Khu Di tích lịch sử danh thắng Núi Voi - một vùng non nước sơn thủy hữu tình, điểm đến của nhiều du khách trong và ngoài thành phố lẽ ra phải được gìn giữ, bảo tồn nhưng lạ thay, chính lãnh đạo UBND huyện An Lão (thành phố Hải Phòng) lại đang "tiếp tay" cho việc xâm phạm.
* Biết sai nhưng vẫn... ký Khu Di tích lịch sử Núi Voi nằm cách trung tâm thành phố Hải Phòng khoảng 20km, thuộc địa bàn hai xã Trường Thành và An Tiến (huyện An Lão), có tổng diện tích 137,75 ha. Nhiều hiện vật tìm được ở Núi Voi chứng minh người cổ ở đây xuất hiện rất sớm, từ cuối thời đại đồ đồng, đầu thời đại đồ sắt cách đây khoảng 2500 năm.
Núi voi là một trong những địa điểm khảo cổ học lớn ở miền ven biển Đông Bắc nằm giữa hành lang Đông Tây, giữa nền văn hóa Đông Sơn và văn hóa Hạ Long. Năm 1962, Bộ Văn hóa (nay là Bộ Văn hóa-Thể thao và Du lịch) xếp hạng Núi Voi là Di tích và danh thắng (QĐ 313-VH/VP). Năm 2011, Thủ tướng Chính phủ phê duyệt xác định Núi Voi có tầm quan trọng đặc biệt trong thế trận phòng thủ bảo vệ Tổ quốc (QĐ 2412/QĐ-TTg ngày 19/12/2011). Núi Voi còn được xác định là khu vực xây dựng căn cứ hậu phương số 1 khu vực phòng thủ của thành phố, theo QĐ 943/QĐ-TM ngày 8/6/2012 của Bộ Tổng Tham mưu.
Từ năm 2011 - 2013, UBND huyện An Lão đã ký hợp đồng cho thuê đất với các ông, bà: Phạm Duy Sự, Nguyễn Văn Sáu, Nguyễn Kiên Cường và Phạm Phương Hoàn, Dương Việt Cường, Vũ Thị Huệ, Nguyễn Quý Văn với tổng diện tích 82.715,4 m2; mục đích xây dựng gia trại, trang trại, khu sinh thái, nuôi trồng thủy sản, trồng cây sinh thái và trồng cây ăn quả. Tuy nhiên, có đến 4 hợp đồng thuê đất nằm trong vành đai an toàn Kho 29 (kho cất chứa vũ khí).
* Thành phố lên tiếng Công tác quản lý xây dựng của UBND xã Trường Thành và An Tiến, các phòng ban chức năng của huyện An Lão bộc lộ hạn chế, yếu kém khi để các hộ xây dựng 19 công trình, hạng mục công trình không phép, sai phép.
Ngày 15/7/2014, UBND thành phố Hải Phòng ra Quyết định số 1536/QĐ-CT về việc thành lập đoàn kiểm tra liên ngành của thành phố để thanh tra việc quản lý sử dụng đất tại khu Di tích lịch sử Núi Voi, huyện An Lão. Quyết định nêu rõ "Thanh tra, kết luận cụ thể những tồn tại, sai phạm trong quản lý, sử dụng đất tại khu di tích lịch sử, thắng cảnh Núi Voi và đề xuất biện pháp khắc phục; xác định trách nhiệm tập thể và cá nhân, đề xuất hình thức xử lý."; "Thời gian thanh tra 20 ngày (không kể ngày nghỉ theo quy định), kể từ ngày công bố Quyết định. Khi cần thiết có thể được gia hạn theo quy định của pháp luật."... Thế nhưng, sau hơn 6 tháng (trong khi luật quy định chỉ có 45 ngày, trường hợp phức tạp gia hạn 70 ngày), đến ngày 3/2/2015, UBND thành phố Hải Phòng mới ra được Kết luận số 858/KL-UBND về việc thanh tra quản lý sử dụng đất tại khu Di tích lịch sử Núi Voi (Phó Chủ tịch UBND thành phố Hải Phòng Đan Đức Hiệp ký).
Kết luận này khẳng định, đối chiếu với quy định của Luật Đất đai, quy hoạch sử dụng đất, quy hoạch xây dựng, quy hoạch ngành du lịch, quy định quản lý đất quân sự qua các thời kỳ cho thấy những sai phạm: Việc các hộ gia đình sử dụng đất được giao lâu dài theo Nghị định 64-CP ngày 27/9/1993 của Chính phủ tự nguyện trả lại đất cho UBND xã nhưng UBND huyện An Lão lại cho các cá nhân khác thuê đất làm gia trại, trang trại là không đúng quy định tại Điều 72 Luật Đất đai năm 2003.
Việc cho thuê đất, cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho 4 cá nhân: Nguyễn Văn Sáu, Vũ Thị Huệ, Nguyễn Kiên Cường-Phạm Phương Hoàn, Dương Việt Cường là không đúng quy hoạch được phê duyệt của thành phố, không đúng quy hoạch của thành phố được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định 1448/QĐ-TTg ngày 16/9/2009... Cả 4 hợp đồng trên đều nằm trong vành đai an toàn Kho 29, vi phạm Khoản 2 Điều 6 và Khoản 1 Điều 7 Nghị định 148/2006/NĐ-CP về quy hoạch, xây dựng, quản lý và bảo vệ vành đai an toàn kho đạn dược, vật liệu nổ do Bộ Quốc phòng quản lý.
Với 2 hợp đồng của ông Nguyễn Quý Văn, Phạm Duy Sự không nằm trong khu vực vành đai an toàn kho đạn dược nhưng không thực hiện đúng quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất 2010-2020 của thành phố.
Việc buông lỏng quản lý của chính quyền huyện An Lão đã dẫn đến cả 6 hợp đồng thuê đất nêu trên đều vi phạm quy hoạch tổng thể, quy hoạch khu nghỉ dưỡng-du lịch-di tích lịch sử Núi Voi, quy định đất quân sự và quy hoạch nông thôn mới.
* Xử lý sai phạm
Những sai phạm trên, trách nhiệm chính thuộc về Chủ tịch UBND huyện An Lão (cụ thể là ông Nguyễn Văn Thông), các phòng ban tham mưu và trách nhiệm của Chủ tịch UBND hai xã An Tiến, Trường Thành cùng các cán bộ tham mưu.
Thành phố giao Sở Nội vụ đề xuất kiểm điểm các tập thể, cá nhân và hướng dẫn UBND huyện An Lão kiểm điểm, xử lý đối với các tập thể, cá nhân trong vụ việc trên. Đồng thời, yêu cầu UBND huyện An Lão kiểm điểm, làm rõ trách nhiệm, xử lý các tổ chức, cá nhân có liên quan theo phân cấp quản lý cán bộ. Ngoài ra, Chủ tịch UBND huyện An Lão nghiêm túc rút kinh nghiệm trong chỉ đạo điều hành; chỉ đạo các phòng ban và 2 xã liên quan làm rõ trách nhiệm của tập thể, cá nhân để dẫn đến sai phạm, xử lý theo quy định của pháp luật.
Về xử lý các hộ dân, thành phố yêu cầu huyện An Lão khắc phục hậu quả của các sai phạm trên, tháo dỡ toàn bộ các công trình đã xây dựng trong vành đai an toàn Kho 29. Đối với các công trình nằm trong khu vực bảo vệ khu Di tích lịch sử Núi Voi, yêu cầu UBND huyện phối hợp với Sở Văn hóa-Thể thao và Du lịch báo cáo UBND thành phố để xin ý kiến Bộ Văn hóa-Thể thao và Du lịch nếu được chấp thuận thì cho lập dự án đầu tư theo quy định.
Về chấn chỉnh trong quản lý Nhà nước, Sở Văn hóa-Thể thao và Du lịch, Bộ Chỉ huy Quân sự thành phố cần rút kinh nghiệm trong việc chậm trễ thực hiện các quy định của pháp luật về cắm mốc xác định ranh giới, phạm vi công trình thuộc quy định của Luật Di sản và khu vực quân sự.
Đến thời điểm này, theo ghi nhận của phóng viên, các hộ gia đình, cá nhân đã dừng thi công. Tuy nhiên, việc tự tháo dỡ công trình trái phép chưa được thực hiện; với các lãnh đạo, cá nhân, tập thể liên quan thuộc UBND huyện An Lão vẫn chưa có hình thức xử lý nào... Người dân huyện An Lão, thành phố Hải Phòng cũng như dư luận quan tâm, chờ đợi sự vào cuộc quyết liệt, công tâm của lãnh đạo thành phố.
Minh Khánh (TTXVN)