Sinh ra và lớn lên trong một gia đình theo đạo ở xứ đạo Phát Diệm, huyện Kim Sơn, tỉnh Ninh Bình, ngay từ nhỏ họa sỹ Trần Hòa Bình đã được cha mẹ giáo dục để bản thân nhận thức được rằng mình không chỉ là một con chiên của Chúa mà còn là một công dân, luôn phải làm tròn nghĩa vụ "kính Chúa, yêu nước".
Cha ông - họa sỹ Nam Phong cũng chính là người đã truyền đam mê, cảm hứng và tận tình chỉ dạy cho ông những nét vẽ đầu tiên. Cha ông là một giáo dân cả đời sống bình dị, hướng mọi người trong gia đình sống tốt đời đẹp đạo. "Đức mẹ Việt Nam" là bức tranh nổi tiếng nhất trong hàng nghìn bức tranh của họa sỹ Nam Phong đang được trưng bày tại Tòa thánh Vatican (Italy) đã làm nên tên tuổi của ông ở trong và ngoài nước.
Họa sĩ Trần Hòa Bình gần 50 năm vẽ tranh truyền thần Chủ tịch Hồ Chí Minh. Ảnh: vnexpress.net |
Họa sỹ Hòa Bình tâm sự, từ nhỏ đã được tiếp xúc với cọ vẽ, giấy vẽ và màu nên đối với ông hội họa cứ ngấm vào người như lẽ tự nhiên và bình dị nhất. Lớn lên ngoài việc học nghề từ cha, ông cũng thường xuyên mày mò, học hỏi trên sách vở, tài liệu để nghiên cứu, chiêm nghiệm về nghề vẽ.
Ngay từ nhỏ, bên cạnh hàng nghìn bức tranh về Chúa của cha, ông luôn có ấn tượng rất sâu sắc và kỳ lạ đối với những bức tranh truyền thần về Bác mà cha đã vẽ. Tuy nhiên cha ông từng dặn, vẽ tranh về Bác không đơn giản là đẹp hay xấu, giống hay không mà quan trọng là cái thần, là cảm xúc của chính người vẽ dựa trên hình ảnh chân thực về Bác. Chính vì vậy, mặc dù rất mong muốn được vẽ Bác nhưng đến năm 16 tuổi (năm 1971) ông mới có bức tranh truyền thần đầu tiên về Bác. Bức tranh đầu tiên của ông về Bác đã được đánh giá cao và đem lại cho ông giải thưởng hội họa của huyện Kim Sơn, tỉnh Ninh Bình lúc bấy giờ.
Hàng chục năm nay, tiệm tranh của ông vẫn nằm khiêm tốn ven quốc lộ. Cả tiệm tranh đều đậm chất hoài niệm về một thời bao cấp xưa của đất nước. Ông cho biết đây chính là nơi gìn giữ tâm huyết nghệ thuật của 3 thế hệ gia đình ông gắn bó với nghề vẽ tranh truyền thần.
Nhiều năm trong nghề, họa sỹ Hòa Bình luôn tự tích lũy kinh nghiệm trong hoạt động nghề nghiệp của mình để mỗi bức tranh về Bác luôn tốt hơn. Đến nay, ông cũng không còn nhớ được chính xác số lượng các bức tranh mình đã vẽ nhưng ông luôn ghi nhớ số lượng tranh đã vẽ về Bác.
Họa sỹ Hòa Bình cho biết thường thì ông mất 4 ngày để vẽ truyền thần một bức tranh về Bác bằng chất liệu sơn dầu với kích thước 70 x 90 cm. Theo ông, điểm khó nhất khi vẽ chân dung Bác chính là đôi mắt. Làm sao phải toát lên được cái thần trong ánh mắt của Bác, sự bình dị, gần gũi, thân thương nhưng cũng rất cương nghị. Đến nay, bức tranh lớn nhất ông vẽ về Bác có kích thước trên 2m do một khách hàng ở Ninh Bình đặt mua.
Là một giáo dân, họa sỹ Hòa Bình luôn tích cực tham gia vào các hoạt động của địa phương, thực hiện tốt phương châm “kính Chúa, yêu nước”, “Sống tốt đời, đẹp đạo”, góp phần xây dựng xứ đạo bình yên và giàu mạnh; đồng thời thực hiện tốt phong trào xây dựng xứ họ đạo gương mẫu, xây dựng giáo xứ giàu đẹp. Đến nay, dù đã ngoài 60 tuổi song đôi bàn tay của người họa sỹ tài hoa vẫn dẻo dai, khéo léo như ngày nào. Điều họa sỹ Hòa Bình luôn mong muốn là thế hệ sau này sẽ tiếp tục lưu giữ, duy trì và phát triển nghề vẽ tranh truyền thần đang ngày càng mai một.
Ông Nguyễn Huy Dũng, Trưởng phòng Văn hóa, Thông tin huyện Kim Sơn đánh giá cao những bức tranh truyền thần về Bác Hồ mà họa sỹ Hòa Bình đã thực hiện trong suốt những năm qua. Nhìn những bức tranh mà họa sỹ Hòa Bình vẽ về Bác có thể thấy tình yêu, lòng tôn kính mà họa sỹ dành cho Bác trong suốt cuộc đời mình. Ở Kim Sơn, họa sỹ Hòa Bình là một họa sỹ tiêu biểu nhất trong vẽ tranh về Bác.
Họa sỹ Hòa Bình tâm sự, một trong những điều khiến ông cảm thấy may mắn và hạnh phúc là ba người con của ông (2 trai, 1 gái) đều nối nghiệp ông cha. Các con ông cũng là những họa sỹ chuyên vẽ tranh truyền thần tại Hà Nội, trong đó có nhiều bức tranh về Bác như một cách gìn giữ nét đẹp truyền thống của gia đình.