Tháng tri ân ở Vị Xuyên Những ngày tháng bảy năm nay, Vị Xuyên mưa nhiều hơn nắng. Thế nhưng dòng người vẫn không ngừng đổ về Vị Xuyên, mảnh đất đã từng diễn ra nhiều trận đánh ác liệt trong cuộc chiến tranh bảo vệ biên giới năm 1979 - 1989. Nghĩa trang quốc gia Vị Xuyên trở thành nơi gặp gỡ của những gia đình là thân nhân liệt sỹ, những cựu chiến binh, những đồng đội cũ. Trong số đó, có nhiều người đã từng chiến đấu ngay tại mảnh đất Vị Xuyên, họ đến thăm và thắp hương tưởng nhớ những đồng đội của mình. Cũng có những người lính, dù chưa từng chiến đấu Vị Xuyên, nhưng cũng thường xuyên đến đây, để tưởng nhớ công ơn của các anh hùng đã ngã xuống vì bảo vệ Tổ quốc.
Cựu chiến binh Trần Tiến Xuân (bên phải) cùng cựu chiến binh Lê Ngọc Mai thắp hương tưởng nhớ đồng đội. |
Giữa nghĩa trang Vị Xuyên, tôi gặp chị Hương Ngân đang đứng lặng người trước một ngôi mộ liệt sỹ. Chị Ngân cho biết, chị đi từ Hà Nội đến đây, để thắp hương cho người cậu ruột, đã hy sinh trong cuộc chiến bảo vệ biên giới năm xưa. Chị Hương Ngân kể, khi cậu mất, chị còn rất bé, không biết gì về cậu. Sau này lớn lên, chị được gia đình cho xem ảnh, rồi kể rất nhiều chuyện về cậu, một người anh hùng trong gia đình tôi. “Lên đến đây, đứng trước mộ cậu, thắp hương cho cậu, tôi lại nhớ đến những câu chuyện gia đình kể về cậu. Và tôi cũng rất tự hào, khi mình có một người cậu anh hùng. Tôi cảm thấy mảnh đất này vô cùng thân quen, vì một phần máu thịt của người nhà tôi đã nằm ở đây”, chị Hương Ngân xúc động chia sẻ.
Trong hành trình lên Vị Xuyên đúng vào dịp tri ân liệt sỹ, tôi may mắn được gặp gỡ vợ chồng cựu chiến binh Trần Tiến Xuân - Đào Thị Đức Thắng. Những ngày này, vợ chồng ông thường xuyên có mặt ở nghĩa trang Vị Xuyên, có khi là cùng các cựu chiến binh thắp nén tâm nhang tưởng nhớ đồng đội, cũng có khi vợ chồng ông ra đó, chỉ với hy vọng, có thể gặp mặt những thân nhân của đồng đội mình đến thăm viếng, kể lại những ký ức của ông về cuộc chiến bảo vệ biên giới, mà ông là một trong những người đã có mặt.
Cựu chiến binh Trần Tiến Xuân kể, cho đến tận bây giờ, ông không thể quên trận chiến ác liệt ngày 12/7/1984. Trong trận chiến đó, rất nhiều đồng chí đã ngã xuống. “Khi đó, tôi vận chuyển những đồng đội bị thương của mình về tuyến sau điều trị. Có đồng chí bảo tôi “Anh ơi, cố đưa em về cứu chữa nhé”, nhưng vừa lên ô tô, đồng chí ấy đã nhắm mắt rồi. Có đồng chí khác thì cố nói cho tôi địa chỉ ở quê, nhờ tôi nếu còn sống, hãy về quê anh ấy một lần, nhắn với bố mẹ anh rằng: “Con của bố mẹ đã hy sinh cho Tổ quốc, bố mẹ hãy tự hào”. Sau này, tôi đã tìm về tận gia đình người đồng đội ấy, nói lại cho gia đình lời nhắn của anh...”, cựu chiến binh Trần Tiến Xuân bùi ngùi nhớ lại.
Đến nay, cựu chiến binh Trần Tiến Xuân cùng những người đồng đội của mình vẫn trăn trở, day dứt, vì đồng đội mình vẫn còn rất nhiều người nằm lại ở giữa rừng núi, dưới những khe sâu mà đồng đội chưa tìm được... “Vì đồng đội tôi nằm lại đây nhiều quá, tôi là người may mắn còn sống, nên tôi nghĩ còn sống ngày nào, sẽ phải tri ân các anh ngày ấy, từng phút từng giây. Vì vậy mà dù cả hai vợ chồng chúng tôi đều ở Vĩnh Phúc, nhưng chúng tôi vẫn quyết định ở lại lập nghiệp, sinh sống ở Hà Giang, để được ở gần đồng đội mình, để có thể thường xuyên qua lại thăm và thắp nén nhang cho các anh, cũng là để có thể dễ dàng giúp đỡ những thân nhân các liệt sỹ khi họ có việc cần hỗ trợ”, ông Trần Tiến Xuân nói. Và năm nào, hai vợ chồng ông Xuân, bà Thắng cùng các đồng đội của mình ở Vị Xuyên cũng đón hàng chục đoàn khách ghé thăm. Có đoàn là đồng đội đến thăm, cũng có đoàn, là gia đình liệt sỹ, đến nhờ ông bà, cùng đồng đội của mình hỗ trợ tìm kiếm mộ, cũng có người, chỉ đơn giản là tìm đến với mong muốn được nghe kể chuyện về trận chiến năm xưa.
Ấm áp nghĩa tình Trong những ngày tháng 7 này, Vị Xuyên trở nên ấm áp hơn, bởi nghĩa tình và các hoạt động đền ơn đáp nghĩa, tri ân liệt sỹ được diễn ra thường xuyên. Ông Nguyễn Đức Thắng, Chủ tịch Hội Cựu chiến binh huyện Vị Xuyên cho biết, hàng năm, vào dịp 27/7, UBND tỉnh Hà Giang, UBND huyện Vị Xuyên đều có nhiều chương trình, chính sách thăm hỏi, tặng quà, tri ân các anh hùng liệt sỹ. Hội Cựu chiến binh Vị Xuyên cũng vận động quyên góp kinh phí, hỗ trợ các gia đình thương binh, liệt sỹ, gia đình có công với cách mạng. Trung bình mỗi năm, Hội quyên góp được khoảng 40 triệu đồng, số tiền ấy được dùng để hỗ trợ các gia đình khó khăn con giống, vật nuôi, cây trồng để các gia đình có điều kiện phát triển kinh tế. Ngoài đóng góp ủng hộ, các hội viên còn hỗ trợ ngày công, giúp các gia đình chính sách sửa nhà, làm nhà...
Hội Nghệ sỹ trẻ Hà Nội thăm và tặng quà gia đình thương binh Trương Văn Đau tại thôn Đồng Cáp, thị trấn Vị Xuyên. |
Đây là công việc thường xuyên mà Hội Cựu chiến binh Vị Xuyên làm, để tri ân các anh hùng liệt sỹ ở Vị Xuyên. Không chỉ hội cựu chiến binh, mà nhiều đoàn thể khác như đoàn thanh niên, hội phụ nữ... cũng tổ chức nhiều hoạt động tri ân các anh hùng. Anh Trần Văn Quang, Phó Bí thư Đoàn xã Ngọc Linh, huyện Vị Xuyên cho biết, hưởng ứng phong trào đền ơn đáp nghĩa, uống nước nhớ nguồn, Đoàn Thanh niên xã Ngọc Linh tổ chức nhiều hoạt động thiết thực để giúp các gia đình liệt sỹ, gia đình có công với cách mạng, bà mẹ Việt Nam anh hùng.
Cụ thể, các đoàn viên thanh niên giúp các hộ gia đình cày cấy, quét dọn nhà cửa, xây chuồng lợn, đào hố rác, những gia đình nào đường đi vào nhà khó khăn, các đoàn viên lại tập trung giúp tu sửa đường... Hội Phụ nữ xã Phú Linh phối hợp với chi hội phụ nữ thôn Noong 2 tổ chức giúp đỡ gia đình Mẹ liệt sỹ Nguyễn Thị Luyền ngày công cấy lúa... Nhiều địa phương, cơ quan, đoàn thể ở khắp mọi miền Tổ quốc, cũng tổ chức những chuyến hành trình tri ân về Vị Xuyên. Như tỉnh Yên Bái, tỉnh Hải Dương, tỉnh Vĩnh Phúc...
Trong hành trình tri ân ấy, Hội Nghệ sỹ trẻ Hà Nội, Trung ương Đoàn Thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh, Hội Liên hiệp thanh niên thành phố Hà Nội đã tổ chức chương trình “Nơi ấm áp trái tim”, thắp nến tri ân, dâng hương tưởng niệm các anh hùng liệt sỹ ở nghĩa trang Vị Xuyên, tỏ lòng thành kính và biết ơn của thế hệ trẻ ngày hôm nay đối với các anh hùng liệt sỹ đã hy sinh cho sự nghiệp bảo vệ Tổ quốc. Hội Nghệ sỹ trẻ Hà Nội cũng vận động, quyên góp và trao tặng hơn 100 suất quà, trị giá trên 200 triệu đồng đến các gia đình thương binh, liệt sỹ, gia đình có công với cách mạng. Trao tặng một nhà tình nghĩa trị giá 70 triệu đồng cho gia đình mẹ liệt sỹ Vi Thị Chức ở thôn Nà Cọ, xã Kim Thạch, huyện Vị Xuyên.
Nghệ sỹ Đồng Long, Chủ tịch Hội Nghệ sỹ trẻ Hà Nội chia sẻ, trong những ngày cả nước đang hướng về các hoạt động đền ơn, đáp nghĩa, tri ân các anh hùng liệt sỹ, người có công với cách mạng, những nghệ sỹ trẻ của Hà Nội cùng với các nghệ sỹ chuyên nghiệp, không chuyên, các doanh nhân, nhà hảo tâm... cũng đều có chung một tấm lòng, hướng về những anh hùng liệt sỹ, những người đã hy sinh để bảo vệ Tổ quốc. Năm nay, nhân dịp kỷ niệm 70 năm Ngày Thương binh - Liệt sỹ, Hội Nghệ sỹ trẻ Hà Nội đã chọn Vị Xuyên là điểm đến để tổ chức các hoạt động tri ân của mình. Cũng từ những hoạt động tri ân này, để các nghệ sỹ trẻ, những người trẻ nhớ đến một giai đoạn lịch sử đấu tranh giữ nước anh hùng, bất khuất của dân tộc, để khơi gợi lòng yêu nước trong mỗi con người, đồng thời góp một phần sức lực của mình đối với cộng đồng, xã hội, góp phần lan tỏa những điều tốt đẹp trong cộng đồng.