Trước đó, ngày 26/6, Trạm Kiểm lâm Nà Dường tổ chức tuần tra; trong quá trình kiểm tra tuần rừng tại Khu bảo tồn thiên nhiên Kim Hỷ đã phát hiện một cá thể nghi là Voọc đen má trắng đang xuống bìa rừng để kiếm ăn. Cá thể này có đặc điểm đuôi dài, thân lông màu đen, hai bên má trắng. Khi phát hiện người, cá thể Voọc đã bỏ lên núi đá.
Do địa hình cách xa, rừng rậm rạp nên Tổ công tác đã không quay, chụp được hình ảnh. Sau khi cá thể Voọc này chạy lên núi đá, hướng về phía con vật đi lên có nhiều tiếng kêu vọng lại, nghi là các cá thể trong đàn báo hiệu cho nhau.
Ông Lê Xuân Diệu, Hạt trưởng, Phụ trách Ban Quản lý Khu bảo tồn thiên nhiên Kim Hỷ cho biết, nhận được tin báo từ Trạm Kiểm lâm Nà Dường, lãnh đạo Ban Quản lý Khu bảo tồn thiên nhiên Kim Hỷ đã chỉ đạo xác minh sự việc.
Qua xác minh, một số hộ dân trong thôn Nà Lẹng, xã Văn Lang (huyện Na Rì) cho biết, quá trình đi làm nương thỉnh thoảng có thấy đàn Vọoc khoảng 5 đến 6 con, xuất hiện vào khoảng tháng 4. Thậm chí có người còn được chứng kiến một cá thể Voọc chạy đuổi theo xe máy của người đi đường.
Lãnh đạo Ban Quản lý Khu bảo tồn thiên nhiên Kim Hỷ thông tin, qua thời gian theo dõi, thăm nắm tình hình, trưa 10/7, Ban Quản lý Khu bảo tồn thiên nhiên Kim Hỷ đã phát hiện, chụp ảnh, quay video cận cảnh đối với một cá thể Voọc và xác định chính xác là loài Voọc đen má trắng. Đây cũng là lần đầu tiên Voọc má trắng được phát hiện tại Khu bảo tồn thiên nhiên Kim Hỷ.
Ngay khi phát hiện loài động vật hiếm, Ban Quản lý Khu bảo tồn thiên nhiên Kim Hỷ đã phối hợp với lãnh đạo UBND xã Văn Lang (huyện Na Rì) tổ chức tuyên truyền tới mọi người dân trên địa bàn xã và chỉ đạo Trạm Kiểm lâm Nà Dường tăng cường tuần tra, nhất là khu vực có Vọoc xuất hiện; tổ chức cắm biển cấm săn bắt động vật hoang dã, tuyên truyền để người dân không xua đuổi cũng như có hành vi gây tổn hại đến các cá thể Vọoc. Ban Quản lý Khu bảo tồn thiên nhiên Kim Hỷ đã tập trung xây dựng kế hoạch để bảo vệ đối với loài linh trưởng hiện đang có nguy cơ bị tuyệt chủng cao này.