PGS.TS Vũ Văn Phúc, nguyên Tổng Biên tập Tạp chí Cộng sản, nguyên Phó Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương phát biểu tại hội thảo. Ảnh: Phương Hoa/TTXVN
Chủ trì hội thảo có: Phó Giáo sư, Tiến sĩ Vũ Văn Phúc, nguyên Tổng Biên tập Tạp chí Cộng sản, nguyên Phó Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương (nay là Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương); Vụ trưởng Vụ Cơ sở đảng, đảng viên, Ban Tổ chức Trung ương Trần Viết Cường.
Phát biểu đề dẫn hội thảo, Tiến sĩ Trịnh Quang Bắc, chuyên viên cao cấp Vụ Cơ sở đảng, đảng viên cho biết: Tính đến 31/8/2025, toàn Đảng có hơn 50 nghìn (gần 51 nghìn) tổ chức cơ sở Đảng với hơn 5,6 triệu đảng viên, bao gồm 8.341 tổ chức cơ sở Đảng ở các loại hình doanh nghiệp, 3.302 tổ chức cơ sở Đảng và 294.713 đảng viên trong doanh nghiệp nhà nước.
Những con số này không chỉ thể hiện quy mô, mà còn phản ánh vị thế, vai trò đặc biệt quan trọng của khu vực doanh nghiệp nhà nước trong hệ thống chính trị và nền kinh tế quốc dân.
Để lãnh đạo phát triển kinh tế và tăng cường công tác xây dựng Đảng, thời gian qua Đảng ta đã có nhiều chủ trương, nghị quyết quan trọng về nâng cao vai trò lãnh đạo của cấp ủy trong doanh nghiệp nhà nước và vai trò của cấp ủy viên trong doanh nghiệp nhà nước.
Thực tế cho thấy năng lực lãnh đạo của tổ chức Đảng, cấp ủy tại nhiều doanh nghiệp nhà nước còn những tồn tại, hạn chế. Cụ thể, mối quan hệ giữa cấp ủy, hội đồng thành viên/hội đồng quản trị và ban tổng giám đốc tại một số đơn vị chưa được xác định rõ ràng, đôi lúc chồng chéo hoặc thiếu sự phối hợp chặt chẽ, dẫn đến khó khăn trong việc ra quyết định mang tính chiến lược và kịp thời...
Hội thảo nhận được 34 tham luận, nội dung về: Vị trí, vai trò của các tổ chức cơ sở Đảng trong doanh nghiệp nhà nước; phát huy vai trò của doanh nghiệp nhà nước trong kỷ nguyên mới; tình hình tổ chức cơ sở Đảng trong doanh nghiệp có vốn nhà nước và một số khuyến nghị nhằm nâng cao chất lượng hoạt động; tăng cường công tác kiểm tra, giám sát của cấp uỷ trong doanh nghiệp nhà nước; thúc đẩy chuyển đổi số trong công tác lãnh đạo, quản lý của cấp uỷ trong doanh nghiệp nhà nước…
Trong tham luận “Cơ chế hoạt động của doanh nghiệp nhà nước ảnh hưởng đến năng lực lãnh đạo của cấp ủy”, Thạc sĩ Nguyễn Thế Hùng (Ban Tổ chức Thành uỷ Hải Phòng) đặt vấn đề, để doanh nghiệp nhà nước phát triển bền vững và thực hiện đúng định hướng chính trị, năng lực lãnh đạo của cấp ủy Đảng tại doanh nghiệp đóng vai trò quyết định. Tuy nhiên, năng lực lãnh đạo này không tồn tại độc lập mà chịu sự chi phối mạnh mẽ của cơ chế hoạt động đặc thù của doanh nghiệp nhà nước - một mô hình kinh doanh phải tuân thủ cả quy luật thị trường lẫn quy định hành chính phức tạp về quản lý vốn nhà nước, công tác cán bộ và thực hiện mục tiêu chính trị - xã hội.
Trong thực tiễn, chính cơ chế này đã tạo ra những rào cản, buộc cấp ủy phải đối mặt với các thách thức lớn, dẫn đến những tồn tại, hạn chế như: Nghị quyết của cấp ủy thiếu tính linh hoạt, tốc độ ra quyết định chậm và nguy cơ chồng chéo thẩm quyền cao. Từ đó đề xuất cần xây dựng một cơ chế hoạt động cho phép cấp ủy tập trung vào lãnh đạo chính trị, chiến lược và kiểm tra, giám sát theo đúng tinh thần của Đảng, đồng thời trao quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm tối đa cho bộ máy điều hành theo cơ chế thị trường...
Quang cảnh hội thảo. Ảnh: Phương Hoa/TTXVN
Các đại biểu tập trung thảo luận làm rõ vị trí, vai trò của doanh nghiệp nhà nước trong sự phát triển của nền kinh tế Việt Nam và những vấn đề chung về nâng cao năng lực lãnh đạo của cấp uỷ trong doanh nghiệp nhà nước. Cơ chế lãnh đạo đơn vị và cấp uỷ, việc phân định rõ ràng vai trò lãnh đạo của cấp uỷ với vai trò quản trị kinh doanh của Hội đồng thành viên/Hội đồng quản trị và điều hành của Tổng giám đốc, nhằm đảm bảo tính thống nhất mà không can thiệp, chồng chéo.
Các đại biểu đánh giá, phân tích thực trạng năng lực lãnh đạo của cấp uỷ trong doanh nghiệp nhà nước thời gian qua; làm rõ những khó khăn, vướng mắc khi thực hiện tinh gọn bộ máy và thay đổi mô hình quản lý các tổ chức đảng trong doanh nghiệp nhà nước.
Trên cơ sở lý luận và thực tiễn trên, dưới góc độ khoa học, bước đầu đề xuất một số giải pháp góp phần nâng cao năng lực lãnh đạo của cấp uỷ đối với doanh nghiệp nhà nước trong tình hình mới hiện nay, như: Tiêu chí và cách thức lựa chọn cấp uỷ có trình độ, năng lực, phẩm chất đạo đức; các giải pháp tăng cường vai trò của cấp uỷ trong đánh giá, nâng cao chất lượng cán bộ; giải pháp xây dựng tổ chức đảng trong doanh nghiệp nhà nước và nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ, công tác phát triển đảng viên và phát triển đảng trong doanh nghiệp nhà nước; công tác kiểm tra giám sát của cấp uỷ trong doanh nghiệp nhà nước.
Ngoài ra, cần sớm ban hành Bộ tiêu chuẩn, Khung kiến trúc chuyển đổi số công tác đảng áp dụng thống nhất trong toàn khối doanh nghiệp nhà nước, làm cơ sở để các cấp ủy triển khai đồng bộ, tránh tình trạng "mỗi nơi một kiểu"; xây dựng cơ chế giao việc, gắn trực tiếp trách nhiệm của Bí thư chi bộ, cấp ủy viên với kết quả hoạt động sản xuất, kinh doanh của bộ phận phụ trách…
Vụ trưởng Vụ Cơ sở đảng, đảng viên Trần Viết Cường phát biểu tại hội thảo. Ảnh: Phương Hoa/TTXVN
Phát biểu kết luận, ông Trần Viết Cường, Vụ trưởng Vụ Cơ sở đảng, đảng viên, Ban Tổ chức Trung ương nhấn mạnh, sau hội thảo, Ban Chủ nhiệm đề tài nghiêm túc tiếp thu đầy đủ các ý kiến, kinh nghiệm, mô hình thực tiễn để hoàn thiện báo cáo tổng hợp, báo cáo tư vấn và báo cáo kiến nghị, trình lãnh đạo Ban Tổ chức Trung ương nghiên cứu, tham mưu Bộ Chính trị, Ban Bí thư ban hành các chủ trương, chính sách phù hợp.
Cùng với đó, Ban Chủ nhiệm đề tài tiếp tục làm sáng tỏ những vấn đề lý luận và thực tiễn về năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của cấp ủy, tổ chức Đảng trong doanh nghiệp nhà nước; xác định rõ vai trò, vị trí của doanh nghiệp nhà nước trong nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và trong quá trình xây dựng, phát triển đất nước. Đồng thời, phân tích kỹ lưỡng, đánh giá khách quan, toàn diện về thực trạng năng lực lãnh đạo của cấp ủy trong doanh nghiệp nhà nước; chỉ rõ mối quan hệ biện chứng giữa lãnh đạo của cấp ủy và quản trị, điều hành của doanh nghiệp, từ đó đề xuất cơ chế phối hợp chặt chẽ, hiệu quả hơn giữa Đảng ủy và Hội đồng quản trị, Tổng giám đốc. Cấp ủy, tổ chức Đảng và nhất là người đứng đầu phải thực sự nêu gương, phát huy trách nhiệm chính trị cao nhất, kiên định, kiên trì thực hiện các nghị quyết, chỉ thị, quy định của Trung ương về tăng cường xây dựng Đảng trong doanh nghiệp nhà nước, coi đây là yếu tố quyết định sự phát triển bền vững của doanh nghiệp…
Hội thảo sẽ là cơ sở quan trọng để các cơ quan có thẩm quyền tham khảo, nghiên cứu đề xuất, tham mưu với các cơ quan chức năng ban hành các chủ trương, chính sách và giải pháp đột phá, góp phần nâng cao năng lực lãnh đạo của cấp ủy đối với doanh nghiệp nhà nước.