Điều này gây ảnh hưởng đến các quyền lợi hợp pháp, chính đáng của người lao động, phát sinh mâu thuẫn giữa người lao động và người sử dụng lao động, gây tâm lý bất an cho nhiều người. Đây cũng là một trong những nguyên nhân cơ bản khiến lao động bỏ việc, đơn phương chấm dứt hợp đồng để chuyển sang doanh nghiệp khác có thu nhập cao hơn hoặc dừng việc tập thể để đòi quyền lợi.
Tư vấn chính sách bảo hiểm. Ảnh: TTXVN |
Theo Báo cáo của Sở Lao động, Thương binh và Xã hội tỉnh Vĩnh Phúc: Đến nay, toàn tỉnh hiện có 3.119 doanh nghiệp báo cáo về tình hình sử dụng lao động, với trên 124.400 lao động. Trong đó, 38 doanh nghiệp có vốn nhà nước, sử dụng gần 5.000 lao động; 146 doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài, sử dụng trên 61.500 lao động; 2.935 doanh nghiệp dân doanh, sử dụng trên 57.800 lao động. Toàn tỉnh Vĩnh Phúc có 89 doanh nghiệp đã báo cáo tuyển dụng lao động với hơn 7.400 lao động và các doanh nghiệp này cũng chấm dứt gần hợp đồng với 4.900 lao động...
Thời gian qua, các doanh nghiệp nêu trên thường xuyên thông báo tuyển dụng lao động, nhưng công tác tuyển dụng gặp nhiều khó khăn do cùng lúc nhiều doanh nghiệp thông báo, mời gọi để tuyển lao động. Khó tuyển dụng một phần là do các tỉnh, thành xung quanh Vĩnh Phúc đang thành lập nhiều doanh nghiệp, xây dựng các khu công nghiệp quy mô, do đó cần nhiều lao động. Đặc biệt, vấn đề cốt lõi trong tuyển dụng hiện nay là lương và thưởng cho lao động phổ thông hiện nay. Tính cả làm thêm giờ thường xuyên thì người lao động mới chỉ được trên 4 triệu đồng/người/tháng - mức còn thấp; đồng thời việc nợ BHXH xảy ra ở rất nhiều doanh nghiệp khiến người lao động từ chối làm việc.
Chỉ tính riêng 6 tháng đầu năm 2015, cơ quan chức năng tại Vĩnh Phúc tiến hành thống kê, rà soát 125 doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh thấy rằng số tiền nợ BHXH bắt buộc lên tới gần 52 tỷ đồng và có tới 30 doanh nghiệp nợ trên 12 tháng. Trong đó, có 12 doanh nghiệp nhà nước nợ gần 31 tỷ đồng; 20 doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài nợ hơn 7,5 tỷ đồng; 93 doanh nghiệp dân doanh nợ hơn 13,5 tỷ đồng. Theo Bảo hiểm xã hội tỉnh, những năm trước nợ BHXH bắt buộc cũng phức tạp. Đến hết tháng 6/2014, trên địa bàn tỉnh có 77 doanh nghiệp nợ đọng bảo hiểm xã hội, với số tiền gần 49 tỷ đồng.
Từ năm 2013 đến nay, ngoài đẩy mạnh công tác tuyên truyền, rà soát, sửa đổi, bổ sung các quy trình, quản lý bảo hiểm, Bảo hiểm xã hội tỉnh Vĩnh Phúc đã khởi kiện ra tòa hàng chục đơn vị, doanh nghiệp có thời gian nợ đọng bảo hiểm từ 3-79 tháng. Tuy nhiên, vì nhiều lý do, việc kiện tụng, để tòa chấp thuận đơn kiện và buộc doanh nghiệp phải thi hành án đóng bảo hiểm xã hội, trả nợ cho người lao động gặp rất nhiều vướng mắc. Các doanh nghiệp biện nhiều lý do sản xuất khó khăn nên không có tiền chi trả cho người lao động, nợ lương, nợ BHXH...
Tại một số cuộc họp, tiếp xúc cử tri gần đây tại tỉnh, có những ý kiến cho rằng: Công tác xử lý nợ đọng bảo hiểm xã hội phải quyết tâm hơn, làm rõ nguyên nhân vì đâu mà nợ đọng BHXH kéo dài. Nếu các doanh nghiệp khó khăn mới nợ đọng BHXH là chưa đầy đủ, trên thực tế việc chiếm dụng quỹ BHXH dễ hơn nhiều so với việc làm các thủ tục vay ngân hàng, thậm chí không cần giấy tờ, không cần thế chấp, không cần thẩm định… nên các doanh nghiệp đã tận dụng nguồn vốn này sản xuất, kinh doanh.
Để giải quyết những vấn đề phức tạp, nan giải, thời gian gần đây BHXH tỉnh đã thực hiện nghiêm quy trình, quy định về quản lý thu BHXH, bảo hiểm y tế, bảo hiểm tự nguyện; kịp thời đối chiếu, thông báo tình hình đóng, chưa đóng và chậm đóng BHXH, bảo hiểm y tế và bảo hiểm tự nguyện cho các đơn vị, doanh nghiệp sử dụng lao động. Cùng với đó, BHXH ảo tỉnh Vĩnh Phúc cung cấp danh sách các đơn vị nợ đọng BHXH cho Thanh tra Sở Lao động, Thương binh và Xã hội để phối hợp xử lý đã đạt được hiệu quả ban đầu. Tuy nhiên, hiện nay nhiều người lao động và quản lý cho rằng, để công tác thu nộp BHXH đạt hiệu quả cao thì Bảo hiểm xã hội Việt Nam, các cơ quan chức năng ở Vĩnh Phúc tiếp tục đôn đốc, có các giải pháp mạnh hơn nữa, thực hiện minh bạch hóa và công khai danh tính các đơn vị nợ BXXH kéo dài..,