Tính lũy tiến tiền làm thêm giờ
Ông Lê Đình Quảng, Phó trưởng ban Quan hệ lao động, Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam cho rằng, làm thêm giờ là vấn đề luôn được người lao động và doanh nghiệp đặc biệt quan tâm, nhất là ở các doanh nghiệp sản xuất, gia công hàng xuất khẩu.
Lĩnh vực may mặc chịu nhiều sức ép về làm thêm giờ. Ảnh: XM.
Dù vậy, trong bối cảnh hiện nay, làm thêm giờ phải đặt trên nhiều yếu tố; từ sức khỏe, việc làm, an toàn lao động... nhất là các quyền lợi của người lao động phải được đảm bảo và tương quan phù hợp với xu thế của thế giới là giảm giờ làm và tăng thời gian nghỉ ngơi.
“Do đó, việc tăng thời gian làm thêm giờ cần sự hài hòa, trong đó, cùng với việc nới thời gian làm thêm thì cũng tăng lũy tiến số tiền làm thêm để người lao động được lợi”, ông Lê Đình Quảng chia sẻ.
Cũng theo ông Quảng, trên thực tế, giờ làm việc chính thức của người lao động Việt Nam hiện nay cũng đang ở mức khá cao, với 48 giờ/ tuần, trong khi thời gian nghỉ lễ, tết hằng năm lại ở mức trung bình thấp (chỉ 10 ngày). Tuy nhiên, trong bối cảnh tiền lương tối thiểu còn thấp và đời sống của một bộ phận người lao động chưa được cải thiện nhiều, thì làm thêm là yêu cầu cần thiết của người lao động.
Bày tỏ quan điểm về vấn đề này, bà Đàm Thị Vân Thoa, Phó ban Chính sách - Pháp luật, Hội Liên hiệp phụ nữ Việt Nam cho rằng, quy định mở rộng khung thỏa thuận về giờ làm thêm tối đa trong những trường hợp đặc biệt không quá 400 giờ trong năm là phù hợp với tình hình phát triển kinh tế, đáp ứng yêu cầu của một bộ phận người lao động để tăng thu nhập tốt hơn.
Tuy nhiên, để bảo đảm tính cạnh tranh của các doanh nghiệp trên thị trường cũng như sự linh hoạt trong việc sắp xếp và huy động nhân công của nhóm doanh nghiệp thâm dụng lao động, theo bà Thoa cần nghiên cứu các giải pháp giảm thiểu tối đa những tác động tiêu cực của việc tăng thời gian làm thêm giờ như: sẽ giảm thời gian nghỉ ngơi, ít có cơ hội cải thiện đời sống tinh thần...
Trong khi đó, ông Phạm Minh Huân, nguyên Thứ trưởng Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội (LĐ-TB&XH) cho biết, trong việc sửa đổi Bộ luật Lao động lần này, điều cần tính tới là cân bằng giữa người lao động và chủ doanh nghiệp. Nếu nghiêng về bên nào, cũng sẽ dẫn tới khó khăn cho bên còn lại, đơn cử như nếu nghiêng về người lao động sẽ khiến doanh nghiệp Việt Nam đã khó khăn càng khó khăn hơn, khi chi phí lao động tăng cao.
Có chính sách tiền lương thỏa đáng
"Chính sách tiền lương phải phù hợp để doanh nghiệp không lợi dụng làm thêm giờ nhằm trả lương cho người lao động thấp bằng mức lương tối thiểu, khiến đời sống của người lao động khó khăn hơn, thậm chí buộc người lao động không có sự lựa chọn nào ngoài việc phải tự nguyện làm thêm giờ mới có thu nhập để đủ trang trải cuộc sống", ông Lê Đình Quảng lưu ý.
Liên quan đến đề xuất bỏ giới hạn giờ làm thêm 30 giờ/tháng, đại diện Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam cho rằng không nên. "Chúng tôi cũng không đồng tình với việc bỏ trần làm thêm giờ theo tháng bởi vì rõ ràng nâng giờ làm thêm trong năm nhưng lại bỏ trần làm thêm theo tháng thì rất dễ xảy ra tình trạng người sử dụng lao động huy động làm thêm liên tục trong một khoảng thời gian làm ảnh hưởng đến sức khỏe của người lao động. Do đó, chúng tôi tiếp tục đề nghị nên duy trì giờ làm thêm theo tháng, nhưng có thể nới rộng hơn 30 giờ", ông Lê Đình Quảng đề xuất.
Bộ luật Lao động hiện hành quy định số giờ làm thêm tối đa của người lao động không quá 50% số giờ làm việc bình thường/ngày, 30 giờ/tháng và tổng số không quá 200 giờ/năm. Trường hợp đặc biệt do Chính phủ quy định thì được làm thêm giờ không quá 300 giờ/năm, tuy nhiên, doanh nghiệp phải thông báo với cơ quan quản lý nhà nước về lao động cấp tỉnh.
Ban soạn thảo dự án Bộ luật Lao động sửa đổi đã nhận được nhiều ý kiến đề xuất mở rộng khung thỏa thuận về giờ làm thêm lên 400 giờ/năm để đáp ứng nhu cầu sử dụng lao động và tăng sự linh hoạt trong bố trí sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp.
Theo đại diện Ban soạn thảo Bộ Luật Lao động sửa đổi, với thời gian làm thêm giờ, tiền lương làm thêm giờ phải cao hơn tiền lương giờ làm việc tiêu chuẩn, ít nhất bằng 150% nếu làm thêm giờ vào ngày thường, 200% nếu làm việc vào ngày nghỉ hàng tuần và 300% nếu làm việc vào ngày nghỉ lễ, Tết (Điều 99 dự thảo Bộ luật). Ngoài ra, dự thảo bổ sung quy định. Việc trả lương lũy tiến cao hơn mức trên thì do hai bên thỏa thuận.