Nhà văn Hoàng Phủ Ngọc Tường đã qua đời sau nhiều năm bị tai biến. Ảnh: PV/Vietnam+
Nhà văn Hoàng Phủ Ngọc Tường sinh năm 1937 ở Huế, quê gốc làng Bích Khê, xã Triệu Long, huyện Triệu Phong, tỉnh Quảng Trị. Thuở nhỏ, ông sống và học tập ở Huế. Từ năm 1960, sau khi học hết trung học ở Huế, Hoàng Phủ Ngọc Tường chuyển vào học khóa I Ban Việt Hán - Trường Đại học Sư phạm Sài Gòn. Trở về Huế ông tiếp tục học và tốt nghiệp Cử nhân Triết học Trường Đại học Văn khoa Huế năm 1964.
Khoảng thời gian từ năm 196 0- 1966, Hoàng Phủ Ngọc Tường còn giảng dạy tại Trường Quốc học Huế, tham gia phong trào học sinh, sinh viên và giáo chức yêu nước. Sau đó, ông thoát ly lên chiến khu chống Mỹ, hoạt động trên mặt trận văn nghệ cho đến ngày đất nước hòa bình thống nhất năm 1975. Ông được kết nạp vào Hội Nhà văn Việt Nam từ năm 1978.
Nhà văn Hoàng Phủ Ngọc Tường từng giữ chức Tổng thư ký Hội Văn học Nghệ thuật Bình Trị Thiên, Chủ tịch Hội Văn học Nghệ thuật Quảng Trị, Tổng biên tập Tạp chí Cửa Việt.
Hoàng Phủ Ngọc Tường là một trong những nhà văn chuyên về bút ký. Một số tác phẩm tiêu biểu của ông có thể kể đến như “Ngôi sao trên đỉnh Phu Văn Lâu” (1971), “Rất nhiều ánh lửa” (1979), “Ai đã đặt tên cho dòng sông” (1984, từng được đưa vào giảng dạy trong sách giáo khoa ngữ văn lớp 12), “Bản di chúc của cỏ lau” (truyện ký, 1984), “Hoa trái quanh tôi” (1995), “Huế - di tích và con người” (1995), “Rượu hồng đào chưa uống đã say” (truyện ký, 2001), “Trịnh Công Sơn và cây đàn lyre của hoàng tử bé” (bút ký văn hóa, 2005), “Miền cỏ thơm” (2007)… Ngoài ra, ông còn sáng tác thơ và viết nhàn đàm.
Một trong những tác phẩm nổi tiếng của ông là “Ai đã đặt tên cho dòng sông”, viết năm 1981, được đưa vào giảng dạy trong chương trình ngữ văn phổ thông.
Nhà văn Hoàng Phủ Ngọc Tường đã được trao nhiều giải thưởng và tặng thưởng văn học như: Giải thưởng Văn học Hội Nhà văn Việt Nam cho tác phẩm “Rất nhiều ánh lửa” (1980 - 1981); Tặng thưởng Văn học Ủy ban toàn quốc Liên hiệp Các hội Văn học nghệ thuật Việt Nam năm 1999, 2008; Giải A Giải thưởng văn học nghệ thuật Cố đô (1998 - 2003)…
Năm 2007, nhà văn Hoàng Phủ Ngọc Tường được trao Giải thưởng Nhà nước về văn hóa nghệ thuật, cùng đợt với vợ là nhà thơ Lâm Thị Mỹ Dạ.
Trước đó, ngày 6/7/2023, nhà thơ Lâm Thị Mỹ Dạ, vợ nhà văn Hoàng Phủ Ngọc Tường đã qua đời, thọ 75 tuổi.
Gia đình và các văn nghệ sỹ sẽ tổ chức lễ tưởng niệm nhà văn Hoàng Phủ Ngọc Tường và nhà thơ Lâm Thị Mỹ Dạ vào ngày 30 - 31/7 tại Hội Văn học nghệ thuật Thừa Thiên - Huế.