Tôi trở lại Crimea sau hơn 20 năm với vai trò hoàn toàn khác. Trước đây, khi còn là anh sinh viên địa chất, tôi chỉ thấy vẻ đẹp của thiên nhiên Crimea cũng như sự phong phú về kiến tạo địa chất nơi này. Còn nay, tôi tới Crimea với nhiệm vụ khác - đưa tin về cuộc trưng cầu ý dân lịch sử của bán đảo đẹp như tranh vẽ này.
|
Đêm bùng nổ (16/3) tại thủ phủ Simferopol. |
Quanh cảnh thủ phủ Simferopol hầu như không có nhiều thay đổi so với hơn 20 năm trước. Một điều dễ thấy là hầu hết các biển hiệu ở Simferopol đều viết bằng tiếng Nga, và ở đây, có thể nói chuyện thoải mái bằng tiếng Nga, chứ không phải vừa nghe vừa đoán như nói chuyện với người Ukraine ở thủ đô Kiev. Như vậy có thể thấy, ảnh hưởng của tiếng Nga, người Nga và văn hóa Nga đối với vùng đất này thật sâu đậm. Những người biết tiếng Nga như tôi hoàn toàn có thể cảm thấy thoái mái như đang ở trên đất Nga vì tới 58% dân số Crimea là người gốc Nga.
Trước tiên, tôi nhanh chóng tiếp cận khu trung tâm thành phố để nắm tình hình. Cuộc sống ở đây hoàn toàn thanh bình. Thậm chí trong trung tâm không thấy bóng dáng quân nhân nào, chỉ có những người tự vệ đứng bảo vệ tòa nhà Quốc hội và hiện diện trên đường phố. Tượng Lenin vẫn đứng đó, sừng sững trên quảng trường trung tâm. Sắc màu của những người đứng trước trụ sở Quốc hội Crimea cũng rất dễ nhận biết. Nếu như ở Quảng trường Độc lập của thủ đô Kiev là sắc màu xanh - vàng (quốc kỳ Ukraine) và xanh nước biển (cờ EU), thì ở đây là 3 màu trắng - xanh - đỏ (quốc kỳ Nga) và đỏ (cờ Liên Xô).
Để hiểu rõ hơn sự bình yên tại thủ phủ Simferopol, chúng tôi quyết định thực hiện ngay chuyến đi tới Sevastopol, trước đây là quân cảng, căn cứ chính của Hạm đội Biển Đen Nga. Trên bán đảo Crimea, thành phố cảng Sevastopol nằm ngay chóp mũi phía nam vươn ra Biển Đen, vì thế nhìn từ góc độ địa lý, vai trò chiến lược của hải cảng là vô cùng quan trọng. Lực lượng hải quân Nga đóng ở đây có ưu thế lớn để kiểm soát Biển Đen, eo biển Kerch nối với Biển Azov.
Ở Sevastopol, bạn có thể ngắm tượng Đô đốc Nakhimov, vị tướng tài của Nga trong trận đánh Sinop tháng 11/1853, đã tiêu diệt cả hải đoàn Thổ Nhĩ Kỳ chỉ trong vài giờ. Điều đặc biệt của Sevastopol là cư dân thành phố này hầu hết là người Nga, có lẽ đó là con cháu bao đời nay của những người lính Nga hàng trăm năm qua đã bảo vệ tiền đồn trên Biển Đen này. Trò chuyện với các cư dân thành phố, chúng tôi có thể hiểu rõ tâm nguyện, cũng như tình cảm lớn lao họ dành cho LB Nga. Tất cả những người được hỏi đều cho rằng việc trở thành một thực thể trong LB Nga chẳng khác nào trở “về nhà”. Người dân cũng cho rằng cuộc trưng cầu ý dân này là cơ hội lịch sử để thay đổi.
Điều đáng chú ý nữa trên đường từ Simferopol tới Sevastopol là tuyệt nhiên chúng tôi không thấy bất cứ binh sĩ hay phương tiện kỹ thuật nào, ngoại trừ một chốt kiểm soát quân sự với vài người lính và các dân vệ. Điều này càng khẳng định bản chất thanh bình của Crimea dù sắp diễn ra sự kiện trọng đại. Cũng trên đường, chúng tôi đã chứng kiến một đoàn xe dài của những người gốc Nga, trang hoàng toàn cờ Nga đi theo hướng Sevastopol để cổ vũ cho cuộc trưng cầu dân ý.
Những ngày trọng đại ở Crimea diễn ra thật sôi động, và thực sự bùng nổ trong đêm 16/3, khi đông đảo người dân, thực hiện xong nghĩa vụ đi bỏ phiếu của mình, ăn mừng một chiến thắng rõ ràng của họ trong cuộc trưng cầu ý dân. Bạn có thể thấy một rừng cờ Nga, những tiếng hô "nước Nga", hòa trong tiếng đàn, tiếng hát những bài hát mang phong cách Nga, ca ngợi nước Nga.
"Mùa xuân Crimea" qua con mắt một phóng viên như tôi là thế đó. Tuy nhiên tôi hiểu mùa xuân đã đến sớm trong trong tâm hồn những người dân bán đảo Crimea xinh đẹp. Còn tôi, tôi thực sự thấy mình có phần may mắn vì có thể xem như một nhân chứng lịch sử của mảnh đất này.
Bài và ảnh: Duy Trinh