Mưa lớn gây ngập sâu tại thành phố Đà Nẵng những ngày vừa qua. Ảnh: Đinh Văn Nhiều/TTXVN
Đa số nguyên nhân gây mưa trong tháng 12 là không khí lạnh và nhiễu động trong đới gió Đông hoặc bão và áp thấp nhiệt đới. Ví dụ từ 12 - 18/12/2016, từ Quảng Trị đến Ninh Thuận đã có mưa to, trọng tâm mưa từ Quảng Nam đến Phú Yên với lượng mưa phổ biến 400 - 600m đã gây ra lũ rất cao ở Bình Định).
Năm 2018 được dự báo không khí lạnh sẽ hoạt động mạnh, ở Trung Bộ trong tháng 12 năm 2018 sẽ còn xảy ra 1 - 2 đợt mưa lớn diện rộng và trong tháng cũng có khả năng xuất hiện lũ trên các sông ở Trung và Nam Trung Bộ.
"Chúng tôi xác định bài toán dự báo định lượng mưa là một bài toán khó, không chỉ đối với riêng Việt Nam mà còn trên toàn thế giới. Độ tin cậy trong dự báo định lượng mưa của các sản phẩm tham khảo hiện đại nhất hiện nay như radar, vệ tinh và mô hình dự báo số chỉ đủ độ tin cậy trong dự báo cực ngắn, tức dự báo trước vài giờ. Do đó, dự báo định lượng mưa chỉ được đưa ra trong các bản tin dự báo cực ngắn, từ 1 đến 3 giờ, mà không có trong các bản tin dự báo hàng ngày", Tiến sĩ Hoàng Phúc Lâm nhấn mạnh.
Theo dự báo, trong đêm 10 và ngày 11/12, các cơn mưa to đến rất to sẽ giảm nhanh ở khu vực ven biển Trung Bộ do gió Đông Bắc suy yếu. Tuy nhiên, từ chiều tối và đêm 11/12, một đợt không khí lạnh mới với cường độ mạnh sẽ tăng cường xuống nước ta. Từ khoảng ngày 12/12, các tỉnh ven biển Trung Bộ sẽ có mưa to trở lại. Khu vực trọng tâm mưa trong những ngày giữa tuần sẽ là các tỉnh từ Quảng Trị đến Phú Yên và đến cuối tuần có thể ảnh hưởng xuống cả khu vực Khánh Hòa.
Từ ngày 12/12, không khí lạnh lại tràn xuống ảnh hưởng tới khu vực ven biển Trung và Nam Trung Bộ, nhiều khả năng mưa to đến rất to trên diện rộng tiếp tục lặp lại trong các ngày giữa tháng 12/2018. Trong những ngày tới, trên các sông thuộc các tỉnh từ Quảng Trị đến Phú Yên có khả năng xuất hiện một đợt lũ với biên độ lũ lên ở thượng lưu từ 3 - 6m, hạ lưu từ 1 - 3m. Nguy cơ cao xảy ra lũ quét, sạt lở đất vùng núi và ngập úng cục bộ vùng trũng thấp tại các tỉnh trên.
Theo Tiến sĩ Hoàng Phúc Lâm, mùa bão năm nay tính đến hiện tại có 9 cơn bão và 4 áp thấp nhiệt đới, tương đương với trung bình nhiều năm (12 - 13 cơn bão và áp thấp nhiệt đới). Khu vực miền Trung thiếu nước trong mùa mưa có thể một phần do biến đổi khí hậu, phần nữa có thể là do hoạt động của các tác nhân gây mưa cho Trung Bộ trong mùa mưa là không mạnh do vào cuối năm ENSO đã chuyển từ pha trung tính sang pha El Nino.