Chuyện "động đất" ở Lai Châu

Nhiều năm qua, sinh sống gần mỏ đá Sùng Chô 2 do Công ty Trách nhiệm hữu hạn Lương Việt khai thác, hàng chục hộ dân ở cuối bản Hồi Lùng, xã Nậm Loỏng, thành phố Lai Châu (Lai Châu), hằng ngày phải sống trong cảnh giật mình thon thót và nơm nớp sợ đá văng vỡ đầu.

Mỏ đá Sùng Chô 2 gần sát khu dân cư bản Hồi Lùng và gần quốc lộ 4D.

Bởi nhiều lần Công ty Trách nhiệm hữu hạn Lương Việt nổ mìn phá đá, khiến nhiều người dân nơi đây đã suýt bị đá văng trúng người ngay tại nhà mình, nhất là trẻ con thì hốt hoảng vừa chạy vừa khóc thét, ôm chầm lấy người thân...

Người dân nơi đây bức xúc, đã nhiều lần kiến nghị, thậm chí cùng kéo nhau lên tận UBND xã Nậm Loỏng để phản ánh nhưng "đâu vẫn vào đấy", đến nay "không còn biết kêu ai". Có hộ dân đã quyết định bán nhà chuyển đi nơi khác để tránh tiếng mìn nổ, tránh nguy cơ đá văng vào đầu...

Anh Liều A Deo (hơn 30 tuổi) ở bản Hồi Lùng, xã Nậm Loỏng, có nhà ở ngay cạnh mỏ đá này cho biết, nhà anh ở đây từ trước năm 1990. Công ty Trách nhiệm hữu hạn Lương Việt nổ mìn phá đá, đã khiến đá to văng vào nhà anh gây vỡ ngói mái nhà ba lần và nhiều lần làm nứt bể nước.

Một lần vào khoảng sáu giờ chiều, cả nhà anh Deo đang ngồi xem tivi thì nghe tiếng mìn nổ, nhà rung lên, rồi viên đá to khoảng ba cân văng vào mái nhà, thủng cả ngói, rơi xuống chỗ cả nhà đang ngồi xem tivi. May thay viên đá rơi không trúng người nào...

Anh Deo chạy sang Công ty phản ánh thì lại được Công ty cho người sang thay ngói vỡ. Anh Deo bức xúc nói với người của Công ty "ngói vỡ thì các anh sửa được nhưng nếu là tính mạng con người thì các anh làm thế nào?". Anh Deo phản ánh, trước đây Công ty nổ mìn phá đá có thông báo trước nhưng lâu nay Công ty không còn thông báo trước mỗi khi nổ mìn.

Hoạt động khai thác tại mỏ đá Sùng Chô 2.

Bà Phạm Thị Lý, ở bản Hồi Lùng, xã Nậm Loỏng cho biết: Nhiều năm qua, cứ mỗi lần Công ty trách nhiệm hữu hạn Lương Việt nổ mìn là gia đình bà lại phải đóng kín hết các cửa để tránh khói, bụi, mùi thuốc nổ bay vào nhà.

Mìn nổ gây rung nhà như động đất, gây nứt tường nhà bà. Nhà bà có hai cháu nhỏ, mỗi lần nghe tiếng mìn nổ lại giật mình, khóc thét... Bà Lý cùng hàng xóm nhiều lần phản ánh sự việc với chính quyền cơ sở nhưng "chả thấy gì cả".

Bà Hà Thị Díu, ở bản Hồi Lùng, xã Nậm Loỏng, có nhà ở mặt quốc lộ 4D, cách mỏ đá này đến nửa cây số cũng phán ánh việc nổ mìn của Công ty Lương Việt khiến nhà bà bị nứt tường và nhiều lần đá văng vào nhà. Nhà bà bị ảnh hưởng nặng nhất khu bản này.

Có lần có hòn đá to như cái nón văng vào nhà, suýt rơi trúng người bà Díu... Bà cũng đã làm đơn ra xã và đã được mời ra xã họp. Nhưng "họp xong nó bảo đền bù. Cuối cùng nó lại cho những người làm thuê đến nhà xin lỗi và chẳng có đền bù cái gì cả". Theo bà Díu, do ý kiến, kiến nghị quá nhiều lần nhưng giống như "con kiến kiện củ khoai" nên lâu nay bà con nơi đây chán nản, cam chịu không kiến nghị nữa.

Anh Vũ Văn Khánh, hiện đang thuê nhà ở đầu bản Hồi Lùng, xã Nậm Loỏng, cho biết: Trước nhà anh ở cách mỏ đá khoảng 200m. Ở đó được hơn một năm, anh quyết định bán nhà lỗ hơn 100 triệu đồng. Anh Khánh bảo, một phần quyết định bán nhà là cảm thấy khó chịu với tiếng mìn nổ và thấy đá văng vào nhà rất nguy hiểm nhất là đối với hai con nhỏ nhà anh. Bởi có một lần anh trai ở quê lên chơi. Bữa trưa, khi cả nhà đang ngồi ăn cơm thì mìn nổ, rồi đá to như cốc uống nước văng vào chân giếng làm vỡ xô nhựa.

Đá nhỏ hơn thì bay qua cửa hậu, rồi bay qua mâm cơm cả gia đình anh đang quây quần... Ở đó một thời gian ngắn nhưng anh Khánh đã phải hai lần sang tận Công ty Trách nhiệm hữu hạn Lương Việt để nhắc nhở, phản đối việc nổ mìn. Theo kinh nghiệm của anh Khánh, mìn nổ to, nổ ục thì gây ra chấn động, dùng dình, còn những quả nổ ở tầm cao nghe tiếng đanh thì sẽ có đá văng ra xa kèm theo bụi, khói...

Bí thư Chi bộ bản Hồi Lùng, xã Nậm Loỏng Phê A Vừ cho biết, trước đây bà con thắc mắc nhiều về việc nổ mìn phá đá này. Nhưng về sau bà con "khắc quen rồi, không thắc mắc nhiều nữa". Bí thư Chi bộ bản Hồi Lùng nhận định việc nổ mìn khai thác đá của Công ty Trách nhiệm hữu hạn Lương Việt quá to như động đất, ảnh hưởng đến bể nước, tường nhà của người dân.

Và "có lúc gió thổi lên núi thì khói bụi đỡ đi nhưng gió thổi vào bản thì tất cả quần áo bà con phơi bẩn hết". Bí thư A Vừ đã ý kiến lên xã và cũng thấy đoàn công tác của xã đi kiểm tra, về thông báo lại rằng việc nổ mìn đã được cấp phép... Qua báo chí, đồng chí Bí thư Chi bộ bản Hồi Lùng "mong Đảng và Nhà nước quan tâm để cho hợp lý nếu mà không chuyển được thì cũng phải giảm cái lượng nổ đi cho nó vừa phải thôi".

Đó là những phản ảnh chúng tôi ghi nhận được ở bản Hồi Lùng vào đầu tháng 4/2016 vừa qua. Ấy vậy nhưng khi làm việc với chính quyền, cơ quan chức năng địa phương, chúng tôi lại nhận được những thông tin gần như trái ngược lại hoàn toàn.

Trong đó, ông Vàng Văn Hiên, Phó Chủ tịch UBND xã Nậm Loỏng cho biết, khi người dân bản Hồi Lùng ý kiến lên xã, xã đã báo cáo lên thành phố. Thành phố đã chỉ đạo cơ quan chuyên môn phối hợp cùng xã đi kiểm tra. Và "nói chung là ảnh hưởng đến người dân không có gì mấy, nó thỉnh thoảng ảnh hưởng đến độ rung một tí, mất an toàn thì cũng chưa có. Thỉnh thoảng dân có ý kiến về bụi, ô nhiễm môi trường thì việc đấy không thể tránh được. Đá văng thì lâu lâu có viên đá nó rơi thì chắc sẽ có".

Còn đại diện Sở Công thương, Sở Tài nguyên và Môi trường Lai Châu cho rằng trong quá trình khai thác mỏ đá Sùng Chô 2, Công ty Trách nhiệm hữu hạn Lương Việt đã tuân thủ các quy định trong bảo vệ môi trường cũng như các quy định đảm bảo về sử dụng vật liệu nổ công nghiệp... Tuy nhiên, từ khi Luật Bảo vệ môi trường 2014 có hiệu lực, thay thế cho Luật Bảo vệ môi trường năm 2005 thì phía Công ty này chưa có báo cáo đánh giá tác động môi trường.

Tới đây, Chi cục Bảo vệ môi trường (Sở Tài nguyên và Môi trường Lai Châu) sẽ phải yêu cầu Công ty thực hiện lập báo cáo đánh giá tác động môi trường trình cấp có thẩm quyền phê duyệt, đồng thời sẽ đánh giá trữ lượng chưa khai thác để đôn đốc Công ty thực hiện nộp tiền cấp quyền khai thác khoáng sản. Công tác thanh tra, kiểm tra việc sử dụng vật liệu nổ công nghiệp thực tế mới chỉ tiến hành trên giấy tờ, sổ sách của Công ty...

Cả hai vị đại diện Sở Công thương, Sở Tài nguyên và Môi trường Lai Châu đều rất ngạc nhiên khi chúng tôi phản ánh những bức xúc của người dân bản Hồi Lùng. Hai cơ quan chuyên môn này của tỉnh Lai Châu đều chưa nhận được phản ánh của người dân cũng như chính quyền cơ sở về ảnh hưởng do quá trình khai thác đá ở mỏ đá Sùng Chô 2 gây ra?!

Bài, ảnh: Nguyễn Công Hải (TTXVN)
Bỏ nhà vì mỏ đá nổ mìn
Bỏ nhà vì mỏ đá nổ mìn

Dù nằm sát khu dân cư và quốc lộ 20 nhưng mỏ đá Tây Đại Lào (xã Đại Lào, TP Bảo Lộc, Lâm Đồng) vẫn được cấp phép khai thác và nổ mìn phá đá khiến hàng trăm hộ dân phải sống trong thấp thỏm lo âu.

Chia sẻ:

doanh nghiệp - Sản phẩm - Dịch vụ Thông cáo báo chí Rao vặt

Các đơn vị thông tin của TTXVN