Sau hơn 1 năm Hà Nội triển khai đưa tuyến xe buýt nhanh đầu tiên đi vào hoạt động đã phát huy nhiều mặt tích cực. Tuy nhiên, đây là lần đầu tiên thí điểm, trong lộ trình phát triển 8 tuyến xe buýt nhanh, tạo sự liên hoàn, đồng bộ thì còn nhiều vấn đề cần đúc kết kinh nghiệm, đặc biệt vẫn còn nhiều khó khăn bất cập, khi đường xá Thủ đô còn chật hẹp, lượng người tham gia giao thông đông.
Hành khách lên xe buýt nhanh BRT 01 Kim Mã - Yên Nghĩa. Ảnh: Huy Hùng/TTXVN |
Có thể thấy một thực trạng, người dân Hà Nội vẫn chưa có thói quen tham gia giao thông công cộng. Mặt khác, giao thông công cộng hiện nay mặc dù đã được cải thiện rất nhiều trong vài năm qua, nhưng vẫn chưa đáp ứng được nhu cầu đi lại, đặc biệt là cơ sở hạ tầng, vật chất chưa đáp ứng nổi; chưa tạo được sự kết nối thuận tiện trong đi lại giữa các điểm giao thông công cộng với nhau.
Tuyến xe buýt nhanh BRT đầu tiên nối Kim Mã đi bến xe Yên Nghĩa, bước đầu phát huy tác dụng, vận chuyển người nhanh, giá cả phù hợp, cơ sở hạ tầng, thiết bị thông minh, sạch sẽ vượt trội hơn phương tiện công công hiện có.
Tuy nhiên, nhiều người vẫn lo ngại về việc hiệu quả mang lại một cách tương xứng, bởi hiện nay xe buýt nhanh BRT được dành quyền ưu tiên đi trên một làn đường riêng; trong lúc đó cường độ xe chạy còn ít. Từ đó dẫn tới các tuyến đường song hành đều bị thu hẹp, vào giờ cao điểm tắc nghẽn giao thông. Đây là điều cần thiết phải có sự cân đối hài hòa, hợp lý, để đảm bảo các phương tiên lưu thông thông suốt.
Về vấn đề này, ông Vũ Văn Viện, Giám đốc Sở Giao thông Vận tải Hà Nội cho biết, trong nhiều kế hoạch đặt ra từ trước tới nay của UBND thành phố Hà Nội và Sở Giao thông Vận tải Hà Nội đều có đề cập đến phương án khai thác làm sao có hiệu quả nhất tuyến đường BRT. Việc đề xuất cho các phương tiện giao thông, nhất là xe buýt thường chạy vào làn đường BRT vào một số khung giờ nhất định là không có gì mới; việc này được đề xuất nghiên cứu từ lâu và đang trong lộ trình cân nhắc tính toán phương án hợp lý nhất.
Ông Viện cho rằng, mô hình mới áp dụng bao giờ cũng nảy sinh những bất cập, nhưng dựa trên thực tế đó để điều chỉnh một cách phù hợp nhất, không thể áp dụng nóng vội, bởi mỗi loại xe buýt đều có chức năng, thiết kế đặc thù, khi cho phép dùng chung tuyến đường phải có phương án rất khoa học, tránh sự chồng chéo, rối rắm trong việc điều tiết, phân làn.
Trong phương án từng đặt ra để triển khai thì có thể cho các tuyến buýt thường được đi vào làn đường dành riêng BRT từ 23 giờ đến 4 giờ hàng ngày. Sở Giao thông Vận tải cũng nghiên cứ để xén hè để di chuyển 10 điểm dừng xe buýt tiếp cận với nhà chờ BRT nhằm giảm khoảng cách đi bộ của hành khách trung chuyển với xe buýt thường xuống dưới 100 m.
Cải thiện hạ tầng cho người khuyết tật sử dụng xe lăn tiếp cận nhà chờ BRT; bố trí dải phân cách cứng giữa làn BRT và làn đường giao thông chung để hạn chế tình trạng các phương tiện khác đi lấn vào làn đường BRT; tổ chức các điểm trông giữ xe đạp, xe máy tại khu vực lân cận các nhà chờ của tuyến BRT tạo thuận lợi cho hành khách gửi xe cá nhân chuyển sang sử dụng tuyến BRT; rà soát và lắp đặt đèn tín hiệu ưu tiên cho hành khách sang đường tiếp cận nhà chờ sử dụng BRT...
Để nâng cao chất lượng dịch vụ của tuyến buýt nhanh BRT, tuyến buýt này sẽ được tăng cường các dịch vụ tiện ích nhằm nâng cao chất lượng phục vụ hành khách như: Sử dụng thẻ vé điện tử để tăng sự thuận tiện, giảm thời gian tiếp cận cho hành khách; bổ sung bảng thông tin cho hành khách, thông báo bằng âm thanh tại các nhà chờ; nghiên cứu và thiết kế, bố trí thêm nhà vệ sinh tại một số nhà chờ chính đảm bảo mỹ quan và không ảnh hưởng đến môi trường xung quanh.
Trước đó, Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội Nguyễn Đức Chung đã giao các đơn vị liên quan tổ chức thí điểm xe buýt thường được phép lưu thông tại làn đường dành riêng cho xe buýt nhanh BRT Kim Mã - Yên Nghĩa. Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội cho rằng, lượng hành khách trung bình mỗi xe buýt nhanh BRT chỉ đạt 34 khách, cao nhất chưa đạt 48 khách trong khi sử dụng làn xe riêng là chưa hợp lý. Do đó, Sở Giao thông Vận tải cần nghiên cứu, làm việc với Tổng công ty Vận tải để trước mắt thí điểm 6 tháng việc cho các loại xe buýt khác đi vào làn BRT, sau đó nghiên cứu mở rộng thêm một số phương tiện khác.
Theo báo cáo của Trung tâm Quản lý và điều hành giao thông đô thị, sau 1 năm chính thức đi vào vận hành, tuyến buýt nhanh đầu tiên của Hà Nội vận chuyển được gần 5 triệu lượt hành khách. Tỷ lệ xe xuất bến đúng giờ đạt 98,7%. Tốc độ chạy xe trung bình gần 20km/giờ, nhanh hơn 30% so với buýt thường; thời gian chạy xe trung bình là 45 phút/lượt, giảm gần 20% so với xe buýt thường.