Với đa phần người dân sinh sống tại các thành phố lớn, việc tham gia giao thông mỗi ngày là một cơn ác mộng. Khói bụi, ô nhiễm tiếng ồn, tắc đường, tai nạn giao thông đều hiển hiện trên từng con đường. Nếu không may phải đi làm xa, lưu thông qua các tuyến phố đông đúc trong khung giờ cao điểm thì chẳng khác nào đi đánh trận. Vì thế, những gia đình có kinh tế dư dả sẽ sắm chiếc ô tô riêng để “mưa không đến mặt, nắng không đến đầu”. Song không phải ai cũng có điều kiện để làm vậy, đó là chưa kể đến số phương tiện cá nhân tăng lên càng làm tình trạng ách tắc giao thông nặng nề hơn. May mắn là gần đây dịch vụ chia sẻ chuyến đi ra đời đã trở thành một giải pháp rất văn minh đem lại nhiều lợi ích trực tiếp cho người tham gia giao thông và gián tiếp cho hệ thống giao thông đô thị.
Lợi cho người tham gia giao thông
Chia sẻ chuyến đi là hình thức mà những người chủ có phương tiện cá nhân sẽ kết nối với những người có cùng lộ trình thông qua ứng dụng trên điện thoại thông minh để cùng đi một chuyến xe, từ đó giúp tiết kiệm chi phí và thời gian. Một trong những ứng dụng phát triển mạnh mẽ trong lĩnh vực này là Uber, có mặt lần đầu tại Mỹ năm 2011 và triển khai tại Việt Nam vào 7/2014.
Theo các nghiên cứu định lượng của ba nhà khoa học Mỹ (Trường Kinh doanh ASU’sW. P. Care, bangArizone), việc chia sẻ một chuyến đi chung giúp người tham gia giao thông có thể tiết kiệm được cả chi phí và thời gian một cách đáng kể. Chẳng hạn như, tiền chi phí nhiên liệu cho một chuyến đi chung chắc chắn sẽ thấp hơn chi phí dành cho mỗi người một chuyến riêng. Cũng chính nghiên cứu này chỉ ra rằng Uber đã giúp nước Mỹ tiết kiệm hơn 1 tỷ đô bao gồm 66 triệu giờ và 114 triệu lít nguyên liệu tính từ năm 2011 đến nay với dịch vụ chia sẻ chuyến đi.
Sử dụng dịch vụ Uber giúp tiết kiệm thời gian, nhiên liệu, giảm ách tắc giao thông. |
Song khoản tiết kiệm nhiên liệu sẽ chỉ là một con số nhỏ so với khoản chi phí có thể giảm thiểu khi không sở hữu một chiếc ô tô. Tính toán nhanh cho thấy một người chủ sở hữu xế hộp trung bình sẽ phải chi trả trung bình từ 7-10 triệu/tháng cho tất cả các loại phí (phí bảo trì đường bộ: 150.000VND/tháng; bảo hiểm cho người và xe khoảng 7-10.000.000 VND/năm, phí đăng kiểm 2,5 năm/lần với xe mới, phí gửi xe 1.000.000 – 1.200.000 VND/tháng, phí đổ xăng, phí đỗ xe khi đến các địa điểm khác và các phụ phí khác). Vì thế, một xu hướng chung là người dân tại các thành phố đang dần thay thế việc sở hữu một chiếc xe bằng việc sử dụng dịch vụ chia sẻ chuyến đi. Hơn 6.200 người tham gia khảo sát đãcho ra kết quả một phương tiện chia sẻ sẽ thay thế 9 đến 13 chiếc xe cá nhân.
Nền kinh tế chia sẻ có thể hỗ trợ làm giảm ách tắc giao thông. |
Bên cạnh tiền bạc, thời gian của người tham gia giao thông cũng được tiết kiệm đáng kể bởi vì họ hoàn toàn có thể làm nhiều việc trong lúc di chuyển chứ không nhất thiết phải cầm lái. Giảm đi số giờ trực tiếp điều khiên phương tiện, có thêm thời gian nghỉ ngơi giúp cải thiện sức khỏe cả tinh thần và thể lực của người dân tại các đô thị lớn.
Lợi ích cho xã hội
Bao nhiêu năm qua, các đô thị lớn trên thế giới vẫn đau đầu với bài toán tìm giải pháp cho nạn ách tắc giao thông mà chưa đi đến hồi kết. Đặc biệt tại Việt Nam, cơ sở hạ tầng về giao thông công cộng chưa đáp ứng được với mức độ phát triển. Vì thế, có thể coi dịch vụ chia sẻ chuyến đi là một giải pháp tích cực có tính tạm thời để giảm tải lưu lượng giao thông, giảm thiểu tình trạng ô nhiễm khói bụi, hạn chế tiếng ồn đến từ giao thông. Đó đồng thời cũng là một phương thức hình thành nếp sống văn minh cho người dân: Có ý thức sử dụng phương tiện vì lợi ích chung của cộng đồng.
Một lợi ích khác khá dễ dàng nhận ra là dịch vụ chia sẻ chuyến đi đang gián tiếp làm thêm sứ mệnh kết nối mọi người giữa cuộc sống hiện đại ngày càng bận rộn. Hành trình trong mỗi chuyến đi dù dài hay ngắn chắc hẳn sẽ là khoảng thời gian quý giá dành cho những câu chuyện thú vị. Biết đâu bạn có thể tìm được từ đó người bạn từ thời cấp một, một đối tác làm ăn hay thậm chí một người bạn đời? Biết đâu đó!
Nhóm nghiên cứu Hiệu ứng Uber từ trái sang, bao gồm: Yill Hong, trợ lý giáo sư; Zhongju Zhang, Phó giáo sư vàLi- nghiên cứu sinh và viện sĩ thông tin. Ảnh: CharlieLeight/ASUNow |