Sau 5 năm (2007 - 2011) triển khai, mô hình ghép cải tạo giống cà phê tại huyện Bảo Lâm (Lâm Đồng), bước đầu đã thu được những kết quả khả quan. Chương trình đã góp phần chuyển dịch cơ cấu, cải tạo chất lượng giống cây trồng. Nhiều mô hình chuyển đổi giống cà phê đạt hiệu quả cao, năng suất tăng vượt trội từ 2 tấn lên 5 - 7 tấn/ha.
|
Năng suất cà phê tăng cao nhờ chuyển đổi giống mới. |
Lâm Đồng hiện có diện tích cà phê lớn thứ hai của cả nước với gần 145.000 ha, chiếm khoảng 26% tổng diện tích và 28% sản lượng cà phê cả nước. Trong thời gian qua, tỉnh Lâm Đồng đã có nhiều chính sách khuyến khích hỗ trợ nông dân chuyển đổi những diện tích cà phê kém hiệu quả, thâm canh tăng năng suất, cải tạo chuyển đổi giống bằng các dòng cà phê cao sản có năng suất và chất lượng cao, đáp ứng nhu cầu chế biến trong nước và xuất khẩu. Trong đó, chương trình cải tạo giống cà phê bằng phương pháp ghép chồi đã đem lại năng suất và hiệu quả kinh tế cao, trở thành một giải pháp then chốt trong mục tiêu phát triển sản xuất cà phê của tỉnh Lâm Đồng nói riêng, cả nước nói chung.
Bảo Lâm là một huyện có diện tích cà phê lớn đứng thứ ba của tỉnh Lâm Đồng, chiếm gần 20% diện tích cà phê của toàn tỉnh. Trước năm 2006, diện tích cà phê của huyện Bảo Lâm chủ yếu trồng bằng cây thực sinh nên cho sản lượng kém và không ổn định, chỉ đạt bình quân 25 tạ/ha. Từ thực tế đó, UBND huyện Bảo Lâm đã mạnh dạn xây dựng kế hoạch chuyển đổi giống cây trồng, vật nuôi giai đoạn 2006 – 2010 với mục tiêu chuyển đổi giống cà phê ghép đến năm 2010 đạt 7 tấn/ha. Năm 2007, phòng NN&PTNT huyện xây dựng dự án “Vườn nhân mầm giống cà phê đầu dòng phục vụ ghép cải tạo cà phê trên địa bàn huyện giai đoạn 2007 – 2010” với quy mô 1,8 ha tại 31 điểm trong các khu vực sản xuất cà phê tập trung trên địa bàn 12/14 xã, thị trấn của huyện. Qua 4 năm triển khai, dự án đã trực tiếp cung ứng trên 2,5 triệu chồi giống giá rẻ cho nhân dân trên địa bàn huyện ghép cải tạo được trên 1.000 ha cà phê. Cùng với dự án trên, huyện Bảo Lâm cũng tập trung khuyến nông chương trình chuyển đổi giống cà phê ghép bằng các mô hình ghép cải tạo và trồng mới, trồng ghép. Đồng thời, hàng năm huyện tổ chức hàng trăm lớp tập huấn, tham quan mô hình với hàng ngàn hộ dân hưởng ứng tham gia. Qua 5 năm thực hiện chương trình chuyển đổi giống cà phê bằng phương pháp ghép chồi, huyện Bảo Lâm đã chuyển đổi được hơn 9.000 ha, với năng suất trung bình mỗi ha tăng thêm 500 kg nhân. Diện tích cà phê ghép cải tạo sau 3 năm đạt năng suất trung bình 4 tấn nhân/ha, cá biệt có diện tích đạt 7 – 10 tấn nhân/ha.
Ông Đào Duy Phi, thôn 9, xã Lộc Nam, huyện Bảo Lâm – một trong những người đi tiên phong trong chương trình chuyển đổi, cải tạo giống cà phê bằng phương pháp ghép chồi cho biết: “Hiện gia đình tôi đang canh tác 1,5 ha cà phê, trước khi chưa tham gia chương trình ghép mới cà phê, năng suất tối đa chỉ đạt 2,5 tấn nhân/ha. Tuy nhiên sau 3 năm thực hiện ghép cải tạo, năng suất đã tăng lên 5 tấn nhân/ha, cao gấp 2 lần so với trước đó. Thu nhập cũng được nâng lên từ 50 triệu đồng/ha lên đến hơn 100 triệu đồng/ha (sau khi trừ chi phí chăm bón)”.
Ông K’ Kras, ngụ tại thị trấn Lộc Thắng cũng đã tham gia chương trình ghép cà phê từ năm 2007 cho biết: Vườn cà phê sau khi ghép cho thu hoạch cao gấp từ 1,5 đến 2 lần. Bên cạnh đó, sau khi ghép cây có khả năng kháng bệnh cao, cây không còn bị nhiễm bệnh rỉ sắt, nấm hồng nên năng suất cao.
Kết quả thí điểm của mô hình nói trên có thể khẳng định hướng đi kịp thời và đúng đắn, những mô hình thành công cần tiếp tục mở rộng. Cụ thể, trong thời gian tới, tỉnh tiếp tục đẩy mạnh công tác chuyển đổi giống cà phê, nhằm từng bước cải tạo diện tích cà phê già cội, năng suất thấp, kém hiệu quả, góp phần tăng năng suất nâng cao chất lượng cà phê của tỉnh Lâm Đồng. Trong đó, lấy các mô hình điểm của huyện Bảo Lâm khuyến cáo nhân rộng một cách đồng bộ từ khâu chọn giống, kỹ thuật trồng, chăm sóc đến khâu thu hoạch và bảo quản chế biến sau thu hoạch gắn với phát triển sản xuất cà phê bền vững, tạo lợi thế cạnh tranh cho sản phẩm cà phê Lâm Đồng trên thị trường trong nước và quốc tế.
Đặng Tuấn