Giải đáp thắc mắc về việc cho HS SV vay vốn đi học

Trước những thông tin chưa đầy đủ từ dư luận về chương trình tín dụng ưu đãi đối với học sinh, sinh viên (HSSV), ngày 15/10, Ngân hàng Chính sách xã hội (NHCSXH) đã ra thông cáo chính thức giải đáp những thắc mắc về vấn đề này.

Theo đó, về nguồn vốn cho vay học kỳ I năm học 2010 - 2011, tại cuộc họp ngày 16/8/2010, Phó Thủ tướng Nguyễn Thiện Nhân đã yêu cầu các bộ, ngành, cơ quan liên quan triển khai và phối hợp chặt chẽ để Chương trình tín dụng HSSV mang lại hiệu quả cao. Trong đó yêu cầu NHCSXH báo cáo và đề xuất với Thủ tướng Chính phủ về kinh phí 5.000 tỷ đồng mà NHCSXH đề nghị để có nguồn vốn cho HSSV vay trong học kỳ I năm học 2010 - 2011.

Về việc điều chỉnh đối tượng cho vay, ngày 16/9/2010, NHCSXH đã ban hành Văn bản số 2287/NHCS - TDSV hướng dẫn thực hiện một số điểm theo ý kiến chỉ đạo của Phó Thủ tướng Nguyễn Thiện Nhân. Theo đó, diện được vay vốn ưu đãi của chương trình tín dụng HSSV có 4 đối tượng HSSV là: Con em hộ nghèo; hộ cận nghèo; hộ có hoàn cảnh khó khăn đột xuất và diện mồ côi. Việc điều chỉnh quy định cho vay chỉ áp dụng đối với đối tượng thuộc gia đình có hoàn cảnh khó khăn đột xuất. Trong đó, đối với những trường hợp vay mới từ năm học 2010 - 2011 sẽ áp dụng theo quy định mới, được vay tối đa 12 tháng.

Những trường hợp đã được giải ngân từ những năm học trước bằng hoặc lớn hơn mức quy định thì chấm dứt việc giải ngân và tiến hành thỏa thuận định kỳ hạn trả nợ. Giám đốc sở giao dịch, chi nhánh NHCSXH các tỉnh, thành phố chỉ đạo các bộ phận rà soát lại các khoản đã giải ngân trước đây để tiến hành điều chỉnh theo văn bản hướng dẫn.

Còn nếu gặp khó khăn đột xuất, gia đình trở thành hộ nghèo, hộ cận nghèo hay không may rơi vào hoàn cảnh mồ côi, HSSV sẽ được giải quyết tiếp tục vay vốn theo quy định đối với các đối tượng này. Trong thời gian đang học tập, gia đình lại tiếp tục gặp khó khăn đột xuất khác, HSSV sẽ được xem xét giải quyết cho vay đợt khác, cũng với thời gian không quá 12 tháng, chứ không chỉ giới hạn một lần trong cả quá trình học. Việc cho vay vốn căn cứ trên điều kiện khó khăn thực tế của gia đình HSSV thay vì lấy điều kiện ở một thời điểm áp dụng cho cả 4 năm học, mức cho vay tối đa hiện nay là 860.000 đồng/tháng/HSSV.

Về việc thu lãi tiền vay đối với chương trình tín dụng HSSV, các trường hợp hộ vay có điều kiện và tự nguyện đề nghị trả lãi trong thời gian HSSV đang theo học, ngân hàng nơi cho vay sẽ thực hiện thu theo đề nghị của người vay. NHCSXH khuyến khích người vay trả nợ trước hạn bằng việc thực hiện giảm lãi cho vay đối với trường hợp trả nợ trước hạn, việc giảm lãi được thực hiện theo quy định của NHCSXH, lãi suất cho vay chương trình HSSV hiện nay là 0,5%/tháng.

Cùng ngày, Phó Tổng Giám đốc NHCSXH Nguyễn Văn Lý đã ký Văn bản số 2547/NHCS - TDSV hướng dẫn các chi nhánh ở địa phương với nội dung: HSSV thuộc hộ gia đình gặp khó khăn về tài chính là những hộ gia đình do bị tai nạn, bệnh tật, thiên tai, hỏa hoạn, dịch bệnh trong thời gian theo học và chỉ được vay một lần với thời hạn không quá 12 tháng, nhằm hỗ trợ gia đình trong lúc gặp khó khăn với những lý do như đã nêu. Trong trường hợp hộ đã nhận tiền vay đủ 12 tháng nhưng hộ gia đình vẫn còn khó khăn hoặc lại khó khăn tiếp vì một trong các lý do như đã nêu được UBND cấp xã xác nhận thì người vay tiếp tục được nhận tiền vay không quá 12 tháng tiếp theo, nhưng không vượt quá thời hạn phát tiền vay theo quy định tại Khoản 2, Điều 6, Quyết định số 157/2007/QĐ - TTg. Để tránh bị lợi dụng, mỗi lần hộ gia đình gặp khó khăn về tài chính với các lý do như tại Điểm 3, Điều 2, Quyết định 157/2007/QĐ - TTg nếu vay tiếp phải được UBND cấp xã xác nhận bằng văn bản nêu rõ lý do khó khăn hoặc danh sách do UBND cấp xã lập gửi NHCSXH vào dịp đầu năm học, kỳ học mới.

NHCSXH cũng cho biết, đến nay đã có trên 1,9 triệu HSSV của trên 1,7 triệu hộ gia đình có hoàn cảnh khó khăn đã vay trên 24.000 tỷ đồng. Kết quả đó khẳng định hiệu quả, tác dụng của việc triển khai thực hiện chủ trương và chỉ đạo sát sao của chính phủ, sự tham gia tích cực của các bộ, ngành, cơ quan đoàn thể từ Trung ương đến địa phương, cũng như việc triển khai nhanh chóng của NHCSXH và tham gia tích cực của gia đình, các em HSSV.
Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện, một số cơ quan đoàn thể, chính quyền địa phương chưa xác định rõ trách nhiệm của mình, chưa làm tốt việc xác nhận, lựa chọn đúng đối tượng khó khăn thụ hưởng chương trình; một số trường, cơ sở dạy nghề còn chưa thực hiện tốt công tác trao đổi thông tin, thống kê số lượng HSSV được vay vốn và việc thực hiện cam kết trả nợ; vẫn còn một bộ phận HSSV chưa hiểu hết ý nghĩa của việc sử dụng vốn vay ưu đãi và trách nhiệm hoàn trả cùng gia đình.

P.V