng dư luận cũng nên giải quyết căn cơ câu chuyện kinh tế báo chí. Nhà nước quản lý báo chí nhưng đồng thời cũng là khách hàng lớn của báo chí. 

Đúng 11 giờ 30 phút, Quốc hội nghỉ. Các ý kiến đại biểu sẽ được Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông Nguyễn Mạnh Hùng trả lời vào phiên chất vấn chiều nay. 

Phiên chất vấn chiều nay 8/11 sẽ có sự tham gia của Bộ trưởng Bộ Công an, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ và Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam tham gia trả lời, làm rõ các nội dung đại biểu quan tâm.

Trước giờ giải lao, các đại biểu nêu hàng loạt câu hỏi, liên quan tới quản lý báo chí, mạng xã hội cũng như phát triển doanh nghiệp số. 

Đại biểu Phan Thị Mỹ Dung (Long An): Hiện nay có tình trạng học sinh ngán ngẩm học môn lịch sử, thanh niên không mặn mà với lịch sử đất nước. Điều này đáng báo động về công tác giáo dục lòng yêu nước, tự hào truyền thống dân tộc cho thế hệ tương lai đất nước. Chúng ta có quá ít những bộ phim về lịch sử, về cuộc cách mạng giữ nước của nhân dân ta. Đã ít ỏi rồi lại được phát sóng những khung giờ mà học sinh thanh niên khó xem được như giờ học, giờ làm việc hoặc quá khuya. Trong khi đó, phim nước ngoài có những cảnh nóng, kinh dị, diễn tả sâu, lâu những tình tiết lâm lý bi đát, loạn luân, mưu đồ, sự ích kỷ, sự tàn nhẫn… lại được chiếu vào những khung giờ vàng mà thiếu niên thanh thiếu niên dễ xem. Bộ trưởng có giải pháp về vấn đề này?

Câu hỏi này cũng được gửi đến bộ Trưởng bộ Giáo Dục và Đào tạo, Bộ trưởng Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch.

Đại biểu Thái Trường Giang (Cà Mau): Bộ trưởng cho biết giải pháp để khai thác phát huy công nghệ thông tin nhằm thúc đẩy phát triển doanh nghiệp công nghệ, doanh nghiệp số, kinh tế số, góp phần chuyển đổi cơ cấu mô hình phát triển kinh tế trong bối cảnh hiện nay?

Đại biểu Nguyễn Hồng Hải (Bình Thuận): Hiện nay trên không gian mạng đầy rẫy những thông tin xấu độc, đặc biệt là thông tin kích động biểu tình chống phá nhà nước. Nhiều nhất là trên các trang web có tên miền quốc tế, gây bức xúc trong nhân dân. Tuy nhiên, việc xử lý của Bộ còn bị động. Bộ trưởng cho biết doanh nghiệp nước ngoài cung cấp dịch vụ trên đã thực hiện việc lưu trữ dữ liệu tại Việt Nam chưa? Nếu chúng ta ban hành đầy đủ các quy định thì có đảm bảo buộc các doanh nghiệp kinh doanh mạng ở Việt Nam chủ động lọc tin, không đợi tin xấu độc xuất hiện?

Đại biểu Trương Thị Bích Hạnh (Bình Dương): Những người dùng mạng xã hội xem thường pháp luật, bất chấp đạo đức gây bức xúc trong dư luận xã hội vẫn không bị phát hiện, ngăn chặn và xử lý kịp thời. Gần đây, trên một số trang mạng có người sử dụng và bán sản phẩm thực dưỡng chữa bệnh ung thư đã đăng những lời lẽ chửi rủa xúc phạm những bệnh nhân ung thư đang điều trị bằng tây y. Những lời lẽ độc ác đến mức bất nhân. Bên cạnh những người phẫn nộ lên án thì có hàng ngàn người ủng hộ hùa theo cái xấu cái ác một cách đáng lo ngại. Theo Bộ trưởng, những hành vi như thế này đã đủ cơ sở pháp lý để xử lý chưa? Tại sao không xử lý?

Đại biểu Cầm Thị Mẫn (Thanh Hoá): Nhiều tổ chức và cá nhân đã thông qua môi trường mạng để quảng cáo hàng hoá và dịch vụ như chăm sóc sức khoẻ dịch vụ thẩm mỹ, thuốc chữa bệnh, thực phẩm chức năng, đồ trang sức, mỹ phẩm, rất khó kiểm soát, gây thiệt hại cho người tiêu dùng. Bộ trưởng cho biết trách nhiệm quản lý Nhà nước của Bộ và Bộ trưởng như thế nào để tham mưu cho Chính phủ trong phối hợp với các bộ, ngành chức năng?

Đại biểu Trần Đình Gia (Hà Tĩnh): Chủ trương chuyển mạng giữ số cũng có doanh nghiệp tạo điều kiện rất thuận lợi nhưng cũng có doanh nghiệp gây khó khăn cho người dùng. Với tư cách là cơ quan quản lý nhà nước, bộ có giải pháp gì chấn chỉnh tình trạng này?

Đại biểu Hoàng Văn Liên (Long An) đề cập đến vấn đề về trẻ em. Điều 54. Điều 87 Luật trẻ em năm 2016 giao cho Bộ Thông tin và Truyền thông có nhiệm vụ bảo vệ trẻ em trên môi trường mạng. Tuy nhiên, tình hình xâm hại trẻ em vẫn chưa giảm, vậy qua công tác quản lý nhà nước của Bộ, Bộ trưởng nhận định gì về vấn đề này? Giải pháp của Bộ là gì?

Bộ trưởng Bộ Thông tin va Truyền thông trả lời đại biểu về giải pháp để mọi người dân đều có thểm tham gia thanh toán điện tử:

Sắp tới, chúng tôi cùng với Bộ Công thương, các bộ liên quan và Ngân hàng Nhà nước để hình thành một khung pháp lý cho thương mại điện tử (TMĐT). Đất nước tương lai của chúng ta rồi sẽ là cơ bản TMĐT. Phát triển TMĐT có một cái rất hay là bà con ở vùng sâu, vùng xa có thể bán được nải chuối, cây ăn quả, giúp cho cả đồng bào vùng sâu, vùng xa.

Tuy nhiên hiện nay thanh toán bằng thẻ chưa đạt tỷ lệ cao, mới chỉ khoảng 35% người có thẻ. Làm thế nào để 100% người Việt Nam có thể thanh toán điện tử?

Hiện một số doanh nghiệp đã trình Thủ tướng Chính phủ xin phép thử thí điểm mô hình thanh toán Mobile Money, tức là dùng điện thoại di động để để thanh toán điện tử nhưng với điều kiện là nhà mạng phải không có sim rác. Nếu như được cung cấp Mobile Money thì doanh nghiệp sẽ thu được doanh thu rất lớn, đồng thời có lợi ích rất lớn cho nhà mạng. Như vậy chắc chắn nhà mạng sẽ phải làm mọi cách để giải được câu chuyện sim rác. Đây là một mũi tên trúng hai đích.

Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng trả lời việc xử lý người đưa tin sai sự thật là có thể thực hiện được. Nhưng cái khó với mạng xã hội nước ngoài là việc sử dụng nick hay tài khoản là ai? Theo Luật An ninh mạng, yêu cầu rất nghiêm ngặt việc này và yêu cầu nhà mạng xã hội phải cung cấp danh tính, tương tự như các nhà mạng. Các nhà mạng nước ngoài kinh doanh tại Việt Nam sẽ phải tuân thủ các điều khoản này để khi cơ quan điều tra yêu cầu thì nhà mạng phải cung cấp danh tính của tài khoản này. Nếu thực hiện được việc này thì chính những người đưa thông tin giả cũng sẽ phải dừng tay vì cũng phải rất thận trọng bởi khi nói gì sẽ bị xác định. 

Cùng các đại biểu quốc hội khác, đại biểu Lưu Bình Nhưỡng (Bến Tre) chất vấn, hỏi Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng về 4 nhóm giải pháp về báo chí và truyền thông. 

-Giải pháp với quy hoạch báo chí.

-Giải pháp bảo vệ những nhà báo đấu tranh chống tiêu cực.

-Giải pháp tăng tương tác truyền thông để thực hiện nhiệm vụ của đại biểu dân cử.

-Giải pháp phối hợp triển khai công tác với bộ Công an, bộ Quốc phòng và các bộ ban ngành để thực hiện tốt nhiệm vụ thúc đẩy phát triển kinh tế xã hội bảo đảm quốc phòng an ninh nhưng cũng tôn trọng bảo đảm bảo đảm quyền con người quyền công dân.

Một trong những giải pháp nhằm chống tin giả mà Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng đưa ra, là sẽ yêu cầu các nhà mạng, kể cả các nhà mạng nước ngoài khi hoạt động tại Việt Nam, phải quản lý được danh tính người dùng và cung cấp khi cơ quan chức năng yêu cầu. Có như vậy sẽ phần nào hạn chế được tình trạng "đeo  mặt nạ trên mạng", hạn chế được tình trạng tung tin giả. 

Mở rộng câu trả lời về tôn chỉ mục đích của các tờ báo, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng cho biết: Bộ TT&TT đã thử áp dụng trí tuệ nhân tạo để tìm ra các nội dung báo chí "nói chuyện giống nhau", nghĩa là cùng một thông tin nhưng nhiều tờ báo cùng đưa, không phản ánh được thực tế dưới nhiều góc độ.

Bộ trưởng phát biểu:

Nói về tôn chỉ mục đích mà được ghi trong giấy phép  thì hơi chung chung. Cho nên, khi cấp lại giấy phép trong quy hoạch báo chí, chúng tôi sẽ làm rõ hơn vấn đề này. Chúng tôi có một mong muốn lớn, tức là các cơ quan báo chí ở những mảng khác nhau có thể mang đến cho người dân một bức tranh toàn cảnh hiện nay. Tránh việc các báo nói những chuyện giống nhau. Vừa rồi, chúng tôi có làm một phân tích dùng AI, kết quả ban đầu phân tích tại một số báo điện tử như báo Vietnamnet và một số tờ báo lớn khác, thấy các thông tin cơ bản độ giống nhau rất cao. Dựa trên các phân tích, chúng ta có thể so sánh tôn chỉ mục đích của từng báo. Chúng tôi sẽ chuyển cho các tổng biên tập của một số tờ báo để họ nhìn vào đấy nhằm điều chỉnh hành vi. Việc này chúng tôi sẽ làm trong thời gian tới.

Với các quảng cáo sai sự thật trên báo chí, truyền hình, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân nêu lại câu hỏi của đại biểu Phạm Văn Hoà (Đồng Tháp) là Quảng cáo ở trên mạng, trên báo chí theo quy định của Luật quảng cáo thì trách nhiệm quản lý nhà nước về quảng cáo như thế nào?

Quảng cáo trên báo, trên các phương tiện thông tin báo chí trách nhiệm của cơ quan quản lý là Bộ Thông tin và Truyền thông phải phối hợp với Bộ Văn hoá - Thể thao và Du lịch. Còn ai chịu trách nhiệm về nội dung quảng cáo, người đưa quảng cáo phải chịu trách nhiệm quảng cáo đúng chính xác và cung cấp đầy đủ thông tin về sản phẩm quảng cáo.

Trả lời chất vấn của đại biểu Quốc hội  Đoàn Thị Hảo, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng thừa nhận:

Hiện nay có tình trạng cơ quan chủ quản báo chí buông lỏng quản lý, để báo chí xa rời tôn chỉ tôn chỉ mục đích. Chuyện khoán trắng là có, thậm chí Bộ Thông tin và Truyền thông còn nhận được những khiếu nại cơ quan báo chí phải nộp tiền cho cơ quan chủ quản. Trong luật thì ghi là cơ quan chủ quản phải đảm bảo điều kiện hoạt động cho cơ quan báo chí nhưng nay lại nộp tiền kiểu như nộp tô. Vấn đề này là sai luật một cách nghiêm trọng.

Thủ tướng Chính phủ đã ban hành quy hoạch và năm 2019 này triển khai, tập trung vào cơ quan báo chí của các hội.

Về vấn đề gây sách nhiễu doanh nghiệp, đúng là có thực tế này và gây nhiều bức xúc. Bộ đã xử lý vi phạm hành chính 4 trường hợp, kể cả xử lý đình bản, thu hồi giấy phép. Về giải pháp, Bộ Thông tin và Truyền thông đã đưa lên trên mạng cơ sở dữ liệu về phóng viên về nhà báo để doanh nghiệp, người dân có thể tra cứu xem có đúng người thật việc thật hay không? Đồng thời, các doanh nghiệp cũng nên phản ánh lại việc phóng viên làm sai, kiện ra tòa. Đã có các vụ kiện và nên như vậy.

Đại biểu Đoàn Thị Hảo (Thái Nguyên) đặt vấn đề:

Báo cáo của Bộ nêu tình trạng: Có một số cơ quan chủ quản (chủ yếu ở các hội xã hội nghề nghiệp) buông lỏng quản lý đối với cơ quan báo chí, thậm chí còn khoán thu cho các cơ quan báo chí tự bươn chải. Đó là một trong những nguyên nhân để xảy ra tình trạng cơ quan báo chí xa rời tôn chỉ, mục đích, phát sinh xu hướng báo hoá tạp chí. Bộ trưởng sẽ có những giải pháp nào để chấm dứt tình trạng trên?

Thời gian qua có tình trạng nhà báo, phóng viên,cộng tác viên vi phạm đạo đức nghề nghiệp, lợi dụng tư cách người làm báo để gây sách nhiễu các tổ chức cơ quan, doanh nghiệp cá nhân. Bộ trưởng có nắm được vấn đề này không, giải pháp nào để ngăn chặn tình trạng này?

Đại biểu Dương Tấn Quân (Bà Rịa - Vũng Tàu) đặt 2 câu hỏi:

Hiện nay có những trang thông tin quan trọng về an ninh quốc gia được lưu trữ trên các thiết bị điện tử. Tuy nhiên, đa số gần như 100% các thiết bị điện tử ở Việt Nam đều nhập khẩu từ nước ngoài nên có thể làm lộ lọt thông tin, nguy cơ bị tấn công mạng. Bộ trưởng cho biết những giải pháp của bộ như thế nào? Việt Nam đã có hàng rào kỹ thuật nào để bảo vệ hệ thống thông tin Việt Nam, tránh bị tấn công mạng?

Việc tiếp cận thông tin điện tử hiện nay rất dễ dàng, nhất là các trang mạng xấu độc có thể ảnh hưởng đến sự phát triển tâm lý của trẻ em. Đề nghị Bộ trưởng cho biết những giải pháp sắp tới để bảo vệ trẻ em trên không gian mạng?

Đại biểu Mong Vinh Tình (Nghệ An) chất vấn:

Hiện nay ở nước ta đang nở rộ trào lưu sản xuất các các phim ngắn phục vụ các mạng xã hội để thu hút nhiều lượt xem. Các nhà sản xuất đã sáng tạo nhiều nội dung có tính chất kích động bạo lực, cổ suý cờ bạc, ma tuý... và thực tế đã thu hút hàng ngàn thậm chí là triệu lượt xem, tác động xấu đến suy nghĩ lối sống của một bộ phận giới trẻ. Bộ trưởng đang và sẽ có những giải pháp gì để giải quyết tình trạng trên?

Việc quản lý nội dung quảng cáo trên truyền hình có liên quan đến nhiều bộ, ngành khác nhau. Những nội dung quảng cáo sai sự thật lừa khách lừa dối khách hàng về chất lượng sản phẩm trên đài truyền hình khi bị phát thì ngành nào xử lý? Bộ Thông tin truyền thông có vai trò gì trong xử lý sai phạm này, nhất là quảng cáo trực tuyến?

Trả lời đại biểu Kim Thúy (Đà Nẵng) về tình trạng báo chí liên kết với các công ty truyền thông, "bán phụ trương", Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng trả lời:

Liên kết là từ trong luật. Đại biểu phản ánh đúng, có tình trạng buông lỏng trong hoạt động này, nhưng không  phải tràn lan. Cuối năm nay, đầu năm sau Bộ Thông tin và Truyền thông sẽ có giải pháp để chấn chỉnh quan hệ liên kết này để không quá đà.

Trả lời câu hỏi về Việt Nam nên có một hệ sinh thái số Việt Nam không? Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng cho biết: Khi nhận nhiệm vụ là Bộ trưởng, tôi đã thành lập tổ công tác hỗ trợ phát triển mạng xã hội Việt Nam.

Số người tham gia mạng xã hội Việt Nam hiện nay là gần 65 triệu người, tăng 30%; trong đó có 2 mạng xã hội lớn và khoảng 8 mạng xã hội nhỏ. Với tốc độ hiện nay, đến năm 2020, mạng xã hội thu hút khoảng 90 triệu người; tương đương với các mạng xã hội nước ngoài. Nếu như tất cả các thông tin đó tập trung vào một mạng xã hội có nghĩa rằng não người Việt Nam tập trung vào một chỗ. Người Việt Nam dùng mạng xã hội nước ngoài thì có nghĩa thông tin không nằm ở Việt Nam và ảnh hưởng đến an ninh quốc gia.

Việc hạn chế mạng xã hội nước ngoài là khó vì rất ít nước làm được việc này bởi liên quan đến mời gọi nước ngoài đầu tư. Vấn đề quản lý mạng xã hội là tuân thủ luật pháp Việt Nam, ngăn chặn thông tin xấu một cách hiệu quả.

Giải pháp để ngăn chặn việc này có liên quan đến thể chế, trong đó liên quan đến xử phạt có tính răn đe và phải gắn trách nhiệm. Các nhà mạng phải có trách nhiệm chọn lọc thông tin xấu độc. Đồng thời, cơ quan công quyền Nhà nước phải có công cụ giám sát để xác định đâu là rác để dọn xuống.

Cuối cùng là người dân phải có kiến thức để phân biệt và đấu tranh với những nội dung không lành mạnh. 

Đại biểu Nguyễn Sỹ Cương (Ninh Thuận) chất vấn: Ngoài Games ăn tiền, có rất nhiều loại bằng cấp giả, chứng chỉ giả, giấy phép, thuốc tân dược giả, thậm chí có cả quảng cáo cả mại dâm trên mạng, Bộ trưởng cho rằng cần có biện pháp quản lý nhưng Bộ trưởng chưa đưa ra giải pháp gì đó rõ ràng. Chúng ta có pháp luật, Luật An toàn thông tin mạng, thế giải pháp nào là giải pháp hữu hiệu để có thể quản lý được?

Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng trả lời: 

Theo tôi hiểu là vấn đề quảng cáo sai sự thật.

Với quảng cáo có 3 vấn đề: 1 là báo in và các cơ quan phát thanh truyền hình, có kiểm duyệt nên lỗi không nhiều và có thể điều chỉnh. Hai là tạp chí, trang tin điện tử gần đây Bộ mới phát hiện tình trạng bán vị trí quảng cáo cho công ty nước ngoài, buông bỏ nội dung kiểm soát. Cái này là sai pháp luật. Sắp tới Bộ Thông tin và Truyền thông sẽ có chấn chỉnh, yêu cầu phải có kiểm soát chứ không buông tay.

Các trang mạng xã hội, nếu cần thì Bộ Thông tin và truyền thông  chịu trách nhiệm làm việc với các trang  mạng.

Trả lời câu hỏi của đại biểu Mai Hoa (Đồng Tháp), Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng cho biết:

Có đặt vấn đề thay thế mạng xã hội nước ngoài không? Không, chúng ta là đất nước mở, chúng ta kêu gọi các nhà đầu tư vào làm việc tại Việt Nam với điều kiện tuân thủ luật pháp Việt Nam chứ không phải là phá hoại, làm lụn bại đất nước. Do đó, mạng xã hội Việt Nam sẽ tồn tại song song với mạng xã hội của nước ngoài.

Ngay sau giờ giải lao, các đại biểu Quốc hội liên tục tranh luận.

Đại biểu Thái Trường Giang (Cà Mau) tranh luận: Tôi không đồng tình với cách đánh giá của Bộ trường về các trang mạo danh lãnh đạo Đảng, Nhà nước. Bộ trưởng cho rằng các trang  này ban đầu đưa tin tốt, sau đó mới lồng các thông tin xấu độc.

Theo tôi, đã mạo danh thì là vi phạm, cần gỡ bỏ ngay.

Trả lời chất vấn của đại biểu Quốc hội về tình trạng báo chí giật tít giật gân, câu khách, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng thừa nhận:

Bộ và cá nhân tôi nhận trách nhiệm chưa có giải pháp hữu hiệu về tình trạng "giật tít câu view". Thú thật là rất phức tạp trong thao tác phân tích sâu về tít bài, với nội dung bài báo. Trước mắt, theo tôi có 2 trách nhiệm chính cần xác định: Trách nhiệm đầu tiên là của phóng viên, liên quan đạo đức nghề nghiệp; Thứ hai là trách nhiệm của người Tổng Biên tập khi duyệt.

Tôi cũng chưa biết rằng có thể có công nghệ so sánh giữa tít và nội dung không? Tôi xin nhận trách nhiệm làm việc với các công ty công nghệ để phát triển công cụ này, cũng là để hỗ trợ các tòa soạn trong duyệt tin.

Liên quan đến thông tin xấu độc trên mạng xã hội, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng khẳng định: Các doanh nghiệp nền tảng xã hội Việt Nam phải tuân thủ luật pháp Việt Nam. Nhiều mạng xã hội cho rằng là công ty toàn cầu nên chỉ có một luật chơi. Việc này không đúng mà phải nhập gia tuỳ tục. Các mạng xã hội mới đều có công cụ lọc thông tin xấu độc.  Đồng thời về phía cơ quan quản lý có trung tâm giám sát không gian mạng quốc gia. Các Bộ phải có công cụ để rà soát. Về quy định luật pháp cơ bản thì đã có, các bộ, ngành và địa phương cần đầu tư nguồn lực để quan sát trên không gian này.

Trên thế giới thực, chúng ta có rất nhiều lực lượng nhưng lực lượng để quan sát trên không gian mạng cũng phải có công cụ để phát hiện, xử lý.  

Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng trả lời chất vấn đại biểu về giải pháp chặn tình trạng "Sáng đăng, trưa gặp, chiều gỡ":

Cả nước có hàng trăm cơ quan báo chí, không thể rà soát thủ công. Chúng tôi  phát triển bộ công cụ để phát hiện tình trạng này. Bộ TT&TT, Hội Nhà báo, một số Sở TT&TT cũng sử dụng công cụ để lọc và xác định các hành vi này.  Với các trường hợp có dấu hiệu sách nhiễu thì xử lý. Dấu hiệu không rõ thì Hội Nhà báo xử lý về mặt đạo đức. 

Tình trạng này vừa qua đã giảm, nếu chúng ta làm mạnh mẽ hơn nữa thì giảm đáng kể.

Đại biểu Nguyễn Trường Giang (Đăk Nông) đặt 2 câu hỏi:
Thứ nhất một trong những nguyên nhân dẫn đến nhiều tổ chức, cá nhân bị xử phạt nhiều lần nhưng vẫn còn vi phạm trong lĩnh vực bộ phụ trách mà Bộ đã chỉ ra đó là chế tài xử lý chưa đủ sức răn đe. Bộ trưởng cho biết thực tế triển khai, xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực mà Bộ phụ trách nhận định chế tài xử phạt xử lý chưa nghiêm, chưa đủ sức răn đe như thế nào?

Hiện nay có rất nhiều cơ sở dữ liệu quốc gia do nhiều bộ, ngành xây dựng trên nhiều nền tảng khác nhau gây khó khăn cho việc chia sẻ thông tin tích hợp dữ liệu dẫn đến hiệu quả đầu tư thấp lãng phí. Đây là vấn đề đã được dự báo trước, vậy trách nhiệm của Bộ trong công tác quản lý và giải pháp và thời hạn cụ thể của các giải pháp?

Đại biểu Giang cũng chuyển câu hỏi này đến hai Bộ trưởng Bộ Công an và Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường.

Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng trả lời đại biểu về việc xây dựng các cơ sở dữ liệu nền tảng:

Hiện chúng ta có cơ sở dữ liệu doanh nghiệp, bảo hiểm xã hội… và kết nối dữ liệu có giải pháp phân tán hoặc tập trung.

Bộ Thông tin và Truyền thông đưa ra tiêu chuẩn để cho các cơ sở dữ liệu để có thể kết nối được với nhau và các tỉnh có thể truy nhập vào lấy dữ liệu. Để làm được vấn đề này phải có hành lang pháp lý, trước hết là ban hành Nghị định kết nối chia sẻ. Bộ Thông tin và Truyền thông đã lấy ý kiến rộng rãi, đã có dự thảo cuối cùng và sẽ trình Chính phủ ban hành trong năm nay. Trong đó có nội dung rất quan trọng là người dân đến một cơ quan công quyền đã khai báo thông tin cá nhân thì khi đến một cơ quan công quyền khác không được yêu cầu khai nữa.

Trả lời câu hỏi của đại biểu Hồ Thị Kim Ngân (Bắc Kạn), Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng cho biết: Hiện có tình trạng là xử lý phóng viên, xử lý nhà báo khi sai phạm thế nhưng liên đới trách nhiệm của tổng biên tập, thậm chí với cơ quan chủ quản báo chí thì sự quy định trách nhiệm chưa rõ ràng.

Tôi cho rằng, để làm cho báo chí nước nhà tốt lên tức là trách nhiệm của cơ quan chủ quản báo chí, cơ quan ngôn luận phải chịu trách nhiệm về phương hướng, nhiệm vụ về nhân sự về giám sát quy định rất rõ trong Luật. Tổng biên tập vững tay, nghiêm túc thì cơ quan báo chí đấy thường là tốt, cho nên quy định trách nhiệm của cơ quan chủ quản cũng như tổng biên tập đối với phóng viên truyền thông cũng thấy trách nhiệm của mình, tức là phải làm rõ các quy định trách nhiệm này.

Vấn đề mạng xã hội nước ngoài chưa tuân thủ luật pháp Việt Nam có phải do Việt Nam chưa đủ mạnh và chưa đủ nguồn lực không? và bị lợi dụng tiêu cực?  

Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng đã trả lời sâu hơn về biện pháp: Tại sao lại nói rằng giáo dục là biện pháp căn cơ, rất nhiều quốc gia coi trọng việc mỗi người dân có khả năng phân biệt trên không gian mạng, về tin xấu, tin tốt - có khả năng phản biện đấu tranh các thông tin tiêu cực.

"Tôi cho rằng, đây là giải pháp căn cơ. Hiện trên không gian mạng có hàng triệu tin, ai cũng có thể đưa thông tin trên không gian mạng; mỗi cá nhân con  người phải có kỹ năng sống trên không gian mạng. Chúng ta đọc một tin xấu độc vô hình chung, chúng ta đã trả tiền cho thông tin xấu độc đó, chúng ta đã nuôi thông tin xấu độc. Khi ta không xem những nguồn này thì dần dần tin xấu độc sẽ suy giảm. Nếu mỗi người dân phân biệt đó là tin giả, tin xấu thì nó không còn giá trị gì nữa, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng nói.

Trả lời đại biểu Nguyễn Thị Kim Thuý (Đà Nẵng), Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng cho biết: Trong Luật, cơ quan báo chí được phép liên kết với các công ty truyền thông. Thực sự liên kết trong thời gian vừa qua đã làm cho báo chí, đài truyền hình chất lượng tốt lên nhưng cũng có những vấn đề nảy sinh.

Khi nảy sinh vấn đề, tức là đã buông lỏng một số cơ quan báo chí, buông lỏng trong việc liên kết, buông lỏng trong luật. Về nguyên tắc khi liên kết là cơ quan báo chí chịu trách nhiệm.

Bộ TT&TT cũng đang nghiên cứu sẽ ra một quy định về vấn đề liên kết, kể quy định trách nhiệm của Tổng biên tập cho rõ ràng.

Bộ trưởng Bộ TT&TT Nguyễn Mạnh Hùng trả lời phần tranh luận của đại biểu Quốc hội:

 Với các trang xấu độc thì thì xem một lần để biết là trang gì rồi không xem nữa. Xem xong thì có phần dislike và chúng ta cũng nên thể hiện thái độ.

Về vấn đề báo chí khai thác quá sâu đời tư thì luật có quy định và xử được. Trong năm 2019, Bộ Thông tin Truyền thông đã xử 3 vụ liên quan đến thông tin chi tiết quá mức.

Về quản lý báo chí liên quan đến 41.000 người sống bằng nghề báo chí. Trước đây, tổng nguồn thu từ quảng cáo là cỡ khoảng 26.000 tỷ, bây giờ chỉ còn cỡ khoảng 13.000 tỷ đồng vì một nửa phần nó đã rơi đã rơi vào các mạng xã hội nước ngoài. Trong Luật quy định cơ quan chủ quản phải đảm bảo điều kiện hoạt động cho cơ quan báo chí nhưng nhiều cơ quan chủ quản cũng buông lỏng cho phóng viên tự bơi. Do đó, tôi cho rằng trách nhiệm của cơ quan chủ quản phải đảm bảo điều kiện hoạt động đảm bảo cho phóng viên có thể sống bằng nghề.

Bộ cũng báo cáo Thủ tướng Chính phủ về cơ chế đặt hàng trong luật. Theo đó, Nhà nước phải đặt hàng cơ quan báo chí thực hiện nhiệm vụ chính trị. Hiện nay là cơ chế chưa làm được, tôi nhận trách nhiệm này và sớm tạo cơ chế để có nguồn hàng năm đặt hàng báo chí. 

Đại biểu Lê Công Nhường (Bình Định) tranh luận và đặt vấn đề xem xét lại xu hướng về "đô thị thông minh".

"Hiện nay thế giới đang có xu hướng về các thành phố "sống chậm", "thành phố đáng sống". Chúng ta đặt vấn đề "đô thị thông minh" với các ứng dụng điện tử. Liệu điều đó có làm tách biệt cuộc sống con người bởi các thiết bị hiện đại?

Cần cân nhắc về xu hướng này. Xin Bộ trưởng cho biết rõ hơn về xu hướng mà chúng ta lựa chọn"?

Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng trả lời: Trước đây chúng ta sống trong thế giới thực, nay ta sang thế giới ảo và có xu thế lạm dụng. Chúng ta cần có sự hài hòa. 

Về hình hài đô thị thông minh, chúng ta coi đô thị thông minh xoay xung quanh con người. Đô thị thông minh lấy trọng tâm là người dân, việc giao dịch chính quyền với  người dân một cách thuận lợi hơn, nhanh hơn, người dân có tiếng nói, tham gia vào câu chuyện của đất nước nhiều hơn. Trách nhiệm của nhà nước, trách nhiệm của các bộ, ngành là giải quyết hài hoà mối quan hệ trong đời thực để người dân không sống trên không gian ảo nhiều quá, không cực đoan sống trong môi trường ảo. 

 Trong tháng 11, Bộ Thông tin và Truyền thông sẽ ban hành hướng dẫn về phát triển đô thị thông minh trong cấu phần công nghệ thông tin.

Đại biểu Đặng Thị Phương Thảo (Nam Định) tranh luận:

Tôi cảm ơn Bộ trưởng đã trả lời một phần câu hỏi của tôi về tình trạng các tạp chí điện tử hoạt động không đúng tôn chỉ mục đích. Bộ trưởng tập trung trả lời và trách nhiệm quản lý trách nhiệm thanh tra, kiểm tra và xử lý vi phạm hành chính để các tạp chí điện tử này phải thực thi đúng chính sách pháp luật và tôi đồng ý với các biện pháp này.

Tuy nhiên, vấn đề tôi muốn hỏi Bộ trưởng là: Nếu chúng ta quản lý tốt rồi chấn chỉnh được một thời gian rồi nhưng tình trạng này liệu có tái diễn hay không? Nếu chỉ có các biện pháp như bộ trưởng nêu thì có giải quyết được gốc rễ vấn đề hay không trong khi có một nguyên nhân làm cho các tạp chí điện tử này hoạt động sai mục đích là do họ còn lúng túng không tìm được hướng đi và lối ra để họ phát triển. Họ phát triển làm sao để vừa thúc đẩy kinh tế vừa có thu nhập cho tạp chí điện tử đó, nhưng đồng thời là phải đúng hành lang pháp lý, không vi phạm pháp luật.

Tôi nhất trí là trách nhiệm này chủ yếu là thuộc về năng lực lãnh đạo quản lý của người đứng đầu các tạp chí nhưng đồng thời cũng cần có định hướng giải pháp của Bộ để tạo cơ hội cho những tạp chí điện tử này phát triển. Do vậy, tôi đề nghị Bộ trưởng cho biết về các chính sách pháp luật đột phá nhằm giải quyết dứt điểm tình trạng nói trên và đảm bảo cho họ làm sao vừa có hành lang pháp lý để họ phát triển vừa đồng thời thúc đẩy phát triển kinh tế?

Khoa học công nghệ ngày càng phát triển và các tạp chí điện tử này sẽ ngày càng cần các cơ hội hơn. Tthời gian không thể chờ đợi lâu hơn được nữa. Do đó, đề nghị Bộ trưởng có câu trả lời sớm về định hướng giải pháp này không.

Trả lời câu hỏi của đại biểu Hồ Thị Kim Ngân (Bắc Kạn), Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng cho biết thông tin: Các nhà mạng ghi nhận mỗi tháng có 10.000 cuộc gọi rác, ảnh hưởng tới các cuộc gọi khác.

Cách đây chưa đầy một tháng, Bộ Thông tin và Truyền thông  đã làm việc với các nhà mạng để tìm biện pháp xử lý việc này. Chúng tôi đã áp dụng các thí nghiệm giải pháp kỹ thuật nhằm chặn tin rác. Trong năm 2019 đã áp dụng thí điểm. Tôi hy vọng đến năm 2020 sẽ ứng dụng đại trà về ứng dụng chống cuộc gọi rác. Thưng cũng nói thêm, 80% trong số 10.000 cuộc gọi rác là từ thuê bao sim rác. Do đó, vấn đề gốc rễ vẫn là câu chuyện xử lý sim rác.

Trả lời chất vấn về xây dựng cơ sở dữ liệu dùng chung, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh  Hùng cho biết: Hiện có khoảng 5 cơ sở dữ liệu dùng chung mang tính nền tảng quốc gia, thì 3 cơ sở dữ liệu tương đối ổn, hiện còn 2 cơ sở dữ liệu, bị chậm - đấy là cơ sở dữ liệu dân cư, cơ sở dữ liệu đất đai.

Gần đây, trực tiếp Bộ trưởng Bộ TT&TT đã làm việc với Thứ trưởng Bộ Công an phụ trách về dự án này, liên quan dữ liệu dân cư. Chúng tôi đã bàn bạc và tìm ra một giải pháp về cách thực hiện. Hiện dự án đã được phê duyệt, đã được đưa vào dự án đầu tư công trung hạn và bắt đầu có tiền ngân sách rồi. Bộ TT-TT sẽ hỗ trợ tích cực, cùng với Bộ Công an để đặt mục tiêu hoặc là cố gắng là năm 2020 dự án về cơ sở dữ liệu dân cư này sẽ cơ bản hoàn chỉnh.

Về dữ liệu đất đai, tôi cũng đã trực tiếp làm việc với Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường để ra tìm giải pháp, liên quan cơ sở dữ liệu về đất đai.

Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông (TT-TT) trả lời câu hỏi của đại biểu Quốc hội Nguyễn Hồng Vân (Phú Yên):

Về quy hoạch quản lý quy hoạch mạng lưới báo chí phát thanh truyền hình: Hiện nay có 868 cơ quan báo chí gồm: Báo, tạp chí, Đài Phát thanh truyền hình, chúng ta cũng nhận thấy: Cần phải sắp xếp lại theo hướng, tức là mỗi một tờ báo, tạp chí Đài Phát thanh có những lĩnh vực chuyên sâu của mình để phản ánh được toàn cảnh xã hội hiện nay.

Cần chấn chỉnh lại hoạt động báo chí vì trong một thời gian, chúng ta đã có sự buông lỏng. Hiện nay Thủ tướng Chính phủ đã ký quy hoạch bảo chí và Bộ TT-TT đã ban hành kế hoạch. Các địa phương các bộ, ngành và các đồng chí lãnh đạo cần quan tâm chỉ đạo để thực hiện tốt quy hoạch này.

Trả lời câu hỏi của đại biểu vấn đề đời tư bị khai thác, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng cho rằng vấn đề được quy định trong luật báo chí, khi đưa tin về các vụ án xâm hại xâm hại tình dục không được khai thác chi tiết, liên quan nhiều đến câu view, nhất là trên các tạp chí báo chí, trang tin điện tử.

Vấn đề liên quan đến đạo đức nghề nghiệp nhận thức của nhà báo, phóng viên,  chúng tôi cùng với Hội nhà báo sẽ tăng cường tăng cường hơn nữa, đặc biệt là trong công tác giáo dục đào tạo, nâng cao nhận cao nhận thức của phóng viên và đặc biệt là sứ mạng và trách nhiệm của phóng viên đối với xã hội. 

Về sim điện thoại quảng cáo lan tràn, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng trả lời:

Đây là vấn đề kéo dài, liên quan đến sim rác. Trước đây, Bộ xử lý sim rác là hàng trăm nghìn điểm bán sim và các đại lý. Gần đây Bộ Thông tin và Truyền thông dưới sự chỉ đạo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ đã đổi cách quản lý đối tượng, tập trung quy định trách nhiệm vào Tổng Giám đốc Chủ tịch các công ty viễn thông. Chỉ trong tháng 10, xác định có 24 triệu sim rác nhưng sau 1 tháng xử lý kỹ thuật hiện chỉ còn 6 triệu sim rác. 

Trả lời đại biểu Đặng Thị Phương Thảo (Nam Định), Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng nói về vấn đề báo hóa tạp chí điện tử:

"Báo hóa là từ dân dã. Thực ra đây là hoạt động sai pháp luật, sai Luật Báo chí. Hiện nay quản lý báo chí thông qua tôn chỉ mục đích.  

Vì báo chí là cơ quan ngôn luận của Đảng, mỗi cơ quan chủ quản đều có lĩnh vực hoạt động của mình. Trong luật ghi tạp chí khác báo, tạp chí khác ở chỗ là chuyên ngành tập trung vào chuyên ngành, ra định kỳ.  

Vừa qua có tình trạng một số tạp chí là xa rời, đi vượt quá tôn chỉ mục đích cũng như quy định về tạp chí. Bộ TT&TT đã đưa ra những giải pháp: Về mặt quy định pháp luật, chúng ta phải làm tường minh rõ câu chuyện thế nào là tạp chí chuyên ngành, thế nào là định kỳ.  

Cũng trong nội dung này, hiện nay đang quy hoạch lại các cơ quan báo chí, khi quy hoạch lại có việc cấp lại giấy phép để góp phần thực hiện tôn chỉ mục đích, làm rõ tôn chỉ mục đích của từng cơ quan báo chí. Hiện nay có tình trạng là các báo giống nhau.

Tạp chí cũng như nhau, cùng đưa một sự kiện đáng nhẽ là mỗi tờ báo trong lĩnh vực của mình làm sâu lĩnh vực của mình để tạo ra toàn cảnh cho đất nước Việt Nam liên quan đến tôn chỉ mục đích…

Đại biểu Đặng Thị Phương Thảo (Nam Định) chất vấn:

Thời gian qua còn kéo dài tình trạng báo hoá tạp chí điện tử làm gia tăng hiện tượng gây sách nhiễu đối với các cá nhân, tổ chức và chính quyền địa phương cùng nhiều biểu hiện tiêu cực khác.

Trước tình trạng đó, Bộ Thông tin và Truyền thông đã ban hành văn bản chấn chỉnh. Bộ đã tham mưu cho Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ ban hành không ít nghị định quyết định về quản lý báo chí. Bộ cũng đã tiến hành thanh tra, kiểm tra nhưng tình trạng này vẫn chậm được khắc phục. Trong khi các tạp chí điện tử đang lúng túng và rất cần vai trò của bộ, không phải chỉ nhắc nhở chấn chỉnh mà cần có được định hướng giải pháp mang tính đột phá để họ vừa nâng cao chất lượng nội dung vừa hoạt động đúng đúng tôn chỉ mục đích.

Xin hỏi Bộ trưởng: Với tư cách là người đứng đầu ngành, Bộ trưởng có nhìn nhận được vai trò đó của mình hay không, bao giờ Bộ có được những giải pháp đột phá  nhằm tìm hướng phát triển cho các tạp chí điện tử và khắc phục được triệt để các hiện tượng tiêu cực nói trên?

Trả lời câu hỏi của đại biểu Nguyễn Ngọc Phương (Quảng Bình) về an ninh mạng khi Luật An ninh mạng được ban hành, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng cho biết: Chúng ta đa giải quyết vấn nạn trên không gian mạng trước khi có Luật An ninh mạng và đã được làm mạnh mẽ hơn.  

Kết quả, sau khi làm việc trên các nền tảng xã hội xuyên biên giới trước, nếu trước đây ta yêu cầu Facebook 100 thì họ chỉ đạt được khoảng 20 - 30, nhưng đến nay đã đạt 70%. Với Google  ngày trước  có 100 họ mới chấp hành khoảng 40 - 50, nay  chấp hành của họ đã lên mức 85% và thậm chí có một số nội dung hơn 90%.

Thí dụ như gỡ game đánh bạc thì tỷ lệ  ngăn chặn Google gần đây đạt  92%. Và cách đây 2 ngày chính thức Facebook đã tuyên bố gỡ bỏ những quảng cáo chính trị đối với 21 trang chống phá Nhà nước Việt Nam, trong đó có cả những trang mà Chính phủ Việt Nam đã tuyên bố là khủng bố.

Trả lời chất vấn của đại biểu Quốc hội về thông tin xấu, độc và biện pháp xử lý, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng nhấn mạnh: Nếu chúng ta đọc một tin xấu là vô hình chung nuôi cái tin xấu đó. 

"Mỗi lần đọc tin xấu là mỗi lần click chuột, người người đưa tin đấy được hưởng lợi một view, tức là quảng cáo tăng lên. Vô hình trung, chính chúng ta lại là người lan toả những thông tin này"

Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng trả lời câu hỏi của đại biểu Hà Thị Minh Tâm (Hà Nam) về dịch vụ công trực tuyến và chia sẻ dữ liệu mục tiêu của Chính phủ điện tử với trọng tâm là hình thức dịch vụ công trực tuyến, đặc biệt đặc biệt tập trung cấp độ 3 cấp độ 4.

Mục tiêu đặt ra trong Nghị quyết 17 của Chính phủ đến năm 2020 sẽ đạt 30% nhưng nay khoảng 10% dịch vụ công trực tuyến. Để đạt 30%, hiện Bộ Thông tin và Truyền thông tập trung chủ yếu với các bộ, ngành và địa phương để tháo gỡ những khó khăn để đẩy nhanh tốc độ này liên quan đến chia sẻ dữ liệu phát triển dịch vụ công trực tuyến, trong đó giải quyết những nền tảng số để thúc đẩy tốc độ dịch vụ công trực tuyến.

 Bộ Thông tin và Truyền thông đã làm được trục kết nối kết nối cơ sở dữ liệu. Trong năm 2019, chúng tôi tôi sẽ trình Chính phủ ban hành Nghị định về kết nối, chia sẻ dữ liệu để tạo hành lang pháp lý chia sẻ dữ liệu Chính phủ điện tử , thành phố thông minh. Thủ tướng Chính phủ sẽ ban hành hướng dẫn thí điểm và sẽ trực tiếp làm việc một số thành phố để làm mẫu về thành phố thông minh đến giữa năm 2020 sẽ có thể phát triển được diện rộng. 

Đại biểu Bạch Thị Hương Thủy (Hòa Bình) Khoản 1, Điều 21 Hiến pháp quy định: Mọi người có quyền bất khả xâm phạm về đời sống riêng tư, bí mật cá nhân và bí mật gia đình, có quyền bảo vệ uy tín của mình. Hiện nay báo chí, thông tin mạng khai thác quá mức cần thiết thông tin đời tư gây bất lợi thiệt hại về kinh tế, thậm chí cho tính mạng cá nhân. Thực trạng pháp luật quản lý báo chí thông tin điều chỉnh vấn đề như thế nào? Chúng ta cần có luật bảo vệ thông tin đời tư, bí mật cá nhân trong tình hình bùng nổ thông tin hiện nay hay không? 

Đại biểu Lê Công Nhường (Bình Định) hỏi 2 vấn đề: Hiện nay người dùng mạng xã hội có thể tạo ra một cơ quan truyền thông mà được ví là “báo chí nhân dân”, trong đó có nhiều trang mạng xấu, độc hại, nhưng lại có một lượng độc giả lớn, hình thành các luồng dư luận tác động xấu đến xã hội. Bộ trưởng có giải pháp nào để khắc phục bất cập trên? Hiện nay xu hướng nước ta giới trẻ chạy theo điện thoại thông minh, các đô thị thì đua nhau xây dựng thành phố thông minh, nhiều nơi trên thế giới đã nhận ra mặt trái của điện thoại thông minh ảnh hưởng đến phát triển nhân cách, sức khỏe của trẻ tại trường học. Theo Bộ trưởng thì giới trẻ nên phát triển như thế nào trước 2 xu hướng phát triển trên? 

Đại biểu Hà Thị Minh Tâm (Hà Nam) gửi 2 câu hỏi tới Bộ trưởng. Câu hỏi thứ nhất là việc chỉ đạo triển khai dịch vụ công trực tuyến việc khai thác, chia sẻ kết nối hệ thống cơ sở dữ liệu Quốc gia hiện nay được triển khai thực hiện như thế nào và có khó khăn gì không?

Câu hỏi thứ hai, việc chỉ đạo ứng dụng công nghệ thông tin trọng tâm là Chính phủ thông minh thực hiện vào quản lý, điều hành và giải quyết công việc của người dân và doanh nghiệp hiện nay như thế nào. Giải pháp của Bộ của Bộ trưởng trong thời gian tới?

Đại biểu Lê Thị Nguyệt (Vĩnh Phúc) nêu 2 vấn đề: Hiện nay, một số tờ báo ngành báo địa phương tràn lan các vụ án đánh đập trộm cướp giết chóc dã man, đời tư được khai thác quảng cáo vô tội vạ, biến tất cả những mặt trái tiêu cực đó thành nếp sống thường xuyên của mọi người bất kỳ địa vị giai tầng nào làm cho những vấn đề xấu xa tội ác không thể ngăn chặn được. Việc giáo dục nhân cách từ nhà trường tới gia đình, xã hội rất hạn chế về tác dụng, nhất là đối với thanh niên.

Theo Bộ trưởng, những tờ báo và phóng viên đang làm như vậy vì mục đích gì, có cần chấn chỉnh không?

Hiện nay số sim điện thoại của cá nhân, tổ chức quảng cáo nào cũng có được quảng cáo rao bán đất bán nhà các loại hàng hoá, thậm chí điện trực tiếp làm các loại bằng, như vậy có vi phạm pháp luật không? Bộ Thông tin và Truyền thông và Bộ Công an có biện pháp gì để ngăn chặn, xử lý, khắc phục tình trạng trên?

Phát biểu trước Quốc hội, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng cho biết: 

Bộ Thông tin và Truyền thông được giao trách nhiệm quản lý nhà nước về công nghệ công nghiệp và dịch vụ trong lĩnh vực bưu chính viễn thông và công nghệ thông tin.

Bộ Thông tin và Truyền thông cũng là Bộ quản lý Nhà nước về báo chí và truyền thông với sứ mạng phản ánh trung thực dòng chảy chính của xã hội Việt Nam, tạo đồng thuận niềm tin xã hội và nuôi dưỡng khát vọng Việt Nam hùng cường. Một đất nước muốn vươn lên thì sức mạnh chính là sức mạnh tinh thần, áo chí sẽ góp phần tạo ra sức mạnh tinh thần đó. Dù đưa tin tiêu cực hay tích cực thì vẫn phải với mục tiêu khích lệ Việt Nam mạnh lên, nhằm giữ Việt Nam ổn định chứ không phải làm xói mòn sức mạnh đất nước.

Đúng 8 giờ sáng 8/11, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân tuyên bố phiên làm việc buổi sáng của Quốc hội.

Bộ trưởng Thông tin và Truyền thông sẽ trả lời chất vấn từ 8 giờ sáng tới 15 giờ. Tiếp đó Thủ tướng sẽ đăng đàn.

Nhóm vấn đề tứ tư liên quan tới lĩnh vực Thông tin và Truyền thông do Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông Nguyễn Mạnh Hùng trả lời chính xoay quanh công tác quản lý báo chí, quản lý giấy phép trong lĩnh vực báo chí, phát thanh, truyền hình; cấp, thu hồi thẻ nhà báo. Công tác quản lý thông tin điện tử, nhất là các trang thông tin điện tử, mạng xã hội; quản lý quảng cáo trên báo chí, trên môi trường mạng; về ứng dụng công nghệ thông tin và xây dựng Chính phủ điện tử.

Cùng với Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông, Thủ tướng Chính phủ, các Phó Thủ tướng và trưởng các ngành liên quan cũng đăng đàn trả lời, làm rõ các vấn đề liên quan.

Đại biểu Trần Kim Yến cho rằng, bà rất quan tâm đến vấn đề kiểm soát thông tin trên mạng.

Với lĩnh vực Thông tin truyền thông, đại biểu Phạm Văn Hòa (Đồng Tháp) rất quan tâm vấn đề những tin tức đăng tải trên mạng xã hội, tin đồn thất thiệt, xuyên tạc, nói xấu…

Bộ Thông tin và Truyền thông cần có giải pháp khắc phục, để hạn chế thấp nhất những thông tin trên mạng xã hội không đúng, gây hoang mang, gây tâm lý ngán ngại trong nhân dân, khó phân biệt thật -  giả, trắng - đen. Cơ quan quản lý cũng cần phải có giải trình, giải thích cho người dân biết.  

Sáng nay (8/11), Quốc hội bước sang ngày thứ ba, cũng là ngày cuối cùng tiến hành phiên chất vấn và trả lời chất vấn các bộ trưởng, trưởng ngành.

Trong phiên chất vấn, Phó Thủ tướng phụ trách lĩnh vực liên quan; Bộ trưởng các bộ khác sẽ tham gia trả lời chất vấn, giải trình để làm sáng tỏ những vấn đề có liên quan.  

Dự kiến, từ 14h45 đến 16h45, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc báo cáo làm rõ các vấn đề liên quan và trả lời chất vấn của đại biểu Quốc hội.  

Cuối buổi làm việc chiều, Chủ tịch Quốc hội phát biểu kết thúc phiên chất vấn và trả lời chất vấn tại Kỳ họp thứ 8.

Hôm nay, Bộ trưởng Thông tin và Truyền thông Nguyễn Mạnh Hùng là tư lệnh ngành đăng đàn cuối cùng trả lời chất vấn trước Quốc hội về công tác quản lý báo chí, quản lý giấy phép trong lĩnh vực báo chí; cấp, thu hồi thẻ nhà báo; công tác quản lý thông tin điện tử, đặc biệt trên mạng xã hội; ứng dụng công nghệ thông tin và xây dựng Chính phủ điện tử....

Thời gian qua, vấn đề “báo hóa” tạp chí điện tử và “báo hóa” trang thông tin điện tử tổng hợp diễn ra phổ biến. Theo Cục Phát thanh truyền hình và Thông tin tổng hợp, trang thông tin điện tử tổng hợp xây dựng giao diện, tổng hợp, cập nhật tin bài như báo chí, chuyên nhặt nhạnh thông tin giật gân, câu view khiến cho độc giả nhầm tưởng là các báo điện tử. Các trang này thậm chí có lượng người xem còn nhiều hơn các cơ quan báo chí, vì thế có ảnh hưởng, tác động lớn đến xã hội.

Bên cạnh đó, thời gian gần đây, việc tung tin đồn thất thiệt, giật gân, câu like trên các trang mạng xã hội gây hoang mang dư luận đã trở thành vấn nạn.

Cùng với một số vấn đề khác, những nội dung này sẽ được các đại biểu Quốc hội chất vấn  Bộ trưởng Bộ TT&TT Nguyễn Mạnh Hùng trong phiên trả lời chất vấn sáng nay, 8/11.

Mời bạn đọc xem lại toàn phiên chất vấn và trả lời chất vất ngày thứ hai (ngày 7/11) tại đây.

Mời bạn đọc xem lại toàn phiên chất vấn và trả lời chất vất ngày thứ nhất (ngày 6/11) tại đây.