Một năm học lại sắp qua đi, và ngay từ bây giờ, khi mà sinh viên các trường đại học, cao đẳng còn đang thi học kỳ 2 vậy mà dịch vụ cung ứng việc làm hè cho học sinh, sinh viên đã bung ra rầm rộ. Tại các nhà chờ, trạm trung chuyển xe buýt, cổng các trường, các khu ký túc xá… rất nhiều tờ rơi với nhiều kích cỡ, màu sắc được dán nhan nhản. Nội dung thông tin trên các tờ quảng cáo ấy đều na ná giống nhau với nội dung tuyển sinh viên, học sinh làm thêm dịp nghỉ hè.
Như chúng ta đã biết, cứ mỗi dịp nghỉ hè, sinh viên, nhất là sinh viên ngoại tỉnh đều muốn nán lại để tìm việc làm thêm kiếm tiền phụ giúp việc chi tiêu sinh hoạt, học hành của bản thân. Nắm bắt tâm lý ấy của sinh viên nên trong những năm gần đây có rất nhiều loại hình dịch vụ của cả tư nhân cũng như tập thể bung ra làm ăn trong lĩnh vực môi giới việc làm.
Thực ra, không phải cứ môi giới việc làm là “xấu”, là “không đáng tin cậy”, hay “mất tiền oan”… Có không ít sinh viên thực sự kiếm được việc làm với thu nhập khá thông qua các trung tâm môi giới. Thế nhưng, công bằng mà nói thì ngoài con số ít ỏi về các trung tâm môi giới việc làm thực sự có uy tín, làm ăn nghiêm túc ra thì không ít các trung tâm môi giới luôn có tư tưởng lừa đảo sinh viên để kiếm tiền. Trên địa bàn thành phố Hà Nội thì các trung tâm giới thiệu việc làm theo kiểu lừa đảo như vậy phải lên tới cả trăm. Chính vì kiểu làm ăn không đàng hoàng và “mất giá” như vậy nên các trung tâm giới thiệu việc làm, nhất là các trung tâm theo kiểu tư nhân không thu hút được nhiều sinh viên, nhất là những sinh viên năm thứ 2, thứ 3 - những người đã thực sự “khôn” ra sau sự trải nghiệm là… đã bị lừa ít nhất là 1 lần! Chẳng vậy mà, có một dịp, nội dung thông tin tuyển dụng việc làm trên các tờ rơi quảng cáo đi dán lung tung là chỉ tuyển những học sinh, sinh viên dưới 19 tuổi, nghĩa là chủ yếu họ vừa bước vào năm thứ nhất đại học. Phải chăng họ còn trẻ, chưa va vấp nên dễ lừa(?!).
Trong vai một sinh viên đi tìm việc làm cho dịp hè sắp tới, tôi điện thoại cho một số máy trên tờ rơi quảng cáo thì giọng một người đàn ông còn trẻ hẹn tôi để “phỏng vấn”. Khi gặp… người đàn ông đó tại một văn phòng thuê mướn trong một con hẻm ở khu Cầu Giấy, tôi mới biết “cậu ta” còn quá trẻ, mà tôi đoán chỉ là sinh viên năm thứ 3, thứ 4 gì đó…(?!). Ngồi nói chuyện một lát tôi nhận được thông tin là trung tâm không thu tiền môi giới mà chỉ “giúp” sinh viên… miễn phí. Tôi nhận được thông báo là muốn xin việc gì thì mua một bộ hồ sơ tại trung tâm với giá 20.000 đồng và khi nộp thì kèm theo 20.000 tiền lệ phí! Vị chi một sinh viên tới trung tâm cũng bắt buộc phải móc hầu bao là 40.000 đồng. Chẳng biết có xin được việc hay không, cứ sinh viên nào tới “gõ cửa” trung tâm này là mất ngần ấy tiền và thử hỏi với nội dung quảng cáo đầy sức hấp dẫn bằng mức lương “ngất trời” là 4 triệu đồng/tháng thì số sinh viên lao đến đây và rồi phải đóng tiền “một chút” sẽ là rất nhiều, và nhiều nhỏ góp lại thành to, trung tâm sẽ thực sự “ăn đủ”.
Đó là các trung tâm việc… lừa theo kiểu “miễn phí”, còn có khá nhiều trung tâm lừa theo hình thức là bắt buộc sinh viên phải đóng tiền đặt cọc, hoặc không phải đóng tiền đặt cọc thì khi xin được việc làm là phải khấu trừ 1/3 lương của tháng đầu. Với cách kiếm việc theo hình thức thứ hai này thì cơ hội có việc làm là khả dĩ, nhưng số tiền bị mất sẽ là rất lớn đối với sinh viên, khi có thể bạn sẽ hao hụt tới vài, ba trăm ngàn, thậm chí gần triệu bạc là thường tình. Ví dụ, có trung tâm bắt sinh viên nộp 300.000 đồng tiền đặt cọc để xin việc làm với giao kèo là bạn sinh viên ấy sẽ mất một nửa nếu như nơi nhận thử việc trong khoảng thời gian 1 tuần không nhận vào làm nữa.
Cung cách lừa đảo sinh viên đi kiếm việc làm thêm của các trung tâm ngày càng tinh vi, vì vậy những bạn sinh viên có nhu cầu nán lại làm hè hãy thật thận trọng cảnh giác kẻo lại mắc mưu. Hãy tìm cơ hội tại các trung tâm giới thiệu việc làm uy tín của một số tờ báo như:Lao Động, Lao động thủ đô, hay một số trung tâm của Thành đoàn… Nếu không bạn có thể trực tiếp đi xin việc làm tại các cửa hàng, nơi cần người mà không cần qua trung gian.
Nguyễn Long