Bà Nguyễn Thị Thúy Hà, Phó Chủ tịch Liên đoàn lao động tỉnh Vĩnh Phúc nêu thực tế: “Nhiều công nhân đi làm từ tuổi đôi mươi, nay thừa năm đóng BHXH để hưởng tối đa 75% lương hưu và được nhận trợ cấp một lần trước khi hưởng lương hưu, nhưng thiếu tuổi vẫn bị trừ tỷ lệ hưởng. Thiếu một năm đóng bảo hiểm xã hội trừ 2%, nhưng thừa một năm đóng được cộng không đáng bao nhiêu so với việc phải trừ 2% khi thiếu một năm đóng. Vì vậy, có thể bù đắp cho nhau thế nào để những người có thừa năm đóng bảo hiểm xã hội nhưng thiếu tuổi nghỉ hưu được hưởng tối đa 75%”.
Lĩnh lương hưu tại một điểm chi trả tại quận Bắc Từ Liêm, Hà Nội.
Luật hiện hành quy định lao động nam đóng đủ 35 năm BHXH, nữ 30 năm và đủ tuổi nghỉ hưu mới được hưởng tỷ lệ tối đa 75%
Còn theo bà Đặng Thị Kim Chung, Phó Chủ tịch Liên đoàn lao động tỉnh Quảng Ninh, tuổi hưu tăng theo lộ trình khiến ngày càng nhiều lao động thừa năm đóng BHXH nhưng thiếu tuổi nghỉ hưu. Trước đây lao động chỉ bị trừ 1% lương hưu cho mỗi năm nghỉ trước tuổi, sau tăng lên 2% trong khi số năm đóng BHXH tăng thêm 5 năm khiến họ rất thiệt thòi.
Bên cạnh đó, về mức lương hưu hằng tháng, dự thảo Luật BHXH sửa đổi đề xuất mức lương hưu hằng tháng của người lao động được tính bằng 45% mức bình quân tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội, tương ứng với thời gian đóng bảo hiểm xã hội là 20 năm đối với lao động nam; tương ứng với thời gian đóng bảo hiểm xã hội là 15 năm đối với lao động nữ, sau đó cứ thêm mỗi năm đóng thì tính thêm 2%, mức tối đa bằng 75%.
Trường hợp lao động nam có thời gian đóng bảo hiểm xã hội từ đủ 15 năm đến dưới 20 năm thì mỗi năm đóng bảo hiểm xã hội tương ứng với tỷ lệ hưởng lương hưu là 2,25%. Trường hợp người lao động đủ điều kiện hưởng lương hưu mà thời gian đóng bảo hiểm xã hội tính hưởng lương hưu dưới 15 năm, thì mỗi năm đóng bảo hiểm xã hội tương ứng với tỷ lệ hưởng lương hưu là 2,25%.
Theo bà Nguyễn Thị Thuý Hà, với cách tính này lao động nam sẽ thiệt thòi hơn so với lao động nữ, bởi với cách tính cũ thì họ vẫn được tính tỷ lệ phần trăm hưởng lương hưu như lao động nữ cho 15 năm đóng đầu.
Ông Lê Đình Quảng, Phó trưởng Ban Chính sách pháp luật (Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam), bày tỏ: "Rất nhiều trường hợp có thời gian tham gia BHXH 30 năm đối với nữ và 35 năm đối với nam được hưởng lương hưu 75%, nhưng lại bị trừ phần trăm lương hưu vì tuổi đời chưa đủ để nghỉ hưu. Trước đây, vấn đề này chưa được đề cập trong các chính sách, qua thực tiễn lấy ý kiến của người lao động, họ thấy đó là bất cập. Trong thời gian tới, chúng ta sẽ phải đưa ra xem xét, đánh giá bởi đó là nguyện vọng chính đáng của người lao động và để đảm bảo quyền lợi cho người lao động".
Phản hồi về các ý kiến trên, ông Nguyễn Duy Cường, Phó Vụ trưởng Vụ Bảo hiểm xã hội (Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội) cho rằng: "Đây là vấn đề khó khi làm sao để cân đối hài hòa giữa việc người lao động vừa muốn nghỉ hưu sớm nhưng không bị trừ tỷ lệ hưởng hương hưu hằng tháng".
“Những vấn đề phát sinh từ thực tiễn, ban soạn thảo sẽ tiếp thu trên nhiều góc độ để hoàn thiện trước khi báo cáo các cơ quan có thẩm quyền”, ông Nguyễn Duy Cường khẳng định.