Ban đầu, vết thương của bệnh nhân chỉ được khâu da tại một cơ sở y tế địa phương mà không phát hiện tổn thương gân gót bị đứt. Khi khả năng đi lại không cải thiện, bệnh nhân được chẩn đoán đứt gân và phẫu thuật nối gân tại một cơ sở khác. Tuy nhiên, sau mổ, vết thương xuất hiện áp xe, nhiễm trùng hoại tử nặng, buộc phải mổ lại lần hai để làm sạch. Dù vậy, tình trạng vẫn trầm trọng: vết thương không lành, liên tục chảy dịch, toàn bộ gân gót hoại tử dài 10 - 12cm, mô mềm quanh gót bị phá hủy, khiến bệnh nhân gần như mất hoàn toàn khả năng vận động.
Tiến sĩ, Bác sĩ Dương Mạnh Chiến, chuyên gia phẫu thuật tạo hình tại Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương cho biết: “Trước tổn thương phức tạp với nhiễm trùng sâu, mất cả gân và da, chúng tôi phải can thiệp theo hai giai đoạn. Giai đoạn đầu, cắt lọc mô hoại tử, làm sạch ổ mủ và sử dụng hệ thống hút áp lực âm (VAC) để kiểm soát nhiễm trùng. Sau khi mô sạch, ê-kíp thực hiện kỹ thuật vi phẫu ‘vạt chùm’ - lấy một vạt tổ chức từ vùng đùi gồm hai phần riêng biệt là gân và da trên cùng một cuống mạch cấp máu rồi nối vào hệ mạch tại gót chân”.
Điểm đặc biệt của ca mổ là sử dụng gân từ cơ căng mạc đùi - loại gân dày, chắc, có độ đàn hồi và sức chịu tải phù hợp - để tái tạo gân gót. Gân này được cuộn lại, tạo hình giống gân nguyên bản và đính vào xương gót. Đồng thời, một vạt da kèm mạch máu được chuyển xuống để che phủ vùng khuyết da rộng. Cả hai vạt được nuôi sống bằng kỹ thuật vi phẫu nối mạch máu dưới kính hiển vi hiện đại, với độ phóng đại lên tới 40 lần, đảm bảo thao tác chính xác trên các mao mạch nhỏ hơn sợi tóc.
Tiến sĩ, Bác sĩ Dương Mạnh Chiến nhấn mạnh: “Đây là lần đầu tiên tại Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương thực hiện tái tạo đồng thời gân và da có mạch máu riêng bằng kỹ thuật vi phẫu ‘vạt chùm’ trong bối cảnh nhiễm trùng nặng. Rất ít cơ sở tại Việt Nam hiện đủ năng lực thực hiện kỹ thuật này”.
Hệ thống kính hiển vi vi phẫu hiện đại đóng vai trò then chốt, giúp tăng độ phóng đại hình ảnh từ 4,5 lần (kính lúp thông thường) lên 40 lần, cho phép quan sát chi tiết mao mạch, giảm thiểu nguy cơ tắc mạch hoặc hoại tử vạt ghép. Ca phẫu thuật không chỉ đòi hỏi trình độ kỹ thuật vi phẫu cao cấp mà còn là một bài toán phức hợp: kiểm soát nhiễm trùng, phân biệt mô sống và mô hoại tử, lựa chọn vật liệu thay thế có độ tương đồng cơ sinh học cao.
Sau phẫu thuật, bệnh nhân đã có thể phục hồi gần như hoàn toàn chức năng đi lại - điều vốn phụ thuộc lớn vào gân gót, nơi chịu lực chính khi bước đi.
Từ ca bệnh này, Tiến sĩ, Bác sĩ Dương Mạnh Chiến khuyến cáo: “Tổn thương gân và mô mềm cần được đánh giá kỹ ngay từ đầu. Việc chỉ khâu da mà bỏ sót gân có thể dẫn đến mất chức năng nghiêm trọng. Kiểm soát vô khuẩn sau phẫu thuật cũng là yếu tố sống còn để tránh nhiễm trùng và hoại tử. Nếu gân gót đã bị hoại tử thì cần được đưa đến cơ sở có khả năng tạo hình chuyên sâu để tái tạo và phục hồi chức năng”.
Người dân cần đến ngay các cơ sở y tế chuyên sâu khi vết thương không lành hoặc có dấu hiệu chảy dịch, sưng đau. Với những trường hợp tổn thương phức tạp như trên, chỉ các trung tâm có chuyên môn vi phẫu và trang thiết bị hiện đại mới đủ khả năng xử lý hiệu quả, giúp bệnh nhân bảo toàn chức năng vận động và chất lượng cuộc sống.