Chiến sĩ thuộc Sư đoàn 5 tham gia vệ sinh, nhặt rác tại Nghĩa trang Liệt sĩ Đồi 82 Tân Biên. Ảnh tư liệu: Thanh Tân/TTXVN
Theo ông Kiều Công Minh, Giám đốc Sở Kế hoạch và Đầu tư tỉnh Tây Ninh, Nghĩa trang liệt sĩ Đồi 82 được xây dựng từ năm 1989. Đây là nơi yên nghỉ của các anh hùng liệt sĩ ở mọi miền đất nước, hy sinh trong các cuộc chiến tranh bảo vệ Tổ quốc, các liệt sĩ quân tình nguyện Việt Nam hy sinh trong cuộc chiến tranh bảo vệ biên giới Tây Nam. Đồng thời, đây cũng là địa chỉ đỏ về nguồn, giáo dục truyền thống cách mạng cho thế hệ trẻ hôm nay và mai sau.
Hằng năm, nơi đây đón hơn 50 đoàn cán bộ lãnh đạo của Đảng, Nhà nước, các bộ, ngành Trung ương, các tỉnh, thành phố, các cơ quan, ban ngành, địa phương của tỉnh và trên 4.200 lượt thân nhân gia đình các liệt sĩ đến thăm viếng và tri ân. Tỉnh thường xuyên đầu tư kinh phí tu bổ và tôn tạo, nhưng do thời gian xây dựng đã lâu nên có nhiều hạng mục xuống cấp, khả năng mất an toàn kết cấu công trình và đồng thời ảnh hưởng đến mỹ quan chung của khu vực.
Cũng theo ông Kiều Công Minh, tại Hội nghị sơ kết thực hiện Đề án tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ giai đoạn 2016 - 2018, Ban Chỉ đạo 515 tỉnh Tây Ninh đã xác định hiện toàn tỉnh còn gần 5.000 hài cốt liệt sĩ đã hy sinh trên các chiến trường miền Nam và nước bạn Campuchia nhưng chưa tìm được hài cốt. Ban Chỉ đạo 515 tỉnh vẫn đang tiếp tục tìm kiếm và quy tập trong thời gian tới. Tuy nhiên, hiện nay tổng số lượng mộ tại Nghĩa trang liệt sĩ Đồi 82 đã an táng, bố trí đủ số lượng cho việc di dời, sắp xếp đối với các nghĩa trang phân tán nhỏ lẻ về Nghĩa trang liệt sĩ Đồi 82 nên sẽ không đáp ứng đủ theo Đề án tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ của Ban Chỉ đạo 515. Chính vì vậy, cần bổ sung xây mới khoảng 6.000 vỏ mộ để chuẩn bị cho công tác tìm kiếm, quy tập này trong thời gian tới, tạo sự cân đối trong bố trí tổng mặt bằng toàn khu vực nghĩa trang.
Mặt khác, việc phát triển đồng bộ, kết nối và khai thác hiệu quả tuyến du lịch về nguồn Di tích quốc gia Căn cứ Trung ương Cục miền Nam, du lịch cửa khẩu (cửa khẩu quốc tế Xa Mát, cửa khẩu quốc tế Tân Nam, cửa khẩu Chàng Riệc), du lịch sinh thái Vườn quốc gia Lò Gò - Xa Mát, Khu du lịch quốc gia núi Bà Đen, Tòa Thánh Cao Đài Tây Ninh trên cung đường quốc lộ 22B, hình thành một quần thể di tích lịch sử cách mạng, du lịch sinh thái, tâm linh của hành trình du lịch về nguồn, là chiếc cầu nối quá khứ với hiện tại và tương lai, góp phần phát triển du lịch tỉnh Tây Ninh thành ngành kinh tế quan trọng của địa phương.
Sau khi nâng cấp, Nghĩa trang liệt sĩ Đồi 82 sẽ đảm bảo đủ quy mô để an táng những hài cốt liệt sĩ hy sinh ở Campuchia mà tỉnh và Quân khu 7 đang tiếp tục tìm kiếm, quy tập; di dời đối với các nghĩa trang nhỏ lẻ về Nghĩa trang liệt sĩ Đồi 82. Đặc biệt, việc nâng cấp, xây dựng cải tạo nghĩa trang khang trang nhằm xứng tầm với quy mô, tầm vóc lịch sử và sự hy sinh cao quý của các anh hùng liệt sĩ.
Theo Sở Kế hoạch và Đầu tư tỉnh tây Ninh, dự án có tổng mức đầu tư dự kiến hơn 204,9 tỉ đồng từ nguồn ngân sách Trung ương hỗ trợ tối đa 160 tỉ đồng, phần còn lại cân đối từ ngân sách tỉnh. Dự án được nâng cấp trên diện tích khoảng 31,9 ha (gồm diện tích khu vực Nghĩa trang liệt sĩ Đồi 82 hiện trạng là 26,7 ha, khu vực Nghĩa trang liệt sĩ ngành Giao bưu - Thông tin R là 1,2 ha và khu vực dự kiến mở rộng khoảng 4,0 ha). Dự kiến thực hiện trong năm 2024 và hoàn thành vào năm 2027.
Theo đó, Nghĩa trang Đồi 82 nâng cấp các hạng mục: Cải tạo đường trục chính đi vào nghĩa trang; cải tạo, nâng cấp mộ chí hiện hữu; cải tạo nhà bia tưởng niệm Ban Kinh tài, nhà bia tưởng niệm ngành Giáo dục và Đào tạo, nhà bia tưởng niệm Dân y miền; Đài tưởng niệm thanh niên xung phong Giải phóng miền Nam; cải tạo hệ thống mương thoát nước hiện hữu; cải tạo hệ thống điện chiếu sáng; cải tạo Phù điêu đài tưởng niệm…; đồng thời xây mới gồm 6.000 vỏ mộ, đường nội bộ xung quanh khu vực mộ mới; bãi đỗ xe; cổng, hàng rào; nhà quản trang; nhà để đỉnh đồng, Đài tưởng niệm.
Chủ tịch UBND tỉnh Tây Ninh Nguyễn Thanh Ngọc cũng đã thống nhất chủ trương đầu tư nâng cấp Nghĩa trang liệt sĩ Đồi 82, với mục tiêu để nơi đây xứng với tầm vóc lịch sử và sự hy sinh cao quý của các anh hùng liệt sĩ, đáp ứng nguyện vọng của Đảng bộ, chính quyền và nhân dân Tây Ninh, đồng thời cũng là tâm nguyện của thân nhân liệt sĩ cả nước có người thân hy sinh đang yên nghỉ tại nghĩa trang này.