"Tôi luôn nghĩ về Việt Nam và cố gắng làm tất cả những gì có thể cho Việt Nam, nhất là giúp các bạn sinh viên, nghiên cứu sinh Việt Nam sang Pháp học và làm việc, cũng như giúp đỡ các sinh viên Việt Nam tại Nhà Pháp luật Việt - Pháp, nơi tôi từng tham gia giảng dạy. Vì tôi là con dâu Việt Nam".
Đó là tâm sự của bà Joële Nguyễn Duy Tân, nhà giáo ưu tú, cựu giảng viên Đại học Paris 2 (Panthéon-Assas), trong lần gặp gỡ mới đây với các phóng viên TTXVN tại Pháp. Bà Joële luôn coi Việt Nam là quê hương thứ hai không chỉ vì mối quan hệ gia đình mà còn vì bà yêu mến và luôn hướng về đất nước này.
Đến thăm bà tại nhà riêng ở thành phố Cachan, chúng tôi cảm nhận bầu không khí ấm cúng, với cách bài trí cẩn thận, ngăn nắp và rất Việt Nam của bàn tay người phụ nữ luôn chăm chút và lo toan cho gia đình. Đúng như nhận xét của một số học trò từng theo học bà những khóa đầu tiên tại Nhà Pháp luật Việt - Pháp, "bà Joële là người phụ nữ Pháp mang nhiều tính cách của người phụ nữ Việt Nam".
|
Bà Joële (giữa) trò chuyện với phóng viên TTXVN tại Pháp. |
Bà Joële Nguyễn Duy Tân được giới học giả Pháp biết đến là một giáo sư luật nổi tiếng. Tuổi đã cao, nhưng bà thường xuyên góp mặt tại các buổi hội thảo lớn về luật quốc tế và tham dự các hoạt động của cộng đồng người Việt Nam tại Pháp. Bất cứ người Việt Nam nào lần đầu tiên gặp bà Joële cũng cảm thấy gần gũi và có thiện cảm với người phụ nữ nhỏ nhắn và luôn tươi cười này. Gia đình bà luôn mở rộng cửa đón những bạn trẻ cần sự giúp đỡ khi mới bỡ ngỡ đặt chân đến nước Pháp. Để rồi từ đó, các bạn trẻ tự giới thiệu với nhau về bà và số lượng các bạn sinh viên đến với bà ngày một đông. Họ đã nhận được ở bà và chồng bà - ông Nguyễn Duy Tân, nhiều sự giúp đỡ chân tình, từ giải thích những từ ngữ học thuật chuyên môn về luật đến tìm hiểu phong tục tập quán, thủ tục hành chính, luật pháp vốn dĩ rất phức tạp của Pháp… Bà thường xuyên sưu tầm những quy định luật pháp mới gửi cho các bạn học sinh, sinh viên để họ có thể cập nhật thêm những kiến thức mới tại nước sở tại.
Những năm 1992 - 2000, bà Joële, khi đó là Phó Giáo sư Đại học Paris 2, đã được giao phụ trách sinh viên Việt Nam. Giai đoạn 1992 - 1998, bà phụ trách công tác nghiên cứu khoa học, giáo dục, nhất là chương trình đào tạo cao học luật và tham gia thực hiện Hiệp định hợp tác liên chính phủ Pháp - Việt trong lĩnh vực này. Hiện nay bà đã nghỉ hưu nhưng vẫn được mời tham gia Hội đồng bảo vệ luận án tiến sĩ luật cho rất nhiều nghiên cứu sinh Việt Nam. Bà đã nỗ lực không ngừng, là một trong những người đặt nền móng gây dựng Nhà pháp luật Việt - Pháp tại Hà Nội, một địa chỉ nghiên cứu, đào tạo có uy tín ở Việt Nam. Bà cũng là thành viên của Ủy ban hợp tác Pháp luật đại diện các trường đại học của Pháp. Bà đã tham gia giảng dạy hai khóa đào tạo cao học Luật tại Đại học Luật Hà Nội, thực sự là "người thầy gần gũi và đáng kính" của nhiều thế hệ sinh viên luật Việt Nam.
Tâm sự với chúng tôi, bà Joële bày tỏ, không biết từ khi nào bà đã tin rằng mình là người Việt Nam từ tiền kiếp. Bà cũng say sưa kể về mối tình từ năm 1963 của bà với người đàn ông Việt Nam - ông Nguyễn Duy Tân. Ông chính là người đã đưa bà đến với Việt Nam qua những câu chuyện ông kể về đất nước mình. Đặc biệt, bà đã làm Luận án tiến sĩ nghiên cứu về khía cạnh luật quốc tế trong cuộc chiến tranh phi nghĩa của Pháp và Mỹ tại Việt Nam và đã bảo vệ thành công luận án này đúng vào ngày đất nước Việt Nam hoàn toàn giải phóng 30/4/1975. Đây cũng là bản luận án được đánh giá là "xuất sắc nhất" ở Pari trong năm đó.
Với những đóng góp to lớn cho việc xây dựng ngành tư pháp Việt Nam cũng như thúc đẩy sự hợp tác pháp luật Việt - Pháp, ngày 22/2/2001, bà Joële đã vinh dự được Bộ trưởng Tư pháp Việt Nam Nguyễn Đình Lộc trao tặng Huy chương Vì sự nghiệp tư pháp.
Bài và ảnh: Lê Hà - Trung Dũng (P/v TTXVN tại Pháp)