Một điều phi lý là chính khu đất rộng 5,8 ha do dân tự khai hoang từ năm 1977 đến nay nhưng lại không được phép canh tác. Chính quyền địa phương kiên quyết thu hồi diện tích này mà không có bất kỳ thủ tục pháp lý nào theo quy định. Tình trạng trên đang gây mất trật tự, bức xúc trong dư luận địa phương, cần được chính quyền các cấp tỉnh Lâm Đồng quan tâm, giải quyết.
Chưa thu hồi đất đã cấm người dân canh tác
Theo đơn trình bày của ông Hoàng Duy Thiệu, sinh năm 1952, ngụ tại số 41 thôn Lạc Nghiệp, xã Tu Tra, huyện Đơn Dương, là người đại diện cho 38 hộ dân: "Sau năm 1975, theo chủ trương của Đảng và Nhà nước, chúng tôi đi khai hoang, xây dựng kinh tế mới tại vùng đất này từ năm 1977. Đến năm 1980, Nhà nước tổ chức thành lập Tập đoàn sản xuất nông nghiệp, 38 hộ dân đã góp đất để thành lập Tập đoàn II - thôn Lạc Nghiệp. Tập thể tập đoàn viên thôn Lạc Nghiệp có 5,8 ha đất khai hoang từ năm 1977. Đến năm 1991, diện tích đất này được UBND huyện Đơn Dương cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho Tập đoàn II - thôn Lạc Nghiệp.
Từ đó đến nay, các hộ dân vẫn canh tác liên tục và chấp hành đúng Luật Đất đai, thực hiện việc cải tạo đất, nâng cao năng suất, qua đó đời sống người dân trong khu vực được ổn định. Đến năm 2010, UBND xã Tu Tra đồng ý cho một số tập đoàn viên thuê lại một số diện tích đất để có vốn đối ứng xây dựng các công trình phúc lợi của địa phương như đường đi, nhà sinh hoạt cộng đồng… Đến ngày 20/7/2016, sau khi hết hạn thuê đất, chúng tôi đã thống nhất lấy số đất này chia lại cho từng lao động trong tập đoàn như trước đây."
Nhưng đến ngày 25/7/2016, UBND xã Tu Tra ra Thông báo số 31/TB-UBND về việc “Tạm ngừng canh tác" ở diện tích trên để phục vụ công tác thanh tra do Trưởng thôn bị tố cáo tự ý lấy đất của Tập đoàn cho thuê. Tính đến nay đã gần 2 năm đất bỏ hoang, cỏ tốt um tùm, trong khi đó người dân không có đất để sản xuất, đời sống nhân dân gặp nhiều khó khăn. Trước thực trạng đó, chúng tôi đã nhiều lần kiến nghị lên UBND xã Tu Tra, huyện Đơn Dương và UBND tỉnh Lâm Đồng, nhưng vẫn không được giải quyết. Nguyện vọng của tập thể nhân dân là sớm lấy lại số đất này tiếp tục canh tác ổn định cuộc sống…”
Theo ông Hoàng Duy Thiệu, suốt gần hai năm qua người dân rất khốn đốn, không có đất sản xuất phải đi làm thuê, người dân đã nhiều lần gửi đơn kiến nghị lên UBND tỉnh về sự việc trên, đến nay chưa được giải quyết thỏa đáng.
“Ngày 29/03/2018, UBND huyện Đơn Dương ra thông báo, cho phép UBND xã Tu Tra lấy đất của chúng tôi cho một số cá nhân, thuê và đấu thầu. Người dân không chấp nhận, vì đất đó là thành quả chính đáng của họ và đang bị đe dọa lấy đi” – ông Thiệu cho biết.
Theo ông Lương Văn Quý, thôn Lạc Nghiệp xã Tu Tra, gần đây, thấy đất để hoang hóa, cỏ mọc tốt, nhân dân trong thôn đã tổ chức phát cỏ chuẩn bị canh tác trên thửa đất trên, thì bị lực lượng Công an xã, Công an huyện đến ngăn cản, gây bức xúc trong nhân dân vì diện tích đất này là “mồ hôi nước mắt” của tập thể nhân dân thôn Lạc Nghiệp”.
Sai quy trình quản lý đất
Trước tình hình trên, ngày 21/5/2018, UBND huyện Đơn Dương tổ chức cuộc họp dân do ông Đinh Ngọc Hùng, Chủ tịch UBND huyện Đơn Dương chủ trì. Tại cuộc họp, đại diện cho gần 40 hộ dân có đất tại thôn Lạc Nghiệp xã Tu Tra đã nêu lên những nguyện vọng của mình là tiếp tục được canh tác và chia lại diện tích đất trên cho từng lao động trong Tập đoàn như trước đây.
Tuy nhiên, kết thúc buổi làm việc ông Đinh Ngọc Hùng kết luận, lý do thu hồi đất là dựa trên kết luận của thanh tra huyện Đơn Dương, người dân thôn Lạc Nghiệp đã sai phạm trong việc quản lý đất đai, cho người khác thuê đất, không canh tác trong thời gian dài. Trong khi đó, ông Lương Văn Quý, thôn Lạc Nghiệp, cho rằng từ năm 1989 – 2004, Trưởng thôn đã tự ý giao cho 4 hộ dân trong làng thuê, người dân không đồng ý với việc trưởng thôn tự ý cho thuê đất đã khiếu nại đến các cấp.
“Về sự việc Trưởng thôn Lạc Nghiệp tự ý cho thuê đất, sử dụng tiền sai mục đích, người dân đã có đơn tố giác Ban thôn Lạc Nghiệp ngày 18/7/2014, tuy nhiên chính quyền địa phương xã Tu Tra đã “quan liêu” không báo cáo lên huyện kịp thời". Ông Đinh Ngọc Hùng khẳng định tại buổi làm việc.
Nội dung tố cáo trưởng thôn Lạc nghiệp, xã Tu Tra tự ý cho thuê 5,8 ha đất của Tập đoàn sản xuất nông nghiệp số 2 là trái quy định pháp luật từ năm 2012 đến nay. Sau khi nhận được đơn của người dân, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an huyện Đơn Dương đã tiến hành kiểm tra xác minh và thông báo kết quả tố giác tội phạm như sau: Ông Phan Tân Định, Trưởng thôn năm 2012 và Ban thôn Lạc Nghiệp đã cho thuê đất của Tập đoàn sản xuất nông nghiệp số 2 thôn Lạc Thạnh trái quy định của pháp luật, vi phạm quy chế dân chủ, không tổ chức họp dân trước khi cho thuê đất, tự ý cho người nhà mua đất, sử dụng số tiền cho thuê đất vào mục đích cá nhân.
Tuy nhiên, huyện Đơn Dương không xử lý hình sự đối với ông Phan Tấn Định và Ban thôn Lạc Nghiệp mà chỉ xử lý hành chính”. Đồng thời, không khởi tố vụ án hình sự đối với vụ việc trên.
Tại buổi làm việc, phóng viên TTXVN đã đặt câu hỏi, UBND huyện Đơn Dương đã có quyết định thu hồi khu đất 5,8 ha của tập đoàn thôn Lạc Nghiệp này chưa? Nếu chưa thì người dân có gì sai khi canh tác trên đất của mình? các Tập đoàn khác trên địa bàn cũng có quá trình sử dụng đất như vậy, vì sao họ vẫn được sử dụng bình thường, riêng khu đất này lại bị cấm sử dụng, như vậy đã công bằng chưa? Tuy nhiên ông Đinh Ngọc Hùng đã từ chối trả lời những câu hỏi trên.
Theo luật sư Lê Cao Tánh, Văn phòng Luật sư Bá Tánh, Đoàn Luật sư tỉnh Lâm Đồng cho rằng, cán bộ chính quyền địa phương (cấp thôn, xã ) đã làm sai quy định của Luật Đất đai - tức là đồng ý cho thuê đất trong thời gian dài mà không xử lý, người dân không đủ chức năng quyền hạn cho người khác thuê đất. Nên việc UBND huyện Đơn Dương cho rằng người dân vi phạm Luật Đất đai trong việc quản lý, sử dụng là chưa đúng. Hiện tại về mặt pháp lý, cơ quan chức năng chưa ra quyết định giải thể Tập đoàn Lạc Nghiệp thì những người dân trong tổ chức này vẫn có quyền hợp pháp đối với lô đất 5,8 ha (đã được cấp quyền sự dụng đất). Bên cạnh đó, UBND huyện Đơn Dương chưa có quyết định thu hồi đất và phương án đền bù cho người dân mà đã cấm người dân canh tác là sai quy định của Nhà nước.