Nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước về sở hữu trí tuệ

Phó Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam Nguyễn Hữu Dũng, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của Quốc hội Nguyễn Thị Mai Phương và Giáo sư, Tiến sỹ Nguyễn Lân Dũng, Chủ nhiệm Hội đồng tư vấn Khoa học, Giáo dục và Môi trường Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, đồng chủ trì Hội nghị.

Thông tin về nội dung dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Sở hữu trí tuệ, bà Nguyễn Thị Mai Phương, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của Quốc hội cho biết, nội dung sửa đổi, bổ sung tập trung vào các nhóm chính sách lớn, gồm:

Bảo đảm quy định rõ về tác giả, chủ sở hữu quyền tác giả, người biểu diễn, chủ sở hữu quyền liên quan trong các trường hợp chuyển nhượng, chuyển giao quyền; khuyến khích tạo ra, khai thác và phổ biến sáng chế, kiểu dáng công nghiệp, thiết kế bố trí được tạo ra từ ngân sách nhà nước; tạo thuận lợi cho quá trình thực hiện thủ tục đăng ký và xác lập quyền; đảm bảo mức độ bảo hộ thỏa đáng và cân bằng; tăng cường hiệu quả hoạt động hỗ trợ về sở hữu trí tuệ; nâng cao hiệu quả của hoạt động thực thi quyền sở hữu trí tuệ; bảo đảm thi hành đầy đủ và nghiêm túc các cam kết quốc tế trong quá trình hội nhập.

Dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Sở hữu trí tuệ đã được Quốc hội thảo luận, cho ý kiến tại kỳ tại kỳ họp thứ 2 (tháng 10/2021) và được Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, cho ý kiến tại phiên họp thứ 8 (ngày 15/2/2022). Hiện dự thảo Luật đang tiếp tục được xin ý kiến góp ý của các nhà khoa học, chuyên gia, các tầng lớp nhân dân thông qua các hội nghị, hội thảo để hoàn thiện và tạo sự đồng thuận cao.

Góp ý kiến tại Hội nghị, Phó Giáo sư, Tiến sỹ Quách Sỹ Hùng, Phó Chủ nhiệm Hội đồng tư vấn Dân chủ - Pháp luật, Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cho rằng: Với tính chất hoàn toàn khác so với những tài sản hữu hình, thông thường, tài sản trí tuệ càng được sử dụng càng có xu hướng gia tăng giá trị. Việc sửa đổi Luật lần này cần bảo đảm bảo vệ được quyền lực trí tuệ đó. Theo ông Hùng, dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Sở hữu trí tuệ cần có sự thống nhất trong cách dùng từ "bảo vệ" và "bảo hộ" đối với các sáng chế, quyền sở hữu trí tuệ... nhằm đảm bảo tính đồng bộ xuyên suốt quá trình hoàn thiện luật. 

Theo Tiến sỹ Nguyễn Viết Chức, Phó Chủ nhiệm Hội đồng Tư vấn Văn hóa - Xã hội, Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Mặt trận Tổ quốc các cấp cần tích cực tuyên truyền, quy định để các tổ chức, cá nhân làm ra, sáng tạo ra sản phẩm phải đi đăng ký quyền sở hữu trí tuệ. Các cơ quan quản lý Nhà nước phải tạo điều kiện thuận lợi để các tổ chức, cá nhân đăng ký quyền sở hữu trí tuệ, tránh tình trạng như việc nhiều sản phẩm, hàng hóa của người Việt Nam đã bị nước ngoài đăng ký quyền sở hữu trí tuệ.

Phó Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam Nguyễn Hữu Dũng nhấn mạnh, qua 16 năm thi hành, Luật Sở hữu trí tuệ đã phát huy vai trò quan trọng trong việc điều chỉnh các quan hệ pháp luật đối với loại tài sản đặc biệt là tài sản trí tuệ. Luật Sở hữu trí tuệ đã được chỉnh sửa, bổ sung 2 lần vào năm 2009 và 2019, khi đó chủ yếu để đáp ứng các cam kết khi gia nhập Tổ chức Thương mại thế giới (WTO) và thi hành ngay khi Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) có hiệu lực.

Chính vì vậy, việc sửa đổi chưa tạo được động lực mạnh mẽ cho việc đầu tư vào hoạt động nghiên cứu, đổi mới sáng tạo; bộc lộ những bất cập, khó khăn, vướng mắc trong quá trình công nghiệp hóa và hiện đại hóa; chưa đáp ứng tốt yêu cầu của tình hình mới trong bối cảnh phát triển nền kinh tế thị trường và hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng của đất nước.

Do đó, việc sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Sở hữu trí tuệ lần này là yêu cầu cấp thiết đối với sự phát triển kinh tế - xã hội của Việt Nam và hội nhập kinh tế quốc tế sâu rộng; đáp ứng các quan điểm, nhiệm vụ, giải pháp, yêu cầu mới đề ra theo tinh thần Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng. 

Ông Nguyễn Hữu Dũng khẳng định: Thực hiện vai trò đại diện, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của nhân dân, Ban Thường trực Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam rất quan tâm tới việc tham gia xây dựng, hoàn thiện dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Sở hữu trí tuệ, với mong muốn nội dung sửa đổi, bổ sung lần này sẽ góp phần khuyến khích sự sáng tạo, bảo đảm tính ổn định, thống nhất, đồng bộ, minh bạch, khả thi của Luật; để quyền sở hữu trí tuệ được bảo vệ, thực thi hiệu quả; nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước về sở hữu trí tuệ, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội của đất nước.

Ghi nhận, đánh giá cao những ý kiến tâm huyết của các chuyên gia, nhà khoa học, Phó Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam Nguyễn Hữu Dũng cho biết, các đề xuất, góp ý tại Hội nghị sẽ được tổng hợp đầy đủ, toàn diện với tinh thần cầu thị, tiếp thu cao nhất, khẩn trương hoàn thiện văn bản góp ý gửi Ủy ban Pháp luật của Quốc hội để tổng hợp, báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến thông qua tại kỳ họp lần thứ 3 vào tháng 5/2022.