Xung quanh các việc bổ sung hạng mục tuyến tránh QL10 qua thị trấn Đông Hưng, tỉnh Thái Bình và thu phí tại trạm Tân Đệ chưa hợp lý, trạm thu phí Tân Đệ đã hết thời hạn thu phí... Bộ GTVT khẳng định: QL10 qua thị trấn Đông Hưng, tỉnh Thái Bình có lưu lượng xe lớn (theo số liệu của Tổng cục Đường bộ Việt Nam năm 2013, lưu lượng xe là 22.215 PCU/ngày đêm, thường xuyên xảy ra ùn tắc, đặc biệt vào giờ cao điểm và tiềm ẩn nhiều nguy cơ gây mất an toàn giao thông, cản trở sự phát triển kinh tế - xã hội của địa phương, trong khi nguồn vốn ngân sách khó khăn không thể bố trí đầu tư.
Lái xe tự nhấc barie để đi tại Trạm thu phí BOT cầu Tân Đệ. Ảnh: Thế Duyệt/TTXVN |
Vì vậy, Bộ GTVT đã làm việc với tỉnh Thái Bình vào ngày 4/9/2014. Theo đó, tỉnh đề xuất bổ sung hạng mục tuyến tránh Đông Hưng vào hợp đồng Dự án cải tạo, nâng cấp QL10 đoạn từ cầu La Uyên đến cầu Tân Đệ theo hình thức BOT và được Bộ trưởng Bộ GTVT đồng ý về nguyên tắc tại Thông báo kết luận cuộc họp số 924/TB-BGTVT ngày 9/9/2014. Bộ GTVT đã báo cáo Thủ tướng Chính phủ cho phép bổ sung hạng mục tuyến tránh Đông Hưng vào Dự án tại văn bản số 15680/BGTVT-ĐTCT ngày 9/12/2014 và Thủ tướng Chính phủ đã đồng ý bổ sung tại văn bản số 135/TTg-KTN ngày 28/01/2015.
Theo đó, Bộ GTVT đã triển khai các thủ tục tiếp theo theo quy định của pháp luật và ký Phụ lục hợp đồng bổ sung hạng mục tuyến tránh Đông Hưng vào tháng 10/2016 để triển khai đầu tư. Đến nay, hạng mục tuyến tránh Đông Hưng đã hoàn thành và được nghiệm thu đưa vào khai thác. Như vậy, việc bổ sung hạng mục tuyến tránh Đông Hưng vào Hợp đồng BOT Dự án, sử dụng trạm thu phí Tân Đệ để hoàn vốn theo đề xuất của tỉnh Thái Bình là phù hợp với quy định của pháp luật.
Về thời gian thu phí tại trạm Tân Đệ, thời gian thu phí trạm Tân Đệ theo Hợp đồng BOT ký năm 2008 dự kiến 21,33 năm. Trong quá trình thực hiện, căn cứ vào chi phí đầu tư được quyết toán, lưu lượng xe thực tế, Bộ GTVT điều chỉnh theo quy định. Thời điểm tháng 7/2014, thời gian thu phí được tính toán 12,25 năm. Ngày 28/01/2015, trên cơ sở đề xuất của tỉnh Thái Bình, báo cáo của Bộ GTVT và ý kiến góp ý của các Bộ Kế hoạch và Đầu tư - Tài chính, Thủ tướng Chính phủ cho phép bổ sung hạng mục tuyến tránh QL10 qua thị trấn Đông Hưng, tỉnh Thái Bình vào Hợp đồng BOT Dự án, sử dụng trạm thu phí cầu Tân Đệ để thu phí hoàn vốn.
Tháng 10/2016, khi ký Phụ lục hợp đồng bổ sung hạng mục tuyến tránh Đông Hưng, thời gian thu phí tại trạm Tân Đệ dự kiến 11 năm 9 tháng (từ tháng 4/2009 đến tháng 1/2021). Thủ tướng Chính phủ đã đồng ý bổ sung hạng mục tuyến tránh Đông Hưng vào Dự án nên thời gian thu phí hoàn vốn tại trạm Tân Đệ là thời gian hoàn vốn cho toàn bộ Dự án. Hàng năm, Bộ GTVT giao Tổng cục Đường bộ Việt Nam theo dõi doanh thu và căn cứ chi phí vận hành khai thác được quyết toán để tính toán thời gian hoàn vốn.
Như vậy, thông tin về trạm thu phí Tân Đệ đã hết thời hạn thu phí là không chính xác. Tổng cục Đường bộ Việt Nam đã chỉ đạo nhà đầu tư triển khai lắp bảng điện tử tại trạm Tân Đệ nhằm công khai, minh bạch các thông tin về dự án như doanh thu, thời gian thu phí… để người dân theo dõi, giám sát.
Để hạn chế các bất cập đối với người sử dụng khu vực lân cận trạm thu phí Tân Đệ, Bộ GTVT đã yêu cầu nhà đầu tư miễn, giảm phí cho 7 xã thuộc huyện Vũ Thư, tỉnh Thái Bình.
Hạng mục tuyến tránh QL10 qua thị trấn Đông Hưng có ý nghĩa quan trọng trong việc giảm ùn tắc, tai nạn giao thông trên QL10 qua thị trấn Đông Hưng, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh Thái Bình; tạo ra tuyến đường tránh phục vụ cho các phương tiện đi lại trên QL10 bảo đảm an toàn hơn và tốc độ cao.
Đối với hình thức thu phí lượt không thể đảm bảo công bằng một cách tuyệt đối, đa số các phương tiện đi cả tuyến là công bằng, các phương tiện đi lại giữa hai trạm thu phí hoặc đi trên đoạn tuyến thuộc dự án nhưng không qua trạm thu phí thì không phải trả phí (như đối với Dự án, các phương tiện sử dụng tuyến tránh Đông Hưng nhưng không qua trạm thu phí thì không phải trả phí nhưng nhà đầu tư vẫn phải đầu tư và bảo trì trong giai đoạn khai thác).
Tuy nhiên, một số phương tiện đi lại quanh khu vực trạm thu phí vẫn phải trả phí. Trong điều kiện nguồn vốn ngân sách nhà nước khó khăn và không thể cân đối để đầu tư, Bộ GTVT rất mong sự chia sẻ của người sử dụng với các khó khăn của ngành giao thông vận tải.