Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương điều hành phiên chất vấn. Ảnh: An Đăng/TTXVN
Chất vấn về trách nhiệm của Bộ Xây dựng trước tình trạng điều chỉnh quy hoạch chi tiết tùy tiện tại một số địa phương, đại biểu Phan Thái Bình (Quảng Nam) cho biết: Tại Báo cáo số 130 ngày 28/10/2022 của Bộ Xây dựng đã chỉ ra, việc điều chỉnh quy hoạch đô thị bao gồm cả điều chỉnh tổng thể và điều chỉnh cục bộ, nhất là điều chỉnh quy hoạch chi tiết tại một số địa phương còn có biểu hiện tùy tiện, không tuân thủ quy định của pháp luật và yêu cầu của quy chuẩn về quy hoạch xây dựng.
Nhấn mạnh “hạn chế này được Bộ Xây dựng chỉ ra là hoàn toàn chính xác và đúng với thực tiễn hiện nay”, đại biểu Phan Thái Bình đề nghị Bộ trưởng Bộ Xây dựng cho biết hệ lụy, nguyên nhân, trách nhiệm và giải pháp khắc phục tình trạng này trong thời gian tới?
Trả lời chất vấn, Bộ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Thanh Nghị cho biết, việc điều chỉnh quy hoạch đô thị có hai cấp độ là điều chỉnh tổng thể và điều chỉnh cục bộ. Việc rà soát, điều chỉnh quy hoạch là yêu cầu khách quan, cần thiết và tất yếu để đảm bảo khắc phục kịp thời các bất cập, tồn tại cũng như điều chỉnh những dự báo chưa chính xác trong quy hoạch, những định hướng không phù hợp với định hướng phát triển.
Nhưng theo Bộ trưởng Nguyễn Thanh Nghị, thời gian qua, công tác điều chỉnh quy hoạch đô thị còn bất cập, tồn tại như tùy tiện, không tuân thủ pháp luật do việc rà soát, đánh giá quy hoạch chưa kịp thời.
Theo quy định, các cơ quan có trách nhiệm rà soát quy hoạch chung, phân khu sau 5 năm từ thời điểm phê duyệt để khắc phục bất cập không còn khả thi. Tuy nhiên, trong quá trình rà soát, nội dung đánh giá chưa đầy đủ, thấu đáo nên phải điều chỉnh nhiều lần. Việc lấy ý kiến người dân còn nặng tính hình thức. Có nơi điều chỉnh quy hoạch do muốn thu hút đầu tư. Công tác thanh tra, kiểm tra còn hạn chế.
Bộ trưởng Nguyễn Thanh Nghị cho biết, nguyên nhân là do rà soát đánh giá quá trình thực hiện quy hoạch còn chưa kịp thời, việc lấy ý kiến cộng đồng dân cư còn mang tính hình thức, chưa được quan tâm đúng mức, việc thi hành pháp luật còn chưa được triệt để…
"Trách nhiệm trước hết thuộc về các cơ quan lập, thẩm định quy hoạch và cơ quan được giao rà soát đánh giá quy hoạch. Bộ Xây dựng có trách nhiệm về việc thiếu đôn đốc, kiểm tra, thanh tra để hướng dẫn, xử lý vi phạm; chưa kịp thời rà soát bổ sung quy định về điều chỉnh quy hoạch đảm bảo chặt chẽ đúng quy định", Bộ trưởng Nguyễn Thanh Nghị thừa nhận.
Theo ông Nguyễn Thanh Nghị, thời gian tới, Bộ Xây dựng sẽ đề xuất sửa đổi điều chỉnh các Luật liên quan đến quy hoạch đô thị và nông thôn. Trong đó, dự kiến sửa đổi, bổ sung hoàn thiện pháp luật về quy hoạch đô thị, quy hoạch xây dựng, hoàn thiện quy trình lập quy hoạch, quy trình điều chỉnh cục bộ quy hoạch.
Dẫn thực tế “người dân sửa chữa nhà tận trong ngõ sâu mà Thanh tra xây dựng vẫn nắm được, trong khi cao ốc ngay mặt đường vi phạm trật tự xây dựng nhưng các cơ quan chức năng không phát hiện ra”, đại biểu Nguyễn Thị Thủy (Bắc Kạn) cho biết, cử tri rất băn khoăn là liệu có tình trạng tham nhũng, tiêu cực trong vấn đề này hay không.
“Từ tình trạng này, ngoài trách nhiệm của địa phương thì từ trách nhiệm quản lý của Bộ Xây dựng, những giải pháp mà Bộ đã và sẽ triển khai hoặc tham mưu với cấp có thẩm quyền để đảm bảo mọi vi phạm trong quản lý trật tự xây dựng đều được phát hiện kịp thời và xử lý nghiêm?”, đại biểu Nguyễn Thị Thủy chất vấn.
Trả lời, Bộ trưởng Nguyễn Thanh Nghị thông tin, các vi phạm về xây dựng là vi phạm rất khó khắc phục hậu quả. Do đó, giải pháp phát hiện, khắc phục phòng ngừa là giải pháp ưu tiên. Theo Bộ trưởng, các quy định về xử lý vi phạm hành chính về trật tự xây dựng hiện đã tương đối đủ, chế tài đã rõ. Pháp luật về quản lý trật tự xây dựng tương đối chặt chẽ và đồng bộ theo hướng tăng nặng xử phạt và buộc phá dỡ các công trình vi phạm. Theo báo cáo mới đây, tỷ lệ vi phạm về xây dựng đã giảm hàng năm.
Bộ trưởng Nguyễn Thanh Nghị nhận trách nhiệm trong quản lý nhà nước của Bộ Xây dựng về hướng dẫn đôn đốc, triển khai thực hiện các văn bản quy phạm pháp luật để quản lý theo đúng quy định, cũng như có trách nhiệm rà soát, điều chỉnh bổ sung văn bản, hướng dẫn các địa phương triển khai thực hiện nghiêm các quy định.
“Tiếp thu ý kiến đại biểu, trong thời gian tới, Bộ sẽ rà soát, sửa đổi, bổ sung quy định kịp thời, để quản lý chặt chẽ hơn, hạn chế vi phạm trật tự xây dựng”, Bộ trưởng Nguyễn Thanh Nghị hứa.