Nhạc sỹ Cát Vận sinh năm 1940 tại Hà Nội. Sau khi tốt nghiệp khoa Lý luận - Sáng tác (Nhạc viện Hà Nội), nhạc sỹ về công tác tại Đài Tiếng nói Việt Nam. Hơn 40 năm hoạt động báo chí và đam mê cùng âm nhạc, nhạc sỹ Cát Vận đã có những “đứa con tinh thần” gắn liền tên tuổi của mình với những bài ca đi cùng năm tháng.
Tác phẩm từng được Hội đồng tuyển chọn Cuộc vận động sáng tác ca khúc về TTXVN trao tặng giải thưởng Đặc biệt năm 2015. Phóng viên báo Tin tức (TTXVN) đã có cuộc gặp gỡ với nhạc sỹ Cát Vận (Hội Nhạc sỹ Việt Nam) nhân dịp kỷ niệm 77 năm thành lập TTXVN (15/9/1945 - 15/9/2022).
-Thưa Nhạc sỹ, 77 năm đồng hành cùng đất nước là chặng đường lịch sử đầy thử thách và cũng rất hào hùng, TTXVN luôn thể hiện tinh thần mạnh mẽ, bản lĩnh trên mặt trận thông tin, là một trong những cơ quan báo chí đa phương tiện chủ lực quốc gia, người bạn tin cậy của bè bạn quốc tế. Nhạc sỹ có thể chia sẻ cơ duyên, cảm xúc của mình khi sáng tác ca khúc “Trái tim Thông tấn”?
+ Là một nhạc sỹ và cũng là một nhà báo hoạt động trong lĩnh vực âm nhạc (nguyên Trưởng ban Biên tập âm nhạc Đài Tiếng nói Việt Nam (TNVN); Tổng biên tập Tạp chí Âm nhạc & Thời đại Hội Nhạc sỹ Việt Nam và Chủ tịch Câu lạc bộ Âm nhạc và Báo chí thuộc Hội Nhà Báo và Hội Nhạc sỹ Việt Nam), tôi có điều kiện tham gia hoạt động trên các phương tiện thông tin đại chúng.
Với tôi, việc sáng tác ca khúc là một vinh dự và cũng đầy tinh thần trách nhiệm của một người nhạc sỹ. Cách đây 7 năm, tôi được mời tham gia Ban Giám khảo Hội diễn Văn nghệ kỷ niệm 70 năm thành lập TTXVN và được biết có cuộc vận động sáng tác ca khúc về TTXVN. Sau khi nghe và thẩm định nhiều tiết mục của các tác giả công tác tại đây, tôi cũng lĩnh hội được thêm những nội dung, chức năng nhiệm vụ của TTXVN và với cảm xúc dâng trào, tôi sáng tác bài hát với thời gian rất ngắn.
Trong suốt những năm kháng chiến trường kỳ, gian khổ cũng như những năm tháng xây dựng và bảo vệ Tổ quốc sau này, Việt Nam Thông tấn xã (VNTTX), nay là TTXVN luôn có tuyến tin Tham khảo, Tham khảo đặc biệt, được chuyển hằng ngày, thông tin nhanh đến Bộ Chính trị, Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Chính phủ... TTXVN còn được biết đến với vị thế một Tổ hợp truyền thông quốc gia hiện đại, cơ quan thông tin chiến lược tin cậy của Đảng, Nhà nước và nhân dân. “Nhịp đập trái tim” của TTXVN luôn sôi động với mục tiêu “nhanh, đúng, trúng hay” như lời hát trong ca khúc “Sáng lời Bác dạy: tin càng nhanh - thắng lợi càng mau”. “Dòng máu chảy” là “dòng máu của tin tức” và đến nay, TTXVN tiếp tục đóng góp sự phát triển của nước nhà với “ngân hàng tin tức” mà mình có.
Ca khúc “Trái tim Thông tấn” do tôi viết lời và phổ nhạc để nói về tình cảm và suy nghĩ của mình đối với các đồng nghiệp, anh em báo chí trong ngành Thông tấn. Việc sáng tác bài hát này chỉ là đóng góp nhỏ của tôi đối với TTXVN, lớn lao hơn nữa, tôi muốn chuyển tải "Trái tim Thông tấn" là nhịp đập của thông tin Việt Nam, nhịp đập của trí tuệ Việt Nam, nhịp đập của cộng hưởng tình cảm của thế giới đối với Việt Nam. Và, tin tức của TTXVN trong thời đại này vẫn luôn là những dòng chảy nhanh, mạnh như nhịp đập của thể loại nhạc Disco, dòng nhạc Rap nên tôi viết bài hát này với phong cách nhạc trẻ, tiết tấu khá nhanh.
-“Nhớ lời Tuyên ngôn độc lập năm xưa/Bản tin thắp sáng ngày sinh Thông tấn” đã được Nhạc sỹ khéo léo đưa vào trong nội dung để nhấn mạnh thông điệp, đó là thời điểm Bản tin đầu tiên đánh dấu sự ra đời cơ quan Thông tấn quốc gia của Nhà nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, một sự kiện lịch sử đối với TTXVN?, thưa ông?
+Điều tôi ấn tượng và nhớ về lịch sử ra đời của TTXVN cùng với thời điểm của Đài TNVN, chỉ cách nhau một tuần lễ vào giữa tháng 9 năm 1945 lịch sử. Tôi viết ngay ca khúc này với sự tâm huyết cao, tập trung cao độ, một phần phác thảo được ghi ngay tại cơ quan TTXVN và trên bàn làm việc tại Hội Nhạc sỹ Việt Nam. Tôi rất bất ngờ khi bài hát được ghi nhận và chọn làm bài hát trong dịp kỷ niệm trọng đại này.
Ngày 15/9/1945, từ Đài phát sóng vô tuyến điện Bạch Mai (Hà Nội), những bản tin đầu tiên của VNTTX, nay là TTXVN, được phát đi toàn thế giới bằng ba thứ tiếng Việt, Anh, Pháp, trong đó có toàn văn Bản Tuyên ngôn Độc lập và danh sách các thành viên Chính phủ lâm thời của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa. Đây chính là Bản tin đầu tiên đánh dấu sự ra đời cơ quan Thông tấn quốc gia của Nhà nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, một sự kiện lịch sử đối với TTXVN, đồng thời có ý nghĩa trọng đại đối với quốc gia, dân tộc.
Có thể nói, TTXVN và Đài TNVN là “hai anh em sinh đôi”, có nhiều nét tương đồng, đặc biệt là cùng một thời điểm đã chuyển tới quốc dân, đồng bào và các nước trên thế giới Bản tuyên ngôn Độc lập bất hủ do Chủ tịch Hồ Chí Minh đọc tại Quảng trường Ba Đình ngày 2/9/1945, Và chính thời điểm lịch sử ấy đã là ngày sinh của TTXVN khi bản tin đầu tiên, quan trọng này được phát hành. Và cũng từ đó, TTXVN trở thành “trái tim của tin tức Việt Nam” và trở thành “ngân hàng tin tức” với các loại hình báo chí Việt Nam trong suốt chặng đường 77 năm qua.
Xuất phát từ những suy nghĩ ấy, tôi đã lấy tiêu đề bài hát là “Trái tim Thông tấn” tập trung lời ca vào nội dung chức năng, nhiệm vụ của cơ quan thông tin hàng đầu này. Tiếp cận với không gian âm nhạc tươi mới của thời kỳ hội nhập mang tính cộng đồng, có sức lan tỏa cao, tôi sử dụng tiết tấu của nhạc trẻ với nhịp độ nhanh, cuốn hút và chuyển động liên tục với các màu âm khác nhau tạo hiệu ứng như tốc độ của tin tức. Cho đến nay, nghe lại bài hát này, tôi vẫn xúc động, tôi rất biết ơn TTXVN đã tạo điều kiện cho tôi ra đời một bài ca vào đúng dịp ngày sinh của TTXVN.
-Thưa Nhạc sỹ, giai điệu ca từ trong bài hát có đoạn “Hướng tới những chân trời/Lớn lên trong hội nhập…”, phải chăng, Nhạc sỹ muốn gửi gắm về một TTXVN từ lịch sử hào hùng luôn hướng đến tầm nhìn và khát vọng mới?
+ Suốt 77 năm cống hiến và trưởng thành trong sự nghiệp xây dựng, bảo vệ Tổ quốc, với hệ thống 63 cơ quan thường trú tại khắp các tỉnh, thành phố, 30 cơ quan thường trú ở cả 5 châu lục, TTXVN có nền tảng, điều kiện bám sát các sự kiện trong và ngoài nước, hoạt động thông tin ngày càng hiệu quả, đoạt nhiều giải thưởng báo chí khu vực và quốc tế. Triển khai nhiệm vụ của một cơ quan thông tấn quốc gia, hòa cùng xu hướng báo chí trong và ngoài nước, TTXVN đang nỗ lực phát triển theo mô hình truyền thông đa phương tiện và tôi xin chúc TTXVN luôn thành công.
Triển khai nhiệm vụ của một cơ quan thông tấn quốc gia, hòa cùng xu hướng báo chí trong và ngoài nước, TTXVN đang nỗ lực phát triển theo mô hình truyền thông đa phương tiện. Độ lan tỏa thông tin ngày càng được mở rộng trên các nền tảng số chắc chắn sẽ góp phần đưa các chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước nhanh chóng đi vào cuộc sống, tạo cộng hưởng tích cực, hiệu quả và mạnh mẽ cho việc thực hiện mục tiêu chung là "khơi dậy khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc" mà Đại hội XIII của Đảng đã đề ra.