Một đối tượng nghiện ma túy đang điều trị tại Cơ sở điều trị Methadone. Ảnh: TTXVN |
Nhiều
bạn trẻ nghĩ rằng các loại ma túy tổng hợp, các chất hướng thần thường
được gọi với tên "lóng" là: đá, thuốc lắc, viên nữ hoàng, ngọc điên, cỏ
Mỹ... không gây nghiện, mức độ lệ thuộc không cao như ma túy truyền
thống (heroin, thuốc phiện). Tuy nhiên, theo các chuyên gia, đây là quan
niệm sai lầm, dẫn đến tình trạng sử dụng, lạm dụng ma túy tổng hợp ngày
càng gia tăng, đặc biệt có xu hướng trẻ hóa, từ đó gây nhiều hậu quả
lớn cho xã hội, tạo áp lực, khó khăn cho công tác cai nghiện.
Nghiện ma túy tổng hợp gây hậu quả rất nguy hiểm
Tiến sỹ, bác sỹ Nguyễn Phú Kiều, Viện trưởng Viện Nghiên cứu các bệnh
hiểm nghèo cho biết, trung tâm đã thu nhận nhiều học viên là học sinh
cấp 2, cấp 3 nhưng đã nghiện ma túy đá, thuốc lắc, cỏ Mỹ...
Nếu như người nghiện các chất dạng thuốc phiện truyền thống, heroin... còn có methadone điều trị thì việc cai nghiện ma túy tổng hợp rất khó khăn khi chúng ta chưa có một phác đồ điều trị hoàn chỉnh để áp dụng, nên chủ yếu phương pháp điều trị là tư vấn tâm lý với người nghiện để họ cai thuốc. Trong khi đó trạng thái cai các chất ma túy tổng hợp này là khá mờ nhạt, dẫn tới quan niệm sai lầm cho rằng sử dụng các chất ma túy mới là không gây nghiện giống như các chất dạng thuốc phiện.
Người nghiện ma túy tổng hợp ngày càng nhiều và không ít người đã trở thành bệnh nhân tâm thần vì sử dụng lâu ngày. Khi sử dụng nhiều và thường xuyên, người sử dụng có nhiều thay đổi bất thường về quy luật sinh hoạt và làm việc theo chiều hướng xấu.
Các đối tượng có thể lạm dụng một cách không thường xuyên, tuy nhiên hậu quả về mặt tâm thần như các triệu chứng loạn thần, trầm cảm, tự sát, kích động… lo ngại hơn là gây nên những hành vi vô cùng nguy hiểm cho cộng đồng, xã hội. Nhiều vụ đâm chém, giết người khi rơi vào trạng thái "ngáo đá" sau khi sử dụng ma túy đá trong thời gian qua là một lời cảnh tỉnh.
Viện Nghiên cứu sức khỏe tâm thần cho hay loạn thần ở người sử dụng ma túy tổng hợp chủ yếu là hoang tưởng chiếm tỷ lệ 68,2%, ảo giác là 72,7%, trầm cảm chiếm 23,8% và 15% trầm cảm trong thời gian 3 năm sau khi sử dụng ma túy tổng hợp. Những triệu chứng, hành vi trên gây trở ngại cho việc điều trị, cũng như nhiều khó khăn cho cơ sở cai nghiện.
Khó khăn trong công tác cai nghiện Thống kê cho thấy, đến tháng 6/2018, cả nước có 120 cơ sở cai nghiện, trong đó có 105 cơ sở cai nghiện công lập và 15 cơ sở cai nghiện dân lập với 34.620 học viên. Chỉ 6 tháng đầu năm 2018, có tới 6.438 người được tiếp nhận, tư vấn, điều trị cai nghiện tại các cơ sở. Đến nay, tổng số người đang được điều trị cai nghiện tại các cơ sở là 34.620 học viên.
Trực tiếp đến các cơ sở cai nghiện ma túy mới thấy được những người trẻ tương lai của đất nước đang bị hủy hoại như nào bởi ma túy tổng hợp. Trung tâm lao động xã hội Gia Minh (Hải Phòng) mỗi năm tiếp nhận hàng trăm học viên đến cai nghiện, trong đó đa số là người trẻ. Có nhiều câu chuyện buồn đưa đẩy họ đến con đường nghiện ma túy, trong đó có những trường hợp sử dụng ma túy tổng hợp khi tuổi đời còn rất trẻ.
Sinh năm 1996, nhưng anh N.V.H (quê ở Lê Chân, Hải Phòng) đã sử dụng ma túy từ năm lớp 7. "Năm tôi học lớp 7, trong nhóm bạn chơi có 3 người sử dụng ma túy đã rủ rê cùng sử dụng. Phần vì tò mò, một phần vì thiếu hiểu biết nên đã thử dùng, sau đó nghiện lúc nào cũng không biết" - anh N.V.H chia sẻ và thừa nhận "chính việc đó đã ảnh hưởng lớn đến cuộc sống của mình, việc học hành đến lúc đấy là không tập trung được nữa, thể trạng sức khỏe hết sức gầy yếu, không thể làm bất cứ được việc gì, kinh tế gia đình ngày một đi xuống".
Quyết định đi cai nghiện từ năm 2014, cai được thuốc rồi lại tái nghiện, nhiều lần ra vào các trung tâm cai nghiện, anh N.V.H nuối tiếc "chỉ vì tò mò, đua đòi dùng thử mà cuộc đời mình đã rẽ sang một hướng khác".
Đáng quan ngại là những trường hợp như anh N.V.H đang có xu hướng gia tăng. Trung tâm cai nghiện Vũ Oai (Hoành Bồ, Quảng Ninh), trong kỳ đầu năm 2018 tiếp nhận tổng số 774 người nghiện thì có đến 472 người nghiện ma túy tổng hợp. Trong đó, số người nghiện ma túy "đá" vào cai nghiện tại cơ sở có xu hướng gia tăng (363 đối tượng).
Ông Lê Minh Sơn - Phó Giám đốc Sở Lao động Thương binh và Xã hội tỉnh Quảng Ninh kiêm Giám đốc Trung tâm cai nghiện Vũ cho biết: Tại trung tâm, số người nghiện ma túy đá thường không làm chủ được hành vi, gây khó khăn trong tiếp nhận cũng như tổ chức các hoạt động cắt cơn, điều trị, tổ chức sinh hoạt, học tập, lao động...