Công trình Bến cá Tân Phụng được xây dựng từ năm 2017 thuộc dự án nguồn lợi ven biển vì sự phát triển bền vững do Ngân hàng Thế giới tài trợ với tổng vốn đầu tư hơn 26 tỷ đồng và Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn làm chủ đầu tư. Đến năm 2019, bến cá được đưa vào hoạt động với kỳ vọng sẽ là nơi trao đổi, buôn bán đảm bảo sạch sẽ, tiện nghi cho ngư dân sau khi đi biển về.
Công trình được đầu tư xây dựng khá bài bản với các hạng mục như nhà điều hành, nhà phân loại sản phẩm, mặt bằng che nắng, hệ thống cấp thoát nước, điện, trạm xử lý nước thải, hệ thống thùng và máy chạy ròng rọc vận chuyển sản phẩm… Mặc dù được đầu tư đầy đủ cơ sở vật chất nhưng 5 năm qua ngư dân vẫn không chịu vào bến cá hoạt động. Họ cho rằng công trình xây dựng quá bất cập.
Ngư dân Lê Thanh Hùng ở xã Mỹ Thọ cho biết, xây bến cá này cho ghe, thuyền vào nhưng thực tế ghe thuyền không thể vào được vì ở đây là bãi ngang, sóng lớn nên mỗi lần tàu thuyền vào là bị sóng đánh. Có thuyền khi vào đã bị đánh đổ hết dầu, không thể tiếp tục ra khơi. Giờ các tàu, thuyền chỉ đậu ở xa và cho thuyền thúng chở vào.
Trong khi đó, ngư dân Hồ Thanh Hoàng, xã Mỹ Thọ chia sẻ: “Bến cá có làm ròng rọc để chở cá từ bãi lên nhưng ròng rọc chạy chậm, lại chỉ có 1 thùng chứa hàng. Trong khi đó, mỗi lần ghe, thuyền vào phải từ 4 - 5 tấn cá nên không biết phải chở đến khi nào mới hết cá. Hơn nữa hải sản tươi mới về mà xếp chồng lên nhau sẽ nát hết”.
Nhiều ngư dân nơi đây phản ánh, bến cá được xây dựng ở địa điểm khá cao và bậc tam cấp quá dốc nên rất khó cho ngư dân và thương lái mỗi khi thuyền về.
Theo ông Trần Xuân Hảo, Phó Chủ tịch UBND xã Mỹ Thọ, ngư dân không tham gia vì tàu thuyền vào rất bất cập, khó khăn, nhất là mùa biển động. Người dân cũng nhiều lần ý kiến đề nghị địa phương can thiệp để xây dựng bổ sung cầu cảng giúp tàu thuyền cập bến được thuận lợi. Tuy nhiên, chi phí xây dựng cầu cảng quá cao, vì vậy địa phương muốn giải tỏa bến cũ, bến đất để vận động bà con lên bến cá hoạt động nhưng rất khó.
Trước đây, ngư dân kiến nghị xây dựng đường bê tông từ dưới bãi lên bến cá và cũng đã được ban quản lý bến cá cho xây dựng đường bê tông chạy dọc bên cạnh bến cá (nối bến cá xuống dưới bãi cát biển – nơi thuyền vào). Tuy nhiên, đến thời điểm hiện tại, bến cá vẫn không có ngư dân hoạt động.
Có bến cá, nhưng lại không thể hoạt động, ngư dân đành phải quay về chợ Tân Phụng cũ, cách bến cá chừng 1 km để làm địa điểm tập kết. Còn bến cá Tân Phụng do không được vận hành, nên xung quanh khu vực cỏ dại mọc um tùm, hệ thống cấp thoát nước, máy tời đã hoen rỉ, xuống cấp... Nơi đây vô tình trở thành địa điểm hóng mát cho người dân trong khu vực mỗi khi chiều muộn hoặc đêm về.
Tại kỳ họp Hội đồng nhân dân tỉnh diễn ra vào cuối tháng 4 vừa qua, Bí thư huyện Phù Mỹ Nguyễn Văn Dũng đã nêu vấn đề về việc sử dụng công trình này. Ông Dũng cho rằng, khi làm dự án đã không sát thực tế dẫn đến bến cá vẫn không thể hoạt động.
Theo ông Dũng, xây dựng bến không phù hợp với điểm tập kết nên không thể di dời người dân tập trung tại bến dẫn đến lãng phí nguồn lực. Đồng thời ông Dũng đề nghị tỉnh khi xây dựng dự án cần đánh giá thực trạng, giải pháp cụ thể.
Còn theo giải thích của lãnh đạo bến cá, ngư dân không lên bến là bởi theo nếp cũ, chỉ muốn buôn bán nhanh, bán luôn khi thuyền thúng cập bến. Hơn nữa, địa điểm xây dựng cao là để tránh mùa mưa bão (vì mùa mưa bão, sóng biển đánh lên rất cao).
Trước những vấn đề trên, ông Trần Văn Phúc - Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cho rằng, trước đây khi xây dựng bến cá, mục đích là chợ để bà con buôn bán ở đó luôn. Trước khi xây dựng, các chuyên gia nước ngoài cũng đến kiểm tra, khảo sát rồi mới xây dựng. Tuy nhiên, ông Phúc cũng thừa nhận việc ngư dân không lên bến cá buôn bán là do tập quán của người dân là ghe, thuyền vào thì bán luôn tại bãi chứ họ không muốn lên bến.
”Do đó, thời gian tới, Sở sẽ tìm giải pháp và giao bến cá này cho địa phương quản lý, có như vậy mới tận dụng được hết công năng” - ông Phúc thông tin.