Ông Jake Brunner, Quyền Trưởng đại diện IUCN tại Việt Nam phát biểu tại hội thảo.
Đây là hoạt động trong khuôn khổ dự án Xây dựng Mạng lưới theo dõi nhựa và sự xuất hiện của nhựa trong xã hội và môi trường (COMPOSE) và dự án Rác thải nhựa và Cộng đồng ven biển (MARPLASTICCs).
Theo thống kê của IUCN, hàng năm có khoảng 8 – 10 triệu tấn rác nhựa thải ra ngoài đại dương, tương đương một xe tải rác thải nhựa đổ ra biển trong một phút. Điều đáng nói, chỉ 1% lượng rác thải nhựa này được nhìn thấy, còn lại tồn tại dưới dạng vi nhựa, thẩm thấu vào nước và thức ăn gây nguy hại nghiêm trọng đến sức khỏe.
“Rác thải nhựa hàng năm giết chết khoảng một triệu loài chim biển và 100.000 các loài động vật biển có vú khác. Ô nhiễm nhựa tiêu tốn tối thiểu 13 tỷ USD/năm do những tác động tiêu cực lên hệ sinh thái biển”, Bà Bùi Thu Hiền, đại diện IUCN tại Việt Nam cho biết.
Theo ông Jake Brunner, Quyền Trưởng đại diện IUCN tại Việt Nam, kế hoạch hành động quốc gia về rác thải nhựa đã được phê duyệt, đây là một bước tiến quan trọng của Việt Nam. Mặc dù vậy, còn nhiều thách thức liên quan đến sản xuất, tiêu dùng và quản lý rác thải cần phải được giải quyết từ gốc của vấn đề.
Thông qua sáng kiến MARPLASTICCs, IUCN và Chương trình Môi trường Liên hợp quốc đã xây dựng “Hướng dẫn quốc gia về xác định điểm nóng ô nhiễm nhựa và xây dựng kế hoạch hành động. Ba yếu tố chính của khung phương pháp được xây dựng để hỗ trợ các nước trong đó có Việt Nam, bao gồm xác định các điểm nóng, ưu tiên các giải pháp can thiệp và tập trung vào xây dựng các công cụ để thực hiện các biện pháp đó. Theo kế hoạch, các phương pháp thực hiện và công cụ thực hiện sẽ được công bố vào cuối năm 2020.
Với sự hỗ trợ của Tổ chức Hợp tác Phát triển Quốc tế Thụy Điển (Sida), IUCN bắt đầu thực hiện dự án MARPLASTICCs từ năm 2017. Đây là dự án kéo dài 3 năm ở 5 quốc gia: Nam Phi, Mozambique, Kenya, Thái Lan và Việt Nam.
MARPLASTICCs sử dụng cách tiếp cận vòng đời để hỗ trợ chuyển dịch toàn cầu từ mô hình sản xuất – tiêu dùng – vứt bỏ, sang mô hình kinh tế nhựa tuần hoàn.
Nhựa được thải ra môi trường ở nhiều giai đoạn khác nhau trong vòng đời của nhựa. Nghiên cứu chỉ ra rằng, nguồn ô nhiễm từ sông đổ ra biển chiếm 10 - 20% tổng lượng ô nhiễm nhựa đại dương hàng năm. Dự đoán với tốc độ sản xuất như hiện nay, sẽ có khoảng 34.000 triệu tấn rác thải nhựa sẽ được sản xuất vào năm 2050.