Sai phạm trong tuyển dụng, bổ nhiệm và vấn đề đào tạo công chức được đặc biệt quan tâm

Kính thưa Quốc hội,

Trong thời gian chất vấn và trả lời chất vấn với lĩnh vực Nội vụ, đã có 40 đại biểu đặt câu hỏi, có 16 đại biểu tranh luận, còn ba mươi đại biểu Quốc hội và 4 ý kiến đăng ký tranh luận nhưng không đủ thời gian. Những câu hỏi mà chưa được hỏi hội trường xin gửi tới Bộ trưởng trả lời bằng văn bản.

Cùng với Bộ trưởng Bộ Nội vụ, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ, Trương Hoà Bình và Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo đã tham gia trả lời những nội dung liên quan. Phiên chất vấn diễn ra sôi nổi, trách nhiệm, xây dựng. Các đại biểu đặt câu hỏi thẳng thắn sâu sắc có tính thực tiễn cao và tích cực tranh luận để làm rõ vấn đề.

Đây là lần thứ hai trả lời chất vấn trước Quốc hội Bộ trưởng Bộ Nội vụ có nhiều kinh nghiệm, nắm chắc tình hình thực trạng những vấn đề bức xúc thuộc lĩnh vực quản lý của ngành. Phần trả lời của Bộ trưởng mạch lạc, rõ ràng, cầu thị và rất thẳng thắn nhận trách nhiệm trước Chính phủ và Quốc hội.

Nội dung chất vấn đối với nhóm vấn đề thuộc lĩnh vực nội vụ hôm nay là những vấn đề luôn mang tính thời sự và trong thực tiễn đang có nhiều vướng mắc được các đại biểu Quốc hội và cử tri quan tâm bởi nó liên quan trực tiếp đến công tác cán bộ, công chức, viên chức. Đồng thời, các vấn đề này liên quan đến hiệu lực, hiệu quả của bộ máy Nhà nước, liên quan tới công tác quản lý, điều hành của từng ngành, từng địa phương.

Trên cơ sở các nghị quyết của Trung ương, Nghị quyết của Quốc hội và sự tập trung chỉ đạo của Chính phủ, Bộ Nội vụ đã nỗ lực triển khai và hoàn thành một khối lượng công việc rất lớn liên quan đến tổ chức sắp xếp bộ máy tinh giản biên chế và làm tốt nhiệm vụ quản lý ngành.

Đề nghị Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Nội vụ, các Bộ, ngành liên quan nghiên cứu, tiếp thu đầy đủ ý kiến của đại biểu Quốc hội, triển khai hiệu quả các giải pháp trước mắt và lâu dài liên quan đến nhiệm vụ, lĩnh vực đã được chất vấn, tập trung vào một số vấn đề sau đây:

Tiếp tục triển khai thực hiện các nghị quyết của Trung ương của Quốc hội về đổi mới sắp xếp tổ chức của hệ thống các cơ quan hành chính, các đơn vị sự nghiệp công lập theo Đề án sắp xếp các đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã, bảo đảm chặt chẽ theo Nghị quyết của Uỷ ban thường vụ Quốc hội.

Sớm tổng kết mô hình thí điểm việc hợp nhất các cơ quan chuyên môn có chức năng, nhiệm vụ liên thông hoặc tương đồng do địa phương đăng ký hoặc theo Nghị quyết của Quốc hội và báo cáo cấp có thẩm quyền xem xét, quyết định.

Đẩy mạnh công tác chỉ đạo, quán triệt thực hiện nghiêm túc và quyết liệt hơn nữa đổi mới hệ thống tổ chức và quản lý nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của các đơn vị sự nghiệp công lập để đạt được mục tiêu đề ra.

Xây dựng đề án sắp xếp, tổ chức lại các đơn vị sự nghiệp công lập thuộc các bộ, ngành, địa phương và đề án tinh giản biên chế của Bộ, ngành, địa phương theo lộ trình đến năm 2021.

Rà soát việc tinh giản biên chế đối với lĩnh vực giáo dục và y tế sửa đổi, bổ sung định mức học sinh giáo viên trên lớp, định mức nhân viên y tế giường bệnh cho phù hợp theo từng vùng và giữa nông thôn với đô thị giữa miền núi với đồng bằng. Yêu cầu là bảo đảm mục tiêu người học phải có giáo viên, người bệnh phải có bác sĩ. Mục tiêu: năm 2019 cố gắng xử lý dứt điểm bất cập về hợp đồng đối với giáo viên và nhân viên y tế; năm 2020 ban hành Nghị quyết về tinh giản biên chế đối với ngành giáo dục và y tế.

Tích cực, đôn đốc hoàn thành việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, xã trong năm 2019. Bảo đảm chặt chẽ đúng quy trình, thủ tục sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã, huyện với đổi mới sắp xếp tổ chức bộ máy hệ thống chính trị.

Có phương án lộ trình bố trí sắp xếp tổ chức bộ máy, đội ngũ cán bộ, công chức bảo đảm quyền lợi cho các cán bộ, công chức dôi dư và những người hoạt động không chuyên trách. Khuyến khích, tăng cường thực hiện chế độ kiêm nhiệm.

Tiếp tục rà soát thường xuyên theo dõi, đánh giá công tác tuyển dụng, bổ nhiệm, luân chuyển, bồi dưỡng, đào tạo, thi nâng ngạch, chế độ, chính sách đối với cán bộ, công chức, viên chức. Xây dựng quy định mới về tuyển dụng quy hoạch bổ nhiệm, bổ nhiệm lại thôi giữ chức vụ từ chức miễn nhiệm, luân chuyển đối với công chức lãnh đạo, quản lý.

Quy định về chế độ, chính sách tuyển dụng, đào tạo, bồi dưỡng đối với cán bộ là người dân tộc để triển khai thực hiện Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật cán bộ, công chức và Luật viên chức ngay sau khi luật có hiệu lực.

Nghiên cứu việc tổ chức thi xét nâng ngạch, bảo đảm phù hợp với đề án tiền lương, đáp ứng yêu cầu thực tế.

Rà soát lại các điều kiện về các quy định tin học ngoại ngữ trong thi nâng ngạch, bổ nhiệm.

Tổng kết, hoàn thiện các quy định và triển khai xây dựng vị trí việc làm khoa học làm cơ sở cho việc sắp xếp, bố trí cán bộ, tinh giản biên chế.

Rà soát, ban hành quy định về đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức. Việc bồi dưỡng lý luận chính trị đối với từng chức danh, chức vụ bảo đảm thiết thực, tránh trùng lặp về nội dung, lãng phí về nguồn lực.

Năm 2019 sơ kết đề án thí điểm tuyển chức danh lãnh đạo cấp vụ, cấp phòng để có chủ trương chung về chính sách này tham mưu cho cấp có thẩm quyền sớm ban hành quy định xử lý vấn đề hàm trong bộ máy Nhà nước.

Tiếp tục đẩy mạnh việc phân cấp cho các bộ, ngành, địa phương trong công tác cán bộ, làm tốt công tác đánh giá cán bộ, công chức, viên chức.

Xây dựng tiêu chí, tiêu chuẩn sửa đổi các quy định về đánh giá, phân loại cán bộ một cách cụ thể, khoa học trên cơ sở kết quả việc làm gắn với trách nhiệm của người đứng đầu trong công tác đánh giá, bảo đảm kết quả đánh giá cán bộ, công chức, viên chức thực chất sát với thực tế.

Tăng cường công tác thanh tra thực hiện các quy định của pháp luật trong công tác cán bộ. Thực hiện nghiêm công tác kỷ luật cán bộ có cơ chế để loại bỏ các cán bộ, công chức không đủ điều kiện về đạo đức, năng lực, trình độ tham nhũng, lãng phí.

Qua phiên chất vấn hôm nay, các đại biểu Quốc hội ghi nhận sự nỗ lực và những kết quả tích cực của ngành Nội vụ và của cá nhân, Bộ trưởng. Sự chỉ đạo, điều hành của Bộ trưởng rất sát sao qua việc trả lời những câu hỏi tranh luận rất cụ thể và rất trách nhiệm mang tính xây dựng cao. Quốc hội mong muốn Bộ trưởng tiếp tục nâng cao tinh thần trách nhiệm khắc phục tồn tại, hạn chế, tạo chuyển biến tích cực trong lĩnh vực này.

Kính thưa Chủ tịch Quốc hội các vị đại biểu Quốc hội và đồng bào và cử tri cả nước. Cải cách tổ chức bộ máy hành chính nhà nước đổi mới chế độ công vụ công chức là chủ trương lớn, quan trọng, được đề cập trong các Nghị quyết của Ban Chấp hành Trung ương, quy định số 205 của Bộ Chính trị về việc kiểm soát quyền lực trong công tác cán bộ và chống chạy chức chạy quyền.

Mục tiêu quan điểm xuyên suốt là xây dựng tổ chức bộ máy hành chính nhà nước, tinh gọn phân định rõ chức năng, nhiệm vụ, trách nhiệm của từng cơ quan, cấp chính quyền, thực hiện tinh giản biên chế, nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức, qua đó góp phần nâng cao hiệu lực, hiệu quả của bộ máy, chính quyền các cấp. Công tác này nhận được sự quan tâm của Quốc hội và cử tri cả nước.

Trên cơ sở kết quả giám sát việc thực hiện chính sách pháp luật về cải cách tổ chức bộ máy hành chính nhà nước giai đoạn 2011-2016, tại kỳ họp thứ tư, Quốc hội đã ban hành Nghị quyết số 56 Quốc hội khoá 14 về việc tiếp tục cải cách tổ chức bộ máy hành chính nhà nước, tinh gọn hoạt động hiệu lực, hiệu quả. Thời gian qua Chính phủ đã nỗ lực trong việc sắp xếp tổ chức kiện toàn tổ chức hành chính nhà nước và cải cách chế độ công vụ, công chức theo các chủ trương, định hướng của Đảng, nghị quyết của Quốc hội đã đạt được kết quả quan trọng. Bước đầu những kết quả tích cực nổi bật thì Bộ trưởng Bộ Nội vụ đã báo cáo trước Quốc hội.

Bên cạnh những kết quả đạt được quá trình tổ chức thực hiện còn một số khó khăn, vướng mắc, như: Tổ chức bộ máy hành chính Nhà nước một số lĩnh vực chưa thực sự tinh gọn, hiệu quả; hệ thống đơn vị sự nghiệp công lập còn cồng kềnh, phân tán; xã hội hoá dịch vụ sự nghiệp công còn hạn chế; một bộ phận cán bộ, công chức, viên chức còn hạn chế, yếu kém về phẩm chất, năng lực, chưa làm tròn, chức trách nhiệm vụ được giao, còn tình trạng tham nhũng vặt; công tác thực thi chính sách pháp luật còn chưa hiệu quả; vẫn còn sai phạm trong tuyển dụng, bổ nhiệm; việc xử lý sai phạm chưa nghiêm; công tác đánh giá chất lượng đội ngũ công chức, viên chức chưa thực chất, số liệu chưa thuyết phục.

Chính phủ cũng đã nắm được các tồn tại này và đang từng bước có giải pháp xử lý.

Kiện toàn tổ chức bộ máy của hệ thống hành chính nhà nước là nhiệm vụ quan trọng được Chính phủ quan tâm chỉ đạo. Tiếp thu ý kiến của các vị đại biểu Quốc hội, cử tri cả nước, Chính phủ sẽ tập trung thực hiện quyết liệt đồng bộ các việc sau:

Ban hành các văn bản về tổ chức bộ máy hành chính nhà nước và công vụ công chức để thể chế hoá chủ trương của Đảng. Các luật mới sẽ được Quốc hội thông qua trong đó đặc biệt lưu ý những vấn đề đại biểu đã nêu như về văn bằng, chứng chỉ trong tuyển dụng; xử lý các vi phạm trong hoạt động công vụ;  xử lý cán bộ sau khi nghỉ hưu; sắp xếp cán bộ dôi dư do tinh giản biên chế; về vị trí việc làm; chính sách đặc thù phù hợp đối với cán bộ là người dân tộc thiểu số;  phương thức thi nâng ngạch công chức…

Chỉ đạo các bộ, ngành không quy định việc thành lập, tổ chức trong các văn bản pháp luật không thuộc lĩnh vực tổ chức Nhà nước. Nhân đây, Chính phủ đề nghị các cơ quan của Quốc hội phối hợp chặt chẽ để triển khai thống nhất các chủ trương này.

Tiếp tục rà soát, sắp xếp, thu gọn đầu mối tổ chức của các cơ quan, bố trí số lượng cấp phó phù hợp. Xây dựng lộ trình thực hiện phù hợp khả thi thận trọng trong công tác sắp xếp tổ chức và bố trí cán bộ.

Đẩy mạnh đổi mới cơ chế hoạt động đơn vị sự nghiệp công lập theo lộ trình như Nghị quyết Trung ương 6 khoá 12 gắn với nâng cao chất lượng và thực hiện xã hội hoá, dịch vụ sự nghiệp công.

Chỉ đạo các Bộ hoàn thiện định mức biên chế giáo dục y tế cho phù hợp với thực tế.

Rà soát, ban hành Nghị quyết của Chính phủ.

Đẩy mạnh phân cấp quản lý theo ngành, lĩnh vực giữa Trung ương và địa phương. Chính phủ mong Quốc hội tiếp tục quan tâm kịp thời xem xét ban hành văn bản sửa đổi, bổ sung các quy định trong các văn bản luật, tạo cơ sở pháp lý triển khai thực hiện.

Việc phân cấp: thực hiện có hiệu quả tinh giản biên chế, quan tâm công tác cán bộ khi sắp xếp tổ chức bộ máy, đơn vị hành chính bảo đảm chế độ chính sách đối với cán bộ vừa rôi riêng khối giáo dục và y tế để thực hiện nghiêm Nghị quyết số 19. Nguyên tắc là đáp ứng dịch vụ cơ bản thiết yếu cho xã hội, có học sinh phải có giáo viên đứng lớp,  có bệnh nhân phải có cán bộ y tế.

Tiếp tục thực hiện đồng bộ các giải pháp về sắp xếp, giảm đầu mối, đơn vị.

Rà soát, sửa đổi quy định về định mức bảo đảm phù hợp với thực tiễn các địa phương.

Còn chỉ tiêu biên chế: thực hiện tuyển dụng các trường hợp đã ký hợp đồng trước năm 2015 đã đóng bảo hiểm y tế.

Chấn chỉnh các bộ, ngành, địa phương trong công tác quản lý cán bộ bổ nhiệm đề bạt người thiếu theo chuẩn sai quy trình người nhà.

Làm đúng chức trách của người đứng đầu trong việc quản lý, sử dụng, bổ nhiệm cán bộ phát hiện và xử lý vi phạm.

Tăng cường trách nhiệm của Bộ, ngành, địa phương trong công tác đánh giá cán bộ, bảo đảm thực chất.

Tạo cơ sở thực hiện tinh giản biên chế.

Bố trí sử dụng, đào tạo, bồi dưỡng, tránh ý kiến trái chiều trong dư luận và xã hội.’

Những vấn đề về sắp xếp, tổ chức bộ máy tinh giản biên chế theo hướng thu gọn đầu mối là vấn đề đóng đến tổ chức con người và rất phức tạp trong quá trình thực hiện phải giải quyết những vấn đề do lịch sử để lại đã tồn tại một thời gian dài. Chính phủ xác định phải làm từng bước thận trọng, vừa làm vừa rút kinh nghiệm vừa lắng nghe theo ý kiến của các đối tượng chịu sự tác động để có giải pháp giải quyết đúng quy định của pháp luật nhưng đồng thời phải đảm bảo hợp tình hợp lý, cá biệt có những vấn đề phải hợp đạo lý.

 Chính phủ đang có những chủ trương giải quyết phải vừa đạt được yêu cầu các nghị quyết của Đảng, Quốc hội vừa không tạo ra những vấn đề xã hội bức xúc. Ví dụ giải quyết vấn đề giáo viên hợp đồng sắp xếp cán bộ. Vấn đề sáp nhập một số cơ quan và một số vấn đề một số vấn đề Quốc hội đang thảo luận

Chính phủ sẽ trân trọng lắng nghe ý kiến của các vị đại biểu Quốc hội để có phương án tiếp thu phù hợp.

Trả lời về giảm biên chế giáo viên, Bộ trưởng Lê Vĩnh Tân cho biết: Bộ Nội vụ đã tổng hợp báo cáo Bộ Chính trị và được Bộ Chính trị, Thủ tướng cũng đồng ý về đề nghị tổng kết Đề án vị trí việc làm. Bộ Nội vụ xin tiếp thu ý kiến này và sẽ sơ kết về vị trí việc làm kết hợp với việc xây dựng đề án vị trí việc làm để trả lương theo đề án cải cách chính sách tiền lương vào năm 2020 sẽ trình Bộ Chính trị thông qua.

Đồng thời sẽ sơ kết 5 năm thực hiện Đề án vị trí việc làm đối với các cơ quan hành chính và đơn vị sự nghiệp công lập trong thời gian sắp tới.  

Chúng tôi làm văn bản báo cáo trình Thủ tướng cho chủ trương và nêu rõ lý do vì sao phải có Nghị quyết biên chế của giáo dục bởi vì tình hình chúng ta không thể giải quyết từng cấp mà phải giải quyết một cách căn cơ đối với biên chế của giáo dục để Quốc hội cũng như Chính phủ, các địa phương đỡ gánh nặng chứ không phải phát sinh...

Đại biểu Lưu Bình Nhưỡng (Bến Tre) tranh luận và nêu thực tế: 

Chúng tôi rất tâm tư về tình trạng nhiều cán bộ sử dụng bằng giả, sử dụng quan hệ thân hữu, sử dụng tất cả các biện pháp tiêu cực để sau đó họ trưởng thành trong các cơ quan và cứ như thế ngọi lên và tạo nên những "băng nhóm tham nhũng" trong hệ thống Nhà nước. Điều này làm cho mục rỗng hệ thống. Rất nhiều đại biểu rất băn khoăn về vấn đề này. Kiểu xử lý của chúng ta là "giơ cao đánh khẽ", năm ngoái, theo Bộ trưởng báo cáo là 12 trường hợp đi thanh tra về toàn có rút kinh nghiệm. Tôi đã phát biểu trước Quốc hội rồi, năm nay chúng ta thấy nhiều trường hợp, trong đó có cả trường hợp của Bộ Nội vụ chuyển từ chỗ nọ chỗ kia kiểu "đánh bùn sang ao". Tôi cho rằng cách xử lý cán bộ sai phạm của chúng ta như thế là không đầy đủ, không tốt, dẫn đến những hệ luỵ sau này. Đề nghị Bộ trưởng hết sức lưu ý về vấn đề này.

Đại biểu Đinh Duy Vượt (Gia Lai) chất vấn về hình thức thi chứng chỉ trên máy tính. Đại biểu yêu cầu Bộ trưởng giải thích rõ về giải pháp này để công chức "vừa tránh được vỏ dưa, lại tránh được vỏ dừa".

Đại biểu nói: Trả lời của hai Bộ trưởng rất thẳng thắn. Có lẽ gần 100% cán bộ công chức rất vui mừng vì tới đây sẽ bớt được hành trình khốn khổ, tốn kém "chạy" chứng chỉ để qua các cửa ải.

Tuy nhiên, Bộ trưởng dự kiến thay việc thi viết bằng việc kiểm tra thi trên máy. Xin Bộ trưởng nêu rõ hơn các giải pháp tổ chức thực hiện để cán bộ, công chức vừa tránh vỏ dưa vừa tránh được vỏ dừa mà thực sự nâng cao chất lượng đội ngũ. 

"Tôi xin nêu một vài bất cập trong nhiều bất cập. Đó là phát thanh viên người dân tộc phát thanh tiếng dân tộc không có bằng ngoại ngữ thì buộc phải lấy bằng tiếng dân tộc, giáo viên các cấp vùng sâu, vùng xa cũng như thế. Nếu không sẽ bị loại ngay từ vòng đầu. Chứng chỉ tin học cũng vậy. Chỉ nên quy định vị trí việc làm cụ thể, chức danh cụ thể, không nên buộc cán bộ công chức nào cũng phải có chứng chỉ ngoại ngữ, tin học.

Bộ trưởng Lê Vĩnh Tân  trả lời ý kiến của đại biểu Quốc hội Phạm Tất Thắng về quy trình tuyển dụng cán bộ chặt chẽ nhưng tại sao lại để lọt những cán bộ sai phạm đạo đức công vụ:

Xin thưa các vị đại biểu lần trả lời chất vấn trước đây, tôi nói để chúng ta làm rất chặt quy trình. từ việc thảo luận về chủ trương, tiêu chí, điều kiện cho hội nghị cán bộ chủ chốt… nhưng quan trọng chúng ta không nắm được cán bộ. Chúng ta làm rất nhiều quy trình, rất nhiều thủ tục, tiêu chuẩn nhưng chọn lại không đúng người, không hiểu được người, không hiểu được cán bộ thậm chí trong vấn đề sai phạm của cán bộ.

Trong thời gian qua, việc quản lý hồ sơ của cán bộ, công chức cũng lỏng lẻo, có những cán bộ khai không trung thực mà không phát hiện được vấn đề này. Rất nhiều bộ hồ sơ đã được cơ quan có thẩm quyền chuyển đến cơ quan, tổ chức rất lâu nhưng không đi xác minh vấn đề này. Bộ Nội vụ đã có quyết định giao cho các cơ quan và người làm công tác tham mưu tổ chức: Khi nhận hồ sơ cán bộ phải thẩm tra, xác minh lại trong việc xem xét đề bạt, bổ nhiệm cán bộ chứ không phải chỉ thấy có chữ ký của Vụ trưởng tổ chức, chữ ký của cơ quan, đơn vị gửi đến coi như có trách nhiệm thuộc cơ quan đó. Rất nhiều hồ sơ, rất nhiều trường hợp xảy ra thời gian đóng bảo hiểm y tế và thời gian công tác lại không khớp nhau; ngày tháng năm sinh cũng không giống.

Tôi đề nghị: Các địa phương, các Sở Nội vụ, Ban Tổ chức và cán bộ, tổ chức quản lý hồ sơ cán bộ phải kiểm tra hồ sơ, vấn đề này rất quan trọng. Thứ hai, chúng ta còn chưa kịp thời phát hiện những sai phạm của cán bộ trong quá trình công tác trước đây, do cơ quan quản lý trước đây; không làm rõ những vấn đề sai phạm; không có kết luận rõ ràng khi đề bạt chức vụ cao hơn. Tôi nói đây là vấn đề quản lý kinh nghiệm quản lý cán bộ, hiện phải quản lý xuyên suốt, không thể chuyển từ chức vụ này sang chức vụ khác, quản lý cán bộ phải quản lý từ ngay từ đầu, từ việc tuyển dụng, học hành cho đến khi đề bạt, bổ nhiệm phải xuyên suốt, liên tục giống như đánh giá cán bộ.

Nêu có sự phát hiện của các cơ quan báo chí, có dư luận xã hội có đơn tố cáo có nhưng cái quan trọng để khắc phục vấn đề này. Chúng ta phải quản lý hồ sơ cán bộ nắm cho chắc. Mình là người làm công tác cán bộ phải đi tìm cán bộ, tìm được người tốt. Người làm công tác cán bộ phải thực sự công tâm, khách quan thì mới mong kiếm được cán bộ giỏi.

Trở lại hội trường sau giờ giải lao, Bộ trường Bộ GD-ĐT Phùng Xuân Nhạ đăng đàn trả lời chất vấn các vấn đề liên quan biên chế giáo viên và sắp xếp trường lớp:

Tới đây chúng tôi sẽ làm việc cùng nhau để làm việc với các địa phương về biên chế, tuyển dụng với giáo viên. Với giáo viên, chứng chỉ ngoại ngữ ngoại ngữ, tin học có lẽ không cần thiết.

Về điều  lệ trường phổ thông có nhiều cấp học, mô hình sáp nhập cũng không mới. Nhưng để sáp nhập cần có sự tính toán để đảm bảo chuyên môn sư phạm và tâm sinh lý học sinh. Cán bộ lãnh đạo có thể giảm, nhưng công tác quản lý vẫn phải bảo đảm. Vẫn phải bảo đảm các cơ sở vật chất cho học sinh như trường lớp, sân bãi tập cho học sinh các lứa tuổi.

Có một số địa phương làm tốt, nhưng cũng có địa phương sắp xếp cơ học. Chúng tôi sẽ tiếp tục làm việc để các trường sáp nhập phải bảo đảm sáp nhập vì mục tiêu chất lượng giáo dục chứ không phải vì vấn đề tinh giảm biên chế. Thực tế cho thấy địa phương nào mà giao cho sở giáo dục làm đầu mối thì chúng tôi thấy tốt còn nếu như giao cho sở khác mà không có chuyên môn thì đôi khi có những cách làm cơ học Đây cũng là một trong những vấn đề mà chúng tôi sẽ phối hợp với các địa phương để giải quyết.

Chúng tôi giảm lầ giảm cán bộ quản lý, cán bộ phục vụ không cần thiết. Còn giáo viên thì phải đảm. Nhưng tăng giáo viên thì thì tăng cũng phải hợp lý, chứ không phải tăng một cách vô cùng. Ví dụ, biên về giáo viên cũng phải tính toán đến các vùng thành phố với các vùng miền núi là khác nhau để tìm hướng khác nhau. Đây là cơ sở để các địa phương có căn cứ sắp xếp, rà soát.

Bộ trưởng Lê Vĩnh Tân đã trả lời ý kiến đại biểu Quốc hội Hà Nội về nhóm vấn đề xử lý kỷ luật trong thời gian vừa qua.

Theo Bộ trưởng Lê Vĩnh Tân, tổng kết trong năm 2018 đã xem xét kỷ luật 1.657 người, chiếm tỷ lệ 0,51% trên tổng số công chức. Nếu chia theo hành vi vi phạm liên quan đến quản lý công chức có 404 người, 24,4% vi phạm. Các vi phạm khác như tham ô, tham nhũng, cờ bạc, sinh con thứ 3 là 1.791 người, chiếm tỷ lệ 75,5%. Nhóm này là nhóm cao nhất trong xử lý đối với công chức.

Xử lý sai phạm về vấn đề tài chính, ngân sách có 1.044 người, chiếm 56,61% trên tổng số vi phạm riêng.

Về số lượng kỷ luật khiển trách có 790 người, chiếm 47,7%; cảnh cáo là 488 người, chiếm 29,5%; hạ bậc lương 87 người, chiếm 5,3%; 51 người, chiếm 3,10%; cách chức 110 người, chiếm 6% và buộc thôi việc 141 người, chiếm 8,4%.  

Về xử lý đối với viên chức, trong năm 2018 đã xử lý 3.020 người, chiếm 0,16% trên tổng số viên chức trong đó các bộ, ngành; xử lý 198 người, giảm 48 người so với năm 2017.

Địa phương xử lý 2.822 người, tăng 98 người so với năm 2017.  Với các hành vi vi phạm của viên chức, trong đó có vi phạm liên quan đến quản lý viên chức là 527 người, chiếm tỷ lệ 17,5%; vi phạm liên quan đến thi đua, khen thưởng là không có; vi phạm khác gồm có tham ô tham nhũng cờ bạc sinh con thứ 3 và 2.493 người, chiếm tỷ lệ 82,2%; 2,5% một số viên chức bị kỷ luật.

Trong đó, cá nhân xử lý vi phạm tài chính đã có 1.021 người, chiếm 40,95%; Các hình thức xử lý kỷ luật khiển trách 1.962 người, chiếm 65%; cảnh cáo là 671 người, chiếm 22% và cách chức 78 người, chiếm 2,6%; buộc thôi việc 309 người, chiếm 10,2%. Số tổng hợp xử lý kỷ luật trong năm 2018 đối với công chức, viên chức hành chính trong các cơ quan hành chính và đơn vị sự nghiệp thuộc khối Chính phủ quản lý tiếp.  Về Nghị định 34 cho đến nay chưa có Thông tư hướng dẫn.

Bộ Nội vụ xin nhận khuyết điểm trước Quốc hội.

Đại biểu Nguyễn Thị Quyết Tâm (TP Hồ Chí Minh) cho rằng, việc ngăn chặn tham nhũng gây nhũng nhiễu và phiền toái cho người dân và doanh nghiệp chưa hiệu quả. Tình trạng trên kéo dài như vậy Bộ trưởng có trách nhiệm gì? Bộ trưởng đã có giải pháp gì để khắc phục các trách nhiệm đó.

Đại biểu Tâm đặt vấn đề với bộ trưởng Tân rằng, để thí điểm và tiến tới tổ chức lại mô hình chính quyền đô thị mà chỉ thí điểm ở Hà Nội có ích không, nếu những địa phương khác có điều kiện có thể thí điểm được thì Bộ trưởng thấy có cần thiết phải đề xuất với Đảng với Quốc hội để mở rộng quy mô thí điểm lần này hay không? Và nếu chỉ thí điểm ở cấp phường mà không thí điểm ở cấp quận có đủ điều kiện để so sánh tác động đánh giá ở mỗi cấp xem có phù hợp không và người dân sẽ được hưởng lợi ích gì từ cấp nào.

Đại biểu Trần Thị Quốc Khánh (Hà Nội) chất vấn: Chủ trương của Đảng, Hiến pháp, pháp luật của Nhà nước đều xác định khoa học và công nghệ là quốc sách hàng đầu giữ vai trò then chốt trong sự phát triển kinh tế xã hội của đất nước nhưng thực tiễn quản lý nhà nước chúng ta chưa thực sự ứng dụng khoa học, quản lý khoa học và hành chính công để quản lý, điều hành nên việc xác sắp xếp tổ chức bộ máy đến giờ vẫn chưa thực sự tinh gọn hợp lý và khoa học, chưa rõ cơ chế dịch vụ công hành chính công. Lãnh đạo các cấp, các ngành còn nhiều lúng túng, cải cách hành chính chưa thực sự thực chất. Trong khi đó, Học viện hành chính Quốc gia từ lâu nghiên cứu và đào tạo hàng vạn sinh viên học viên về hành chính công dịch vụ công nhân đi về quản lý, điều hành ở các cấp, các ngành lại không ứng dụng kiến thức khoa học về quản lý. Bộ trưởng có biết những bất cập này không, vì sao Bộ trưởng không dựa vào khoa học về quản lý để tham mưu, đề xuất cho công tác quản lý nhà nước?

Đại biểu Phạm Tất Thắng (Vĩnh Long) chất vấn: Từ đầu nhiệm kỳ đến nay, Trung ương đã xem xét kỷ luật hơn 70 cán bộ cao cấp . Tổng Bí thư Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng đã phát biểu về việc này là việc thật đau xót nhưng không thể không làm. Nhiều cơ quan địa phương cũng phải xử lý kỷ luật, kể cả xử lý hình sự nhiều cán bộ sai phạm. Báo chí, dư luận phản ánh nhiều về hiện tượng cán bộ, công chức, viên chức vô cảm khi tác nghiệp, vậy Bộ trưởng trả lời xem chúng ta có quy trình tuyển dụng, đào tạo, đánh giá quy hoạch bổ nhiệm cán bộ khá chặt chẽ, sao lại xảy ra hiện tượng nhiều cán bộ, công chức, viên chức sai phạm đạo đức công vụ?

Một bộ phận cán bộ không đáp ứng yêu cầu, nguyên nhân và giải pháp thế nào để khắc phục trong thời gian tới?

Đại biểu Đỗ Đức Hồng Hà (Hà Nội) chất vấn:

Hiện nay một bộ phận cán bộ, công chức, viên chức tham ô lãng phí lợi dụng lạm dụng chức vụ, quyền hạn khi thi hành công vụ thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng, đề nghị Bộ trưởng cho biết tỷ lệ cán bộ công chức, viên chức có những vi phạm nêu ở trên và nhóm nào chiếm tỷ lệ cao nhất, vì sao?  Trên cơ sở tỷ lệ này Bộ trưởng có giải pháp gì phù hợp với từng nhóm nâng cao hiệu quả phòng, chống tham nhũng.

Đại biểu Nguyễn Thanh Thuỷ, Hậu Giang Nguyễn Thanh Thuỷ (Hậu Giang) chất vấn:

Tôi xin gửi đến Bộ trưởng hai nội dung cần làm rõ sau đây: Thứ nhất,vì sao nhiều vụ sai phạm và tham nhũng của cán bộ công chức vì sao nhiều vụ sai phạm và tham nhũng của cán bộ công chức thời gian qua, hầu hết đều do lực lượng ngoài ngành báo đài và nhân dân phát hiện tố cáo. Vậy trách nhiệm và hiệu quả hoạt động của thanh tra công vụ ra sao đề nghị Bộ trưởng làm rõ thêm.

Thứ hai, chúng ta đang thực hiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa những mô hình tổ chức bộ máy Nhà nước thì luôn xáo trộn và không ổn định và không theo Luật định nay nhập mai tách thì lại đổi tên. Trung ương không nhập nhưng một số sở ngành tỉnh thành lại nhập vào mỗi tỉnh thành thì làm một kiểu khác nhau. Do vậy, rất bất cập. Mặc dù Bộ trưởng đã trả lời vấn đề này rồi, song tôi vẫn đề nghị Bộ trưởng thẳng thắn khẳng định việc thực hiện bộ máy xáo trộn trong thời gian qua có nóng vội hay không, có trái pháp luật không, và giải pháp khắc phục trong thời gian tới.

Đại biểu Nguyễn Hữu Cầu (Nghệ An) tranh luận:

Tôi chuyển đến Bộ trưởng 2 câu hỏi nhưng 4 nội dung nhưng Bộ trưởng trả lời hết. Về phần trả lời câu hỏi của tôi đối với tinh giản biên chế và tổ chức bộ máy của Bộ Nội vụ, tôi ghi nhận đánh giá rất cao. Cá nhân tôi thấy rằng, Bộ Nội vụ đã làm gương cho tất cả các bộ, ngành và địa phương.

Tuy nhiên, 3 nội dung còn lại tôi thấy, Bộ trưởng nên nợ hai thôi còn một nội dung, tôi đề nghị Bộ trưởng trả lời tại Hội trường. Vấn đề thứ nhất là tình trạng cán bộ, công chức, viên chức đã nhũng nhiễu gây khó dễ cho người dân và doanh nghiệp, tôi đã từng phản ánh tại kỳ họp Quốc họp cuối năm 2016. Lúc đó tôi đã đề nghị Chính phủ và các bộ, ngành nên đuổi việc người này.

Tuy nhiên vướng mắc trong việc xử lý trường hợp này lại là từ Luật cán bộ, công chức của chúng ta là chế tài xử phạt không nghiêm; quy trình rất nhiêu khê, dài dòng. Sắp tới luật này sẽ được thông qua qua tại kỳ họp Quốc hội lần này mà chúng ta không sửa được cái này thì làm sao Chính phủ có cơ sở để ban hành Nghị định được. (Nghị định 34/2019/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định 92/2009/NĐ-CP ngày 22/1//2009 của Chính phủ - PV). Tôi đề nghị Bộ trưởng là với tư cách là “tư lệnh” của ngành nên sửa để có chế tài mạnh tay hơn nhằm dẹp bỏ vấn nạn này

Đại biểu Bùi Văn Phương (Ninh Bình) hỏi: Hiện nay, để thực hiện tinh giản biên chế ngành giáo dục theo yêu cầu phải giảm 10% đầu mối và giảm 10% biên chế,  một số địa phương đã lập Đề án nhập trường tiểu học và trường trung học cơ sở là một. Xin hỏi Bộ trưởng, việc này có đúng với tinh thần chỉ đạo của Bộ không? Nếu đúng thì việc sáp nhập này dựa trên cơ sở khoa học và thực tiễn nào vì trước đây, khi bước vào cải cách giáo dục, chúng ta đã nhập cấp 1 cấp 2 thành trường phổ thông cơ sở từ lớp 1 đến lớp 9. Sau 10 năm thực hiện thì thấy không có hiệu quả nên đã phải quay trở lại trường tiểu học, trường trung học cơ sở.

Tôi cũng muốn gửi đến đồng chí Bộ trưởng Bộ Giáo dục trả lời ý kiến về tính khoa học và thực tiễn của việc sáp nhập trường. 

Theo Bộ trưởng Lê Vĩnh Tân, căn cứ kết luận 43 và kết luận 48 của Ban Bí thư, Bộ Chính trị, Ban Tổ chức Trung ương, Bộ Nội vụ đã có văn bản yêu cầu tất cả 63 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương các đơn vị của Trung ương làm báo cáo  bước đầu tự kiểm tra về kết quả sai phạm về công tác tuyển dụng, đề bạt, bổ nhiệm, khen thưởng.    

"Con số báo cáo kết quả kiểm tra này đã được Ban tổ chức Trung ương tổng hợp báo cáo chung cho Bộ Chính trị, Ban Bí thư Bộ Nội vụ. Chúng tôi chỉ chịu trách nhiệm tổng kết báo cáo trong hệ thống cơ quan hành chính nhà nước nhập, chia các báo cáo của Ban Trung ương để làm báo cáo chung con số này"- Bộ trưởng nói.  

Về vấn đề sai phạm trong bổ nhiệm tuyển dụng: Kết luận 43 của Bộ Chính trị có nói sai phạm trong vấn đề tuyển dụng, bổ nhiệm luân chuyển đề bạt, bổ nhiệm giới thiệu ứng cử bầu cử và khen thưởng. Nhưng trong kết luận 48 của Ban Bí thư chỉ hướng dẫn xử lý các trường hợp nêu trên, trừ tuyển dụng.

Bộ Nội vụ đã báo cáo Thủ tướng xin ý kiến Thủ tướng và báo cáo với đồng chí Trưởng ban tổ chức Trung ương. Bộ Nội vụ đã tham mưu cho Trưởng ban tổ chức Trung ương để báo cáo Ban bí thư bổ sung thêm hướng dẫn về trường hợp sử dụng  xử lý vấn đề sai phạm trong tuyển dụng. Sai phạm trong tuyển dụng chiếm nhiều nhất trong các sai phạm khác. Đây là một vấn đề sai phạm tuyển dụng, hiện nay có những đồng chí sai phạm trong thời điểm thực hiện kết luận 44 trong đó có nhiều đồng chí cán bộ cấp cao, nên việc xử lý vấn đề này hết sức nhạy cảm và phải theo từng tình huống xử lý phù hợp vừa đảm bảo nghiêm minh pháp luật, vừa đảm bảo sự ổn định chính trị và  đặc biệt chuẩn bị cho Đại hội Đảng, các cấp.  

Vấn đề này, Ban tổ chức Trung ương tổ chức cuộc họp ban lãnh đạo thống nhất rất cao. Đề nghị của Bộ Nội vụ chỉnh sửa vấn đề này cái gốc của vấn đề đặt ra cho tuyển dụng. Không giải quyết được gốc của tuyển dụng, các bước tiếp theo là coi như vướng. Thời gian qua không có báo cáo trước đại biểu được con số cụ thể nhưng trong trường hợp tuyển dụng này có những tỉnh sai phạm trên 1.700 trường hợp, con số không nhỏ chút nào. Có tỉnh chỉ vài ba chục trường hợp, vài trăm trường hợp  nhưng các tỉnh sai phạm nhiều nhất hơn 1.700 trường hợp. Đây là do các chính sách đặc thù của từng địa phương. Chúng ta chỉ đưa ra chính sách ưu đãi về ưu tiên trong đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức, viên chức đặc biệt là ở Đồng bằng sông Cửu Long có tính chất công 1.000. TP Hồ Chí Minh cũng có chính sách và Thanh Hoá đã có chính sách tuyển dụng. Do những chính sách này không phù hợp với các quy định của pháp luật nên tạm thời trước mắt là Bộ Nội vụ đề nghị giải quyết bán theo như thông báo Kết luận 43 của Ban Bí thư.

Trả lời chất vấn đại biểu Quốc hội, Bộ trưởng Lê Vĩnh Tân cho biết: Vấn đề bồi dưỡng chúng ta làm thường xuyên. Đây không phải là chuyện đi học để các cơ sở có nguồn thu. Tất nhiên các cơ sở có nguồn thu là vấn đề tự chủ, nhưng phải được kiểm soát mức thu và phải đào tạo theo kế hoạch đặt hàng của Nhà nước, không phải là trường đào tạo, bồi dưỡng muốn thu bao nhiêu thì thu, muốn dạy gì để lấy tiền thì dạy.

Tới đây, sắp xếp theo quyết định 705 của Thủ tướng Chính phủ về sắp xếp các đơn vị, đề nghị các đồng chí trưởng ngành, Bộ trưởng quy định sắp xếp các đơn vị này. Cần gom nhiều cơ sở đào tạo thành một  nhưng phải giám sát nội dung chương trình đào tạo. Chúng ta chuyển hướng đào tạo theo bằng cấp chứng chỉ sang bồi dưỡng theo chức danh nhiệm vụ vị trí việc làm. Cơ bản đào tạo để người ta làm việc chứ không phải đào tạo để đủ bằng cấp chứng chỉ để được đề bạt, bổ nhiệm.

Chúng ta phải chuyển hướng và chương trình phải thật gọn nhẹ, tiết kiệm và bố trí thời gian hợp lý để cho cán bộ, công chức đảm bảo thực hiện đúng theo Nghị định 101 của Thủ tướng Chính phủ đã quy định.

Trả lời chất vấn của đại biểu về tỷ lệ đánh giá hiệu quả công việc để tinh giản biên chế, Bộ trưởng Lê Vĩnh Tân cho biết:

Nghị định 56, 88 sắp tới sẽ bỏ. Sửa Nghị định mới để phù hợp thì phải có đánh giá đa chiều. Đánh giá phải bằng những sản phẩm cụ thể để thấy rằng chất lượng công chức làm ở mức 0,63% là chính xác hay không. Tôi nói nghiêm túc đánh giá cán bộ gì đến mức không tìm ra được người để tinh giản biên chế? Sẽ không có đối tượng nào lọt vào giảm biên chế được. Trong khi đó dư luận xã hội quan tâm người ta nói chỉ có 30% làm việc mà tại sao không kiếm được người để giảm biên chế?. Chúng ta phải thống nhất về quan điểm chủ trương của Đảng của Nhà nước để làm một cách nghiêm túc, công khai trong lĩnh vực đánh giá. Chúng ta tiếp tục cải tiến làm thêm phương pháp cách làm trong thời gian sắp tới. Chưa xây dựng được tiêu chí thì việc đánh giá sẽ chung chung, cảm tính.

Đại biểu Nguyễn Thị Thu Dung (Thái Bình):

Tôi xin gửi tới Bộ trưởng hai câu hỏi: Năm 2017, Bộ Chính trị ban hành quy định 105 về phân cấp quản lý cán bộ và bổ nhiệm giới thiệu cán bộ ứng cử năm 2017, Bộ Chính trị ban hành quy định về phân cấp quản lý cán bộ và bổ nhiệm giới thiệu cán bộ ứng cử năm 2018 ban hành quy định số 132 về kiểm điểm, đánh giá xếp loại đối với tập thể, cá nhân trong hệ thống chính trị.

Tuy nhiên, hiện nay công tác cán bộ của hệ thống chính quyền vẫn thực hiện theo quy định 27 năm 2003 và Nghị định 56 năm 2015 của Thủ tướng Chính phủ. Bộ trưởng đã nhận định việc này đã làm khó cho các cấp thực hiện. Theo Bộ trưởng, trách nhiệm này thuộc về ai và giải pháp cụ thể hơn nữa để khắc phục trong thời gian tới?

Đại biểu Dung cũng chuyển tới Thủ tướng Chính phủ câu hỏi này. Đại biểu Dung cũng đặt vấn đề hiện nay nhiều bộ, ngành ban hành văn bản quy định tiêu chuẩn chức danh lãnh đạo, quản lý thuộc ngành và yêu cầu các địa phương phải thực hiện nghiêm, trong đó có tiêu chuẩn mang tính đặc thù gây bất cập trong công tác bố trí đề bạt và luân chuyển cán bộ. Đại biểu Dung yêu cầu Bộ trưởng cho biết ý kiến về việc này.

Đại biểu Võ Thị Như Hoa (Đà Nẵng) chất vấn:

Hiện nay cán bộ công chức, viên chức đang phải tham gia rất nhiều các lớp đào tạo, bồi dưỡng sau khi được tuyển dụng.  Từ một chuyên viên cho đến khi được quy hoạch bổ nhiệm vào chức vụ Phó Giám đốc Giám đốc, công chức phải trải qua các lớp bồi dưỡng như quản lý nhà nước, ngạch chuyên viên, chuyên viên chính, chuyên viên cao cấp, lý luận chính trị… Chính sách đào tạo, bồi dưỡng, phân tán theo tiêu chuẩn trùng lặp nội dung như hiện nay là để nuôi các cơ sở đào tạo, nội dung bồi dưỡng, chưa thiết thực, chưa gắn với yêu cầu thực tiễn của địa phương. Đề nghị Bộ trưởng cho biết, Bộ trưởng có thể chỉ đạo tổng rà soát để tích hợp các lớp đào tạo, bồi dưỡng nói trên để tiết kiệm thời gian làm việc của cán bộ, công chức, viên chức và tiết kiệm kinh phí ngân sách nhà nước chi trả cho các lớp đào tạo, bồi dưỡng này hay không?

Cũng về vấn đề này, Đại biểu Đặng Xuân Phương (Đăk Lăk) nêu: Bộ Nội vụ sẽ có những giải pháp gì nhằm đổi mới mô hình phương thức đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức, viên chức cho phù hợp với yêu cầu của hệ thống vị trí việc làm mới sẽ được áp dụng thí điểm từ năm 2021?

Trả lời đại biểu chất vấn hiện nay theo quy định còn hàm  không? Bộ trưởng Lê Vĩnh Tân cho biết: Trong kỳ họp chất vấn lần thứ hai của Quốc hội, Bộ trưởng đã khẳng định Đảng, Nhà nước không quy định vấn đề này.

Thực hiện chủ trương của Ban cán sự Đảng, Chính phủ năm 2017 giao cho Bộ Nội vụ tham mưu cho Chính phủ ban hành Nghị định về hàm Thư ký trợ lý, các chức danh, chuyên viên cao cấp. Năm 2018, Bộ Chính trị đã giao cho Ban Tổ chức Trung ương chủ trì phối hợp với Bộ Nội vụ tiến hành xây dựng một văn bản quy định về chuyên viên cao cấp, chức danh trợ lý, chức danh thư ký các chuyên gia cao cấp... Bộ Nội vụ phối hợp rất chặt chẽ để sớm trình Bộ Chính trị về các chức danh này thực chất hơn.

Hiện nay các đồng chí Uỷ viên Trung ương đều có thư ký nhưng không có chức danh, không có phụ cấp gì cả và chức danh hàm hiện nay có rất nhiều bộ, cơ quan của Đảng. Bây giờ xem xét để chuyển từ hàm đó qua thành chuyên gia cao cấp vì không còn hiện nay không có quy định chức danh hàm. 

Các đại biểu liên tục chất vấn về nội dung liên quan biên chế. Bên cạnh đó là ý kiến yêu cầu công khai về các sai phạm trong công tác bổ nhiệm cán bộ.

Đại biểu Nguyễn Lân Hiếu: Sắp tới bộ trưởng sẽ đề xuất cơ chế riêng trong tinh giản biên chế cho Bộ Giáo dục và Bộ Y tế, việc này sẽ triển khai thế nào? Hiện đang rất lúng túng trong các thông tư, nghị định của Bộ. Việc tinh giản biên chế thì phải làm sao phải công bằng trong việc phát triển và bổ nhiệm, có như vậy mới tạo được tâm lý yên tâm.

Đại biểu Nguyễn Sỹ Cương (Ninh Thuận): Trong thực tế thì có chuyện cho cấp xã là cho 3 suất cứng được hưởng phụ cấp, tuỳ địa phương muốn sử dụng bằng tiền tổ chức đoàn thể, trong khi không tạo điều kiện cho địa phương chủ động nguồn để trả lương hay phụ cấp cho các đối tượng đó. Việc giảm cấp xã lại khuyến khích nhận cấp tỉnh, cấp huyện như vậy là chuyển chỗ nọ sang chỗ kia, tức là từ chuyển từ dưới lên, cách làm này là không phù hợp với thực tiễn. Bộ trưởng nói dùng từ tiếp nhận chứ không phải là tuyển dụng mà không phải thi, xét tuyển, vậy đó là cơ chế gì?

Đại biểu Cao Thị Giang (Quảng Bình): Bộ có nhận định còn có những sai phạm trong công tác bổ nhiệm cán bộ chưa đáp ứng tiêu chuẩn, điều kiện bổ nhiệm quá số lượng quy định, chưa đáp ứng về trình tự, thủ tục. Việc bổ nhiệm người nhà, người thân. Đề nghị Bộ trưởng có thể công khai với các trường hợp này cho đại biểu Quốc hội và nhân dân biết để giám sát được hay không và bộ sẽ có những giải pháp gì để khắc phục tình trạng này trong thời gian tới?

Đại biểu Nguyễn Thị Kim Thúy (Đà Nẵng) đưa tới hội trường Quốc hội bức tâm thư của một giáo viên dã 14 năm làm hợp đồng, ký mỗi năm 1 lần:

Phần trả lời đại biểu Hải (đoàn Tiền Giang) của Bộ trưởng trong sáng nay không rõ là Bộ trưởng đã có ý kiến chỉ đạo như thế nào mà hầu hết các địa phương vẫn diễn ra tình trạng các ngành y tế giáo dục đang kêu về chuyện bị giảm biên chế theo kiểu cào bằng. Trong khi ngành giáo dục đang chuẩn bị triển khai chương trình giáo dục phổ thông mới với nhiều yêu cầu mới mà đến thời điểm này thì văn bản chỉ đạo chưa có và kỳ thi viên chức giáo dục một số địa phương đã chính thức diễn ra mà không có bất cứ một sự ưu tiên nào dành cho giáo viên hợp đồng, đặc biệt là những giáo viên hợp đồng lâu năm có đóng bảo hiểm xã hội.

"Tôi nhận được nhiều thông tin liên quan đến vấn đề này, đơn cử trong tay tôi là một tâm thư kêu cứu của một giáo viên hợp đồng giảng dạy ký năm một trong suốt 14 năm qua lại bị chấm dứt hợp đồng. Có lẽ giờ đây những giáo viên này đang dõi theo, đang khắc khoải đang mong chờ câu trả lời rõ hơn từ Bộ trưởng là văn bản chỉ đạo ấy hiện nay đang ở giai đoạn nào của quá trình soạn thảo trình ký"? Đại biểu Thúy chất vấn.

Bộ trưởng Lê Vĩnh Tân phát biểu: Cử tri đang trông chờ thực hiện chủ trương về tăng biên chế cho giáo dục và y tế. Sáng nay tôi vừa ký văn bản hành gửi ngay 63 tỉnh, thành và trả lời cho thành phố Hà Nội, giải quyết vấn đề thực hiện biên chế hợp đồng được cấp thẩm quyền cho phép trước ngày 31/12/2015.  Đối tượng có đủ tiêu chuẩn, điều kiện theo vị trí việc làm của Bộ GD&ĐT, không vi phạm kỷ luật trong thời gian giảng dạy thì sẽ được xét chuyển thành biên chế công chức trong năm 2020.

Đây là đợt 2 giải quyết và biên chế giáo viên mầm non không vượt biên chế năm 2015. Năm 2015, có thông báo Bộ Nội vụ về Sở Nội vụ, Sở GD&ĐT và Sở Y tế tham mưu cho Chủ tịch Uỷ ban nhân dân tỉnh trình Hội đồng nhân dân bổ sung biên chế trong năm 2015 để giải quyết. Bộ Nội vụ chịu trách nhiệm trước Thủ tướng về biên chế của năm 2015 còn chưa tuyển. Bây giờ chúng ta tuyển nhưng là tuyển đặc cách đối với những người đã ký hợp đồng rồi. Tiếp theo Nghị định 167 không có chuyện cạnh tranh với những người bên ngoài. Trên đây là giải quyết gỡ rối cho các địa phương trong thời gian qua. Còn những trường hợp hợp đồng không phải cấp thẩm quyền cho phép thì không được xét trong trường hợp này.

Trả lời ý kiến của đại biểu Nguyễn Hữu Cầu về vấn đề tham nhũng vặt, Bộ trưởng Lê Vĩnh Tân phát biểu: Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo rất quyết liệt và giao cho Bộ trưởng Bộ Nội vụ làm Tổ trưởng Tổ kiểm tra công vụ trong việc kiểm tra đối với các địa phương. Đây cũng là một trong 5 nội dung kiểm tra của tổ công tác của Bộ Nội vụ để chấn chỉnh việc này. Mặc dù nói vậy nhưng “lỗ nhỏ dễ đắm thuyền” rất nguy hiểm và ảnh hưởng trực tiếp đến người dân, đến doanh nghiệp. Nếu cộng từng lỗ nhỏ thành một lỗ rất lớn rất nguy hiểm. Trong thời gian qua, Chính phủ đã ban hành quyết định 184 và Đề án văn hoá công vụ đã được triển khai rất rộng rãi. Bộ Nội vụ triển khai trên các phương tiện thông tin. Chúng tôi đề nghị các địa phương cũng nên xây dựng chương trình hành động để triển khai Đề án văn hoá công vụ. Trong đó có phong trào thi đua của năm 2019, Thủ tướng phát động xây dựng văn hoá công sở. Chúng ta làm sao cán bộ công chức phải thực sự là người công bộc, làm việc với một tinh thần trách nhiệm rất cao.

Bộ trưởng Lê Vinh Tân cho biết hiện nay các bộ, ngành và nhất là những đơn vị được giao nhiệm vụ thường xuyên làm việc tới 12 giờ đêm chưa ngủ. "Tôi nói cụ thể như cơ quan Bộ Nội vụ, các đồng chí đi ngang thấy 10 giờ đêm đèn vẫn sáng, 11 giờ đêm anh em vẫn làm việc với khối lượng công việc lớn", Bộ trưởng Lê Vĩnh Tân nói.  

"Không phải riêng Bộ Nội vụ không đâu, tôi biết rất nhiều các cơ quan làm việc không giờ giấc, nhưng xin thưa các đại biểu tỷ lệ không nhiều đâu. Những người làm việc tốt không nhiều"- Bộ trưởng nói.  "Vậy có những người không làm tốt thì sao, tôi đề nghị vấn đề về thù lao trong lao động, chế độ lương, thưởng, vấn đề sắp xếp vị trí việc làm để tính lương trong thời gian sắp tới”, Bộ trưởng Lê Vĩnh Tân đề nghị.

Trong phần trả lời chất vấn, Bộ trưởng Bộ Nội vụ Lê Vĩnh Tân nhận khuyết điểm về việc chậm ban hành các chính sách cho đồng bào dân tộc thiểu số. "Tôi xin làm bản kiểm điểm nộp Thủ tướng Chính phủ"- Bộ trưởng khẳng định.

Bộ trưởng nói:

"Tôi xin báo cáo với Thủ tướng, tôi sẽ làm bản tự kiểm gửi Thủ tướng Chính phủ tháng 12/2019 để xin nhận khuyết điểm với Thủ tướng Chính phủ liên quan tới một quyết định về chính sách đối với cán bộ người dân tộc từ tháng 3/2016 và Chính phủ đã giao cho Bộ Nội vụ 8 nhiệm vụ nhưng hiện chúng tôi vẫn còn 4 nhiệm vụ chưa làm. Khuyết điểm này phải được kiểm điểm đến nơi đến chốn"

Bộ trưởng Bộ Nội vụ Lê Vĩnh Tân bắt đầu trả lời chất vấn của các đại biểu Quốc hội. Chưa có con số thống kê về tinh giản biên chế ở từng Bộ, nhưng Bộ trưởng cho ví dụ về công tác sắp xếp, tinh giản biên chế ở ngay Bộ Nội vụ:  Bộ Nội vụ đã giảm 1 Trường đào tạo, 19 đơn vị trực thuộc, 14 phòng của các vụ. Hiện không có vụ nào còn phòng. Đối với các đơn vị trực thuộc, chúng tôi đã giảm 19 phía bên trong, đã giảm tất cả 3 đơn vị đào tạo có các đơn vị trực thuộc, gom các chức năng đà tạo về cho Học Viện hành chính Quốc gia của Bộ Nội vụ. Nếu sắp xếp theo QĐ của 705 của Thủ tướng Chính phủ, Bộ Nội vụ là đơn vị tiên phòng, chỉ còn 1 công tác đào tạo bồi dưỡng.

Bộ Nội vụ cũng là đơn vị đã xây trụ sở mới, trả trụ sở cũ đầu tiên.

Bên hành lang Quốc hội, đại biểu Đỗ Văn Sinh, đoàn Quảng Trị cho biết ông quan tâm đến chất vấn Bộ Nội vụ, về chất lượng cán bộ công vụ.

Tại sao lúc nào cũng nói rằng tăng cường, nâng cao chất lượng; tại sao khâu đánh giá đội ngũ cán bộ công chức đều hoàn thành tốt nhiệm vụ, thậm chí xuất sắc, rất ít trường hợp hoàn thành không tốt nhưng người dân, doanh nghiệp vẫn phải kêu. Phải chăng chúng ta cần phải xem lại tất cả các vấn đề từ công tác tuyển dụng đến đánh giá, chế độ đãi ngộ, đặc biệt là vấn đề kỷ cương với cán bộ, công chức, viên chức.

Bên cạnh đó, Bộ Nội vụ có trách nhiệm tham mưu xây dựng Nghị quyết Trung ương về sắp xếp tổ chức bộ máy như thế nào và lộ trình làm như thế nào? Đặc biệt vừa qua các địa phương có tiến hành sáp nhập một số quận, huyện không đủ các tiêu chí theo Nghị quyết Trung ương.

Việc này cần được làm rõ xem có thực sự hiệu quả hay không hay cứ thích tách là tách, nhập là nhập bởi việc này có rất nhiều hệ luỵ như: Cơ sở vật chất xây ra để đấy, cơ sở sáp nhập thừa, biên chế bộ máy… Chủ trương đúng nhưng cách làm thế nào cho hiệu quả.

Có nên làm từng bước hay làm ồ ạt rồi sau này lại tiếp tục tách, nhập… phải có biện pháp để tránh lãng phí nguồn lực. Bên cạnh đó, cần kiểm soát quyền lực khi tiến hành phân cấp phân quyền không để chồng chéo.

Việc tiêu chuẩn hoá cán bộ, sắp xếp cần hệ thống tiêu chí đánh giá cụ thể với từng lĩnh vực. Sắp xếp tinh giản biên chế không phải cơ học là tất cả đều giảm, có những ngành không giảm được, có những ngành thậm chí cần phải tăng nhưng tăng theo biên chế nhà nước hay theo cơ chế tự chủ…

Đúng 11 giờ 30 phút, phiên chất vấn sáng 7/11 của Quốc hội tạm nghỉ. Các câu hỏi của đại biểu Quốc hội sẽ được Bộ trưởng Bộ Nội vụ Lê Vĩnh Tân nghiên cứu trả lời trong thời gian làm việc chiều nay.

Trả lời trước Quốc hội, Bộ trưởng Bộ Nội vụ cho biết: Bộ Chính trị đã giao Ban Tổ chức Trung ương, cơ quan chủ trì thực hiện xây dựng Đề án vị trí việc làm, chức danh tương đương để trả lương theo vị trí việc làm, chức vụ lãnh đạo quản lý.

Bộ Nội vụ được phân công thực hiện việc hướng dẫn cơ quan hành chính Nhà nước, cơ quan Quốc hội, Văn phòng Chủ tịch nước để xây dựng Đề án vị trí việc làm các cơ quan hành chính.

Ban Tổ chức Trung ương hướng dẫn xây dựng Đề án vị trí việc làm của các cơ quan khối Đảng, các tổ chức chính trị xã hội.  

Đối với các bộ ngành sẽ tiến hành xây dựng Đề án vị trí việc làm và thang bảng lương cơ cấu từng vị trí việc làm của cơ quan đơn vị mình.

Trên cơ sở, Bộ Nội vụ sẽ tổng hợp về vị trí việc làm, tổng hợp chức danh tương đương và thang bảng lương của các bộ ngành để trình Bộ Chính trị.

Theo Bộ trưởng Bộ Nội vụ, Chính phủ giao Bộ Nội vụ thẩm định Đề án vị trí việc làm đối với các đơn vị sự nghiệp công lập của các tỉnh, bộ ngành Trung ương. Nhưng thời gian qua, từ năm 2015 đến tháng 8/2016, Bộ Nội vụ chưa phê duyệt được đề án nào."Chúng tôi nhận khuyết điểm trước Quốc hội và Chính phủ"- Bộ trưởng Lê Vĩnh Tân nhận lỗi.

Đề nghị Thủ tướng Chính phủ nên phân cấp cho Bộ trưởng, Chủ tịch UBND, các bộ phê duyệt Đề án vị trí việc làm. Đối với những đơn vị công nghiệp tự chủ chi thường xuyên hoặc chi đầu tư được quyền quyết định một số nội dung: Phê duyêt vị trí việc làm, cơ cấu viên chức, số lượng người làm việc.  

Qua 3 năm thực hiện, các địa phương, các bộ làm tốt (sau khi được phân cấp). Đã phê duyệt gần xong các vị trí việc làm.  

Đối với các đơn vị hành chính, sự nghiệp công lập, chúng ta không phải phê duyệt một lần mà khi sắp xếp tổ chức bộ máy có cơ cấu thay đổi chức năng nhiệm vụ thì Đề án việc làm đối với các đơn vị hành chính chính cũng phải được điều chỉnh lại.

Vấn đề còn lại, chúng ta xác định Đề án như thế nào cho việc trả tiền lương theo chính sách cải cách tiền lương năm 2031. Đây là vấn đề quan trọng.

Bộ trưởng Bộ Nội vụ Lê Vĩnh Tân phát biểu:

Không nên giảm biên chế cào bằng, tôi nhất trí. Chỉ tiêu tinh giản biên chế không quy định cào bằng, mà giảm trong tổng biên chế trong địa phương và của ngành quản lý. Như Bộ Nội vụ tăng biên chế 3 đơn vị và giảm 6 đơn vị.Tuỳ theo chức năng nhiệm vụ hàng năm mà điều chỉnh tổng biên chế tăng, giao cho người đứng đầu quyết định. Chứ không phải Vụ nào Sở nào cũng giảm hết 2%. Điều chuyển công tác cán bộ, để đảm bảo tổng biên chế không tăng.

Về tinh giản biên chế, đến giờ này Bộ Nội vụ có thể báo cáo Quốc hội, Chính phủ đến năm 2021, khả năng giảm tối thiểu 10% biên chế sự nghiệp cơ quan hành chính là khả thi. Hai năm vừa qua, Bộ Nội vụ kết hợp với Bộ Tài chính, chúng tôi cắt giảm biên chế ngay 2% mỗi năm, Bộ tài chính cắt giảm về kinh phí chi thường xuyên 2%.

Cuối năm 2020 đạt 8,85%. Chỉ còn 1,3% đạt được chỉ tiêu. Kết hợp sắp xếp đơn vị hành chính, thực hiện giảm công chức cấp xã, đạt dược 10% công chức. Riêng viên chức khó thực hiện, có nghị định riêng về vấn đề này, giảm 4,26%. Nếu tăng thêm 29.300 mà săp tới theo đề nghị của giáo dục và y tế tăng lên thì gần như 5 năm qua không giảm được biên chế nào. Cái này cần có sự tính toán với địa phương để có giải pháp khắc phục trong thời gian tới. Không làm được việc này, khôg thực hiện được cơ chế theo nghị quyết lúc đầu ban hành.

Bộ trưởng Lê Vĩnh Tân khi nói về văn bẳng chứng chỉ với công chức đã khẳng định: 

Việc kiểm tra tin học, ngoại ngữ thi trên máy tính, sát hạch bằng tiếng Anh, không cần văn bằng gì, để bớt đi thủ tục hành chính. Chúng ta làm hậu kiểm là chính, không bắt buộc cung cấp cái này, cái kia. Điều kiện là cung cấp bằng cấp nhưng khi thi lại làm lại mà nên đi vào thực chất. Vấn đề tin học ngoại ngữ, trong nghị quyết 18, 19 nói rõ tiêu chuẩn văn bằng ngoại ngữ là phù hợp với từng vị trí việc làm. Như vậy tuyển dụng công chức là bằng ngoại ngữ như nhau. Ở từng vị trí có chứng chỉ văn ngoại ngữ ngữ khác nhau. Chúng tôi phải sửa lại, đặc biệt thực hiện chủ trương Nghị quyết 26, phải có một số làm trong môi trường Quốc tế, chúng tôi kiến nghị từ cấp Vụ trở lên đạt được trình độ ngoại ngữ đủ tiêu chuẩn thực hiện làm việc trong môi trường quốc tế. Vấn đề tin học ngoại ngữ xin hứa với Quốc hội sau khi Luật công chức ban hành sẽ sửa và không còn là gánh nặng với cán bộ công chức nữa. Là vấn đề đi vào thực chất, áp dụng trong công việc chuyên môn của mình.

Về thi xét nâng ngạch với cán bộ công chức, viên chức,.Bộ trưởng Lê Vĩnh Tân phát biểu:

Qua dư luận phản ánh, tôi thấy phiền hà văn bằng chính chỉ, không chỉ nâng ngạch, xét nâng hạng viên chức mà mà quy trình bổ nhiệm có 7 bằng cấp, nhiều quá. Vấn đề này không phải Bộ Nội vụ tự đặt, mà từ 2004, quyết định từ Trưởng ban tổ chức năm 1993 có rồi. Từ đó đến nay phải sửa. Bộ Nội Vụ xin nhận khuyết điểm này. Một quyết định 20 năm không sửa để cho thủ tục rườm rà, chúng tôi cam kết năm 2020 sau khi luật công chức sửa đổi, chúng tôi sẽ sửa ngay. Thực hiện quy trình bổ nhiệm thăng hạng, xét nâng ngạch công chức theo đúng quy định của Đảng, không thêm bất cứ nội dung nào nữa.

Bộ trưởng Lê Vĩnh Tân trả lời chất vấn về vấn đề biên chế giáo viên: Chúng tôi đã có giải trình trong thời gian tới. Chúng tôi làm việc với Bộ GD&ĐT kiến nghị với chính phủ cho thành lập Nghị quyết riêng về biên chế giáo viên. Chúng ta không thể lấy biên chế  cho giáo viên tính cho các đơn vị sự nghiệp khác. Bởi đây là đặc thù. Giáo viên có biên chế tăng giảm, thiếu cục bộ từng môn, từng vùng, theo định mức từng vùng. Vừa rồi chúng tôi khảo sát năm 2014, biên chế định mức giáo viên ta chưa sử dụng hết. Học sinh/ lớp, giáo viên/lớp, khi khảo sát năm 2017, giáo viên miền núi chỉ đạt 0,7% định mức, giáo viên các tỉnh, thành phố đạt 1,5%. Như vậy, đưa định mức 35, 40 giáo viên tính bình quân chung cả nước là không thực hiện. Giáo viên tăng giảm cơ học, đặc biệt là giáo viên thỉnh giảng. Đây là vấn đề mà sắp tới, Bộ Nội Vụ trình để thực hiện biên chế giáo viên để thực hiện chế độ cho giáo viên trong thời gian tới.

Hiện nay, tổng biên chế sự nghiệp của chúng ta là khoảng 1.800.000 người. Riêng về giáo viên có hơn 1.500.000 người, chiếm tỷ lệ rất lớn nhưng giáo viên và y tế khoảng 80% trên tổng số biên chế sự nghiệp…

Như các đại biểu nêu hiện nay, phần lớn các địa phương phản ánh số giáo viên hiện nay không đủ để đứng lớp, kể cả ngành y tế cũng không đủ nhân viên y tế trong các bệnh viện.  

Để giải quyết vấn đề này, Bộ Nội vụ đã tham mưu cho Thủ tướng Chính phủ và trình Bộ Chính trị đã có kết luận 9028, bước đầu giải quyết được tại 19 tỉnh. Trong đó có 14 tỉnh dân cư tập trung tâm tỉnh Tây Nguyên và 14 tỉnh, các tỉnh, thành phố lớn các khu công nghiệp tập trung giải quyết cho giáo viên mầm non có hợp đồng trước ngày 30/10/2015 theo quyết định của Thủ tướng Chính phủ.

Theo Bộ trưởng Lê Vĩnh Tân, trong tháng 8, Bộ Nội vụ đã phân tích cho tỉnh 14 tỉnh này rồi, tới đây để giải quyết. 

Đại biểu Nguyễn Thị Thủy (Bắc Kạn) nêu thực tế:

Theo báo cáo của Bộ Nội vụ, cả nước chỉ có 0,63% công chức không hoàn thành nhiệm vụ, con số này có phản ánh đúng tình hình thực tế thực thi công vụ của công chức hay không? Nếu không đúng thì nguyên nhân là do quy định về đánh giá công chức không phù hợp hay là do có sự nể nang dĩ hòa vi quý trong quá trình đánh giá?

Châu Quỳnh Dao (Kiên Giang) chất vấn:

Với vấn đề tinh giản biên chế, cử tri băn khoăn lo lắng về tình trạng giãn những người tinh với trách nhiệm của mình. Xin Bộ trưởng cho biết, giải pháp tối ưu nào để khi chúng ta sắp xếp lại bộ máy không loại bỏ nhầm người giỏi giữ lại những người kém đức kém tài? 

Việc sắp xếp lại bộ máy Nhà nước chắc chắn sẽ tồn đọng rất nhiều lực lượng cán bộ, công chức, viên chức, người lao động dôi dư điều này tạo nên tâm lý rất bất an. Xin Bộ trưởng cho biết giải pháp then chốt để chúng ta giải quyết tốt các chế độ, chính sách cho lực lượng cán bộ, công chức, viên chức, người lao động dôi dư nhằm tạo nên sự đồng thuận cao trong toàn xã hội đối với chủ trương tinh giản biên chế tinh gọn bộ máy?

Chất vấn Bộ trưởng Nội vụ, đại biểu Nguyễn Thị Phúc (Hưng Yên) nêu: Hiện nay việc tổ chức thi xét lương ngạch công chức viên chức chưa được rõ ràng minh bạch và còn tồn tại nhiều bất cập. Những yêu cầu chứng chỉ ngoại ngữ, tin học còn mang tính hình thức. Nhiều cán bộ công chức viên chức vì muốn cho đủ thủ tục nên đã đăng ký các lớp học ngoại ngữ, tin học với thời gian học rất ngắn, nên chất lượng các chứng chỉ không thực chất. Nhiều ngành nghề lĩnh vực chưa thực sự cần đến những chứng chỉ này, nên sau khi thi học xong không sử dụng, gây lãng phí, tốn kém cho cán bộ công chứ. Bộ trưởng làm thế nào để khắc phục tính hình thứ này?

Các đại biểu Quốc hội tập trung đặt các câu hỏi liên quan lĩnh vực Nội vụ, trong đó đặc biệt quan tâm việc sắp xếp tổ chức bộ máy, tinh giản biên chế, nhất là việc sắp xếp cán bộ, công chức sau khi sáp nhập các đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã; công tác tuyển dụng, bổ nhiệm, luân chuyển, bồi dưỡng đào tạo thi nâng ngạch cán bộ, công chức và viên chức; công tác đánh giá cán bộ, công chức và nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức.

Trong phần phát biểu đầu tiên, Bộ trưởng Lê Vĩnh Tân thay mặt lãnh đạo Bộ Nội vụ  chân thành cảm ơn các vị đại biểu Quốc hội đồng bào cử tri cả nước luôn quan tâm theo dõi các lĩnh vực quản lý nhà nước chức năng, nhiệm vụ của ngành Nội vụ nói chung và của Bộ Nội vụ nói riêng.

Bộ trưởng bày tỏ sự cảm ơn đối với sự quan tâm lãnh đạo chỉ đạo trực tiếp của Bộ Chính trị Ban Bí thư Trung ương Đảng, của Quốc hội, Chính phủ, tướng Chính phủ trong triển khai thực hiện các nghị quyết của Đảng, pháp luật của Nhà nước thuộc lĩnh vực tổ chức Nhà nước, nhất là triển khai các nghị quyết hội nghị Trung ương 6 -7 khoá 12 Quốc hội về sắp xếp tổ chức bộ máy trong các cơ quan hành chính nhà nước, sắp xếp các đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã kết hợp với việc tinh giản biên chế và cơ cấu lại đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức để xây dựng bộ máy hành chính nhà nước hoạt động hiệu lực hiệu quả. Đây là mục tiêu mà các nghị quyết của Đảng trong nhiều nhiệm kỳ đặt ra.

Theo Bộ trưởng Lê Vĩnh Tân, sau khi sắp xếp tổ chức bộ máy, nhiều bộ, ngành và địa phương đã tinh gọn và hạn chế sự chồng chéo, giao thoa.  Bước đầu đã giảm được 4 Tổng cục 11 vụ, Cục Bộ Chính đơn vị sự nghiệp của Trung ương. Số đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã thì giảm nhiều.

Tinh giản biên chế để đạt được kết quả khả quan: Khối hành chính nhà nước chất lượng cán bộ, công chức, viên chức cũng được nâng lên. Từ đầu nhiệm kỳ đến nay, Bộ Nội vụ đã được Bộ Chính trị Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ giao cụ thể hoá các nghị quyết, luậ như: Sửa đổi, bổ sung 5 Bộ luật, xây dựng 26 Nghị định, 20 Thông tư và 8 đề án để thực hiện các vấn đề nêu trên. Tuy nhiên, sau 2 năm triển khai, kết quả bước đầu chưa đạt được các mục tiêu nghị quyết của Uỷ ban thường vụ Quốc hội đề ra với nhiều lý do khác nhau.

Công tác cán bộ rất quan trọng vì cán bộ là người xây dựng thể chế chính sách, người tổ chức thực hiện và vận động nhân dân, tạo sự đồng thuận giữa Nhà nước và nhân dân.Cán bộ, công chức thật sự là công bộc của dân.

Trong thời gian qua Đảng, Nhà nước đã ban hành nhiều nghị quyết các văn bản quy phạm pháp luật về công tác cán bộ từ tuyển dụng bổ nhiệm, luân chuyển, đào tạo  và thực hiện các chính sách cán bộ, từng bước khắc phục những tồn tại, hạn chế xử lý nghiêm các sai phạm về công tác cán bộ kỷ luật, kỷ cương hành chính ngày càng được nâng cao.  Tuy nhiên, việc thể chế hoá các chủ trương nghị quyết của Đảng, pháp luật của Nhà nước còn chậm, thiếu đồng bộ chậm đưa các chủ trương nghị quyết vào cuộc sống.

Bộ Trưởng Lê Vĩnh Tân trả lời chất vấn nhóm vấn đề thứ 3 với các nội dung sau đây:

Thứ nhất là việc sắp xếp tổ chức bộ máy tinh giản biên chế sắp xếp cán bộ, công chức sau khi sáp nhập các đơn vị hành chính cấp huyện và xã.

Thứ hai là công tác tuyển dụng, bổ nhiệm, luân chuyển, bồi dưỡng, đào tạo, thi nâng ngạch  chế độ, chính sách đối với cán bộ, công chức, viên chức.

Thứ ba là công tác đánh giá xử lý vi phạm của cán bộ, công chức, viên chức và nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức Bộ trưởng Bộ Nội vụ Lê Vĩnh Tân sẽ có 5 phút để báo cáo trước Quốc hội  phiên chất vấn Bộ trưởng

Sau 45 câu chất vấn của đại biểu Quốc hội, Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng đăng đàn trả lời các vấn đề mà cử tri và đại biểu Quốc hội quan tâm tại phiên chất vấn và trả lời chất vấn lĩnh vực Công Thương đã được Bộ trưởng Trần Tuấn Anh trả lời.

Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng đã làm rõ thêm quan điểm của Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ là rất quan tâm đến điện năng, bởi điện có vai trò quan trọng là nhân tố quyết định thúc đẩy công nghiệp hóa - hiện đại hóa đất nước.

Theo Phó Thủ tướng, trong điều kiện khó khăn nhưng ngành điện và các nhà đầu tư đã nỗ lực cố gắng đầu tư phát triển hệ thống điện, cung ứng điện cho phát triển kinh tế - xã hội. Tuy nhiên hệ thống điện phát triển rất nhiều khó khăn nếu không có giải pháp lâu dài thì có nguy cơ thiếu điện là hiện hữu. Phó Thủ tướng cho rằng: Thứ nhất là cơ cấu nguồn điện phát triển nhanh so với Quy hoạch điện 7, với tổng công suất không thay đổi đáng kể nhưng thay đổi về cơ cấu, nếu không sẽ thiếu điện sản xuất. “Ta có chủ trương dừng điện hạt nhân vào năm 2030, điện than ta lo ngại về ô nhiễm môi trường, nhiều dự án chậm tiến độ. Hiện có 60 dự án đang đầu tư thì có tới 35 dự án chậm tiến độ từ 1 năm trở lên với tổng công suất 39.000 KW. Thủ tướng Chính phủ quyết định điều chỉnh quy hoạch điện, trong đó tập trung nguồn điện tái tạo, điện mặt trời, điện gió để huy động vào sản xuất điện”, Phó Thủ tướng cho biết.

Do đó, trong chưa đầy 2 năm, cả nước đã huy động 4.500 KW điện mặt trời nhằm bù đắp lại việc thiếu điện để cung cấp cho sản xuất và người dân. Từ nay đến năm 2030, tổng số vốn cần 230 tỷ đô la Mỹ, nhưng huy động vốn rất khó khăn. Đầu tư nguồn điện mất cân đối, nhất là khu vực phía Nam, khu vực phái Bắc tiêu thụ 5% nhưng đã sản xuất tới 6%.

Phó Thủ tướng cho rằng, việc giải tỏa công suất nguồn điện tái tạo rất khó khăn do đầu tư nguồn dây tải điện chậm và thiếu đồng bộ. Nhiên liệu cho nhà máy nhiệt điện than, điện khí thiếu, chúng ta đang phải nhập khẩu than, nhập khẩu khí hóa lỏng. Chưa nói ta phải nhập khí tự nhiên của các nước trong khu vực để cung cấp đủ cho sản xuất điện.

Trong giai đoạn 2021 - 2030 Chính phủ tập trung Quy hoạch điện 8 với tầm nhìn tới năm 2050, trong đó xác định rõ quy mô công suất nguồn từng giai đoạn, tăng nguồn điện tái tạo trong cơ cấu nguồn điện so với Quy hoạch điện 7. Xác định không gian để phát triển điện tái tạo, điện mặt trời, điện gió, điện khí. Mặt khác bố trí nguồn điện cho từng địa phương để tránh mất cân đối. Tăng cường nguồn truyền tải. Trước mắt, năm 2021 ta quy hoạch điện 8, tập trung điều chỉnh quy hoạch điện 7. Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã có Nghị quyết trong việc Quy hoạch. Khi có Nghị quyết của Thường vụ Quốc hội, Chính phủ sẽ điều chỉnh các nguồn điện mới vào quy hoạch như điện mặt trời, điện gió. Chính phủ yêu cầu Bộ Công Thương quy hoạch từng giai đoạn cụ thể để huy động vốn, tập trung xử lý những dự án điện chậm tiến độ. Riêng Nhà máy nhiệt điện Thái Bình 2 đã hoàn thành 80% công việc, hiện cần 2.000 tỷ đồng nữa thì sẽ đưa vào hoạt động phục vụ sản xuất. Dự án này ban đầu do Tập đoàn dầu khí Quốc gia Việt Nam làm chủ đầu tư, nhưng nay giao cho Bộ Công Thương và Ủy ban quản lý vốn Nhà nước xem xét sớm báo cáo Thủ tướng về dự án này. Bộ Công Thương cũng cần đẩy nhanh tiến độ khi các dự án đã đủ thủ tục đầu tư. Đẩy nhanh tiến độ chuỗi dự án điện khí Cá Voi Xanh với chữ lượng khoảng 150 tỷ m3 khí, hiện đang làm thủ tục đầu tư. Xác định quy mô nguồn điện khí gồm Sơn Mỹ, Long Sơn, Cà Ná... trong đó có điện khí Bạc Liêu. Riêng điện khí Bạc Liêu nhà đầu tư đề nghị tổng công suất 3.200 MW. Bộ Công Thương tích cực thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ. Tuy nhiên, đến nay Bộ Công Thương mới trình bổ sung 800 MW, do vậy sẽ rất khó khăn cho việc lập quy hoạch cảng và kho khí. Đề nghị Bộ Công Thương xem xét kỹ thêm trong quy hoạch tổng thể khu vực này để đầu tư đồng bộ.

“Tôi đề nghị Cảng khí phải làm trước, quan điểm của Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ luôn quan tâm đầu tư cho điện khí”, Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng nói.

Mở đầu cho 10 đại biểu tiếp tục chất vấn, đại biểu Dương Trung Quốc (Đồng Nai) đặt vấn đề: Vấn đề môi trường không thấy được trưởng ngành Công Thương dặt ra, trong khi nhiều dự án, công trình liên quan trực tiếp tới môi trường và các nguồn tài nguyên thiên nhiên.

Bộ trưởng Bộ Công thương Trần Tuấn Anh trả lời các chất vấn:

Trong quan hệ thương mại, chúng ta tiếp tục đa dạng hóa; xây dựng nền kinh tế tự chủ trong thời kỳ hội nhập quốc tế. Các chỉ đạo của Chính phủ đang thực hiện đường lối, chiến lược này trong nhật thời gian qua, thể hiện mối quan hệ đối ngoại, hợp tác trong từng lĩnh vực cụ thể, trong đó có Trung Quốc. Các đường lối đang được thực hiện nghiêm túc, kịp thời, chủ động trong mọi tình huống.

Với chất vấn của đại biểu Trương Trọng Nghĩa (Thành phố Hồ Chí Minh), Bộ trưởng Trần Tuấn Anh trả lời: Chúng tôi sẽ tiếp thu Dự án Nhà máy điện Bạc Liêu và tiếp tục báo cáo Chính phủ.

Sau giờ giải lao, Bộ trưởng Trần Tuấn Anh tiếp tục trả lời chất vấn.

Bộ trưởng trả lời các vấn đề về xúc tiến thương mại, các dự án điện và giải thích từ ngữ "vai trò độc quyền của nhà nước" trong truyền tải điện, theo hướng đề xuất tách ra, để Nhà nước chủ động vận hành nhằm đảm bảo an ninh năng lượng, còn việc đầu tư thì vẫn có cơ hội cho các thành phần kinh tế khác. Tuy nhiên đây là đề xuất của ngành Công Thương. Và Bộ cũng có thể đề xuất thêm, như vậy có thể dùng giải pháp sửa luật để các nhà đầu tư tham gia, hay áp dụng phương thức đấu nối dành cho các nhà đầu tư. Hình thức đầu tư có thể là BT. 

Cụ thể, Bộ trưởng phát biểu:

Đại biểu Vũ Thị Lưu Mai (Hà Nội) đã đề cập vấn đề trong đó có câu giải thích từ ngữ. Trong Luật đầu tư, Luật điện lực, có điều khoản quy định: Nhà nước độc tài trong truyền tải điện. Do trong nội dung, điều kiện kinh doanh quy định vai trò của Nhà nước nên dẫn đến việc chúng ta còn chưa chủ động được trong việc đa dạng hóa mô hình đầu tư của xã hội trong hệ thống truyền tải điện. Vì vậy, Bộ Công thương đã rà soát, còn điều kiện vận dụng pháp luật, với sự cho phép của Quốc hội, ví dụ độc quyền truyền tải điện có thể bao hàm Nhà nước là đơn vị chủ quản, quản lý, việc vận hành đảm bảo vai trò của Nhà nước trong đảm bảo nền tảng an ninh năng lượng. Còn đầu tư cho công trình, chúng ta có thể xem xét, có thể tách khái niệm đầu tư cho các công trình đầu tư, để tạo thêm cơ hội các thành phần kinh tế khác tham gia.

Vì vậy, chúng tôi tiếp tục chủ động nghiên cứu để giải quyết tồn tại hệ thống truyền tải điện vốn bị phụ thuộc ngân sách lớn vào Nhà nước, EVN. Đây mới là ý kiến của chúng tôi. Để tính toán lâu dài thì phải sửa đổi Luật Điện lực, Luật Đầu tư để đảm bảo độc quyền trong tuyền tải điện của Nhà nước trong giới hạn, đầu tư có thể đa dạng hơn. Giải pháp trước mắt, truyền tải điện cho nhà đầu tư tham gia, có thể sửa đổi hoặc trong dự án phát triển nguồn, trong Thông tư hướng dẫn có phương án đấu nối và trong đó những đường dây, trạm để đảm bảo truyền tải công suât của nhà máy đến hệ thống đấu nối hệ thống truyền tải quốc gia có thể tính làhệ thống đầu tư trong dự án của nhà đầu tư.

Các đại biểu tiếp tục đặt các câu hỏi chất vấn với Bộ trưởng Trần Tuấn Anh.

Đại biểu Trần Thị Quốc Khánh (Hà Nội): Nghề dệt tơ sen nhằm phát huy sức sáng tạo trong nhân dân bản sắc văn hóa truyền thống dân tộc và bước đầu tháo gỡ khó khăn cho ngành dệt may, vậy Bộ trưởng có quan tâm hỗ trợ thúc đẩy phát triển làng nghề sen và dệt vải từ tơ sen hay không? Theo Bộ trưởng thì phải làm gì để thúc đẩy hợp tác quốc tế trao đổi kinh nghiệm về sản phẩm chế biến từ sen?

Đại biểu Nguyễn Thị Yến (Bà Rịa-Vũng Tàu): Các dự án điện khí hóa lỏng hiện nay có đưa vào quy hoạch chung nguồn điện quốc gia hay không? Giải pháp, chính sách nào để khuyến khích ngành này? Đại biểu cũng xin được gửi câu hỏi này đến Thủ tướng Chính phủ.

Đại biểu Âu Thị Mai (Tuyên Quang): Hiện nay hầu hết máy móc thiết bị phục vụ sản xuất nông nghiệp, khai thác thủy hải sản đều phải nhập khẩu từ nước ngoài mà chủ yếu từ Trung Quốc do ngành chế tạo máy móc phục vụ nông nghiệp và khai thác thủy hải sản còn nhiều bất cập, ít doanh nghiệp đầu tầu. Với trách nhiệm của mình Bộ trưởng có giải pháp gì?

Trả lời chất vấn của các đại biểu Quốc hội về tình trạng buôn lậu, gian lận thương mại ngày càng gia tăng về mức độ, số vụ, trong khi lực lượng chính kiểm soát thực tế này là lực lượng Quản lý thị trường (QLTT) buông lỏng quản lý, Bộ trưởng Trần Tuấn Anh nhận định, trong năm qua, Bộ Công Thương đã chỉ đạo lực lượng QLTT chú trọng kiện toàn bộ máy. Trên thực tế, bộ máy ngành dọc từ Tổng cục, cục đến các đội QLTT tại các địa phương đã hoàn thiện và cơ bản hoạt động có hiệu quả. Hiện nay, lực lượng QLTT vẫn đang trong quá trình tinh giản bộ máy, tập trung cải cách hành chính và số lượng cán bộ đã tinh giảm đáng kể, hoạt động chủ động theo cơ chế mới, xác định rõ trách nhiệm và nêu gương người đứng đầu trong phối hợp với các Ban chỉ đạo 389, công an kinh tế, hải quan, biên phòng... trong kiểm soát tình trạng xuất nhập khẩu hàng hóa, kiểm soát vận chuyển và QLTT hiệu quả, đánh trúng và ngăn chặn hàng loạt đường dây buôn lậu có tổ chức, bước đầu đã thu được nhiều kết quả đang ghi nhận.

Tuy nhiên, như chất vấn của các đại biểu, câu chuyện của buôn lậu, giân lận thương mại, QLTT về hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng... vẫn trôi nổi, công khai, tiếp diễn với xu hướng ngày càng phức tạp, đây là hiện tượng phổ biến trong nền kinh tế thị trường và có quy mô ngày càng mở rộng trong bối cảnh hội nhập. Vì vậy, Bộ Công Thương cũng thừa nhận trách nhiệm và thấy rõ cần phải tiếp tục tăng cường hơn nữa bản lĩnh chính trị, chất lượng chuyên môn của lực lượng QLTT trong thực thi nhiệm vụ, cụ thể là hoạt động kiểm tra, kiểm soát buôn luận, gian lận thương mại, hạn chế vi phạm, nhất là tình trạng tiếp tay, bỏ lọt vi phạm.

Bộ Công Thương đã ban hành 2 Thông tư về vấn đề QLTT để tăng cường trách nhiệm cán bộ thực thi nhiệm vụ trực tiếp; phối hợp chặt chẽ với các lực lượng khác để đấu tranh hiệu quả với các đối tượng vi phạm, nhất là tại các khu vực liên vùng, liên ngành, giáp ranh, địa bàn trọng điểm tại các địa phương, nhằm triệt phá tối đa các đường dây tội phạm buôn lậu; đồng thời, tiếp tục phối hợp với các cơ quan chức năng làm tốt công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức của người dân, doanh nghiệp về các quy định của pháp luật liên quan đến chống buôn lậu, chống hàng giả, bảo vệ người tiêu dùng. Ngoài ra, Bộ Công Thương cũng sẽ tiếp tục rút kinh nghiệm, làm tốt hơn nữa các cơ chế phối hợp liên ngành thời gian tới.

Đại biểu Lưu Bình Nhưỡng (Bến Tre) tranh luận, bình luận: Dự án điện Long Phú tới giờ này có khả năng thất bại rồi, khả năng sẽ gia nhập "câu lạc bộ nghìn tỉ". Vấn đề hiện nay là phải tập trung cho dự án điện Bạc Liêu để đảm bảo cho đời sống và sản xuất của người dân, doanh nghiệp khu vực đồng bằng sông Cửu Long.

Tranh luận với Bộ trưởng Bộ Công Thương Trần Tuấn Anh, đại biểu Mai Sỹ Diến (Thanh Hóa) đặt câu hỏi việc giả về thương hiệu, hàng hóa hiện nay đang ở mức nào? Đại biểu này cũng cho rằng, việc lợi dụng thị trường Việt Nam, Việt Nam sẽ là nạn nhân và sẽ bị áp giá, ảnh hưởng thương hiệu Việt Nam, doanh nghiệp Việt Nam trên thị trường thế giới.

Đại biểu Lưu Bình Nhưỡng khẳng định bộ máy Quản lý thị trường hiện nay chưa hoàn thiện, do đó “chưa đủ sức” trong công tác phòng chống hàng giả, hàng lậu, hàng kém chất lượng. Đại Biểu Nhưỡng cũng chỉ ra việc trường hợp quy hoạch “thần tốc” Vũ Hồng Sơn đang công tác ở Ban 389 là không bình thường. Vấn đề dự án điện Bác Liêu phải xem xét cẩn trọng bởi dự án điện Long Phú thất bại là bài học, nếu không sẽ ảnh hưởng lớn tới vấn đề điện ở Đồng bằng Sông Cửu Long.

Dự án điện Long Phú có tổng thầu Nga, đến nay tiến độ đạt 77,5%. Gần đây có vấn đề phát sinh khiến cho năng lực của tổng thầu không đủ để tiếp tục thực hiện, chúng ta đang tính tới phương án tiếp quản lại dự án này. Việc giải quyết cần sự phối hợp của hai Chính phủ, và đến nay đang tiếp tục tìm kiếm giải pháp.

Bộ Công Thương trong trách nhiệm của mình đã thực hiện đôn đốc, cùng các đơn vị bộ ngành khác thúc đẩy tìm kiếm các giải pháp và làm việc với chính phủ Nga để tiếp tục giải quyết vướng mắc.

Trả lời chất vấn các đại biểu Quốc hội, Bộ trưởng Trần Tuấn Anh cho biết, lĩnh vực rau quả của nước ta có tiềm năng cao, nhưng chưa hoàn tất khâu mở cửa thị trường. "Nếu ta vượt qua được các hàng rào kỹ thuật thì không chỉ vào được thị trường Trung Quốc, mà cả các thị trường khác trên toàn thế giới" - Bộ trưởng nói. 

Theo Bộ trưởng, cần tổ chức lại sản xuất cho rau quả và hàng  nông nghiệp - đây là giải pháp quan trọng nhằm mở rộng thị trường. Rất  nhiều hàng hóa của chúng ta thông quan qua đường biên giới, chủ yếu ở cửa khẩu Tân Thanh, gây ùn ứ vào mùa cao điểm. Điểm thông quan ở Tân Thanh và các cửa khẩu quốc tế có năng lực 200 xe/ngày nhưng cao điểm lên tới 500-600 xe/ngày. Bên cạnh đó, các yêu cầu mới của Trung Quốc như truy xuất nguồn  gốc, hàng hóa bao bì... đã được siết chặt nên vướng.  Bộ Công Thương đã có các giải pháp nhằm nâng cao năng lực thông quan, nhưng quan trọng là chúng ta tổ chức lại sản xuất, nguồn hàng, bảo đảm truy xuất nguồn gốc, đóng gói bao bì. Bộ cũng đã phối hợp với các tổ chức ngành hàng để có hướng dẫn về cách tiếp cận thị trường và xuất khẩu, bên cạnh đó là hệ thống logistic cũng được Bộ Công Thương lưu  ý. Tuy nhiên, quan trọng nhất là các địa phương, ngành hàng, nhà sản xuất tổ chức lại sản xuất để đáp ứng các hàng rào kỹ thuật.

Trả lời ý kiến các đại biểu Quốc hội về tình trạng nhiều doanh nghiệp sản xuất trong nước hiện nay gặp khó khăn trong tiếp cận thị trường trong nước và quốc tế, thiếu đầu ra, khó xuất khẩu, hạn chế khả năng cạnh tranh, Bộ trưởng Trần Tuấn Anh cho biết, Bộ Công Thương đã triển khai hàng loạt chương trình, đề án cụ thể như: Đề án phát triển thị trường trong nước gắn với cuộc vận động người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam của giai đoạn 2014 - 2020 đã được Bộ Chính trị phê duyệt, chương trình phát triển thương mại vùng núi vùng sâu, vùng xa giai đoạn 2015 -2020; chương trình xúc tiến thương mại quốc gia, chương trình phát triển thương mại điện tử quốc gia giai đoạn 2014 - 2020, chương trình phát triển công nghiệp hỗ trợ giai đoạn 2016 - 2025, chương trình khuyến nông quốc gia đến năm 2020, chương trình quốc gia về sản xuất tiêu dùng bền vững đến năm 2030 và đề án phát triển nông thôn đến năm 2020 và các dự án bảo đảm an toàn thực phẩm... Đến nay, hầu hết các chương trình, đề án này đều đã thu được kết quả nhất định, khả quan, hỗ trợ tích cực cho sản xuất của các danh nghiệp.

Ngoài ra, Bộ Công Thương cũng đã lồng ghép các chương trình, đề án này vào nhiều chương trình phối hợp khác của các Bộ, ngành, địa phương để nâng cao năng lực sản xuất và hỗ trợ các doanh nghiệp sản xuất trong nước, qua đó nâng cao năng lực cạnh tranh của sản phẩm, tìm đầu ra cho các doanh nghiệp trong các hoạt động sản xuất kinh doanh và hội nhập quốc tế. Để làm tốt hơn nữa trong thời gian tới, Bộ sẽ tiếp tục phối hợp với các Bộ Tài Chính, Kế hoạch đầu tư, Khoa học công nghệ, Ngân hàng... để ổn định sản xuất và đầu ra cho các doanh nghiệp, nhưng quan trọng nhất là các doanh nghiệp hoạt động sản xuất kinh doanh cần phải tuân thủ luật pháp và các tiêu chuẩn, quy chuẩn, quy định của Bộ Công Thương để nâng cao uy tín và bảo vệ chính doanh nghệp.

Trả lời đại biểu Huỳnh Cao Nhất (Bình Định) liên quan tới việc kéo điện lưới quốc gia ra xã đảo Nhơn Châu (thành phố Quy Nhơn, tỉnh Bình Định), Bộ trưởng Trần Tuấn Anh cho biết:

Dự án điện xã đảo Nhơn Châu rất quan trọng đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, giao cho Tập đoàn EVN khởi công vào quý 4/2018. Đến nay, dự án giao UBND tỉnh Bình Định chủ đầu, sau đó vì khó khăn ngân sách vốn nên đã chuyển EVN chủ đầu tư.

Bộ Công Thương cùng các bộ, ngành huy động nguồn vốn ODA không hoàn lại do EU tài trợ, từ gói đầu tiên.  

Ngày 16/7/2019, Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt bổ sung ngân sách Nhà nước trung hạn để bố trí vốn với ngân sách Trung ương là 280 tỷ đồng. Dự án có tổng mức đầu tư trên 351 tỷ đồng đã được Bộ Công Thương phê duyệt để đầu tư hàng trăm km đường dây 110 km tuyến cáp ngầm… Hiện công tác chuẩn bị cho dự án đã hoàn tất và sắp tổ chức đấu thuần. Dự kiến giữa năm 2020 sẽ đi vào hoạt động.

Theo Bộ trưởng Trần Tuấn Anh, đường nhập lậu là một nội dung trong công tác quản lý của ngành Công Thương. Bộ sẽ có phối hợp với Hiệp hội mía đường để tiếp tục xử lý tình trạng này.

Theo dự kiến, nước ta lùi thời hạn mở cửa thị trường mía đường tới 1/1/2020. Nếu ta tiếp tục lùi nữa, không mở cửa thì sẽ gặp sự phản đối của các quốc gia và ảnh hưởng tới việc triển khai các Hiệp định thương mại tự do.

Trong hội nhập ta có các cơ chế để phòng vệ thương mại. Nếu mở cửa mà ảnh hưởng tới ngành sản xuất mía đường và đời sống người dân trong nước thì có thể áp dụng. Bộ Công Thương sẽ phối hợp với Hiệp hội Mía đường để có các biện pháp bảo vệ, chống nhập lậu. Tuy nhiên biện pháp tái cơ cấu là giải pháp cơ bản mà chúng ta cần áp dụng.

Trả lời ý kiến đại biểu Quốc hội Huỳnh Thanh Phương (Tây Ninh) về đường nhập lậu, Bộ trưởng Trần Tuấn Anh nêu rõ:

Hạn ngạch thuế quan nhập khẩu mặt hàng đường được xóa bỏ từ ngày 1/1/2020. Chúng ta khi ký kết tham gia AFTA, có Hiệp định Thương mại Hàng hóa ASEAN (ATIGA) thì mở cửa thị trường đường bắt đầu từ năm 2018. Việt Nam là nước cuối cùng trong ASEAN mở cửa thị trường đường. Tuy nhiên thực tế năng lực của Việt Nam hạn chế. Nếu không khắc phục được các nguyên nhân chủ quan, năng lực cạnh tranh của mặt hàng đường (còn yếu) kéo dài sẽ gây hậu quả không chỉ cho ngành mía đường, cho người nông dân và chuỗi liên kết sản xuất. Về mặt khách quan, ngành đường đối mặt với thị trường đường mạnh ở nước ngoài, từ Thái Lan, Braxin… Bên cạnh đó, mặt hàng đường nhập lậu là nguy cơ lớn với quy mô lớn, tổ chức tinh vi, phức tạp.

Liên quan tới câu chuyện mở cửa thị trường đường. Trong kỳ họp Hội đồng kinh tế ASEAN, các nước đều phản ứng việc Việt Nam lùi thời gian mở cửa thị trường. Khi Việt Nam thông báo việc lùi thời gian mở cửa thị trường đường tới ngày 1/1/2020, các nước phản ánh mạnh mẽ, có nguy cơ họ rút cam kết hay trừng phạt áp thuế. Tuy nhiên, hiện nay, các nước ASEAN đã đồng thuận. Hiện cơ bản đồng thuận mở cửa thị trường đường 1/1/2020. Nếu Việt Nam tiếp tục lùi sẽ gây ảnh hưởng xấu, ảnh hưởng tới việc thực thi các hiệp định thương mại tự do đã ký. Tuy nhiên tôi cho rằng: Đối với trong hội nhập, Việt Nam luôn có công cụ pháp lý, phòng vệ thương mại. Nếu đường nhập khẩu gây đe dọa trong nước, có quyền áp thuế tự vệ để bảo vệ ngành sản xuấ trong nước. Bộ Công thương cam kết với Quốc hội sẽ phối hợp chặt chẽ với Hiệp hội mía đường, ngăn chặn nhập lậu cũng như hệ thống Nhưng ngành mía đường phải tái cơ cấu mạnh mẽ để nâng cao năng lực cạnh tranh.

Ngay sau khi Bộ trưởng Bộ Công Thương trình bày về các dự án điện đang trì trệ, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân phát biểu: Như vậy là các dự án điện khu vực đồng bằng sông Cửu Long còn chậm trễ, ảnh hưởng tới đời sống, sản xuất của người dân và doanh nghiệp trên địa bàn. Nội dung  này đề nghị Chính phủ sẽ có câu trả lời vào chiều nay. 

Bộ trưởng Trần Tuấn Anh cho biết: Về Dự án Nhà máy điện Bạc Liêu, ngày 7/3 Bộ Công Thương đã có văn bản 1480 báo cáo Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ về bổ sung Nhà máy điện này và quy hoạch phát triển điện lực quốc gia. Ngày 29/8, Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng chủ trì cuộc họp yêu cầu Bộ Công Thương bổ sung quy hoạch và quy hoạch liên quan tới khu vực Long Xuyên, Cà Ná.

Phó Thủ tướng đã có thông báo kết luận yêu cầu Bộ Công Thương rà soát, bổ sung khía cạnh liên quan tới nhà máy điện Bạc Liêu cũng như các dự án khác để đảm bảo hiệu quả, đánh giá tác động, tới cân đối, mặt bằng giá điện.

Ngày 23/9, Bộ Công thương có văn bản gửi các bộ liên quan để lấy ý kiến bổ sung với dự án này. Ngày 30/10, Bộ Công thương gửi văn bản 8224 gửi Thủ tướng Chính phủ liên quan các trung tâm điện lực, trong đó có dự án Nhà máy điện Bạc Liêu.

Đã có 2 lần báo cáo Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ để xem xét bổ sung.

Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân đặt câu hỏi: Riêng dự án Nhà máy Bạc Liêu, bao giờ giải quyết, rất chậm, 18 tháng rồi? Đây là dự án của khu vực Đồng bằng sông Cửu Long rất quan trọng.

Bộ trưởng Trần Tuấn Anh trả lời: Chúng tôi đã báo cáo 2 lần với Chính phủ và hiện, theo ý kiến Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng, chúng tôi đã hoàn tất báo cáo bổ sung. Đang đợi Chính phủ, thường trực Chính phủ cho ý kiến bổ sung.

"Thời điểm bao giờ khởi công, bản thân Bộ Công Thương rất mong muốn sớm có quyết định bởi thực tế ta đang thiếu điện và chúng ta đang rất cần. Tôi không thể nói chắc về thời gian, vì phải đợi Chính phủ, Thường trực Chính phủ cho ý kiến, cố gắng đầu năm 2020 theo hiểu biết của tôi", Bộ trưởng Trần Tuấn Anh nói.

Chủ tịch Quốc hội nêu: Vấn đề này Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng sẽ trả lời bổ sung.

Trả lời câu hỏi của đại biểu Mai Sĩ Diến về nền kinh tế Việt Nam là "kinh tế mở" hay "kinh tế hở", Bộ trưởng Trần Anh Tuấn cho biết: Những hành vi có dấu hiệu gian lận thương mại, như vụ Khai Silk, hay câu chuyện trong việc ghi xuất xứ giá trị gia tăng như câu chuyện Asanzo. Bộ Công thương đề xuất Chính phủ ghi rõ chứng nhận hàng Việt Nam.

Tổ chức xây dựng thông tư có ý kiến của các bộ, ngành. Sau một năm xây dựng, dự thảo thông tư chứng nhận xuất xứ hàng hoá. Lấy ý kiến phản biện của doanh nghiệp, người dân và các tổ chức. Đã qua 2 vòng và có ý kiến khá đầy đủ. Phạm vi điều chỉnh thông tư này nghiên cứu kỹ hơn nữa, tránh tình trạng ảnh hưởng đến lợi ích của chúng ta trên thương mại quốc tế. Vì dựa trên quy tắc xuất xứ.

Phải xiết chặt hơn nữa chứng nhận ưu đãi xuất khẩu đi nước ngoài. Đây là vấn đề phải nghiên cứu. Tuỳ trong từng ngành sản xuất, các sản phẩm hàng hoá có đặc thù khác nhau. Cơ sở như thế nào thực sự hữu ích và cần thiết trong quá trình hội nhập. Đây là yêu cầu mới trong quá trình xây dựng văn bản. Tiếp tục cùng bàn, soạn thảo, cùng các ngành tiếp thu ý kiến để báo cáo Chính phủ.  

Đề án phát triển thị trường trong nước ưu tiên dùng hàng Việt Nam. Đề án thông qua Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam. Chương trình thương mại điện tử quốc gia, chương trình khuyến công quốc gia, các chương trình dự án an toàn thực phẩm, đề án phát triển thương mại nông thôn… Lồng ghép nhiều chương trình đề án khác để hỗ trợ doanh nghiệp trong quá trình kinh doanh và hội nhập quốc tế.

Để làm tốt hơn nữa, chắc chắn có sự tham gia phối hợp đồng bộ của các bộ, ngành.  

Về sản phẩm lô nhôm và kho hải quan của tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu: Câu chuyện này thực tế Bộ Công Thương nắm được sự việc từ cuối 2016. Đầu năm 2017, Bộ Công Thương phối hợp với Bộ Tài chính, Bộ Công An, trên thực tế, một doanh nghiệp đầu tư tại Trung Quốc đầu tư nhôm thỏi, nhôm hình, phục vụ xuất khẩu.

Qua kiểm tra tại thời điểm đó, các sản phẩm nhôm này chưa có gì đột biến. 82% sản phẩm không phải cấp chứng nhận xuất xứ, trừ Hoa Kỳ. Vì vậy, trên thực tế, thị trường Hoa Kỳ có khối lượng đi rất thấp chỉ 10%, giá trị cung cấp CO chỉ là 3%. Đoàn kiểm tra chưa phát hiện sai phạm về CO. Vì vậy Bộ Công thương trao đổi với Bộ Tài chính tăng cường giám sát. Đề nghị cơ quan chức năng khi cấp CO phải kiểm soát nghiêm khắc các tiêu chuẩn, tiêu chí chung, nhất là đi Hoa Kỳ.  

Từ năm 2017 đến nay, trên thực tế hoạt động xuất khẩu đi Trung Quốc không đáng kể, hầu như không sang Hoa Kỳ, không gây ra vướng mắc quan hệ quốc tế của ta với Hoa Kỳ.

Một số ý kiến nêu lên chuyển thành hàng hóa tiêu thụ tại Việt Nam, liên quan đến Luật Hải quan, đã là thủ tục hải quan chờ xuất khẩu ra nước ngoài và ngược lại. Theo quy định thì hàng hóa lưu giữ 12 tháng, cơ quan thực hiện rà soát chặt chẽ với những hoạt động này. Nếu như tiêu thụ trong nước, chắc chắn thực hiện trong nước thì phải áp thuế.

Tiếp tục trả lời các chất vấn của đại biểu, Bộ trưởng Trần Tuấn Anh cho biết: Về vấn đề điện gió, tới sau tháng 11/2021, chúng ta sẽ áp dụng cơ chế mới nhằm khắc phục những hạn chế của các quy định cũ, vẫn tiếp tục tiếp nối những mặt tích cực trong quy định cũ nhưng sẽ có điều chỉnh để tạo môi trường công bằng và minh bạch cho các nhà đầu tư liên quan. Vấn đề điện mặt trời cũng như vậy. Bộ trường cũng điểm tên một số dự án liên quan, ví dụ Nhà máy điện Bạc Liêu đã chờ 18 tháng chờ đợi.

Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân yêu cầu cho biết thời gian cụ thể với dự án Nhà máy điện Bạc Liêu. Bộ trưởng Trần Tuấn Anh cho biết: Ngay sau khi có ý kiến bổ sung của Thủ tướng Chính phủ và Thường trực Chính phú, Bộ sẽ triển khai dự án. Đây là dự án có tầm quan trọng với khu vực đồng bằng sông Cửu Long. Dù không thể cung cấp thời gian cụ thể vì chờ ý kiến bổ sung của Thủ tướng và Thường trực Chính phủ, nhưng Bộ Công Thương mong muốn ngay đầu năm 2020 sẽ được triển khai.

Trả lời đại biểu Nguyễn Thị Ngọc Loan (Bắc Ninh) về giá gà nhập khẩu, Bộ trưởng Trần Tuấn Anh cho biết, thực tế, gà nhập khẩu từ Mỹ và một số nước khác số lượng tăng không đáng kể, chỉ tăng nhẹ từ đầu năm đến tháng 4. Nhưng từ tháng 4 đến nay không tăng.

Qua làm việc, chúng ta nhận thấy có câu chuyện sau là ảnh hưởng của dịch tả lợn châu Phi. Phải chăn nuôi gà bù lại thực phẩm hụt. Nhưng với tốc độ phát triển quá nhanh, nóng ở Đông Nam Bộ, giá cả ở khu vực đó tụt giá so với mặt bằng chung. Cơ bản hiện nay, giá gà đã ổn định. Đây là biện pháp rút kinh nghiệm. Các hàng rào kỹ thuật để bảo vệ thị trường, trong đó có chăn nuôi.

Trả lời câu hỏi của đại biểu Trần Thị Hằng (Bắc Ninh), Bộ trưởng Trần Tuấn Anh cho biết Bộ Công thương và các Bộ ngành đang có chỉ đạo không gây tổn hại cho đất nước. "Chúng tôi theo dõi sát sao và kiên quyết đấu tranh", Bộ trưởng Trần Tuấn Anh nói

Đúng 8 giờ sáng  nay 7/11, Quốc hội bắt đầu ngày chất vấn thứ hai với sự đăng đàn của  Bộ trưởng Bộ Công Thương Trần Tuấn Anh. Bộ trưởng Trần Tuấn Anh trả lời các câu chất vấn của đại biểu Quốc hội đã nêu tại hội trường vào cuối phiên chất vấn ngày 6/11. 

Bộ trưởng Trần Tuấn Anh trình bày về những nội dung đã triển khai nhằm bảo vệ thương hiệu hàng hóa Việt Nam, chống gian lận xuất xử, các hoạt động nhằm hỗ trợ doanh nghiệp trong sản xuất kinh doanh đặc biệt là doanh nghiệp nhỏ và vừa như chương trình xúc tiến thương mại vùng núi, vùng sâu vùng xa, đề án phát triển thương mại nông thôn...  nhằm giúp doanh nghiệp ổn định kinh doanh, phát triển sản xuất... Bộ trưởng cũng trao đổi về vụ việc Khải Sill, Asanzo, vụ nhập khẩu số lượng lớn nhôm gần đây.

Về việc thời gian qua chúng ta chưa thực hiện được mục tiêu đưa Việt Nam trở thành nước công nghiệp hiện đại, Bộ trưởng Trần Tuấn Anh cũng chỉ rõ các nguyên nhân chủ quan trong quản lý nhà nước (đã có các chủ trương nhưng chưa thực hiện được nhiều và chưa đồng bộ, có trách nhiệm của Bộ Công Thương), chưa có sự chủ động của doanh nghiệp và các ngành hàng. Về định hướng, thời gian tới cần tập trung cho công nghiệp cơ bản, công nghệ chê tạo, công nghiệp phụ trợ... và khai thác tốt các hiệp định thương mại tự do.

Kết thúc buổi chiều hôm qua (6/11), Bộ trưởng Trần Tuấn Anh đã nhận được 14 câu hỏi chất vấn của các đại biểu gửi đến Bộ trưởng. Trong đó có yêu cầu làm rõ một số dự án cụ thể mà cử tri và nhân dân cả nước quan tâm.

Sáng nay Bộ trưởng Trần Tuấn Anh tiếp tục trả lời các đại biểu và còn 44 đại biểu chờ chất vấn. 

Sáng 7/11/2019, Bộ trưởng Bộ Công Thương Trần Tuấn Anh tiếp tục trả lời chất vấn nhóm vấn đề thứ hai liên quan đến lĩnh vực công thương. Phó Thủ tướng Chính phủ Trịnh Đình Dũng trả lời những chất vấn thuộc trách nhiệm của Chính phủ. Các Bộ trưởng, Trưởng ngành tiếp tục trả lời chất vấn và giải trình làm rõ thêm những nội dung thuộc nhóm vấn đề trên. 

Qua theo trực tiếp theo dõi phiên chất vấn và trả lời chất vấn tại Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XIV, ngày 6/11, cử tri tỉnh Tuyên Quang rất vui mừng vì chất lượng phiên chất vấn và trả lời chất vấn tại Quốc hội ngày càng nâng cao và đi đến cùng của vấn đề.

Đặc biệt, nội dung được chất vấn và trả lời chất vấn của các Bộ trưởng là những vấn đề không chỉ được nhiều đại biểu Quốc hội lựa chọn mà còn được cử tri và nhân dân quan tâm. 

Mời bạn đọc xem lại toàn phiên chất vấn và trả lời chất vất ngày thứ nhất (ngày 6/11) tại đây.

Bên hành lang Quốc hội, đại biểu Hoàng Văn Cường (Hà Nội) cho biết: Chất vấn Bộ trưởng Bộ Công Thương Trần Tuấn Anh, ông quan tâm đến vấn đề khắc phục tình trạng các hàng hóa nước ngoài “đội lốt” nhãn mác Việt Nam để vào thị trường trong nước.

Vấn đề liên quan đến truy xuất nguồn gốc hàng hoá không chỉ với hàng công nghiệp, mà cả hàng nông sản. Đó là những vấn đề cử tri quan tâm tại các phiên chất vấn.

Theo đại biểu TP Hà Nội, bên cạnh những vấn đề tích cực, cũng cần chỉ ra những tồn tại, tiêu cực để khắc phục những yếu kém mà nội tại các ngành cần xem xét.

Trong 10 tháng năm 2019 có 8 mặt hàng đạt kim ngạch xuất khẩu trên 5 tỷ USD, chiếm 69,7% tổng kim ngạch xuất khẩu.