Dù thua cả 3 trận và cũng chẳng có được điểm nào tại giải U19 quốc tế vừa kết thúc tại TP Hồ Chí Minh, nhưng U19 Việt Nam đã để lại một dấu ấn khó quên trong người hâm mộ về lối đá cống hiến, đậm chất kỹ thuật. Giải U19 quốc tế chắc chắn sẽ là một bài học đáng quý cho U19 Việt Nam khi được giao lưu, cọ xát với những đối thủ trên tầm. Đó cũng là cơ hội để những người làm bóng đá nước nhà nhìn nhận và đánh giá chính xác về công tác đào tạo bóng đá trẻ hiện nay.
|
Nhật Bản là mô hình mà bóng đá chuyên nghiệp Việt Nam theo đuổi. Ảnh: Quang Nhựt - TTXVN
|
Cần phải khẳng định, sự thành công bước đầu của U19 Việt Nam hiện nay là sự nỗ lực đáng kể của ông Đoàn Nguyên Đức (bầu Đức) khi ông kiên nhẫn đeo đuổi 6 - 7 năm trời để tạo ra lứa cầu thủ đầy tài năng. Việc gây dựng Học viện bóng đá Hoàng Anh Gia Lai đã thể hiện rõ tầm nhìn và cách làm bóng đá căn cơ của bầu Đức. Tuy nhiên, nền bóng đá Việt Nam không thể chỉ trông chờ vào một lứa cầu thủ, mà cần có nhiều lứa tuổi kế cận để đảm bảo tính hệ thống trong đào tạo cầu thủ trẻ. Muốn làm được như vậy, sự đầu tư của một ông bầu thôi chưa đủ, mà nó cần có nhiều ông bầu như bầu Đức. Bên cạnh đó, vai trò của Liên đoàn Bóng đá Việt Nam (VFF) hết sức quan trọng.
Thực tế cho thấy, công tác đào tạo bóng đá trẻ ở Việt Nam trong thời gian qua thực hiện theo kiểu mạnh ai nấy làm, thiếu tính liên kết giữa các trung tâm đào tạo với nhau, giữa VFF và các câu lạc bộ. Hiện nay, công tác đào tạo trẻ chủ yếu dựa vào điều kiện của câu lạc bộ và của từng địa phương. Đơn cử như SLNA, mục đích của họ là đào tạo cầu thủ trẻ để bổ sung cho đội với cách làm từ thời Đoàn bóng đá SLNA; Viettel dù không có đội chuyên nghiệp nhưng vẫn cứ đào tạo; HAGL thì xác định đầu tư vào bóng đá trẻ theo công nghệ Arsenal với hy vọng cầu thủ “xuất khẩu” được thì phần ăn chia với Arsenal cũng tăng đồng thời lại đảm bảo đầu vào cho đội HAGL đang thiếu. Quỹ Đầu tư và Phát triển tài năng bóng đá Việt Nam (PVF) thì tập trung các cựu tuyển thủ về huấn luyện cầu thủ trẻ theo từng khóa và cũng chưa định hình được đầu ra cho các cầu thủ trẻ. VFF thì không trực tiếp đào tạo trẻ, nhưng nay vẫn muốn ôm chuyện đào tạo cầu thủ với mục tiêu là tranh thủ nguồn kinh phí từ Liên đoàn Bóng đá quốc tế (FIFA).
Còn nhớ, những năm 90 của thế kỷ trước, công tác đào tạo bóng đá trẻ của Việt Nam nhận được sự giúp đỡ của chuyên gia nước ngoài (thông qua sự giới thiệu và hỗ trợ của FIFA). Tuy nhiên, do bất đồng về quan điểm nên rất nhiều chuyên gia nổi tiếng đã không trụ được lâu với bóng đá Việt Nam. Điển hình, ông Klau Efbighausen (được Ủy ban Olympic Đức tài trợ) cho sang hỗ trợ bóng đá Việt Nam, nhưng ông lại bị cô lập và sớm phải trở về nước. Tiếp đến là ông Rainer Willfeld (người Đức) được đánh giá có kinh nghiệm trong công tác đào tạo trẻ, nhưng ông cũng không được VFF giao việc cụ thể, đành “ngồi chơi xơi nước” trong thời gian dài.
Nhìn sang đất nước Nhật Bản, đội tuyển U19 của họ vốn được hình thành dựa trên sự tuyển chọn từ tuyến U18 của 15 câu lạc bộ chuyên nghiệp đang đá tại J.League. Đây đều là những cầu thủ đã chọn con đường thi đấu chuyên nghiệp và được rèn luyện thông qua các giải đấu mà các CLB chuyên nghiệp bắt buộc phải tham gia. Các tuyến trẻ của các CLB chuyên nghiệp Nhật Bản được hình thành dựa trên cơ sở đào tạo của chính các CLB này và nguồn cầu thủ lại đến từ một hệ thống khác cung cấp chứ không phải trực tiếp tuyển chọn đại trà như kiểu các lò đào tạo của ta đang thực hiện. Nói cách khác, muốn được có mặt trong những đội tuyến trẻ (nhiều lứa tuổi) của các câu lạc bộ, các cầu thủ trẻ đã phải trải qua thử thách khắc nghiệt từ những trung tâm bóng đá cấp thấp.
Có lẽ, đây là lý do mà trình độ và kinh nghiệm chơi bóng của U19 Nhật Bản vượt xa U19 Việt Nam.
Chúng ta thường tự hào cho rằng bóng đá Việt Nam mang trường phái kỹ thuật, nhưng hệ thống đào tạo của chúng ta lại cho ra đời nhiều cầu thủ khi đỡ bóng cũng văng ra vài thước, hãm bóng thì không đúng tầm và chuyền bóng thì đến vài phần đi sai địa chỉ. Chính đội U19 đã cho thấy rõ thứ mà bóng đá Việt Nam đang thiếu: Đào tạo thiếu bài bản. Rõ ràng, công tác đào tạo trẻ, tìm lối ra cho cầu thủ trẻ đang là câu hỏi cần được trả lời. Theo Quy chế Bóng đá chuyên nghiệp vừa được VFF ban hành, kể từ mùa giải 2014, các câu lạc bộ phải có có trung tâm đào tạo trẻ hoặc học viện bóng đá.
Đây là chủ trương đúng và hy vọng nó sớm trở thành hiện thực để bóng đá Việt Nam không còn phải mang tiếng là “ăn xổi”.
Yến Nhi