Trao tặng quà cho lao động nghèo, gặp khó khăn do ảnh hưởng dịch bệnh COVID-19 tại phường Hiệp Thành, Quận 12. Ảnh minh họa: Xuân Khu/TTXVN
Theo Sở Lao động - Thương binh xã hội thành phố, Quyết định 08 quy định "Người sử dụng lao động là doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ kinh doanh có đăng ký kinh doanh có thuê mướn, sử dụng lao động làm theo thỏa thuận”. Điều này có thể hiểu là chỉ có doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ kinh doanh có đăng ký kinh doanh mới đề nghị hỗ trợ tiền thuê nhà cho người lao động. Như vậy, các loại hình còn lại như văn phòng đại diện; cơ quan, tổ chức được cơ quan có thẩm quyền cấp phép thành lập; các tổ chức hành nghề luật sư tại Việt Nam theo quy định của pháp luật; hội, hiệp hội doanh nghiệp được thành lập theo quy định của pháp luật... thì người lao động không thuộc đối tượng hỗ trợ.
Theo Quyết định 08, đối tượng được hỗ trợ tiền thuê nhà phải đang tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc tại tháng liền kề trước thời điểm doanh nghiệp lập danh sách lao động đề nghị hỗ trợ. Tuy nhiên, đối chiếu quy định thì một số trường hợp đang hưởng trợ cấp bảo hiểm xã hội, không phải đóng bảo hiểm xã hội gồm người lao động nghỉ việc hưởng trợ cấp thai sản, người lao động nghỉ việc hưởng chế độ ốm đau từ 14 ngày làm việc trở lên trong tháng. Do vậy, chưa xác định rõ 2 nhóm trên liệu có không thuộc đối tượng được hỗ trợ hay không.
Sở Lao động - Thương binh và Xã hội Thành phố cũng kiến nghị Bộ có hướng dẫn đối với đối tượng này để làm cơ sở cho cơ quan Bảo hiểm xã hội xác nhận.
Phương thức chi trả hỗ trợ tiền thuê nhà cho người lao động đang làm việc trong doanh nghiệp hay người quay trở lại thị trường lao động là giống nhau (chi trả hằng tháng). Tuy nhiên, Quyết định 08 quy định người lao động làm việc trong doanh nghiệp thì doanh nghiệp có thể đề nghị Bảo hiểm xã hội xác nhận gộp 2 tháng hoặc 3 tháng. Còn với người lao động quay trở lại thị trường lao động thì không có quy định xác nhận gộp. Như vậy, người sử dụng lao động có bắt buộc phải đề nghị hỗ trợ tiền thuê nhà theo từng tháng cho tháng tương ứng đề nghị, hay vẫn được đề nghị gộp tháng?
Quyết định 08 có hiệu lực thi hành kể từ ngày 28/3/2022 và quy định thời gian tiếp nhận hồ sơ chậm nhất đến hết ngày 15/8/2022. Theo Sở Lao động-Thương binh và Xã hội Thành phố, việc xác định thời gian người lao động được hỗ trợ tiền thuê nhà khi đủ điều kiện theo quy định kể từ ngày Quyết định 08 có hiệu lực hay được hỗ trợ bắt đầu từ tháng 2, tháng 3. Trong khi đó, TP Hồ Chí Minh có số lượng lớn lao động đang làm việc, có thuê mướn nhà trọ nên cần xác định đúng thời gian được hỗ trợ để bố trí ngân sách thực hiện chi trả chính xác.
Quyết định 08 cũng quy định trong 2 ngày kể từ ngày nhận được kinh phí của Ủy ban nhân dân thì doanh nghiệp phải chi ngay cho người lao động. Tuy nhiên, Quyết định này không đề cập đến việc xử lý vi phạm nếu người sử dụng lao động chậm chi cho người lao động.
Từ những vướng mắc trên, Sở Lao động - Thương binh và Xã hội thành phố đề nghị Bộ có hướng dẫn cụ thể để thống nhất quy định về hồ sơ thanh, quyết toán, giải quyết chính sách hỗ trợ tiền thuê nhà cho người lao động được kịp thời, theo đúng quy định.
TP Hồ Chí Minh dự kiến có hơn 1,1 triệu người lao động thụ hưởng gói hỗ trợ tiền thuê nhà cho công nhân, người lao động theo Quyết định 08, với kinh phí khoảng 2.000 tỉ đồng. Tuy nhiên, gần 2 tháng qua, Bảo hiểm xã hội TP Hồ Chí Minh mới chỉ nhận xác nhận hồ sơ cho trên 1.400 doanh nghiệp và trên 15.000 người lao động, bằng 0,01% con số dự kiến.